Plasenta

Bebekler anne karnında plasenta ve göbek kordonu aracılığıyla oksijeni anneden alırlar. Bu süreçte: - Plasenta, anne kanından oksijeni alır ve bu oksijeni bebeğin kan dolaşımına iletir. - Göbek kordonu, oksijenli kanı bebeğe taşır ve bebeğin kandaki karbondioksiti de tekrar anneye geri iletir.

Plasentanın yukarı çıkması, gebeliğin 24. haftasında gerçekleşir.

Plasenta ve keseli memeliler arasındaki temel fark, yavruların gelişim şeklidir: - Plasenta memelileri: Embriyonun gelişimi, anne karnında gerçekleşir ve plasenta aracılığıyla anne kanından alınan besinlerle beslenir. - Keseli memeliler: Embriyo kısa bir süre rahimde kalır, gelişimini tamamlamadan çok erken evrede doğan yavru, gelişimini anne karnındaki kese adı verilen yapının içinde sütle beslenerek tamamlar.

Bebeğin eşinin (plasenta) aşağıda olması durumu, gebeliğin 25-28. haftaları arasında rahim büyüdükçe yukarı doğru yer değiştirerek düzelir.

Plasental ve fetal terimleri, hamilelik ve fetal gelişimle ilgili iki önemli yapıyı ifade eder: 1. Plasental: Plasenta, anne ve bebek arasında besin, oksijen ve atık madde alışverişini sağlayan geçici bir organdır. 2. Fetal: Fetus, gebeliğin başlangıcından doğum anına kadar olan süreçte gelişen bebektir.

Plasenteli memeliler, yavrunun embriyonik gelişimini rahimde plasentayla tamamlayarak doğan memeli çeşitleridir. Bu gruba örnek olarak insan, köpek, kedi, ayı, balina, fare, yarasa gibi hayvanlar verilebilir.

Gebelik kesesi, genellikle gebeliğin 20. haftasından itibaren yukarı çıkmaya başlar.

Kord traksiyonu terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Tıp Alanında: Kırık kol veya bacağın yataktan yukarıya doğru kaldırılması için kullanılan bir araç anlamına gelir. 2. Doğum Alanında: Doğum eyleminin üçüncü evresinde, plasentanın ayrılmasını hızlandırmak için umblikal kordun kontrollü bir şekilde çekilmesi işlemini ifade eder.

Sinsityotrofoblast, tıpta trofoblast hücresinin sinsitiyal dış tabakası olarak tanımlanır. Bu yapı, hamilelik sırasında plasentanın oluşumunda önemli bir rol oynar ve anne ile fetüs arasında madde alışverişini sağlar.

Preeklamptik plasenta, gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ve preeklampsi olarak bilinen durumun bir sonucudur. Preeklamptik plasentanın özellikleri: 1. Plasentanın yetersiz çalışması: Plasentanın bebeğe yeterli oksijen ve besin sağlayamaması. 2. Kan akışında bozukluk: Rahimdeki kan akışının sağlıklı bir şekilde işlememesi. 3. Anormal damar yapısı: Plasentanın rahim duvarına yerleşmiş olan damar yapısında anormallikler. Bu durum, anne ve bebek için ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve doktor tarafından hamileliğin yakından izlenmesini ve tedavi önerisini gerektirir.

İneklerde plasenta tutulması durumunda, plasentanın 8 saat içinde ayrılmaması durumunda bir uzmana başvurulmalıdır. Eğer tıbbi tedavi ve ciddi vakalarda cerrahi müdahale sonuç vermezse, inek kesime gelebilir.

Plasental previa (plasentanın önde gelmesi) kesin nedeni bilinmeyen bir durumdur. Ancak bazı olası risk faktörleri şunlardır: Daha önce sezaryen veya rahimden ur alınması gibi rahimde yara bırakabilecek bir ameliyat geçirmiş olmak. 35 yaş üzerinde olmak. Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vb.). Sigara içmek. Önceki gebeliklerde plasental previa öyküsü. Ayrıca, anne rahminde doğuştan gelen şekil bozuklukları da plasentanın konumunu etkileyebilir.

Plasentanın rahme derin yapışması, plasenta akreata olarak adlandırılır ve birkaç nedenden kaynaklanabilir: 1. Önceki Sezaryen Doğumlar: Sezaryen sonrası rahimde oluşan skar izleri, plasentanın daha derin yapışmasına yol açabilir. 2. Rahim Cerrahileri: Rahim ameliyatları veya kürtaj gibi müdahaleler, rahim duvarının yapısını bozarak plasentanın anormal şekilde yapışmasına neden olabilir. 3. İleri Yaşta Hamilelik: 35 yaş ve üstü kadınlarda plasenta akreata riski artabilir. 4. Plasenta Previa: Plasentanın rahim ağzını kapatması durumu, plasenta akreata riskini artırır. Bu durumlar, doğum sırasında veya sonrasında ciddi kanamalara yol açabileceğinden hayati risk taşır.

Doğumdan sonra plasenta genellikle tıbbi atık olarak kabul edilip atılır. Ancak, bazı kültürel ve modern yaklaşımlar plasentanın farklı şekillerde değerlendirilmesini önermektedir: 1. Plasenta Yeme: Plasenta, bazı kadınlar tarafından hormon dengesini sağlamak, lohusalık depresyonunu azaltmak ve süt üretimini artırmak için tüketilir. 2. Plasenta Sanatı: Plasenta, anneler için doğumun ve yeni bir hayatın sembolü olarak bir sanat objesine dönüştürülebilir. 3. Bahçeye Gömme: Plasenta, bazı kültürlerde toprağa gömülerek bebeğin doğayla olan bağını sembolize etmek için kullanılır. 4. Tıbbi Kullanım: Plasentadan elde edilen kök hücreler, tıbbi araştırmalarda tedavi amaçlı kullanılabilir ve plasenta özü bazı kozmetik ürünlerde yer alır. Plasentanın nasıl kullanılacağına karar vermeden önce, hijyen, güvenlik ve bilimsel kanıtlar gibi faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.

Plasenta, bazı maddeleri geçirirken bazılarını geçirmez. Geçirdiği maddeler: - Besin maddeleri ve oksijen: Glukoz, amino asitler, vitaminler ve oksijen gibi temel besin maddeleri. - Hormonlar: Human korionik gonadotropin (hCG), progesteron, östrojen gibi hormonlar. - Bağışıklık faktörleri: Anneden gelen bazı antikorlar. Geçirmediği maddeler: - Bakteri ve virüsler: Büyük ölçüde geçirilmez, ancak bazı mikro-organizmalar plasentayı aşabilir. - Zararlı maddeler: Annenin kullandığı bazı ilaçlar ve sigaranın zararlı maddeleri plasentadan geçip bebeğe ulaşabilir.

Plasentayı oluşturan iki ana yapı şunlardır: fetal kısım ve maternal kısım. - Fetal kısım, kordon bağı ile bebeğe bağlıdır ve kordon bağı içindeki damarlar aracılığıyla bebeğe besin ve oksijen taşır. - Maternal kısım ise rahim duvarına yapışır ve anne kanından besin maddelerinin ve oksijenin alınmasını sağlar.

Plasentanın yaşlandığını, ultrason muayenesi sırasında plasentadaki beyaz ve kireç benzeri lekelerin görülmesiyle anlamak mümkündür. Diğer belirtiler arasında ise bebeğin düşük kilosu, gelişim geriliği, kalp atışlarının yavaşlaması veya hızlanması yer alabilir. Plasentanın yaşlanması normal bir süreç olsa da, erken haftalarda ve şiddetli bir şekilde başlaması durumunda anne ve bebek için bazı riskleri beraberinde getirebilir. Bu nedenle, hamilelik sürecinde herhangi bir endişe duyulduğunda hemen doktora başvurulması önemlidir.

Kordon ve plasenta, normal doğumda bebeğin doğumundan yaklaşık yarım saat sonra ayrılır.

Plasenta, normal doğumda üçüncü evrede ayrılır.

İneklerde plasenta, doğumdan sonraki ilk 6 saat içinde atılması gerekmektedir.