Selçuklular

İbradı'da tarih boyunca çeşitli medeniyetler ve topluluklar yaşamıştır. Bunlar arasında: 1. Teke Türkmenleri: İbradı'nın önemli bir bölümü Yörük nüfusa sahiptir ve bu nüfus Oğuzların Teke boyundan gelmektedir. 2. Romalılar: İbradı ve çevresinde Roma dönemine ait kalıntılar bulunmuştur. 3. Selçuklular: Kesikbeli yolu, Selçuklu döneminde ticari açıdan büyük önem taşımış ve bu yol üzerinde bulunan kervansaraylar (Kargı Han ve Tol Han) Selçuklu dönemine aittir. 4. Osmanlı Dönemi: Osmanlı döneminde İbradı, ulema yetiştiren bir ilim ve kültür merkezi olmuş, birçok yönetici ve aydın bu bölgeden yetişmiştir. 5. Demirci Mehmet Efe: Milli Mücadele döneminde İbradı'da yaşanan olaylardan biri, Demirci Mehmet Efe'nin isyanı ve bölgedeki bazı kişileri öldürmesiyle ilgilidir.

Cam altı sanatı, Selçuklular dönemine aittir.

Pasinler Savaşı, Türk tarihi açısından birkaç önemli noktaya sahiptir: 1. Anadolu'nun Türkleşmesi: Savaş, Selçukluların Anadolu'yu Türkleştirmek adına gerçekleştirdiği akınların bir sonucu olarak Anadolu'nun kapılarını Türklere aralamıştır. 2. İlk Bizans - Selçuklu Savaşı: Bu savaş, Türkler ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen ilk büyük meydan savaşıdır. 3. Stratejik Zafer: Selçukluların kazandığı bu zafer, onlara büyük bir moral üstünlüğü sağlamış ve Bizans İmparatorluğu'nun zayıflığını ortaya koymuştur. 4. Barış Antlaşması: Savaşın sonunda imzalanan barış antlaşması, Bizans İmparatorluğu'nun İstanbul'daki caminin tamirini ve Tuğrul Bey'in simgelerinin camiye işlenmesini kabul etmesini sağlamıştır.

Moğolların Anadolu'ya yaptığı üç büyük istila şunlardır: 1. Yassıçimen Savaşı (1230). 2. Baba İshak İsyanı (1239). 3. Kösedağ Savaşı (1243).

Mîrhând, Selçuklular için önemlidir çünkü Timurlular devri tarihçisi olarak, Selçukluların tarihini ayrıntılı bir şekilde ele alan eserler yazmıştır. Mîrhând'ın "Ravżatü’ṣ-ṣafâʾ" adlı yedi ciltlik tarihi, Selçukluların yanı sıra diğer İslam hanedanlıklarının da tarihini kapsar ve bu eser, Selçuklu Devleti'nin teşkilat yapısı, askeri, siyasi, sosyal ve ekonomik durumu hakkında zengin bilgiler sunar.

Muharrem Kesik'in bazı eserleri şunlardır: 1. "Türkiye Selçukluları Tarihi Sultan I. Mesud Dönemi 1116-1155" (2003). 2. "Son Dönem Bizans İmparatorluğu Tarihi Bibliyografyası (1261-1453)" (2003). 3. "Anadolu Türk Beylikleri" (Bilge Kültür Sanat, 2023). 4. "Selçukluların Haçlılarla İmtihanı" (Timaş Tarih, 2018). 5. "At Üstünde Selçuklular: Türk Selçukluları'nda Ordu ve Savaş" (Timaş Tarih, 2024). 6. "Selçuklu Müesseseleri ve Medeniyeti" (Bilge Kültür Sanat, 2021). 7. "Çivril'de Kazanılan Büyük Zafer: Myriokephalon, 1176: Türkiye Selçuklu-Bizans İlişkileri, 1071-1180" (Bilge Kültür Sanat, 2023). 8. "Malazgirt'in Kahraman Kumandanı Sultan Alp Arslan" (Okçular Vakfı, 2021). 9. "Selçukluların Muhteşem Sultanı: Melikşah" (Bilge Kültür Sanat, 2021).

Kazvin, Selçuklular tarafından fethedilmiştir.

Horasan'ın tarihi Orta Çağ'da İran'ın doğusundan Ceyhun Nehri'ne kadar uzanan ve tarihi İpek Yolu güzergahında yer alan bir bölge olarak başlar. Horasan'ın önemi şu şekilde özetlenebilir: 1. İslam Medeniyeti: 8. ve 13. yüzyıllar boyunca İslam medeniyetinin gelişmesinde son derece mühim bir rol oynamıştır. 2. İlim ve Kültür Merkezleri: Bölgenin en önemli ilim ve kültür merkezleri Merv, Nişabur ve Herat şehirleridir. 3. Selçuklular Dönemi: Selçuklular'ın bölgeye gelmesiyle Horasan, devletin siyasi, idari ve kültürel merkezi olmuş, bu dönemde eğitim alanında Nizâmiye Medreseleri gibi modern eğitim kurumları kurulmuştur. 4. Ekonomik Katkı: Ticaret, tarım ve küçük el sanatlarının gelişmesi için yapılan çalışmalar, bölgenin ekonomik zenginliğini artırmış ve bu zenginlik imar faaliyetlerine yansımıştır. 5. Tasavvuf Tarihi: Horasan, tasavvuf tarihi açısından da önemli bir konuma sahiptir ve Fudayl b. İyâz, İbrahim b. Edhem gibi sufilerin faaliyetleriyle tanınmıştır.

Cenâbî’ye göre Türkiye Selçukluları, Cenâbî Mustafa Efendi’nin el-’Aylemü’z-zâhir fî ahvâli’l-evâ’il ve’l-evâhir adlı eserindeki bölümle ilgilidir. Bu eserde, Türkiye Selçukluları tarihi, dönemin en sahih kaynaklarına dayanarak ele alınmıştır.

Yassı Çemen Savaşı, Türk tarihi açısından birkaç önemli sonuca yol açtığı için önemlidir: 1. Harzemşah Devleti'nin Yıkılması: Savaşta yenilen Harzemşahlar bir daha toparlanamadı ve devlet tarihe karıştı. 2. Tampon Bölgenin Kalkması: Bu savaş, Türkiye Selçukluları ile Moğollar arasındaki tampon bölgenin kalkmasına neden oldu. 3. Anadolu'nun Moğol İstilasına Açık Hale Gelmesi: Harzemşahların yıkılmasıyla Moğollar, Anadolu'ya daha kolay ilerleyebildiler ve 1243'teki Kösedağ Savaşı'nda Selçukluları yenerek Anadolu'yu istila ettiler. 4. Selçukluların Gücünün Anlaşılması: Türkiye Selçuklularının, Harzemşahları yenmesi, Moğolların Selçukluların gücünü görmesine ve daha ihtiyatlı davranmalarına sebep oldu.

Tevârih-i Âl-i Selçuk'un edisyon kritik çalışmasını Kilisli Muallim Rıfat yapmıştır.

13 ve 14. yüzyıllarda Anadolu'nun en güçlü devleti, Selçuklular olarak kabul edilir.

Doğu Karadeniz bölgesi, tarih boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır: 1. Hititler: Doğu Karadeniz'in Hitit döneminde (M.Ö. 2000-800) büyük medeniyetlerce sahiplenilmediği bilinmektedir. 2. Pontus Rum İmparatorluğu: 1204 yılında Latin Haçlı Ordularının istilaları neticesinde kurulmuş ve bölgede uzun süre hakimiyet sürmüştür. 3. Selçuklular: Anadolu içlerine ilerlemelerine rağmen Doğu Karadeniz'e kadar uzanmamışlardır. 4. Çepniler: 1071'de Selçuklular ile birlikte Anadolu'ya giren Çepni boyu, Pontus İmparatorluğu döneminde Sinop ve çevresine yerleşmiş ve burada güçlü bir beylik kurmuştur. 5. Kıpçaklar: Kırım Hanlığının esas unsurlarından olan Kıpçaklar, bölgeye göç ederek Kıpçak kültürünü yaymışlardır.

Ahiliğin gelişimi, Selçuklular döneminde Anadolu ve Azerbaycan coğrafyasında ortaya çıkmasıyla başlamıştır. Ana gelişim aşamaları: 1. Ahi Evran Dönemi: Ahiliğin kurucusu Ahi Evran, teşkilatı kurmuş ve yaygınlaştırmıştır. 2. Osmanlı Dönemi: Osmanlı Devleti'nin kurulmasında ve gelişmesinde Ahilik teşkilatına giren devlet yöneticilerinin etkisi olmuştur. 3. 18. Yüzyıl Sonrası: XVIII. yüzyıldan sonra Ahilik, bir esnaf-sanatkâr birliği haline dönüşmüş, ancak temel ilkelerini korumuştur. 4. Gedik ve Lonca Teşkilatları: 1860 yılına kadar gedik uygulaması devam etmiş, daha sonra 1861'de Gedik, 1912'de ise Lonca teşkilatları tamamen ortadan kaldırılmıştır. Ahilik, Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamış, toplumsal, ekonomik ve ahlaki değerleri bir arada barındıran köklü bir teşkilat olarak varlığını sürdürmüştür.

Yediler Mezarlığı, Selçuklular döneminde, yani 13. yüzyılda yapılmıştır.

Mehter müziği, Türklerin askerî müzik geleneğinin bir parçası olarak Selçuklular döneminde ortaya çıkmıştır. Kökleri, Büyük Hun Devleti'ne kadar uzanan "tuğ takımı" adlı müzik topluluğuna dayanır. Osmanlı döneminde, mehter teşkilatı I. Murad döneminde yeniçeri ocağının kurulmasıyla olgunlaşmış ve resmî bir kurum haline gelmiştir. 1826 yılında, II. Mahmud tarafından Yeniçeri Ocağı ile birlikte mehter de kapatılmıştır.

Konyalıların kökeni, Selçuklular döneminde Oğuz boylarının Anadolu'ya yerleşmesine dayanmaktadır. Bu dönemde, Makedonya'ya gelen Oğuzlara, yerel halk tarafından Konyar adı verilmişken, Osmanlı döneminde Anadolu'ya gelen Oğuzlar Yörük olarak adlandırılmıştır.

Kengerler, Selçuklular ve Azeriler gibi eski Türk boylarından birine aittir.

Altınekin halkı, tarihsel olarak farklı dönemlerden gelen çeşitli topluluklardan oluşmaktadır. Selçuklular Dönemi: Altınekin, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Oğuz boylarının Anadolu'ya hakim olmasıyla Selçukluların egemenliğine girmiş ve bu dönemde önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Osmanlı Dönemi: Anadolu Selçukluları'nın yıkılmasından sonra Karamanoğulları Beyliği'ne geçmiş, daha sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır. Cumhuriyet Dönemi: Altınekin, Milli Mücadele döneminde vatan savunmasına katılmış ve Cumhuriyet döneminde gelişmiş bir yerleşim yeri olmuştur.

Horasan'dan Anadolu'ya göç eden topluluklar, 11. yüzyılda Oğuz Türkleri (Selçuklular) olmuştur. Bu göç, kuraklık, hastalık ve Moğol baskısı gibi nedenlerle anavatanları Orta Asya'dan göç etmek zorunda kalan Oğuz Türklerinin, önce Horasan bölgesine yerleşip ardından Anadolu'yu yurt edinmeleriyle gerçekleşmiştir.