ŞiirTeknikleri

Yarım kafiye ve tam kafiye arasındaki fark, ses benzerliklerinin sayısına göre belirlenir. 1. Yarım kafiye: Dize sonundaki tek ses benzerliğine dayanan kafiyedir. 2. Tam kafiye: Dize sonlarındaki iki ses benzerliğine denir.

Evet, kafiyede redif olabilir. Kafiye, dizelerin sonunda ses benzerliği oluşturan kelimelerden oluşurken, redif ise aynı görevde kullanılan ek veya kelimelerin tekrar etmesiyle meydana gelir.

Aliterasyon, şiir ve nesirde uyum sağlamak için söz başlarında ve ortalarında aynı ünsüzün veya aynı hecelerin tekrarlanması sanatıdır.

Tunç uyak ve zengin uyak aynı şey değildir. Tunç uyak, bir dizenin sonunda bulunan sözcüğün, diğer dizenin sonunda tamamen yer alması durumudur. Zengin uyak ise, mısra sonlarında eğer varsa redifler bulunduktan sonra kalan ikiden fazla ses benzerliğine denir.

Aliterasyon, şiir ve nesirde uyum sağlamak için söz başlarında ve ortalarında aynı ünsüzün veya aynı hecelerin tekrarlanması anlamına gelir. Bu edebi sanat, metinde ritmik bir ahenk oluşturarak okuyucunun dikkatini çeker.

Tunç uyak ve zengin uyak aynı şeyler değildir. Tunç uyak, bir dizenin sonunda bulunan sözcüğün, diğer dizenin sonunda tamamen yer alması durumudur. Zengin uyak ise, dize sonlarında üç veya daha fazla ses benzerliğinin bulunması durumudur.

Tunç uyak ve cinaslı uyak aynı şeyler değildir. Tunç uyak, bir kelimenin tamamen diğer kelimenin içinde yer aldığı uyak türüdür. Cinaslı uyak ise yazılışları aynı, anlamları farklı olan kelime veya kelime grupları ile yapılan uyak türüdür.

Zengin kafiye ve tunç kafiye arasındaki fark, ses benzerliğinin derecesidir. - Zengin kafiye, ikiden fazla sesin benzeşmesiyle oluşan kafiye türüdür. - Tunç kafiye ise, kafiyedeki kelimelerden birinin diğerini içinde aynen bulunması yani tekrar etmesiyle oluşan özel bir zengin kafiye çeşididir.

Yineleme sanatı (tekrir), bir kelimenin, kelime grubunun veya ifadenin bilinçli olarak tekrarlanmasıyla yapılır. Yineleme yapmanın bazı yolları: - Önyineleme: Dizelerin başındaki sözcüklerin veya söz öbeklerinin yinelenmesi. - Artyineleme: Dizelerin sonlarındaki sözcüklerin yinelenmesi. - Metinsel yineleme: Nakarata benzer kalıp halindeki yinelemeler. - Sözdizimsel yineleme: Aynı sözdizimin kullanıldığı dizelerde ortaya çıkan yineleme. Yineleme sanatı, şiirlerde, hitabet sanatında ve nesir türlerinde sıkça kullanılır.

Akrostişte her dizenin ilk harfi, yukarıdan aşağıya doğru okunduğunda anlamlı bir sözcük oluşturacak şekilde seçilmelidir.

Vezn-i aher, müstefilâtün müstefilâtün müstefilâtün müstefilâtün aruz kalıbıyla yazılır.

Kafiyenin diğer adı "uyak"tır.

Aliterasyon örneğine aşağıdaki cümleler gösterilebilir: 1. "Sessiz sahillerde suskun sular sürüklendi". Bu cümlede "s" harfinin tekrarı, sahil ve sessizlik temasına uygun bir ritim ve ahenk oluşturmuştur. 2. "Gökyüzünde gri bulutlar, günün gururunu gizledi". Burada "g" harfi tekrar edilerek gökyüzü ve bulutların kasvetli hali vurgulanmıştır. 3. "Sabah serinliğinde serçeler sessizliği süsledi". "S" harfi tekrarıyla sabahın dinginliği ve serçelerin uyandırdığı huzur bir arada sunulmuştur. 4. "Denizin derinliklerinde dalgalar dans ediyordu". "D" harfi tekrar edilerek deniz ve dalga temasında hem görsel hem de işitsel bir ahenk sağlanmıştır. 5. "Karanlıkta kalpler kırılır, kimse konuşmaz". Bu cümlede "k" harfi tekrar edilerek karanlık, hüzün ve sessizlik arasındaki ilişki dramatik bir şekilde verilmiştir.

Cinas ve uyak aynı şeyler değildir. Uyak (kafiye), dize sonlarında bulunan ve görevleri farklı olan ses veya ek benzerlikleridir. Cinas ise, aynı seslerden oluşan fakat farklı anlamları karşılayan kelimelerle yapılan uyak türüdür.

Cinaslı uyakta iki ses benzerliği olur.

Sakarya Türküsü'nde hem tunç uyak hem de zengin uyak bulunmaktadır.

Akis sanatı, bir cümle veya dizedeki kelimelerin yerlerini ters çevirerek yapılır. Bu sanatın iki ana türü vardır: 1. Tam Akis (Aks-i Tam): Cümlenin iki anlamlı parçasının kelime dizilimi değiştirilerek tersine çevrilmesiyle oluşturulur. Örnek: "Dîdem ruhunu gözler / gözler ruhunu dîdem" (Nazîm). 2. Noksan Akis (Aks-i Nâkıs): Kelime sırasının değiştirilmesiyle oluşan bir yansıma sanatıdır. Örnek: "Cihânda âdem olan bî-gam olmaz / Anunçün bî-gam olan âdem olmaz" (Necâtî). Akis sanatında, tekrarlanan kelimeler bir söz grubu veya anlamlı bir ifade olmalıdır.

İmâle ve med arasındaki farklar şunlardır: 1. İmâle: Kısa bir heceyi, ölçü gereği, uzun okumaya denir. 2. Med: İki kapalı hece arasında bir açık hece bulunması gerektiğinde, sonu bir uzun ünlü ve bir ünsüzle biten heceyi biraz daha uzun okumaya denir.

AABB uyak düzeni, "çapraz uyak" olarak adlandırılır.

Beyitin özellikleri şunlardır: 1. İki dizeden oluşur. 2. Aynı ölçüde yazılır. 3. Anlam bakımından birbirleriyle bağlantılıdırlar. 4. Kısa ve özlü bir anlatıma sahiptir. 5. Kafiyeli olabilir, ilk dize ile ikinci dize aynı kafiyeyi taşır. 6. Aruz vezni veya hece ölçüsü ile yazılabilir. 7. Divan edebiyatında temel bir nazım birimidir.