Şive

Yozgat'ın en güzel şivesinin hangi ilçede olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Yozgat'a ait bazı şive örnekleri şunlardır: Nörüyon. Gadasını almak. Badal. Camız. Çimmek.

Ege Bölgesi'nde Ege Şivesi olarak bilinen yerel ağızlar konuşulur. Bu şive, Balıkesir, Çanakkale, Manisa, Kütahya, İzmir, Uşak, Burdur, Isparta, Antalya'nın batı kesimlerinde yaygındır. Ege Şivesi'nin bazı özellikleri: Yayarak ve hızlı konuşma. Deyim ve kelime farklılıkları (örneğin, "göreklemek" kelimesinin "kilitlemek" anlamında kullanılması). N harfinden sonra "g" harfi çıkması (örneğin, "domates" yerine "mısır" denmesi).

Antep şivesinin farklı olmasının birkaç nedeni vardır: Coğrafi etki: 1918 yılına kadar Suriye ile Türkiye arasında sınır bulunmaması ve Halep'in vilayet merkezi olması, Antep'in dil ve kültür bakımından fazla etkilenmemesine yol açmıştır. Dil yapısı: Gaziantep ağzı, Anadolu ve Azeri lehçelerinin kökü olan Oğuz lehçesinden ayrı bir özellik gösterir. Özgün kelimeler ve telaffuz: Antep şivesinin kendine özgü bir kelime dağarcığı ve telaffuz şekli vardır. Ömer Asım Aksoy, Antep ağzı üzerine bir kitap yazmıştır.

Türkiye Türkçesi, en çok kullanılan Türk şivesidir. Türkçe'nin diğer şiveleri arasında Azerbaycan Türkçesi, Kırım Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Kazak Türkçesi, Uygur Türkçesi, Gagavuz Türkçesi, Irak Türkçesi, Özbek Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Tatar Türkçesi gibi örnekler sayılabilir.

"Tomat" kelimesi, Antep şivesinde "domates" anlamına gelir. Ayrıca, "tomat" kelimesi çeşitli dillerde "domates" anlamında kullanılmaktadır, örneğin: Azerice; Danca; Endonezce; Estonca; Faroe dili; Friuli dili; Gagavuzca; Haitice; İsveççe; Yahudi İspanyolcası.

Aksaray'ın şivesinin farklı olmasının nedeni, bölgesel ve yerel özellikler taşımasıdır. Ayrıca, Aksaray şivesinin farklı olmasının bazı nedenleri şunlardır: Harflerin telaffuz edilmesi: Hiçbir alfabede bulunmayan harfler ağızda telaffuz edilir. Zaman eklerinin kullanımı: Zaman ekleri değişik kullanılır ve aradaki en az bir harf yutulur. K harfinin kullanımı: K harfi g olarak okunur. Bu özellikler, Aksaray şivesinin zengin ve çeşitli bir yapıya sahip olmasını sağlar.

Konya şivesiyle konuşmak için aşağıdaki özelliklere dikkat edilebilir: K harfi G harfi gibi çıkar. Bazı kelimeler ve ifadeler: Nörün? (Ne yapıyorsun?); Ne din gıı (Ne diyorsun kız?); Singil (Uyuşuk); Laf avurtlamak (Laf karıştırmak); Elinden kör eşşek yin yimez (Hiçbir işi başaramaz). Konya şivesi, Türkiye Türkçesinin İç Anadolu ağız grubuna bağlı bir ağızdır.

Türkiye ve Türkmenistan'ın farklı konuşmasının nedeni, iki ülkenin farklı yazı dillerine sahip olmasıdır. Türkmenistan'ın resmî dili Türkmencedir ve Türkmence, Oğuz lehçe grubuna ait bir dildir. 20. yüzyılın sonlarında, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonraki gelişmeler nedeniyle Türk boyları, ayrı yazı dillerine bölünmüş ve alfabelerinin farklılaştırılması sonucunda birbirleri ile Türkçe anlaşamaz duruma gelmişlerdir.

Evet, dram türünde ağız ve şive kullanımı vardır. Türk sinemasında kullanılan Rum ağzı, doğu şivesi, Karadeniz şivesi, Çingene şivesi ve Ege ağzı gibi coğrafi farklılıklardan kaynaklanan kullanımlar, filmlerde memleket farklılıklarına işaret ettiği gibi ideoloji, inanç ve sosyal statü gibi sinematografik içeriğin belirginleşmesi noktasında da etkin olmaktadır. Ayrıca, 2000 sonrası Türk sinemasına bakıldığında ağız ve şive farklılıklarını sadece yan karakterlerin kullanmadığı, başkarakterlerin de film boyunca seçilen şive ya da ağızda diyaloglandırıldığı görülmektedir.

Trakya şivesini, Trakya bölgesinde yaşayan insanlar konuşur. Trakya şivesi, ilçeden ilçeye, köyden köye hatta aileden aileye göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, Batı Trakya, Arnavutluk-Makedonya gibi bölgelerden göç eden kişilerin şiveleri de Trakya şivesinden farklılık gösterebilir.

İç Anadolu Bölgesi'nde farklı şiveler bulunmaktadır: Ankara, Konya, Sivas, Kayseri, Yozgat, Aksaray, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Eskişehir, Karaman, Çankırı ve Kırıkkale gibi illerde İç Anadolu şivesi görülür. İki farklı kol olarak incelenebilir: Ankara ve Konya kısmını kapsayan bölüm. Kırşehir ve Yozgat kısmını kapsayan bölüm. Bazı karakteristik özellikler: "K" harfi yerine "g" kullanılması (örneğin, "geliyorum" yerine "galiyon"). "Genizsi n" kullanımı (örneğin, "nörüyon"). "Na yapıyon gardaş" gibi doğrudan ve samimi ifadeler.

Azerbaycan Türkçesi, dilbilimsel olarak bazı dilbilimcilere göre şive, bazılarına göre ise farklı bir lehçe (veya dil) olarak görülmektedir. Şive olarak görülmesinin nedenleri: Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesi arasındaki ayrılık, tarihsel olarak 11. yüzyılda Oğuz Türklerinin batıya göçüyle birlikte oluşmuştur. Türkiye Türkçesi konuşan bir kişi, ek bir eğitim veya çeviri yardımı olmadan Azerice’yi nispeten rahat bir şekilde anlayabilir. Lehçe olarak görülmesinin nedenleri: Azerbaycan Türkçesi'nin kendi yazı dili, edebiyatı ve bazı özgün gramer yapıları vardır. Azerbaycan Türkçesi, Türk dili ailesinin Oğuz grubuna ait bir lehçe olarak kabul edilir. Azerbaycanlılar kendi dillerini bağımsız bir dil olarak tanımlarlar.

Bursa şivesinin farklı olmasının birkaç nedeni vardır: Coğrafi izolasyon ve tarihsel gelişim: Bursa, Osmanlı Devleti'nin ilk başkentlerinden biri olarak önemli bir kültürel ve sanatsal merkezdi. Kültürel ve sosyal etkiler: Halkın günlük yaşamındaki gelenekler ve alışkanlıklar da şiveyi şekillendirir. Göç ve etkileşim: Farklı kökenlere sahip toplulukların etkileşimi, Bursa'daki şivenin çeşitlenmesine yol açmıştır. Bu faktörler, Bursa şivesinin Türkiye'deki diğer bölgelerden farklı olmasına neden olmuştur.

Arapçada beş ana şive grubu bulunmaktadır: Cezayir, Fas, Mısır, Irak ve Levant.

Karadeniz'in en ağır şivesinin hangi ilde olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Karadeniz bölgesinde farklı illere ait çeşitli şiveler ve ağızlar olduğu bilinmektedir. Bazı Karadeniz şiveleri ve özellikleri: Zonguldak, Bartın, Kastamonu ve Sinop: Anadolu şivesine yakındır, ancak nazal "n" sesi "y" sesine dönüşür. Ordu ve Giresun: "R" sesi baskındır, "uşak", "ula" gibi stereotip kelimeler sıkça kullanılır. Trabzon: Şalpazarı'ndan Vakfıkebir'e kadar olan kısım Giresuna yakın bir şiveye sahipken, Akçaabat-Yomra arası tipik bir Doğu Karadeniz şivesidir. Rize ve çevresi: "Ç" sesi "ts" olarak telaffuz edilir, "ka" kelimesi ünlem olarak kullanılır. Karadeniz şiveleri, ilçeden ilçeye ve kişinin Laz veya Hemşinli olup olmamasına göre değişiklik gösterebilir.

"Nörüyon" kelimesi, "nasılsın, ne yapıyorsun" anlamına gelir. Bu kelime, genellikle Kayseri ve İç Anadolu bölgesinde yaygın olarak kullanılır.

Eskişehir şivesindeki bazı kelimeler: Atgıç: Küçük sopa, çubuk. Çalağan: Acelesi olan, tez canlı. Çetare: Çırpı, odun parçası. Çıvdırmak: Çıldırmak, sinirlenmek. Danmak: Fark etmek, ayırdına varmak. Eringeç: Üşengeç, tembel. Islama: Yağmurla ıslanmış toprak, çamur. Oturucu: Ağırbaşlı, oturaklı kimse. Ödek: Ördek. Tüpürtü: Tükürük. Eskişehir ve çevresinde konuşulan dil, Türk dilinin Türkiye Türkçesi olarak bilinir.

Antep'in en güzel şivesinin kime ait olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. Ancak, Antep şivesinin kendine özgü bir kelime hazinesi olduğu ve bu şiveyi en iyi şekilde yansıtan kişilerden birinin Ömer Asım Aksoy olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Antep şivesinin incelenmesinin gerektiği ve bu şivenin Anadolu ve Azeri lehçelerinin kökü olan Oğuz lehçesinden ayrı bir özellik gösterdiği ifade edilmektedir.

Trakya'nın en güzel şivesinin hangi ilçede olduğuna dair kesin bir yanıt vermek mümkün değildir. Ancak, Trakya şivesinin özellikle Edirne ve çevresinde oldukça sevimli ve sempatik bulunduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Hayrabolu gibi bazı bölgelerde konuşulan Trakya şivesi de tatlı ve komik olarak değerlendirilmektedir. Sonuç olarak, Trakya şivesinin güzelliği kişisel tercihlere göre değişebilir.

Konyalıların en belirgin özellikleri arasında şunlar sayılabilir: Düğün pilavı, etli ekmek ve bamya çorbasına düşkünlük. Muhafazakâr yapı. Kendine özgü şive. Gece hayatının olmaması. Etli ekmek diyarı olması. Bu özellikler, genel gözlemler ve bazı internet kaynaklarında yer alan bilgilerdir. Bireysel farklılıklar gösterebilir.