ÖzelGereksinim

Özel gereksinimli bireylere yönelik eğitimlerin dünyada ve ülkemizdeki gelişimi şu şekilde özetlenebilir: Dünyada: 1. Amerika Birleşik Devletleri'nde 1975 yılında yürürlüğe giren Özürlü Bireyler Yasası, özel gereksinimli çocukların devlet tarafından ücretsiz eğitilmesini zorunlu kılmıştır. 2. Avrupa Birliği'nde özel gereksinimli çocukların büyük çoğunluğu için kaynaştırma programları uygulanmakta, bazı ülkelerde ise özel okullara yönlendirilmektedir. 3. İngiltere'de 1980'den sonra özel gereksinimli bireyler için kaynaştırmaya yönelik yasal süreç hızlanmış, 1993 yılında Engelliler İçin Fırsat Eşitliği Konusunda Standart Kurallar ilan edilmiştir. Ülkemizde: 1. 1983 yılında çıkarılan 2916 sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu, özel eğitimle ilgili ilk yasal düzenlemedir. 2. 1997 yılında yürürlüğe giren 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, özel gereksinimli öğrencilerin genel eğitim sınıflarına yerleştirilmesini ve kaynaştırma eğitiminin yaygınlaşmasını sağlamıştır. 3. 2005 yılında kabul edilen 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, engellilerin eğitim, bakım, rehabilitasyon ve istihdam gibi temel haklarını düzenlemiştir. 4. 2017 yılında Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nin yürürlüğe girmesiyle özel eğitime ihtiyacı olan bireylere yönelik daha kapsayıcı bir yaklaşım benimsenmiştir.

Özel gereksinimli çocuklar için felsefe eğitimi, bilişsel ve sosyal gelişimlerine önemli katkılarda bulunur. İşte bazı nedenler: 1. Eleştirel Düşünme Becerileri: Felsefe, çocukların dünyayı sorgulamalarını ve daha derin düşünceler oluşturmalarını teşvik eder. 2. Empati ve Sosyal Beceriler: Felsefi tartışmalar, çocuklara farklı bakış açılarından düşünmeyi öğreterek empati yeteneklerini geliştirir. 3. Yaratıcılık: Felsefe, çocuklara düşünce özgürlüğü sağlar ve onları alışılmışın dışında düşünmeye teşvik eder. 4. Dil Becerileri: Felsefi etkinlikler, çocukların kendilerini ifade etme becerilerini ve dil bilgilerini geliştirir.

Özel gereksinimi olan bireyler için geliştirilen iletişim destekleyicileri, onların iletişim becerilerini geliştirmek, sosyalleşmek ve günlük yaşamda daha bağımsız olabilmek amacıyla kullanılır. Bu destekleyicilerin kullanım nedenleri arasında: Dil ve konuşma sorunlarının önlenmesi: Erken tanı ve müdahale ile ileri yaşlarda akademik başarısızlık ve duygusal problemlerin önüne geçilir. Eğitim süreçlerinin iyileştirilmesi: Alternatif iletişim yöntemleri, öğrencilerin alıcı-ifade edici dil becerilerinin artırılmasına yardımcı olur. Teknolojik entegrasyon: Düşük, orta ve ileri düzey teknoloji gerektiren iletişim sistemleri, bireylerin farklı ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir ve yaşam kalitelerini artırır.

Orta düzey özel gereksinim raporu, %50-59 engel oranını kapsamaktadır.

ÖGV ve BÖGV, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi (ÇÖZGER) raporunda yer alan özel gereksinim düzeylerini ifade eder. - ÖGV (Özel Gereksinim Var): Engel oranı %20-39 olan. - BÖGV (Belirgin Özel Gereksinim Var): Engel oranı %80-89 olan.

TEKNOFEST Engelsiz Yaşam Teknolojileri kapsamında geliştirilen bazı projeler şunlardır: 1. Sesle Kontrollü Oyun Arkadaşı: Özel gereksinimli çocuklar için sesle kontrol edilebilen oyuncaklar. 2. Braille Öğrenme Oyunu: Braille alfabesini öğreten interaktif oyunlar. 3. İletişim Desteği Tablet Uygulaması: Dil ve iletişim zorluğu yaşayan çocuklar için tablet uygulamaları. 4. Sesli Rehberlik Ayakkabısı: Görme engelli çocuklar için sesli rehberlik sağlayan ayakkabılar. 5. Hareketle Kontrollü Resim Çizme Robotu: Motor becerileri zayıf olan çocuklar için hareketle kontrol edilen robotlar. 6. Engelsiz Bilgisayar Faresi: El becerisi kısıtlı bireyler için özel tasarlanmış fareler. 7. Okuma Yazma Destek Sistemi: Okuma ve yazma güçlüğü çeken çocuklar için sesli okuma ve metinden sese dönüştürme sistemleri. 8. Erişilebilir Web Sitesi Tasarımı: Görme engelli ve diğer engelli bireylerin kullanabileceği web siteleri. 9. Tekerlekli Sandalye ve Kask Projesi: Omurilik felci geçirmiş bireylerin özgürce dışarı çıkmalarını sağlayan projeler.

Özel gereksinim bilişsel gelişim raporu, çocukların bilişsel becerilerini değerlendirmek ve özel gereksinimlerini belirlemek amacıyla hazırlanan bir rapordur. Bu rapor, genellikle aşağıdaki adımları içerir: 1. Başvuru: Aileler veya yasal vasiler, çocuklarının değerlendirmesi için Rehberlik ve Araştırma Merkezi'ne (RAM) veya yetkili sağlık kuruluşuna başvuruda bulunur. 2. Değerlendirme: Çocuk, çocuk psikiyatristi, çocuk nöroloğu, özel eğitim uzmanları ve diğer sağlık profesyonellerinden oluşan bir ekip tarafından değerlendirilir. 3. Raporun Hazırlanması: Değerlendirme sonuçlarına dayanarak, çocuğun özel gereksinimlerini ve önerilen destek hizmetlerini içeren ÇÖZGER (Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu) hazırlanır. 4. Raporun Onaylanması ve Teslimi: Rapor, ilgili sağlık kuruluşu veya RAM tarafından onaylandıktan sonra aileye veya yasal vasiye teslim edilir. Bu raporlar, çocukların eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanabilmeleri için kullanılır.

Özel gereksinimli bireylerin başarılı olabileceği alanlar, bireysel yeteneklerine ve aldıkları desteğe göre değişiklik gösterir. İşte bazı örnekler: 1. Sanat ve Yaratıcılık: Üstün yetenekli bireyler, zekâ ve yaratıcılık alanlarında yüksek performans gösterebilir. 2. Akademik Alanlar: Özel öğrenme güçlüğü olan bireyler, belirli alanlarda özel eğitim aldıklarında başarılı olabilirler. 3. Spor: Fiziksel yetersizlikleri olan bireyler, spor alanında yetenek gösterebilir ve bu alanda başarılar elde edebilirler. 4. Teknoloji Kullanımı: Otizmli bireyler, teknolojik gelişmelerin eğitiminde kullanılmasını teşvik eden uygulamalardan faydalanabilirler. Özel gereksinimli bireylerin başarılı olmaları için uygun eğitim ve destek programlarının uygulanması önemlidir.

P4C (Philosophy for Children) özel gereksinimli çocuklarda, onların eleştirel, yaratıcı, işbirlikçi ve özenli düşünme becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılabilir. P4C yönteminde, özel gereksinimli çocuklar için aşağıdaki uygulamalar önerilmektedir: 1. Felsefi içerikli uyaranlar: Hikayeler, romanlar, videolar, görseller veya müzikler gibi felsefi bir meseleye dikkat çeken materyaller kullanılır. 2. Kolaylaştırıcı rolü: Öğretmenler, çocuklara anlamaları gereken anlamı söyleyen didaktik uzmanlar olmak yerine, ortak bir sorgulayıcı olarak hareket ederler. 3. Diyalog ve tartışma: Çocuklar, kolaylaştırıcı ve diğer katılımcılarla birlikte felsefi konuları tartışır, sorular sorar ve kendi düşüncelerini ifade ederler. 4. Bireysel ve grup çalışmaları: Özel gereksinimli çocukların, derslerden ve kitaplardan not alma, çalışmalarını düzenleme ve grup etkinlikleri gibi konularda bilgi ve beceri kazanmaları sağlanır. Bu yöntem, özel gereksinimli çocukların eğitim süreçlerine aktif katılımını ve akranlarıyla işbirliği içinde öğrenmelerini teşvik eder.

Özel gereksinim durumlarında semboller, aşağıdaki nedenlerle kullanılır: 1. Davranış Değiştirme: Semboller, uygun davranışları artırmak veya sürdürmek için bir güdüleyici olarak kullanılır. 2. Pekiştirme Sistemi: Akademik performansı artırmak ve uygun olmayan davranışları azaltmak için bir pekiştirme sistemi oluşturur. 3. Kolay Kullanım: Semboller, kolay kullanılabilme özelliğine sahiptir ve birey sembolü kazandığı durumdan farklı bir durumdayken bile elinde tutabilir. 4. Çeşitli Pekiştireçler: Birçok kişi üzerinde farklı pekiştireçlerle kullanılabilir ve çeşitli nesnelerle desteklendiklerinden doyum sorununu önler. 5. Teknolojik Destek: Özel gereksinimi olan bireylerin eğitim, mesleki ve günlük hayatta karşılaşabileceği güçlükleri ortadan kaldırmak için yardımcı teknolojilerden biridir.