Selçuklular

Mirhand, Selçuklular için önemlidir çünkü Ravzatü’s-safâ adlı yedi ciltlik tarih kitabı, Selçukluların da içinde bulunduğu birçok dönemi kapsamaktadır. Mirhand'ın Selçuklularla ilgili önemli bilgileri içeren eserleri şunlardır: Tabaka-i Selçûkiyye: Bu, Ravzatü’s-safâ'nın bir bölümüdür ve Selçuklularla ilgili olayları anlatır. Târih-i Ravzatu’s Safâ: Bu eserinde de Selçukluların erken dönemleriyle ilgili bilgiler bulunmaktadır. Mirhand, Selçukluların kuruluş yıllarına dair önemli bir kaynak olarak kabul edilir, çünkü Meliknâme adlı kayıp eserden yararlanmıştır.

Muharrem Kesik'in bazı eserleri: Kitaplar: Selçuklu Müesseseleri ve Medeniyeti; Anadolu Türk Beylikleri; Tematik Selçuklu Tarihi; 1071 Malazgirt; Kriter Türkiye Selçukluları; Myrio Kephalon 1176 - Çivril'de Kazanılan Büyük Zafer; Selçukluların Muhteşem Sultanı: Melikşah; Danişmendliler; Selçukluların Haçlılarla İmtihanı; At Üstünde Selçuklular. Makaleler ve Bildiriler: "Sultan II. Kılıçarslan’ın İstanbul’u Ziyareti ve Türklerin Tarihteki İlk Uçuş Denemesi"; "Cenâbî’ye Göre Dânişmendliler"; "Kutalmış’ın Büyük Selçuklu Tahtını Ele Geçirme Gayretleri"; "Saruhanoğulları’nın Diğer Türk Beylikleri İle İlişkileri"; "XII. Yüzyılın İlk Yarısında Anadolu’da Meydana Gelen Depremler ve Doğal Afetler".

Kazvin, Büyük Selçuklu Devleti tarafından fethedilmiştir. Şehir, 24 (644) yılında Berâ b. Âzib tarafından İslam topraklarına dahil edilmiştir. Ayrıca, 1067 yılında Büyük Selçuklu Devleti hükümdarlarına ait ikiz kümbetler de Kazvin'de yapılmıştır.

Horasan'ın Tarihi: Horasan, M.Ö. 4000 yılına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Büyük Roma, Asur, Med, Pers, Sasani, Arap ve Bizans gibi birçok devletin istilasına uğramıştır. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Selçukluların hakimiyetine girmiştir. 1940 yılında nahiye merkezi şimdiki Horasan'a nakledilmiş ve 1953'te ilçe olmuştur. Horasan'ın Önemi: Stratejik Konum: Doğuyu batıya bağlayan eski İpek Yolu üzerinde bulunması, onu jeopolitik açıdan önemli kılmıştır. Kültürel Zenginlik: Ahmet Yesevi ocaklarından yetişip Anadolu'ya gelmiş birçok fütüvvet ehlini barındırması ve önemli tarihi kalıntılara sahip olması. Tarihî Olaylar: İslam tarihinde, özellikle ilk dönem fetihlerinde önemli bir rol oynamıştır.

Yassı Çemen Savaşı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Harezmşah Devleti'nin yıkılması. Anadolu Selçuklu Devleti'nin toprak genişlemesi. Anadolu'nun Moğol istilasına açılması. Selçuklu-Moğol karşı karşıya gelmesi.

13. ve 14. yüzyıllarda Anadolu'nun en güçlü devleti Anadolu Selçuklu Devleti'dir. 1243 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğollara yenilmesiyle Moğol hakimiyetine girilmiş ve devlet zayıflayarak yerini çeşitli Türk beyliklerine bırakmıştır. 1299 yılında bağımsızlığını ilan eden Osmanlı Beyliği ise diğer beyliklerle yaptığı savaşlar sonucunda gelişip ilerlemiştir.

Doğu Karadeniz bölgesi, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bunlardan bazıları: Hayaşa Krallığı. Urartu Devleti. İskitler. Pontus Rumları. Bizans İmparatorluğu. Ayrıca, bölgede Kaşkalar, Moskhiler, Makronlar, Khalibler, Tibarenler, Byzerler, Bekhiriler ve Heptakometler gibi yerli halklar da yaşamıştır.

Ahilik, 13. yüzyılda Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli'nin tavsiyesiyle kurulmuştur. Ahiliğin gelişimi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş ve Yayılma: Ahilik, ilk olarak Kırşehir'de kurulmuş, ardından Anadolu'nun diğer şehir ve kasabalarına yayılmıştır. Temel İlkeler: Ahilik, dini ve tasavvufi kurallara dayanan fütüvvetnamelerle yönetilmiştir. Teşkilat Yapısı: Ahilik, çırak, kalfa ve usta hiyerarşisine dayanmıştır. Etkileri: Ahilik, Anadolu'da sanat ve ticareti geliştirmiş, ekonomik hayata canlılık kazandırmış, sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı sağlamıştır. Osmanlı'nın çöküşüyle birlikte Ahilik yozlaşmış, 1912'de loncaların kaldırılmasına kadar varlığını sürdürmüştür.

Konya'daki Yediler Mezarlığı'nın en eski mezar taşı 1209/1795 tarihlidir. Denizli'deki Yediler Türbesi ise Selçuklu döneminden (13. yüzyıl) günümüze kadar kullanılan İlbadı Mezarlığı'nın içinde veya bitişiğinde yer almaktaydı.

Konyalıların kökeni, tarih boyunca bölgede yerleşmiş olan çeşitli Türk boylarına dayanmaktadır. Osmanlı döneminde Türkmen boyları ve Yörükler Konya kırsalına yerleşmiş, 19. ve 20. yüzyıllarda ise Balkanlar'dan (Bulgaristan, Yunanistan, Makedonya) göç eden Müslümanlar, Kafkasya'dan gelen Çerkesler ve Ahıska Türkleri demografik yapıya katkı sağlamıştır.

Mehter müziği, Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya göçünden bu yana var olan bir askeri müzik geleneğinin sonucudur. Kökleri Büyük Hun Devleti'ne kadar uzanır. Selçuklular döneminde “tuğ müziği” “tabl müziği” (tabl, davul kelimesinin eski söyleniş biçimidir) adını almış ve “tuğ takımı” “tablhâne”ye dönüşmüştür. Osmanlı Devleti'nde mehterhane teşkilatının olgunlaşması, XIV. yüzyılda I. Murad döneminde Yeniçeri Ocağı'nın kurulmasıyla gerçekleşmiştir. Mehter, 1826 yılında Yeniçeri Ocağı ile birlikte kapatılmış, 20. yüzyılda İstanbul Harbiye Askeri Müzesi'nde bir mehter takımı kurulması ile yeniden canlandırılmıştır.

Kengerler, eski bir Türk boyu olarak kabul edilmektedir. Kengerler ile ilgili bazı Türk boyları: Selçuklular ve Azeriler. Peçenekler. Kara Kalpaklılar. Kengerlerin Türklüğü, dil benzerlikleri ve bazı kültürel unsurlar üzerinden yapılan çıkarımlarla desteklenmektedir. Ancak, Kengerlerin Türk olup olmadıklarını kesin olarak belirlemek mümkün değildir.

Horasan'dan Anadolu'ya göç eden bazı topluluklar şunlardır: Abdallar. Oğuz Türkmenleri. Dervişler. Ehlibeyt mensupları. Ayrıca, 13. yüzyılda Moğolların Horasan ve İran’ı istila etmesinden sonra, Anadolu’ya göçler hız kazanmıştır.

Altınekin halkının nereden geldiğine dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, ilçenin tarihçesi hakkında bazı bilgiler mevcuttur. Altınekin'in eski adı "Zıvarık" olup, bu isim "suyu bol" anlamına gelmektedir. Osmanlı döneminde ise Altınekin, tarım ve at yetiştiriciliği ile ünlenmiştir. Altınekin'e, XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin iskân siyaseti doğrultusunda Maraş Türkmenleri, Rişvan Aşireti Türkmenleri, Kırım Türkleri ve Atçeken beylerinin yerleştirildiği bilinmektedir.

Evet, Tabakat-ı Nasıri Selçukluları anlatmaktadır. Tabakât-ı Nâsırî'nin on ikinci bölümü Selçuklular'a ayrılmıştır.

Osman G. Özgüdenli, Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157) dönemi Selçuklularını çalışmaktadır. Bu konuda yazdığı bazı eserler: Selçuklular, I: Büyük Selçuklu Devleti Tarihi (1040-1157) (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2013); Büyük Selçuklu Devlet Teşkilatına Dair Yeni Bir Kaynak: Metin, Tercüme ve Değerlendirme (XVIII. Türk Tarih Kongresi, II. Cilt, Selçuklu Tarihi ve Medeniyeti - Tarih, Şehir ve Mimari, Ankara 2022).

Dandanakan Savaşı, Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile Gazneliler arasında gerçekleşmiştir. Taraflar: Büyük Selçuklu İmparatorluğu: Çağrı Bey ve Tuğrul Bey liderliğinde. Gazneliler: Gazne hükümdarı Sultan Mesud'un ordusu.

Seydiler halkının nereden geldiğine dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, yöredeki birçok dervişin Selçuklular döneminde buralara yerleştiği düşünülmektedir. Köy, Seyyid Zülfikar'ın buraya tekkesini kurmasıyla yaşam alanı halini almaya başlamış ve ismi de zamanla günümüzdeki Seydiler'e evrilmiştir. Yöre halkının rivayetlerine göre ise, Emreler köyünde zaviye kuran Şeyh Emre adlı dervişin kardeşidir. Seydiler, İnebolu-Kastamonu karayolu üzerinde çok eski tarihlere dayanan bir yerleşim yeridir.

"Birlikten Kuvvet Doğar" atasözü, insanların birlik ve beraberlik içinde hareket ettiklerinde daha güçlü ve başarılı olacaklarını ifade eder. Bu atasözünün ortaya çıkışıyla ilgili belirli bir hikaye bulunmamakla birlikte, insanlık tarihi boyunca toplulukların ortak hedefler doğrultusunda güçlerini birleştirerek daha büyük bir güvenlik ve refah ortamı yaratmayı başardıkları bilinmektedir. Örneğin, ilk insanların kabile toplumlarında hayatta kalma mücadelesi verirken geliştirdikleri iş birliği ve dayanışma, toplulukların çevresel tehditlere karşı direncini artırmış ve kaynakları daha verimli kullanmalarını sağlamıştır. Ayrıca, Antik Roma İmparatorluğu’nun geniş toprakları üzerinde sağladığı birlik, ticaretin gelişmesine, kültürlerin kaynaşmasına ve büyük inşaat projelerinin gerçekleştirilmesine imkân tanımıştır. Bu nedenle, "Birlikten Kuvvet Doğar" atasözü, toplumsal dayanışmanın ve iş birliğinin önemini vurgulayan bir ifade olarak ortaya çıkmış olabilir.

İran Türklerinin eski tarihi, yaklaşık 3500 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu tarihin iki ana dönemi: 1. Hint-Avrupa dilli Perslerin gelmeden önceki dönem. 2. Pers boylarının gelişinden sonraki dönem. Önemli Türk uygarlıkları: Sümer, Elam, Aratta (Alatau) gibi ilk beşeri uygarlıklar; Manna (Mannu), Saka, İskit gibi devletler. İslam'dan sonra ise Akhun (Eftalitler), Hazar, Karahanlı, Gazneli, Selçuklu, Harezmşah, İlhanlı, Akkoyunlu, Karakoyunlu gibi devletler kurulmuştur.