Otizm

Atipik otizm tamamen iyileşmez, ancak erken teşhis ve doğru tedavi ile belirtiler azaltılabilir ve bireyler daha başarılı sosyal uyum sağlayabilir. Atipik otizm tedavisinde kullanılan bazı yöntemler: uygulamalı davranış analizi (ABA); dil terapisi; ergoterapi; duyu bütünleme terapisi; sosyal beceri eğitimi. Tedavinin etkinliği, ilk 6 ay içinde görülmeye başlar.

"Canım Dayım" filmi, otistik bir birey olan Adem ile küçük yeğeni Melek arasındaki dostluğu anlatıyor. Filmin konusu: Adem, savant sendromlu, aşırı zeki bir otistik gençtir. Çernobil faciasından sonra ailesiyle birlikte Samsun'a göç etmiştir. Ailesini kanser hastalığı nedeniyle kaybeden Adem'in yanında sadece ablası ve yeğeni Melek kalmıştır. Ablasının hastalığı ilerleyince, ona kızı Melek'i yıllar önce boşandığı ve görüşmediği babası Yusuf'a götürmesini vasiyet eder. Ablasının vefatından sonra Melek'i Eskişehir'e götürür, ancak baba Melek'i istemez. Bunun üzerine Adem, yeğenine sahip çıkmaya karar verir. Film, otizm farkındalığına dikkat çekmeyi amaçlıyor.

Spektral bozukluğun neden olduğu duruma göre farklı sebepleri olabilir: İşitsel nöropati spektrum bozukluğu (INSB). Otizm spektrum bozukluğu. Spektral bozukluğun neden olduğu durum hakkında doğru bilgi almak için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Otizme kırmızı ışık yak, Tohum Otizm Vakfı'nın 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü'nde başlattığı kampanyanın sloganıdır. Bu kampanya ile evde, okulda, iş yerinde ve toplumsal yaşamda otizmli bireylerin söz sahibi olması ve yaşamlarına ilişkin tercihlerini ifade etmeleri desteklenir. Ayrıca, bu çağrı kapsamında: Türkiye'deki tarihi ve ikonik yapılar kırmızı ışıkla aydınlatılır. Yurttaşlar kırmızı giyer. Sosyal medyada #otizmekırmızıışıkyak etiketi ile paylaşımlar yapılır.

Otizm, çocukluk döneminde belirginleşen ve sosyal iletişim becerilerinde, dil gelişiminde ve davranışlarda farklılıklarla kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmin bazı belirtileri: Sosyal iletişim ve etkileşim zorlukları: Göz teması kurmaktan kaçınma, duyguları anlamada veya ifade etmede sıkıntı. Tekrarlayıcı davranışlar: Belirli rutinlere aşırı bağlılık, el çırpma, sallanma gibi hareketler. Sınırlı ilgi alanları: Belirli nesnelere veya konulara yoğun ilgi. Duyusal hassasiyetler: Işık, ses, dokunma gibi uyaranlara karşı aşırı veya az tepki gösterme. Otizmin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

"Tyson'ın Koşusu" (Tyson's Run), otizmli 15 yaşındaki Tyson Hollerman'ın, maraton şampiyonu Aklilu ile tanıştıktan sonra ilk maratonuna hazırlık sürecini ve bu süreçte yaşadığı zorlukları anlatır. Film, azmin ve adanmışlığın önemini vurgularken, Tyson'ın yeni arkadaşlarıyla olan ilişkisi ve ebeveynlerinin desteği sayesinde kendini kanıtlama şansını yakalamasını işler.

Wentworth Miller'a otizm teşhisi konulmuştur. Miller, 2021 yılında yaptığı bir açıklamada, geçen sonbahar aylarında kendisine resmi olarak otizm teşhisi konduğunu belirtmiştir.

Hafif düzey otizmli bir öğrenci için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) raporu hazırlarken aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Öğrenci Bilgileri: Öğrencinin adı, soyadı, yaşı, sınıfı ve engel durumu gibi temel bilgiler yazılır. 2. Eğitimde Amaçlar ve Hedefler: Genel Amaç: Öğrencinin akademik başarı, sosyal beceriler ve günlük yaşamda bağımsızlık kazanması. Kısa Dönem Hedefler: İletişim, sosyal beceriler, davranış yönetimi ve akademik beceriler gibi alanlarda belirlenen hedefler. 3. Eğitim Yöntemleri ve Stratejiler: Görsel Destekler: Resim kartları, grafikler gibi görsel araçlar kullanımı. Davranışsal Destek: Olumlu davranışların pekiştirilmesi ve istenmeyen davranışların değiştirilmesi. Alternatif İletişim: Gerektiğinde PECS veya tablet gibi araçlarla iletişim sağlanması. 4. Değerlendirme Yöntemleri: Akademik, sosyal ve davranışsal ilerlemelerin nasıl izleneceği belirtilir. 5. Aile ve Destek Hizmetleri: Aileye evde uygulanabilecek destek yöntemleri hakkında rehberlik sağlanır. BEP planı, öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına göre özelleştirilip sürekli olarak güncellenmelidir. BEP hazırlama sürecinde bir özel eğitim uzmanından destek alınması önerilir.

Otizmin bir belirtisi olan sallanma gibi tekrarlayan hareketlerin ne zaman geçeceği, bireyin gelişimine ve aldığı tedavi ve destek yöntemlerine bağlıdır. Otizmin kesin bir tedavisi yoktur, ancak erken tanı ve özel eğitimle bireyin yaşam kalitesi artırılabilir ve belirtiler zamanla hafifleyebilir. Otizm belirtileri gösteren bir çocuk fark edildiğinde, en kısa zamanda çocuk psikiyatrları ve çocuk nörologları tarafından değerlendirilmesi gerekir. Otizmle ilgili konularda bir uzmana danışılması önerilir.

Atipik ve otistik çocuk arasındaki temel fark, otistik çocukların tüm tanı kriterlerini karşılamaması ve daha hafif belirtiler göstermesidir. Atipik otizm, otizm spektrum bozukluğunun bir çeşididir. Bu duruma sahip çocuklarda: Sosyal etkileşim ve iletişimde ağır ve yaygın gelişimsel bozukluk görülür. Sözel ve sözel olmayan iletişim becerilerinde gecikme veya basmakalıp davranışlar, ilgi ve etkinlikler vardır. Zamanla iyi eğitim ve uygun şartlarla belirtiler tamamen ortadan kalkabilir. Otistik çocuklarda ise bu belirtiler daha belirgin ve serttir, kalıcılık düzeyi daha yüksektir. Her iki bozuklukta da iletişim sorunu, tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları bulunsa da, atipik otistik çocuklar ilgi duydukları konuları derinlemesine inceleyerek başarı elde edebilirler. Teşhis ve tedavi için bir uzmana danışılması önerilir.

Otizm ve DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) arasındaki temel farklar şunlardır: Sosyal etkileşim ve iletişim: Otizmde göz temasından kaçınma, sosyal ipuçlarını anlamada zorluk ve tek bir konuya derinlemesine odaklanma gibi belirtiler görülür. DEHB'de ise sürekli konuşma, son sözü söyleme isteği, diğer insanların sözlerini kesme ve göz teması kurmama gibi davranışlar öne çıkar. Tekrarlayıcı davranışlar ve rutine bağlılık: Otistik bireyler rutinin bozulmasına karşı huzursuz olabilir ve değişikliklere tepki gösterebilir. DEHB'li bireyler ise çabuk sıkılabilir ve yenilik arayabilir. Dil gelişimi: Otizmde konuşmanın gecikmesi, kelimeleri farklı ton veya biçimlerde kullanma ya da hiç konuşmama gibi durumlar daha yaygındır. DEHB'li bireyler genellikle normal gelişim basamaklarında konuşmayı edinirler, ancak dikkat eksikliği nedeniyle dinlemede zorlanabilirler. Her iki durumun da bazı ortak noktaları vardır: Günlük hayatta odaklanma, planlama ve sosyal etkileşim gibi konularda zorluklar yaşayabilirler. Genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Ayrım ve doğru teşhis için bir uzmana danışılması önerilir.

2016 yapımı "The Accountant" (Hesaplaşma) filmi, yüksek işlevli otizmi olan sertifikalı muhasebeci Christian Wolff'un, dünyadaki suç ve terör örgütleri için çalışmasını ve bu örgütler için içerde zimmete para geçiren kişileri tespit ederek para kazanmasını konu almaktadır. Filmde, Wolff'un bir yandan da tehlikeli suikastçiler ve teröristlerle iş birliği yaptığı ve kimsenin bilmediği bir tarafının olduğu da vurgulanmaktadır.

Savant sendromu, normalin altında zihinsel gelişime sahip bir kişinin, belirli bir alanda olağanüstü yetenekler sergilediği nadir bir durumdur. Savant sendromunun bazı özellikleri: Otizmle ilişki: Vakaların yaklaşık yarısında otizm spektrum bozukluğu ile ilişkilidir. Cinsiyet: Erkeklerde kızlara göre daha sık görülür (6:1 oranında). Nedenler: Genetik değişiklikler, beyin hasarı veya merkezi sinir sistemi bozuklukları nedeniyle ortaya çıkabilir. Sıklık: Yaklaşık her bir milyon insanda bir görülür. Savant sendromu, ilk kez 1887 yılında Dr. John Langdon Down tarafından "idiot savant" (düşük zekalı) terimiyle tanımlanmıştır.

Erkeklerde otizmin kaç yaşında belli olacağına dair kesin bir bilgi yoktur. Ancak, otizm belirtileri genellikle 1-3 yaş aralığında fark edilmeye başlanır. Bazı çocuklar daha erken dönemde de belirti verebilirken, kimilerinde belirtiler daha hafif olduğu için geç fark edilebilir. Otizm tanısı koymak için en doğru zaman, çocuğun düzenli olarak gözlemlenebileceği ve gelişiminin takip edilebileceği bir dönemdir. Bu nedenle, herhangi bir şüphe durumunda uzman bir doktora başvurulması önerilir.

Otizm, yaşam boyu süren bir durumdur, ancak erken tanı ve uygun terapi yöntemleriyle belirtiler önemli ölçüde hafifletilebilir. Tedavi yöntemleri, bireyin ihtiyaçlarına ve belirtilerine göre özelleştirilir. Erken yaşta başlanan terapiler, bireyin öğrenme süreçlerini hızlandırarak ilerleyen yaşlarda daha kolay uyum sağlamasına yardımcı olur. Otizmli bireylerin, bağımsız yaşama yönelik önemli ilerlemeler kaydedebilmesi için düzenli ve yapılandırılmış destek programlarına ihtiyacı vardır.

Marmara Otizm Spor Kulübü, otizmli bireyleri spor ve yaşam programları dahilinde hayata hazırlar. Temel amaçları: Farkındalık ve yaşam kalitesini artırmak. Bağımsız hareket edebilme becerilerini geliştirmek. Spor yaparken bilişsel ve duyuşsal anlamda gelişimlerine destek olmak. Kulüp, 2010 yılında kurulmuş olup, 80’e yakın eğitmen kadrosuyla hizmet vermektedir. İletişim bilgileri: Adres: Postane Mah. Rauf Orbay Cad. Soydaş Sok. No:7 Tuzla/İstanbul. Telefon: (0216) 395 62 40. Web sitesi: marmaraotizm.com. E-posta: marmaraotizm@gmail.com.

Evet, otizmli Mesut araba tasarlamaktadır. Atipik otizm (asperger sendromu) ve savant teşhisi konan 15 yaşındaki Mehmet Mesut Uygun, 7 yaşından beri araba çizimleri yapmaktadır. Kendi tasarımlarıyla dünyaca ünlü tasarımcıların beğenisi kazanan Uygun'un çizdiği TOGG'un SUV modeli, Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubunun resmi Twitter sayfasında paylaşılmıştır.

Tohum Otizm Eğitim Portalı'na girmek için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. tohumotizmportali.org adresine tıklayın. 2. Ana sayfada yer alan "Üye Ol" butonuna basarak kayıt işlemini tamamlayın. Portalda otizmli çocukların eğitimi için ücretsiz eğitimler, videolar, görseller ve pratik uygulama örnekleri bulunmaktadır.

Ekolali, otizm belirtisi olabilir. Ekolali, özellikle konuşmayı öğrenen küçük çocuklarda görülmekle birlikte, aynı zamanda dil bozukluğu, otizm, şizofreni, demans, tourette sendromu ve bunamanın bir belirtisi olabilir. Ancak, çocuklarda ekolalinin uzun süre devam etmesi iletişim becerilerinde gerilemelere yol açabilir ve 3 yaşına kadar devam eden ekolali, otizmin belirtisi olabilir. Ekolalinin otizm belirtisi olup olmadığını belirlemek için bir uzmana danışılması önerilir.

Hafif düzey otizm, otizm spektrum bozukluğunun daha az şiddetli bir formudur. 4. sınıf hafif düzey otizm ifadesi hakkında spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, hafif otizm belirtileri şu alanlarda gözlemlenebilir: Sosyal etkileşim ve iletişim: Göz teması kurmada zorluklar, sosyal ipuçlarını anlamada güçlük, arkadaşlık kurmada ve sürdürmede zorluk. Davranış ve ilgi alanları: Rutinlere bağlılık, belirli nesnelere yoğun ilgi gösterme, sınırlı ve tekrarlayan davranışlar. Duyusal hassasiyetler: Belirli seslere, dokulara veya ışıklara karşı hassasiyet, ağrı veya sıcaklığa az tepki verme. Hafif otizm belirtileri gösteren bireyler, genellikle bağımsız yaşam sürdürebilir ve topluma aktif olarak katılabilirler. Otizm belirtileri gösteren bir çocuk fark edildiğinde, doğru tanı ve müdahale için uzman bir doktora başvurulması önerilir.