Sufizm

Saraçların piri, Ahi Evran'dır. Ahi Evran, aynı zamanda debbağların (tabakların) piridir.

Gönül erleri, hoşgörüsü geniş, açık yürekli, güvenilir kimseler olarak tanımlanır. Ayrıca, "gönül erleri" ifadesi farklı bağlamlarda şu grupları ifade etmek için de kullanılabilir: Evliyâullah: Kur'an'da "Kendileri için hiç bir korku ve hüznün bulunmadığı" bildirilen kimseler. Ricâlullah: Hadis-i şerifte, "Yüzlerine bakanlara Allah’ı hatırlattığı" anlatılan kimseler. Hak dostları: Muhabbet ve mehâbet timsâli, Allah Rasûlü'nün mânevi vârisleri. Vâsıl-ı kâmiller: "Ölmeden evvel ölmek" sırrına ermiş kimseler. Sâlihler: "Elest Bezmi"nde Hakk’a verdikleri andı unutmayan sâdıklar. Âbidler: Gece uykusunu terk eden, dünya kuşkusunu terk eden kimseler. Örnek şahsiyetler: "İnsanlar için çıkarılmış en hayırlı" bir zümre.

Şemsü'l-Maarif'in 4. cildi, İmam Ahmet Bin Ali El Buni tarafından yazılan ve İslam'a uygun yaşayan kişilere yönelik bilgiler içeren bir eserdir. Kitabın bazı konuları: harfler ve sayılar ilmi; cefr ve vefkler; zayirçe, anâsır-ı erbaa, yıldızlar, felekler, burçlar ve menziller; isimler, rukyeler, tılsımlar ve dualar; simya. Kitap, tasavvuf alanına ilgi duyan kişilerin yararlanabileceği kapsamlı bir kaynak olarak kabul edilir.

Kemal Sayar'ın "Sufi Psikolojisi" kitabı, tasavvuf ve günümüz psikoterapilerini karşılaştırarak, bu iki alanın benzer yönlerini ve potansiyel etkileşimlerini ele alır. Kitapta yer alan bazı konular: Ego psikolojisi ve tasavvuf arasındaki benzerlikler. Sufi psikolojisinde gelişim evreleri. Mesnevi hikayelerinin terapide kullanımı. Kitap, Kemal Sayar'ın yanı sıra, Enis A. Sheikh, A. Reza Arasteh gibi yazarların makalelerini de içerir.

Yunus Emre, Mihalıççık'ta doğmuş ve yaşamıştır. Mihalıççık, Yunus Emre'nin Sarıköy olarak bilinen ve günümüzde kendi adıyla anılan bölgesinde yer almaktadır. Yunus Emre'nin Mihalıççık'ta ne yaptığına dair spesifik bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Yunus Emre'nin bir taraftan buhranların olduğu, diğer yandan yeni oluşumların başladığı 13. ve 14. yüzyıllarda yaşadığı, ilim, irfan, sevgi, güven, ahlak, iyilik, doğruluk, adalet, yardımlaşma, birlik ve beraberlik üzerine çağrılar yaparak Anadolu halkının umudu olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Yunus Emre'nin Risâletü'n-Nushiyye adlı tasavvufi mesnevisini 1307-1308 yıllarında yazdığı ve şiirlerinin toplandığı Divan’ın ise ölümünden sonra sevenleri tarafından düzenlendiği bilinmektedir.

Essential Sufism, İslam mistisizminin kalbini ortaya koyan, anahtar Sufi yazılarından oluşan ilk erişilebilir ve kapsamlı bir kaynak kitaptır. Kitap, Ibn Arabi, Al-Ghazzali, Hafiz, Attar ve Rumi gibi Sufi şair ve yazarların 300'den fazla hikayesini, fabllarını, özdeyişlerini, kısa yazılarını ve şiirlerini bir araya getirir. Kitapta yer alan seçkiler, Sufizm'e yeni başlayanları büyüleyecek, eski takipçilerini memnun edecek ve onlarca kültürü etkileyen ve 1500 yıldan fazla süredir varlığını sürdüren mistik bir geleneğin eşsiz bir genel görünümünü sağlayacaktır.

Tacettin Veli Sultan, asıl adı Taceddin İbrahim olan ve halk arasında Tacettin Sultan olarak anılan bir mutasavvıftır. Hayatı: Genç yaşta Anadolu'ya gelip Üftade Dergahı'na katılmış ve İstanbul medreselerinde eğitim almıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra Ankara'ya gelmiş ve önce Karalar Köyü'nde, ardından şimdiki dergahta irşad faaliyetleriyle meşgul olmuştur. Eserleri: "İlahiyat-ı Taceddinzade" adlı eserinde Türkçe tasavvuf şiirleri yer almaktadır. Türbesi: Ankara Hamamönü'nde bulunan türbesi, Sultan Abdülmecit zamanında son şeklini almıştır. İstiklal Marşı: Milli şair Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı'nı Tacettin Dergahı'nda yazmıştır.

Mevlana Celaleddin Rumi'nin Mesnevi'sinin 5. cildinde yer alan bazı konular şunlardır: Güneşe haset etmek. Düşman ve sabır. Harut ve Marut. Ruh ve can. İmtihan ve irade. Mesnevi'nin 5. cildinin tüm içeriğine şu sitelerden ulaşılabilir: dosyalar.semazen.net; academia.edu.

Muzaffer Ozak, çeşitli alanlarda faaliyet göstermiş çok yönlü bir kişiliktir: Vaiz: 42 camide vaaz vermiştir. Sahaf: Sahaflar Çarşısı'nda dükkan sahibi olup, "Sahaflar Şeyhi" olarak anılmıştır. Müezzin: Beyazıt, Vezneciler ve Kapalı Çarşı camilerinde görev yapmıştır. Mutasavvıf: Halvetiyye'nin Cerrâhiyye şubesinin 19. postnişini olarak tanınır. İlahi Bestecisi: "Ömrün Bitirmiş Virane Miyem" gibi ilahilerin bestecisidir.

Kızıl Abdal ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli hikayelerle ilişkilendirilebilir. Kızıl Abdal (belgesel). Kızıl Abdal (video içerikleri). Kızıl Abdal (edebiyat). Ayrıca, Bektaşi edebiyatında Sadık Abdal'ın divanında, Kızıl Deli Seyyid Ali Sultan'ın doğru ve gerçek bir veli olarak yorumlandığı ve İmam Ali'ye benzetildiği bir Kızıl Abdal hikayesi de bulunmaktadır. Kızıl Abdal'ın gerçek hikayesi veya kimliği hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir.

Nizamuddin Auliya'nın bazı önemli faaliyetleri: Sufi öğretilerinin yayılması: Nizamuddin Auliya, Sufi aziz Fariduddin Ganjshakar'ın (Baba Farid) öğrencisi olmuş ve Chishti Tarikatı'nın dördüncü manevi varisi (khalifa) olarak bu öğretileri Hindistan'da popülerleştirmiştir. Khanqah'ın kurulması: Delhi'de, farklı sosyal sınıflardan insanların bir araya geldiği Khanqah'ı inşa etmiştir. Sosyal yardımlaşma: İhtiyaç sahiplerine yardım etmiş, yoksulları beslemiş ve ezilenlere sempati göstermiştir. Kültürel etki: Dini çoğulculuğu teşvik ederek farklı inançlar arasında uyumu sağlamış ve bu yaklaşımıyla Hint kültüründe sentez bir yapının oluşmasına katkıda bulunmuştur. Sanat ve müziğin desteklenmesi: Sanatın ve müziğin gelişmesine öncülük etmiş, klasik müzik ve şiirin bölgede yaygınlaşmasını teşvik etmiştir. Urs kutlamalarının başlatılması: Ölüm yıldönümü olan Urs kutlamalarını başlatarak, bu gelenekle farklı inançlardan insanların bir araya gelmesini sağlamıştır.

Süfilerin amacı, İslam inancına göre kişiliği kötü huylardan temizleyip ruhu pak ederek olgunluk ve kemale ermektir. Süfilerin diğer amaçları arasında: Allah'a yaklaşmak. Dünyaya bağlanmamak. Seyahat etmek. Sufizm, aynı zamanda insanın akıl yoluyla erişemediği ilahi hakikatleri ve gayb âlemine ait hakikatleri manevi latifelerle arama yolu olarak da tanımlanır.

"Çıktım erik dalına anda yidüm üzümi bostan ıssı kakıdı dir ne yirsin kozumu?" Yunus Emre'nin "Çıktım Erik Dalına" adlı şiirinden bir beyittir. Beytin anlamı: > Erik dalına çıktım, orada üzüm yedim. Bostan sahibi, 'Ne yapıyorsun, cevizimi (kozumu) yiyorsun?' diye kızdı. Bu beyit, tasavvufi bir yorumla şu şekilde açıklanabilir: Erik: Zahiri (dış) bilgiyi, şeriatı temsil eder. Üzüm: Bâtıni (iç) bilgiyi, tarikat ve manevî zevki simgeler. Ceviz (koz): Hakikati, dış kabuğu atılıp özü yenilen bir bilgi olarak ifade eder. Bu bağlamda beyit, bir kişinin sadece şeriata bağlı kalarak hakikate ulaşamayacağı, her birinin farklı yöntem ve yollar gerektirdiği şeklinde yorumlanabilir.

Nizâmülmülk'ün Eş’arîliği desteklemesinin bazı nedenleri: Sünnîliği temsil etme: Eş’arîlik, Sünnî düşünceyi temsil etme rolü üstlenmiştir. Mezhep çatışmaları: Eş’arîliğe destek olmak, mezhep çatışmalarında zayıflamış olan Eş’arîliğin güçlenmesine katkıda bulunmuştur. Eğitim ve kadro ihtiyacı: Nizâmiye Medreseleri, Şâfiî mezhebinin ve özellikle Eş’arî akidenin yayılması için kurulmuştur. Siyasi proje: Sünnîlik, Eş’arîlik üzerinden siyasi bir proje olarak propaganda edilmiştir.

Kadızâdeliler ve Sivâsîler tartışması, 17. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde gerçekleşen ve Kadızâdeliler denilen fakih kimliğine sahip âlimlerle, sûfî kimliğine sahip Sivâsîler arasında yaşanan bir fikir tartışmasıdır. Tartışmanın bazı nedenleri: Devlet otoritesi ve ekonomik imkanlar: Devletin otoritesi ve ekonomik imkanları zayıflamış, sosyal problemler artmıştı. Dini anlayış farklılıkları: Kadızâdeliler, toplumdaki sorunların çözümünü asr-ı saâdete dönmek ve bidatlerden uzaklaşmak olarak görüyordu. Tartışmanın bazı konuları: Sufilerin sema ve devran şeklinde zikretmeleri ve musikinin caiz olup olmadığı. Hızır'ın hayatta olup olmadığı. Firavun'un imanla ölüp ölmediği. Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin kâfir sayılıp sayılmayacağı. Kabir ziyaretinin caiz olup olmadığı. Kadızâdeliler, devlet otoritesine yakınlaşarak elde ettikleri nüfuzla sûfîleri tasfiye etmeye çalışmışlardır.

"Benim Maksudum Alemde Değildir Lakin İllâ Hû" ifadesi, aşağıdaki anlamlara gelebilir: Bir şiir. Bir nutuk. Bir şarkı sözü. Şiirin ve nutuğun anlamları şu şekilde açıklanabilir: "Benim maksûdum âlemde değildir lâkin illâ Hû" dizesi, "Benim amacım dünyada değildir, ancak 'O' (Allah) vardır" anlamına gelebilir. "Bu benim derdime dermân değildir lâkin illâ Hû" dizesi, "Bu benim derdime çare değildir, ancak 'O' (Allah) vardır" anlamına gelebilir. "Değildir hûrî vü gılmân ne cennet köşkü ne rıdvân" dizesi, "Ne cennet, ne de cennetin güzellikleri benim gönlümü tatmin eder, ancak 'O' (Allah) vardır" anlamına gelebilir. "Anın nakş-ı hayâlinden cihân bir zerre olmuşdur" dizesi, "Dünyanın görüntüsü onun hayalinin bir parçası olmuştur" anlamına gelebilir. "Nazar etsen o zerreden görünmez lâkin illâ Hû" dizesi, "O zerreden baksan bile 'O' (Allah) görünmez" anlamına gelebilir. "Hüdâî sen eğer idrak edersen fânî dünyâyı" dizesi, "Aziz Mahmud Hüdai, eğer bu dünyayı anlarsan" anlamına gelebilir. "Bu sözün sırrına kimse eremez lâkin illâ Hû" dizesi, "Bu sözün sırrına kimse erişemez, ancak 'O' (Allah) vardır" anlamına gelebilir.

Tunuslu yönetmen Nacer Khemir, filmlerinde ve röportajlarında genellikle güzellik, sevgi ve umut temalarını işler. Khemir, Batı'nın, insanların mutsuzluklarını ve ıstıraplarını görerek kendini rahat hissettiğini, bu yüzden sefalet üzerine bir film yapmayacağını, aksine her zaman güzellikler üzerine filmler yapacağını belirtmiştir. Yönetmen, filmlerinde aşka odaklanır ve toplumların en güçsüzleri olan çocukları önemli karakterler olarak kullanır. Khemir, aynı zamanda sözlü geleneklerin önemine vurgu yapar ve bu geleneklerin görüntüye aktarılması gerektiğini savunur. Yönetmenin, "Bab'Aziz", "Çöl İşaretçileri" ve "Kayıp Güvercin Gerdanlığı" gibi filmleri bulunmaktadır.

Meczuplar, tasavvufi anlamda Allah'ın sevgisi ile kendinden geçmiş ve cezbeye tutulmuş kişilerdir. Bu kişiler, genellikle şu özellikleri sergiler: Düşünme ve anlama yeteneklerini yitirmiş olmaları nedeniyle dinin buyruklarını uygulayamazlar. Sürekli Rabb'i ile meşgul oldukları için kendilerini idare edemezler. Manevi coşkunlukları ve hikmet dolu sözleri ile çevreye tesir ederler. Hırpani kıyafetler giyerler. Avam tarafından deli muamelesi görürler. Meczuplar, seyr-u sülûklarını tamamlayamadıkları için halkı irşat ve davet sahiline çıkamazlar.

Sufilerin kullandığı tedavi yöntemleri arasında açlık ve sülük tedavisi bulunmaktadır. Açlık: Sufiler, açlığı bir nefs terbiye yöntemi olarak kullanmışlardır. Açlık, ahlaklanma ve marifetullaha ulaşma arasında bir bağlantı olarak görülmüştür. Sülük Tedavisi: Sülük tedavisi, binlerce yıldır kullanılan geleneksel bir yöntemdir. Sülüklerin kan emerken salgıladığı biyokimyasal maddeler aracılığıyla hastalıkları hafifletmeyi amaçlar. Bu tedavi, modern tıpta bazı durumlarda alternatif veya tamamlayıcı tedavi olarak kullanılmaktadır. Sülük tedavisi ve açlık gibi alternatif tedavi yöntemlerinin uygulanması için uzman kişilere danışılması önerilir.

İdris Şah'ın "Sufi'nin Yolu" kitabı tek ciltten oluşmaktadır. Kitap, Sufi geleneğinin derin ve zengin dünyasını modern bir anlatımla ele alan, tasavvufla ilgili giriş düzeyinde bir eserdir.