Nöroloji

Duyusal bozukluklar, bireyin duyusal sisteminde meydana gelen değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan sorunlardır. Bazı duyusal bozukluklar: Duyusal işleme bozukluğu. Duyusal tepkisellik bozuklukları. Duyusal algı bozuklukları. Duyusal bozuklukların nedenleri genetik faktörler, çevresel etkiler, travmalar veya yaşlanma gibi çeşitli faktörlere dayanabilir. Duyusal bozukluklar şüphesi durumunda bir uzmana danışılması önerilir.

Fasciculus cuneatus (cuneate fasikülüsü), üst vücuttan titreşim, bilinçli propriyosepsiyon ve ince (ayrımcı) dokunma duyularını taşır. T6 seviyesinin altından gelen iki nokta ayrımı, vibrasyon ve şuurlu propriosepşın duyuları fasciculus gracilis tarafından taşınırken, T6 seviyesinin üstünden gelen aynı duyular fasciculus cuneatus tarafından taşınır.

EEG (Elektroensefalografi) sonuçları genellikle birkaç gün içinde çıkar. Ancak, EEG çekiminden sonra elde edilen verilerin uzman bir nörolog veya nörofizyolog tarafından değerlendirilmesi gerektiğinden, sonuçların tam olarak yorumlanması ve hastaya bildirilmesi daha uzun sürebilir. Bazı durumlarda, EEG sonuçlarının çıkması bir haftayı bulabilir.

Kronik G40 epilepsi, epilepsi hastalığının kronik bir formunu ifade eder ve bu, "g40" koduyla belirtilir. Epilepsi nöbetleri farklı türlerde olabilir: Jeneralize nöbetler: Tüm beyni etkiler ve bilinç kaybı görülebilir. Fokal (parsiyel) nöbetler: Beynin belirli bir bölgesinde başlar ve genellikle bilinci tamamen etkilemez. Epilepsi belirtileri arasında bilinç kaybı, kas kasılmaları, istemsiz hareketler, ani yere düşme veya bayılma, gözlerin sabit bir noktaya bakması yer alır. Epilepsi tanısı, hastanın tıbbi öyküsü, nörolojik muayene, elektroensefalografi (EEG), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve kan testleri gibi yöntemlerle konur.

Akustik sinir (VIII. kafa çifti siniri), beyin sapındaki dorsal koklear çekirdeği uyarır. Akustik sinir, koklear çekirdeğe girerken anterior dalı anteroventral koklear çekirdeği (AVKN), posterior dalı ise posteroventral koklear çekirdeği (PVKN) ve dorsal koklear çekirdeği (DKN) innerve eder.

Bobath tedavisi, nörolojik rahatsızlıkları olan bireylerde motor becerileri geliştirmek, postür kontrolünü iyileştirmek ve fonksiyonel hareketliliği artırmak amacıyla uygulanan bir rehabilitasyon yöntemidir. Bobath tedavisinin genel aşamaları: Değerlendirme: Hastanın motor becerileri, postür kontrolü, kas tonusu, denge ve koordinasyonu analiz edilir. Normal hareket kalıplarının öğretilmesi: Anormal hareket kalıpları düzeltilir ve normal hareketler teşvik edilir. Kas tonusunun düzenlenmesi: Kas tonusunu düzenlemek için yavaş ve kontrollü hareketler, germe egzersizleri ve manuel terapi teknikleri kullanılır. Aktif katılım: Hastalar, tedavi sürecine aktif olarak katılır ve kendi vücutlarını nasıl kontrol edeceklerini öğrenirler. Multidisipliner yaklaşım: Fizyoterapistler, meslek terapistleri, konuşma terapistleri ve diğer sağlık profesyonelleri tedavi sürecine dahil olabilir. Tedavi planı, her bireyin spesifik motor ve işlevsel gereksinimlerine göre şekillenir.

Prof. Dr. Haşmet Hanağası, nöroloji (beyin ve sinir hastalıkları) uzmanıdır. 1999 yılından itibaren İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, Davranış Nörolojisi ve Hareket Bozuklukları biriminde çalışmaktadır. Alzheimer ve Parkinson hastalıkları alanında ulusal ve uluslararası dergilerde yayınlanmış 180 bilimsel makalesi ve 36 kitap bölümü bulunmaktadır. Türkiye Alzheimer Derneği'nin kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır.

Mezensefalon (orta beyin), beyin sapının üst bölümünde bulunur. Anatomik olarak, tectum (veya corpora quadrigemina), tegmentum, aqueductus mesencephali ve pedunculi cerebri isimli oluşumları içerir. Aşağı doğru ponsa, yukarı doğru ise ara beyne (diencephalon) katılır.

Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. ALS'nin olası nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır: Genetik faktörler: Vakaların %5-10'u ailesel ALS olarak adlandırılır ve genetik geçiş görülür. Çevresel faktörler: Sigara kullanımı, bazı ağır metallere ve toksik maddelere maruz kalma, böcek ilaçları, elektromanyetik alanlar ve kafa travmaları risk faktörleri arasında yer alır. Bağışıklık sistemi sorunları: Bağışıklık sisteminin motor nöronlara saldırması ve sinir hücrelerinin zarar görmesi. Mitokondri sorunları: Hücrelerin enerji üretimiyle ilgili mitokondrilerde meydana gelen problemler. ALS'nin nedenlerini araştırmak için çalışmalar devam etmektedir.

Prof. Dr. Barış Korkmaz, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı'nda öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Ayrıca, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde "Selected Topics in Clinical Psychology" dersini vermektedir.

D1 ve D2 reseptörleri, dopamin reseptörlerinin beş alt tipinden ikisidir. D1 reseptörleri: D1 benzeri aileye aittir. Gs proteini ile ilişkilidir ve hücre içi cAMP seviyelerini artırır. Beyinde en yaygın bulunan dopamin reseptörüdür. Striatum seviyesinde ve limbik sistemde yer alır. D2 reseptörleri: D2 benzeri aileye aittir. Gi proteini ile ilişkilidir ve cAMP seviyelerini azaltır. Striatumda hem pre- hem de postsinaptik olarak, ayrıca laktotropik hücrelerde ve postrema bölgesinde bulunur. Dopamin reseptörleri, motivasyon, zevk, biliş, hafıza, öğrenme ve ince motor becerilerin yanı sıra nörendokrin sinyallemenin modülasyonu gibi birçok nörolojik süreçte rol oynar.

Canavan hastalığı, genetik bir bozukluktan kaynaklanır ve ASPA genindeki mutasyonlar nedeniyle meydana gelir. Hastalığın nedenleri arasında şunlar yer alır: Ailede genetik geçiş: Ebeveynlerin taşıyıcı olduğu durumlarda çocukların hastalığa yakalanma riski artar. Biyokimyasal bozukluklar ve metabolizma problemleri. Canavan hastalığı, otozomal resesif bir şekilde kalıtılır; bu, hastalığın ortaya çıkması için her iki gen kopyasının da bozuk olması gerektiği anlamına gelir.

Gliom ve glioblastom arasındaki temel fark, glioblastomun daha agresif ve hızlı büyüyen bir tümör türü olmasıdır. Gliom, beyindeki destekleyici dokuyu oluşturan glial hücrelerde görülen bir tür tümör grubunu ifade eder. Glioblastom ise, gliomun dördüncü ve en agresif aşamasıdır. Glioblastomlar, primer beyin tümörlerinin %20’sini oluşturur ve sıklıkla 40-60 yaş aralığında ortaya çıkar. Gliom ve glioblastomun diğer türleri ve aşamaları hakkında daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

İnsanda ikinci beyin, bağırsaklarda bulunan enterik sinir sistemi (ENS) olarak adlandırılan sinir ağıdır. Bu sistem, yaklaşık 100 milyon nörona sahiptir ve sindirim sürecini yönetir. İkinci beynin bulunduğu bağırsak bölgesi, psikolojik durumla da bağlantılıdır; stres ve anksiyete gibi duygular bağırsak sağlığını etkileyebilir.

NGF (Sinir Büyüme Faktörü) işleminin kalıcılığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. NGF ile ilgili yapılan araştırmalar, bu faktörün nörojenez veya yeni nöronların gelişimi ile olgun nöronların sağlığı ve korunmasında önemli bir rol oynadığını göstermektedir. İnsanlarda NGF seviyelerinin sağlık ve hastalık ile nasıl ilişkili olduğu henüz tam olarak bilinmemektedir ve bu konuda yapılan çalışmalar erken aşamadadır.

Stimülasyon çeşitlerinden bazıları şunlardır: Transkutanöz elektriksel nöromüsküler stimülasyon. İdrar tutamama halinde uygulanan elektriksel stimülasyon. Nöromüsküler elektriksel stimülasyon. Tetikleyici noktaların azalması amacı ile elektriksel stimülasyon. Yaraların iyileşmesi amacı ile elektriksel stimülasyon. İyontoforez. Elektroliz. Elektro osmoz. Membran potansiyelindeki değişiklikler. Termal etkiler. Stimülasyon çeşitlerinin uygulanması için bir doktora danışılması önerilir.

Serebellar ataksi ve sereballar ataksi terimleri aynı durumu ifade eder: beyincik hasarına bağlı olarak ortaya çıkan ataksi türü. Ataksi, kol ve bacaklardaki kas kontrolünü kaybetmeye neden olan koordinasyon eksikliğidir. Serebellar ataksinin bazı nedenleri: genetik faktörler; alkol zehirlenmesi; bağışıklık ve inflamatuar sorunlar; enfeksiyonlar; inme ve geçici iskemik ataklar; beyin tümörleri; serebral palsi; ilaçlar (epilepsi ve depresyon ilaçları); yorgunluk ve stres; kimyasal maddelere maruz kalma; tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidizm); vitamin eksiklikleri ve beslenme problemleri. Serebellar ataksinin bazı belirtileri: denge problemleri ve koordinasyon sorunu; el, kollar ve bacakları kontrolün zayıflaması; konuşmada pelteklik ve geveleme; yürüyüş şeklinin değişmesi; yeme ve yutma güçlüğü; titreme ve ince motor becerilerinin bozulması; göz hareketlerinde farklılık ve yavaşlama.

Görsel iletişim beyinde görsel korteks tarafından işlenir. Görsel korteks, görsel bilginin işlendiği beyin bölgesidir ve farklı özellikleri işleyen farklı bölgelere ayrılır. Görsel bilginin beyinde işlendiği diğer bölgeler ise şunlardır: Retina. Optik sinir. Thalamus. Ayrıca, beynin görsel işleme sürecinde, nesnelerin, özelliklerinin ve arka planlarının algılanması gibi çeşitli konuları ele alan farklı bölgeler de bulunmaktadır.

Bakır eksikliği beyinde şu sorunlara yol açabilir: Hafıza ve öğrenme sorunları. Nörolojik bozukluklar. Omurilik ile ilgili sorunlar. Bakır eksikliğinin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği ve bir uzmana danışılması gerektiği unutulmamalıdır.

Nörinomatozis, çoklu nöromaların gelişimi ile karakterize edilen nadir bir genetik hastalıktır. Nörinomatozisin ana semptomu, sinir dokusunda baş, boyun, omurilik ve periferik sinirler dahil olmak üzere vücudun çeşitli yerlerinde ortaya çıkabilen tümörlerin oluşmasıdır. Nörinomatozis, esas olarak NF1, NF2 veya SMARCB1 genlerindeki genetik mutasyonlardan kaynaklanır. Nörinomatozis tanısı, klinik semptomların yanı sıra manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi incelemelerin sonuçlarına dayanır. Tedavi, tümörlerin semptomlarına ve özelliklerine bağlıdır.