SosyalBilimler

TÜBİTAK 3005 - Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı'na başvurabilecek kişiler: Proje Yürütücüsü: En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmalıdır. Projenin yürütüleceği kurumun (yükseköğretim kurumları, kamu kurumları veya özel kuruluşlar) kadrolu/tam zamanlı personeli olmalıdır. Emekliler ve herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmayan doktora sonrası araştırmacılar için kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaz. Araştırmacı ve Danışman: En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmalıdır. Görev yaptıkları katılımcı kurum/kuruluşun kadrolu/tam zamanlı personeli olmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir. Bursiyer: Lisans bursiyerlerinin herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmaması gerekmektedir. Bir projede aynı anda en fazla 4 lisans öğrencisi bursiyer olarak yer alabilir. Başvuru yapabilecek diğer kişiler: Doktora öğrencileri, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta, veteriner hekimlikte uzmanlık öğrencileri ve sanatta yeterlik öğrencileri; PTİ almamak şartıyla, herhangi bir kurum/kuruluşta kadrolu olarak çalışma şartı aranmaksızın, projenin yürütücüsü olarak başvuru yapabilirler. Vakıflar, dernekler ve bunların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, birlikler, şahıs şirketleri ve adi ortaklıklar bu program kapsamında başvuru yapamaz.

Hemdıki (Hemdıkan) Aşireti, Kürt aşiretlerinden biridir. Bazı kaynaklara göre, Haydaranlı Konfederasyonu'na bağlı bir kol olarak kabul edilir. Günümüzde, Ağrı, Patnos, Kağızman, Erciş, Adilcevaz gibi bölgelerde yaşamaktadırlar. Sosyolojik yapısı: Dil: Kurmanci lehçesi konuşurlar. Din: Sünni Müslüman (Şafii mezhebi).

Emeğin ve Emekçilerin Tarihi, Pierre Brizon tarafından kaleme alınmış bir eserdir. Kitap, ilk olarak Şubat 1977'de Onur Yayınları tarafından Türkçe'ye çevrilmiş ve yayımlanmıştır.

Atılım SBE, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'dür.

Etik ilkeler, eğitici ve düzenleyici olmak üzere ikiye ayrılır. Eğitici ilkeler: Meslek elemanlarına etik davranış için ilham vermeyi amaçlar. Düzenleyici ilkeler: Belli durumlarda nasıl davranılacağını veya nelerin etik açıdan ihlal sayılacağını belirler. Ayrıca, etik ilkeler farklı bağlamlara göre de sınıflandırılabilir, örneğin: Meslek etiği: Belirli bir meslek grubunun oluşturduğu, meslek üyelerine yol gösteren ilkeler bütünüdür. Kamu etiği: Kamu görevlilerinin uyması gereken tarafsızlık, dürüstlük gibi ahlaki değerler ve ilkeler bütünüdür. Temel etik ilkeler: Yararlılık, kötü davranmama, özerkliğe saygı, adalet gibi ilkelerden oluşur.

Küreselleşmenin ilk evresi, 1490 yılında merkantilizmin etkisiyle yaşanan ve sömürgecilikle sonuçlanan birinci küreselleşmedir. Küreselleşmenin evrelerini şu şekilde özetlemek mümkündür: Birinci küreselleşme. İkinci küreselleşme. Üçüncü küreselleşme. Küreselleşmenin, Dünya Bankası tarafından sınıflandırılan gelişim sürecinde ise A- Birinci Küreselleşme Dönemi: 1870-1914, B- Ulusçuluğa Dönüş Dönemi: 1914-1945 (I. ve II. Dünya Savaşları), C- İkinci Küreselleşme Dönemi: 1945-1980, D- Yeni Küreselleşme Dönemi: 1980 ve sonrası olarak dört ana evre bulunmaktadır.

11. sınıf sosyal bilimler için birkaç kitap önerisi: 11. Sınıf Sosyal Bilimler Bilgi Bankası. 11. Sınıf Sosyal Bilimler Soru Bankası. Ayrıca, MEB'in sosyal bilimler lisesi için hazırladığı 11. sınıf sosyal bilim çalışmaları ders kitabı da bulunmaktadır. Kitap seçimi yaparken güncel yayınların ve müfredatın dikkate alınması önerilir.

2025 TYT'de sosyal bilimler testinin hangi bölümünün zor olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, sınav sonrası yapılan değerlendirmelerde tarih ve felsefe testlerinin bazı sorular nedeniyle zor bulunduğu belirtilmiştir. Tarih soruları, müfredata uygun olarak yorum ve bilgi ağırlıklı olarak değerlendirilmiş, özellikle kronoloji ve olay örgüsü bilgisi gerektirdiği için zor bulunmuştur. Felsefe soruları, temel kavram ve akımların bilgisine dayalı olarak yorum yapmayı gerektirdiği için orta derecede zor olarak değerlendirilmiştir. Sınav yorumları kişisel deneyimlere dayandığı için, sosyal bilimler testinin zorluk derecesi kişiden kişiye değişebilir.

Bursa'daki üniversitelerde bulunan bazı bölümler şunlardır: Bursa Uludağ Üniversitesi: İnşaat Mühendisliği; Biyomühendislik (KKTC Uyruklu); Bilgisayar Programcılığı (Karacabey Meslek Yüksekokulu); Elektronik Teknolojisi (Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu); İş Sağlığı ve Güvenliği (Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu). Bursa Teknik Üniversitesi: Şehir ve Bölge Planlama; Veri Bilimi ve Analitiği. Daha fazla bilgi için üniversitelerin resmi web siteleri ziyaret edilebilir: Bursa Uludağ Üniversitesi: obs.uludag.edu.tr; Bursa Teknik Üniversitesi: obs.btu.edu.tr.

Burcu Değirmencioğlu, "İnsan Hakları Bağlamında Okullarda Su, Sanitasyon ve Hijyen Koşulları: Samsun Örneği" başlıklı projede yer almaktadır. Ayrıca, Mücahit Arikan ile birlikte kaleme aldıkları "Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Işığında Temiz Su ve Sanitasyon Yönetiminin Geliştirilmesinde Halk Katılımının Güçlendirilmesi" metni, Mayıs 2024'te Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ile UNESCO işbirliğiyle düzenlenen "Sürdürülebilir Kalkınmaya Hukuksal Bakış Konferansı" teblig kitabında yayımlanmıştır.

Savunmasızlık türleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Biyolojik savunmasızlık: Hastalık, zihinsel engellilik, çocukluk ve yaşlılık gibi kişinin kendi bedensel durumundan kaynaklanan savunmasızlık. Sosyal, politik ve ekonomik savunmasızlık: Yoksulluk, gelir dağılımı bozuklukları, eğitim ve bilgiye erişim eşitsizlikleri, cinsiyet ayrımcılığı, kişisel özgürlüğün kısıtlandığı durumlar, hiyerarşik ilişkiler, ötekileştirme. Kültürel savunmasızlık: Belirli gelenekler ve kültürel kavramlar ile etiketlenen, kategorize edilen, provoke edilebilir olan birey ve gruplar. Araştırma savunmasızlığı: Araştırmalarda çifte standart, koşullu hibe, usulsüz araştırmalar, sosyal savunmasızlık, araştırma eksikliğinin bir sonucu olarak savunmasızlık. Teknolojik savunmasızlık: Yaftalama, haksız baskı, olgunlaşmamış teknoloji uygulamaları, genetik bilgiler ve hasta mahremiyeti, öngörülmeyen riskler, genetik verilerin onam alınmadan toplanması.

Bağımlı ve bağımsız değişkenlerin karıştırılmasının birkaç nedeni olabilir: Değişkenlerin rollerinin belirsizliği. Operasyonel tanımların eksikliği. Karmaşık çalışmalar. Ayrıca, karıştırıcı değişkenlerin göz ardı edilmesi de bağımlı ve bağımsız değişkenlerin karıştırılmasına yol açabilir.

Yardımseverlik ve başkalarına yardım etme arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Yardımseverlik. Başkalarına yardım etme. Ayrıca, yardımseverlik genellikle gizli yapılır, süreklilik gösterir ve karşılığında bir şey beklenmez.

İnsani Gelişim Endeksi (İGE), üç temel boyutun bileşik bir ölçütüdür: sağlık, eğitim ve yaşam standardı. Hesaplama adımları: 1. Sağlık Boyutu: Doğumda beklenen yaşam süresi (YBE) ile ölçülür. 2. Eğitim Boyutu: - Ortalama Eğitim Süresi (OES): 25 yaş ve üzeri yetişkinler için hesaplanır ve resmî eğitim kurumlarında geçirilen ortalama yıl sayısını ifade eder. - Beklenen Eğitim Süresi (BES): Okul çağındaki çocukların tamamlaması beklenen toplam eğitim süresini belirtir. 3. Yaşam Standardı Boyutu: Kişi başına düşen gayri safi milli gelir (GSMG) ile ölçülür. Bu boyutların endeksleri, geometrik ortalama ile birleştirilir. Formül: İGE = ∛(YBE × OES × GSMG). İGE, 0 ile 1 arasında değer alır; 1'e yaklaştıkça insani gelişim düzeyi artar.

Kültürlerin Yorumlanması, Clifford Geertz'in 1973 yılında bir araya getirdiği makalelerinden oluşan bir kitaptır. Geertz, bu kitabında sosyolojinin yapı ve belirlenimlerini sorgulayarak, din, ideoloji, ritüel, devrim ve toplumsal değişim gibi kavramları kültürle ilişkileri bağlamında ele alır. Ayrıca, kitapta Endonezya'nın Java bölgesindeki horoz dövüşleri üzerinden "derin oyun"un şifreleri çözülerek, toplumsal gerçekliğin nasıl kurulduğu ve anlamlandırıldığı incelenir.

Algılanan sosyal destek, kişinin çevresindeki insanlardan sosyal destek alacağına dair inancıdır. Bu kavram, sosyal desteğin bir türü olup, iki ana başlıkta değerlendirilir: 1. Ulaşılan sosyal destek: Kişinin gerçekte aldığı somut destek miktarını ifade eder. 2. Algılanan sosyal destek: Kişinin, ihtiyaç duyduğu anda sosyal destek bulabileceğine olan inancını kapsar. Algılanan sosyal destek, bireyin kendini güvende hissetmesine ve zorluklarla daha iyi başa çıkabilmesine yardımcı olur. Bu destek genellikle aile üyeleri, arkadaşlar, komşular ve iş arkadaşları gibi yakın çevreden sağlanır.

Emekçiler, genellikle düşük vasıflı veya giriş seviyesi pozisyonlarda, manuel veya fiziksel işlerde çalışırlar. Emekçilerin yaşam tarzı, sektöre ve işe bağlı olarak değişiklik gösterebilir: Maddi zorluklar: Emekçiler, düşük ücretler nedeniyle giyim, beslenme ve barınma gibi temel ihtiyaçlardan kısmak zorunda kalabilirler. Çalışma koşulları: İş sırasında tehlikeli maddelere, yüksek seslere veya diğer güvenlik risklerine maruz kalabilirler. Örgütlenme: İşçi sendikaları, emekçilere daha iyi çalışma koşulları ve iş güvenliği gibi konularda destek olabilir. Emekçiler, genellikle inşaat, imalat, tarım veya hizmet endüstrileri gibi çeşitli sektörlerde çalışırlar.

Birisine normal gelen, diğerine anormal gelen davranışa "anormal davranış" denir. Anormal davranış, bulunduğu kültürün tipik beklentilerine uymayan, nispeten seyrek görülen, kişinin sıkıntı hissetmesine ve ev, iş (okul), sosyal yaşamının aksamasına neden olan psikolojik işlev bozulması olarak tanımlanır. Anormallik kavramının tanımlanmasının zor olmasının bazı nedenleri şunlardır: Kültürel farklılıklar. Zamana ve duruma göre değişim. Davranışın niceliği ve niteliği. Evrensel anlaşma eksikliği.

Boy, toplum bilimleri terimi olarak, ataları ortak olan ve aralarında kan bağı bulunan insanlar topluluğunu ifade eder. Boy kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelir: Bir şeyin tabanı ile en yüksek noktası arasındaki uzaklık; Kumaş için ölçü; Destan veya hikâye.

Toplumsal düzen ve hukuk kuralları arasındaki bazı farklar şunlardır: Kaynak farkı. Yaptırım türü. Zorunluluk ve bağlayıcılık. Evrensellik ve kapsam. Ayrıca, hukuk kuralları dışındaki toplumsal düzen kurallarının yaptırımı manevi olduğundan, kişileri bu kurallara devlet gücüyle uymaya zorlama imkânı yoktur.