ÖzelGereksinim

Özel gereksinime sahip bireylerin kullandığı semboller mavi renkle gösterilir.

4008 Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Kapsayıcı Toplum Uygulamaları Destekleme Programı, özel gereksinimli bireylerde farkındalık oluşturmayı, bu bireylere eğitim ve bağımsız yaşam konularında destek sağlayarak toplumla bütünleşmelerini kolaylaştırmayı ve özel gereksinimli bireylere hizmet sunan kişiler ile özel gereksinimli bireyler arasında bilimsel uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamayı hedefleyen bir TÜBİTAK programıdır. Bu program kapsamında desteklenen projeler, aşağıdaki amaçlardan en az birine ulaşmayı hedefler: Özel gereksinimli bireylerin bilimsel olguları fark etmelerini sağlayarak merak duygularını, araştırma, sorgulama ve öğrenme isteklerini teşvik etmek. Özel gereksinimli bireylere ve bu kişilere hizmet veren bireylere yönelik bilimsel veriyle desteklenen özgün yöntem, teknik, materyal, içerik ve uygulamaları yaygınlaştırma çalışmalarında bulunmak. Özel gereksinimli bireylerin bağımsız ve aktif yaşamı destekleyen fiziksel ve sosyal ortamlara katılımını kolaylaştıran uygulamaları yaygınlaştırmak. Program, gelişimsel ve/veya bilişsel yetersizlik tanılı (zihin yetersizliği, işitme yetersizliği, görme yetersizliği, fiziksel yetersizlik, otizm spektrum bozukluğu, çoklu yetersizlik, dil ve konuşma bozukluğu, öğrenme güçlüğü ve duygu/davranış bozukluğu) özel gereksinimli bireyleri kapsar.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) örnekleri şunlardır: 1. Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan Öğrenciler İçin BEP: Bu plan, öğrencinin dil ve konuşma becerilerini geliştirmeye odaklanır ve aşağıdaki hedefleri içerebilir: - Kelime dağarcığını artırmak ve doğru kelimeleri kullanarak kendini ifade edebilmek. - Daha uzun ve karmaşık cümleler kurma becerisini geliştirmek. 2. Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin BEP: Bu program, öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanır ve aşağıdaki bileşenleri içerir: - Öğrencinin mevcut performans düzeyi, güçlü ve zayıf yönleri, ilgi alanları ve uzun vadeli hedeflerinin detaylı tartışması. - Öğretim yöntemleri ve kullanılacak kaynaklar. - Düzenli gözden geçirme ve gerektiğinde BEP'in güncellenmesi. 3. Otizmli Öğrenciler İçin BEP: Bu plan, otizmli öğrencinin sosyal etkileşimlerini ve akademik başarısını artırmayı hedefler ve aşağıdaki stratejileri içerebilir: - Sosyal beceri eğitimi. - Görsel materyaller ve somut deneyimler gibi öğretim yöntemleri. BEP örnekleri, öğrencinin özel gereksinimlerine ve eğitim hedeflerine göre çeşitlendirilebilir.

Down Cafe'de çalışmak, özel gereksinimli bireyler için hem anlamlı hem de tatmin edici bir deneyim sunmaktadır. Bu kafelerde çalışanlar, sosyalleşme, iş deneyimi kazanma ve özgüvenlerini artırma fırsatı bulurlar. Down Cafe çalışanları, sevgi dolu ve samimi bir ortamda hizmet verdiklerini ve bu durumun hem kendileri hem de müşteriler üzerinde olumlu etkiler yarattığını ifade ederler.

Çözger (Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu) süresinde uzatma işlemi, raporun geçerlilik süresinin dolması durumunda tekrar başvuru yapılarak gerçekleştirilir. Süreç şu adımları içerir: 1. Başvuru Hazırlığı: Çocuğun özel gereksinimlerini belgeleyen raporlar ve önceki sağlık kayıtları hazırlanır. 2. Hastaneye Başvuru: En yakın tam teşekküllü devlet hastanesinin sağlık kurulu birimine başvuru yapılır. 3. Değerlendirme: Sağlık kurulu tarafından çocuğun durumu yeniden değerlendirilir ve gerekli branşlardaki doktorlar görüş bildirir. 4. Yeni Raporun Hazırlanması: Değerlendirme sonrası yeni Çözger raporu hazırlanır. Raporun geçerlilik süresi çocuğun durumuna göre değişebilir ve süreli raporlar genellikle 1-2 yıl için düzenlenir.

Özel gereksinim düzeyleri, çocuklar için özel gereksinim raporu (ÇÖZGER) kapsamında aşağıdaki uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından belirlenir: 1. Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları veya yan dal uzmanları; 2. Göz hastalıkları uzmanı; 3. Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı; 4. Çocuk cerrahisi uzmanı; 5. Çocuk nöroloji uzmanı; 6. Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı; 7. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı; 8. Ortopedi ve travmatoloji uzmanları. Bu uzmanlar, çocuğun genel sağlık durumu, fiziksel ve zihinsel gelişimi ile ilgili kapsamlı bir değerlendirme yapar ve ÇÖZGER Sağlık Kurulu raporunu oluşturur. Raporda belirtilen özel gereksinim düzeyleri ve karşılık gelen engel oranı aralıkları şunlardır: 1. Özel gereksinimi vardır (ÖGV): %20-39. 2. Hafif düzeyde ÖGV: %40-49. 3. Orta düzeyde ÖGV: %50-59. 4. İleri düzeyde ÖGV: %60-69. 5. Çok ileri düzeyde ÖGV: %70-79. 6. Belirgin özel gereksinimi vardır (BÖGV): %80-89. 7. Özel koşul gereksinimi vardır (ÖKGV): %90-99.

Orta düzeyde ÖGV (Özel Gereksinim Var) %50-59 engel oranını ifade eder.

Dil terapisi için aşağıdaki sınıflara bakılır: 1. Çocuklar: Çocuklarda dil gecikmesi, artikülasyon sorunları, kekemelik, otizm spektrum bozukluğu veya işitme kaybı sonrası ortaya çıkan iletişim güçlükleri gibi durumlar için dil terapisi önerilir. 2. Yetişkinler: Yetişkinlerde ise inme, beyin hasarı, nörolojik hastalıklar (Parkinson, MS) sonrası ortaya çıkan dil ve konuşma sorunları için dil terapisi uygulanır. 3. Özel gereksinimleri olan bireyler: Yutma bozuklukları, bilişsel iletişim bozuklukları ve ses bozuklukları gibi özel gereksinimleri olan bireyler de dil terapisinden faydalanabilir.

Ergoterapist, okulda özel gereksinimi olan çocuklar başta olmak üzere, akademik becerilerde yaşıtlarına göre geride kalan tipik gelişim gösteren çocuklara da bakar. Ergoterapistin okulda ilgilendiği öğrenciler arasında şunlar yer alabilir: Otizmli çocuklar: Sosyal ve motor becerilerin iyileştirilmesi için çalışırlar. Down sendromlu çocuklar: Duyu bütünleme, oral-motor terapi ve günlük yaşam aktiviteleri eğitimi gibi yöntemlerle desteklenirler. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklar: Öğrenme ve davranış sorunlarına yönelik müdahaleler yaparlar. Serebral palsili çocuklar: Motor beceriler ve yardımcı teknolojik cihazlar konusunda eğitim verirler.

Özel gereksinim alan 3, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) kapsamında, "orta düzeyde özel gereksinim" anlamına gelir.

Özel gereksinim ile ilgili iki sembol bulunmaktadır: 1. Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER): Çocukların özel gereksinimlerini belirten belge. 2. Çocuklar İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporu: ÇÖZGER sağlık kurulu tarafından terör, kaza ve yaralanmalar için düzenlenen rapor.

Özel gereksinime sahip bireylere yönelik farkındalık oluşturmak amacıyla afişlerde şu unsurlar yer alabilir: 1. Eğitim ve Bilinçlendirme: Özel gereksinimli bireylerin hakları ve ihtiyaçları hakkında bilgi veren metinler ve görseller. 2. Güçlü Sloganlar ve Mesajlar: Dikkat çekici ve etkileyici sloganlar ile mesajların iletilmesi. 3. Görsel İletişim: Büyük ölçekte görsel iletişim sağlayarak, mesajı hedef kitleye kolayca aktarma. 4. Toplumsal Etkinlikler: Özel gereksinimli bireylerin hikayelerini ve deneyimlerini paylaşan etkinlikler düzenlenmesi. 5. İletişim Bilgileri: İlgili derneklerin ve kurumların iletişim bilgilerinin yer alması. Bu tür afişler, toplumun tüm kesimlerini özel gereksinimli bireylerin haklarına saygı göstermeye ve destek olmaya teşvik edebilir.

Özel gereksinimli öğrencilerin okula gitme zorunluluğu, ilköğretim kademesi için (ilkokul ve ortaokul) özürsüz 20 gün toplamda 70 gündür.

Çözger'li çocuklar, yani özel gereksinim raporu olan çocuklar, okula gidebilirler. Bu rapor, çocukların özel eğitim ihtiyaçlarını ve öğrenme gereksinimlerini belirlemek için hazırlanır ve okul yönetimi tarafından dikkate alınır. Ayrıca, Çözger raporu olan çocuklar, engelli öğrencilere sağlanan haklardan da yararlanabilirler, bu haklar arasında ücretsiz eğitim ve şehir içi ulaşımda indirim gibi imkanlar bulunmaktadır.

Çocuk özel gereksinim değerlendirmesinde ÖKGV (Özel Koşul Gereksinimi Var) ifadesinin yerine başka bir özel gereksinim düzeyi yazılamaz. Çünkü ÇÖZGER (Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Raporu) üzerinde sadece seçilen özel gereksinim alanlarının düzeyleri yazılır.

Özel gereksinimli öğrenciler için kullanılan bazı materyaller şunlardır: 1. Manipulatif ve yerleştirme materyalleri: Matematik problemlerinin görselleştirilmesi ve sayıların etkileşimli öğrenilmesi için kullanılır. 2. Alternatif iletişim aygıtları: Konuşamayan özel gereksinimli çocukların iletişim kurmaları için kullanılır. 3. Alıştırma kitapları ve yazılı materyaller: Okuma, yazma ve matematik alanlarında çalışmalar yapmak için kullanılır. 4. Görsel destekli kitaplar: Resimler ve grafikler içeren kitaplar, özel gereksinimli çocukların okumayı öğrenmelerine yardımcı olur. 5. İnteraktif eğitim uygulamaları: Çocukların aktif katılımını teşvik eden ve öğrenmeyi daha eğlenceli hale getiren uygulamalar. 6. Duyusal materyaller: Duyusal işleme bozukluğu olan çocuklar için faydalıdır, duyusal deneyimlerini zenginleştirir. Ayrıca, fizyoterapi ve terapi malzemeleri de özel gereksinimli öğrencilerin eğitiminde kullanılan diğer materyaller arasında yer alır.

İleri düzeyde ÖGV ifadesi, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER)'nda yer alan özel gereksinim düzeylerinden biridir ve engel oranı %60-69 aralığını kapsar.

Parla Özel Eğitim Merkezi, özel gereksinim duyan bireylerin yaşam kalitesini artırmayı amaçlayan bir eğitim ve rehabilitasyon merkezidir. Merkezin yaptığı işler arasında: - Bireyselleştirilmiş terapi ve eğitim programları sunmak; - Dil terapisi, fiziksel terapi ve psikolojik destek sağlamak; - Otizm, görme ve işitme engelliler gibi çeşitli alanlarda hizmet vermek.

Hafif düzeyde ÖGV (Özel Gereksinim Var) yüzde 40-49 aralığındadır.

Özel gereksinimli öğrencilere matematik öğretimi, gelişim özelliklerine en uygun beceriler dikkate alınarak yeterli hazır bulunuşluk düzeyinde verilmelidir. Bu nedenle, kavramsal bilgiler için işlem öncesi dönem (2-6 yaş arası), işlemsel bilgilerle çalışmak için ise somut işlemler dönemi uygun zaman dilimleridir.