Plasenta

Kotiledon, bir tohumun embriyosunda bulunan tohum yaprağıdır. Botanikte, kotiledon sayısına göre bitkiler iki ana gruba ayrılır: Bir kotiledon bulunanlar: Monokotiledon (monokot) olarak adlandırılır. İki kotiledon bulunanlar: Dikotiledon (dikot) olarak adlandırılır. Kotiledonlar, bitki gelişiminde çeşitli işlevlere hizmet eder: Fidenin korunması: Çevresel streslerden korur. Besin sağlanması: Çevreden emilen besinleri depolar ve fidenin büyümesini destekler. Büyümenin düzenlenmesi: Işık ve su miktarını kontrol ederek büyümeyi düzenler.

Plasenta, bazı hastalıkların bebeğe geçmesine engel olur, ancak bazı durumlarda hastalıklar plasenta yoluyla bebeğe ulaşabilir. Plasentanın bebeği koruduğu hastalıklar: Antikorlar: Plasenta, anne kanında bulunan bazı antikorların bebeğe geçmesini sağlar ve bu sayede bebeğin bağışıklık sistemi güçlenir. Plasenta yoluyla bebeğe geçebilen hastalıklar: Enfeksiyonlar: Plasenta, bazı zararlı maddelerin ve enfeksiyonların fetüse geçişini engelleyerek koruyucu bir bariyer görevi görür, ancak bu bariyer her zaman yeterli olmayabilir. Bazı zararlı maddeler: Plasenta, kanlar karışmadan anne ve bebek arasındaki madde alışverişini sağlar, ancak bazı zararlı maddeler plasenta yoluyla bebeğe geçebilir. Plasenta ile ilgili yaygın sorunlar: Plasenta previa: Plasentanın rahim ağzını kapatması. Plasenta dekolmanı: Plasentanın rahim duvarından ayrılması. Plasenta akreata: Plasentanın rahim duvarına aşırı yapışması. Plasental yetmezlik: Plasentanın bebeğe yeterli besin ve oksijen sağlayamaması. Plasenta ile ilgili herhangi bir sorun şüphesi durumunda, bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Umbilikal kordun anormal yerleşimi şu durumları içerebilir: Marjinal yerleşim. Vasa previa. Ayrıca, umbilikal kordun tek umbilikal arter, umbilikal ven varisi, persistan sağ umbilikal ven gibi damarsal anomalileri de anormal yerleşim olarak değerlendirilebilir. Umbilikal kordun anormal yerleşiminden şüphelenildiğinde, detaylı ultrasonografi ve fetal ekokardiyografi gibi ileri tetkikler yapılması önerilir.

Doğum sonrası plasentanın çıkmamasının nedeni, plasenta akreata olarak adlandırılan ve plasentanın rahim duvarına normalden daha derin bir şekilde yapışması durumudur. Plasenta akreata riskinin arttığı durumlar: Daha önce sezaryen doğum yapmış olmak; Rahim ameliyatı geçirmiş olmak; Plasenta previa öyküsü bulunması. Doğum sonrası plasentanın çıkmaması, ciddi kanamalara ve rahimin alınmasına kadar gidebilen komplikasyonlara yol açabilir. Plasenta ile ilgili herhangi bir sorun şüphesi durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Göbek bağının içinde üç damar bulunur: İki atardamar (arter). Bir toplardamar (ven). Ayrıca, göbek kordonu, damarları dış etkilerden koruyan Wharton jeli adı verilen jelatinöz bir yapı ile kaplıdır.

Yapışık hamilelik, yani siyam ikizleri, riskli bir durumdur. Bu durumun riskleri arasında şunlar yer alır: Sağlık sorunları. Sosyal ve psikolojik zorluklar. Bağımsızlık ve günlük yaşam zorlukları. Cerrahi müdahale riskleri. Yapışık ikiz tanısı, bebekler rahim içindeyken konulabilir. Riskli gebelik takibi ve doğum, bu konuda uzmanlaşmış kadın doğum doktorları veya perinatologlar tarafından yapılmalıdır.

Koryon zarı tüm canlılarda bulunmaz. Memelilerde koryon zarı, plasentanın yapısına katılır. Sürüngen ve kuşlarda koryon zarı, allantoyis ile birlikte gaz alışverişini sağlar ve yumurta kabuğunun altında bulunur. Balık, kurbağa ve dış döllenme yapan canlılarda ise koryon zarı gelişmemiştir.

Plasental bariyer, 1000 Dalton’dan daha küçük lipofilik moleküllerin pasif difüzyon yoluyla fetal dolaşıma geçmesine izin verecek kadar geçirgendir. Ancak, plasenta bariyerinin geçirgenliği şu etkenlere bağlı olarak değişebilir: kullanılan ilaçların yağda çözünme miktarı; ilaçların kullanım süresi ve sıklığı; anne vücudunda ilacın metabolize edilme süresi; anne kanındaki proteinlere ilacın bağlanma oranı; kullanılan ilacın molekül büyüklüğü; ilaç kullanılan hamilelik evresi (ilerleyen evrelerde plasenta bariyerinden ilaç geçişi artar); plasental kan akışındaki artış; kullanılan ilacın iyon yükü, serbest dolaşım kapasitesi, çözünürlük miktarı kısaca fizikokimyasal yapısı; plasenta bariyerindeki giriş kapılarının büyüklüğü. Ayrıca, plasenta bariyeri anne kanında bulunan zararlı maddelerden fetüsü korur fakat birçok virüs ve ilaç bu bariyeri geçebilir.

Trofoblastın bazı işlevleri: Plasenta oluşumu. Besin ve oksijen taşınması. İmplantasyon. Hormon üretimi. Uterus dokusuna invazyon. Bozulmuş trofoblast gelişimi ve fonksiyonları, düşük, preeklampsi ve intrauterin büyüme kısıtlaması gibi gebelik komplikasyonlarına yol açabilir.

Plasentanın temel işlevleri: Besin ve oksijen taşınması. Atıkların uzaklaştırılması. Hormon üretimi. Bağışıklık desteği. Toksinlerden koruma. Kan dolaşımının düzenlenmesi.

Anne, yediği gıdaları bebeğe plasenta aracılığıyla aktarır. Bu süreç şu şekilde gerçekleşir: Anne, yediği besinlerden aldığı vitamin, mineral ve diğer besin maddeleri kan dolaşımına karışır. Plasenta, annenin kanından bebeğin kanına oksijen ve besinleri aktarırken aynı zamanda bebeğin vücudundan çıkan atıkları da anneye geri taşır. Bu döngü sayesinde bebek, gelişimi için gereken tüm besinleri alır. Annenin tükettiği besinler amniyon sıvısına geçtiği gibi anne sütünde de hissedilir. Her bebeğin sağlıklı beslenmesine ve sağlıkla dünyaya gelmesine yardımcı olmak için, gebelik sürecinde en doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktora veya diyetisyene danışılması önerilir.

Primer koryon villusları, gebeliğin 11-12. günlerinde oluşur. Sekonder koryon villusları ise, primer koryon villuslarının içine ekstraembriyonik mezodermin girmesiyle 15-16. günlerde ortaya çıkar.

Plasentanın iyi olup olmadığını anlamak için ultrason kontrolleri yapılır. Plasentanın sağlıklı olduğuna işaret eden bazı durumlar: Normal konum: Plasenta, hamileliğin başında rahmin üst kısmında yer alır. Yeterli gelişim: Plasenta, gebeliğin 12. haftasında tam olarak gelişmiş ve işlevsel hale gelir. İyi kan akışı: Plasentaya ve plasentadan olan kan akışı normaldir. Plasentada bir sorun olması durumunda vajinal kanama, karın ve sırt bölgesinde ağrı, rahim kasılmaları gibi belirtiler görülebilir. Plasenta ile ilgili herhangi bir endişe durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Plasental villuslar, plasentanın koryonik plakasından köken alan, ilerleyici bir şekilde ağaç benzeri dallanan ve intervillöz yüzeye uzanan yapılardır. Villusların stroması, fetal damarlar, bağ dokusu hücreleri ve makrofajlardan oluşur. Villuslar beş ana tipte değerlendirilir: 1. Mezenkimal villus (MV). 2. Kök villus (kv). 3. Terminal villus (tv). 4. Matür intermediyet villus (miv). 5. Tersiyer villus. Plasental villuslar, anne kanı ile bebeğin kanı arasında büyük bir temas yüzeyi oluşturarak madde alışverişini maksimum düzeye çıkarır.

30 haftalık gebelikte kanamanın birkaç olası nedeni vardır: Plasenta ile ilgili sorunlar: Plasenta previa (plasentanın rahim ağzını kapatması) veya plasentanın rahim duvarından erken ayrılması (abruptio plasenta) gibi durumlar kanamaya yol açabilir. İdrar yolu enfeksiyonu: Gebelikte sık görülen idrar yolu enfeksiyonları kanamaya neden olabilir. Serviks ile ilgili sorunlar: Servikste büyüme, enfeksiyon veya iltihap da kanamaya sebep olabilir. Diğer nedenler: Düşük, dış gebelik, rahim ağzı yaraları veya polipler de kanama yapabilir. Her durumda, doğru teşhis ve tedavi için bir doktora başvurulması gereklidir.

Plasental yaşlanma, genellikle 36. haftadan sonra başlar. Ancak bazı vakalarda 30. haftada, bazılarında ise 32, 34, 35, 37 veya 38. haftada da başlayabilir. Plasental yaşlanmanın erken haftalarda başlaması, bebek için gelişim geriliği ve erken doğum gibi riskleri artırabilir.

Plasenta ve keseli memelilerin farkı şu şekilde özetlenebilir: Plasenta: Plasentalı memelilerde (Eutheria), embriyo ile anne arasında besin ve atık alışverişini sağlayan karmaşık bir plasenta bulunur. Keseliler: Keselilerde (Metatheria) ise embriyonik gelişim büyük ölçüde kesede tamamlanır. Diğer farklar: Üreme: Keselilerde gebelik süresi kısa, emziklilik süresi uzundur. Kese: Keselilerde yavrularını taşıdıkları bir kese bulunurken, plasentalı memelilerde kese yoktur. Dişler: Keselilerin plasentalı memelilerden farklı tipte dişleri vardır. Vücut yapısı: Keseliler, plasentalı memelilere göre daha kısa uzuvlara ve daha küçük beyinlere sahip daha kompakt bir vücut yapısına sahiptir.

Plasentanın yukarı çıkması genellikle 20. haftadan sonra başlar ve 26. veya 27. haftaya kadar devam edebilir. Ancak bu süreç kişiden kişiye değişebilir ve her zaman gerçekleşmeyebilir. Plasentanın yukarı çıkıp çıkmadığını kontrol etmek için düzenli ultrason kontrolleri yapılması önerilir.

Bebeğin eşinin (plasentanın) aşağı olması, genellikle 24. haftadan itibaren yukarı doğru hareket eder ve yukarıda kalır. Ancak, her gebelik farklı olduğu için, plasentanın ne zaman yukarı çıkacağı kesin olarak belirlenemez. Plasentanın yerleşimini ve bebeğin durumunu takip etmek için düzenli doktor kontrolleri önemlidir. Önemli Not: Bu yanıt, genel bilgilendirme amaçlıdır. Kişisel durumunuza uygun bilgi ve yönlendirme için bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir.

Plasental ve fetal terimleri, hamilelik ve doğum süreciyle ilgili iki önemli yapıyı ifade eder: Plasental: Plasenta ile ilgili anlamına gelir. Plasenta, anne ve fetüs arasındaki besin, oksijen ve atık madde alışverişini sağlayan geçici bir organdır. Fetal: Fetüs ile ilgili anlamına gelir. Fetüs, gebeliğin 10. haftasından itibaren embriyoya verilen addır ve prenatal dönemde organlarının olgunlaşma süreci devam eder. Bu terimler, gebelik sürecinin farklı aşamalarını ve bu aşamalarda rol oynayan yapıları tanımlamak için kullanılır.