Nörobilim

Solak kedi, kedinin bir patisini diğer patisine göre daha fazla kullanması anlamına gelir. Yapılan araştırmalara göre, dişi kediler daha çok sağ patilerini, erkek kediler ise sol patilerini tercih etme eğilimindedir. Kedinin solak olup olmadığını anlamak için, bir oyuncak veya mama gibi bir nesneyi ulaşabileceği bir yere koyup hangi patisiyle aldığını gözlemlemek mümkündür.

Sağırların beyni, titreşim ve görsel uyaranları işlemek için işitme korteksini kullanır. Washington Üniversitesi'nden Dean Shibata'nın yaptığı bir araştırmada, doğuştan sağır insanların titreşen plastik bir boruyu tuttuklarında, beyindeki işitme merkezinde hareket başladığı gözlemlenmiştir. Oregon Üniversitesi Beyin Gelişim Laboratuvarı'ndan Christina Karns'ın yaptığı bir araştırmada ise, sağır olan insanlarda birincil işitsel korteksin, görmeye kıyasla dokunmaya daha fazla odaklandığı tespit edilmiştir. Bu durum, beynin plastisite özelliği sayesinde, sağır bireylerin işitme ile ilgili beyin bölgelerini, dokunma ve görme gibi diğer duyular için yeniden yapılandırdığını gösterir.

Ayna nöronlar, beynin çeşitli bölgelerinde bulunur: Premotor korteks ve yardımcı motor alan. Birincil somatosensoriyel korteks. Alt parietal korteks. Broca bölgesi (insanlarda konuşma ile ilgili alan). Ayrıca, ayna nöronların inferior parietal lobül ve dorsal premotor ile primer motor korteks içinde de bulunduğu rapor edilmiştir. Ayna nöronların keşfi, 1990'ların başında Giacomo Rizzolatti ve ekibi tarafından makak maymunlarında yapılmıştır.

Nörobilim ve bilişsel bilimler aynı değildir, ancak birbiriyle ilişkili alanlardır. Nörobilim, beyin, omurilik ve diğer sinir dokuları da dahil olmak üzere sinir sistemini inceleyen disiplinlerarası bir bilim dalıdır. Bilişsel bilimler ise insan zihninin doğasını ve bilişin altında yatan süreçleri araştıran disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Bu iki alan, ortak araştırma soruları üzerinde çalışmak için sıklıkla iş birliği yaparlar.

Ağrı nörobilimi eğitimi (PNE - Pain Neuroscience Education), kronik ağrının sadece vücuttaki bir hasardan kaynaklanmadığını, beynin ağrıyı nasıl algıladığıyla yakından ilişkili olduğunu anlatan kanıta dayalı bir yaklaşımdır. Bu eğitim sayesinde hastalar ağrı mekanizmalarını anlar, korku, endişe ve yanlış inanışları azaltır. Ağrı nörobilimi eğitiminin bazı faydaları: ağrı seviyesini azaltma; hareket kabiliyetini artırma; ağrıyla ilgili korku ve endişeyi azaltma. Ağrı nörobilimi eğitimi, modern fizyoterapi ve ağrı rehabilitasyonunda önemli bir yer tutmaktadır. Ağrı nörobilimi eğitimi hakkında daha fazla bilgi almak için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: drsalihaerogludemir.com; youtube.com; fizyoterapistler.org.tr.

Beyinde oyun oynama isteğinin oluşmasının bazı nedenleri: Psikolojik ve duygusal faktörler. Sosyal faktörler. Oyunun yapısı. Dopamin salınımı. Bu faktörler, bireyin günlük yaşamını, ilişkilerini ve akademik ya da mesleki performansını olumsuz etkileyecek bir oyun oynama alışkanlığına yol açabilir.

Biyopsikoloji, beyin, sinir sistemi ve davranış arasındaki ilişkiyi araştıran bir psikoloji dalıdır. Bu bilim dalı, genetik, hormonlar ve nörotransmitterler gibi biyolojik süreçlerin düşünceler, duygular ve eylemler üzerindeki etkilerini anlamaya çalışır. Biyopsikologlar, davranışın biyolojik temelini inceleyerek, insan davranışını ve zihinsel süreçleri yönlendiren altta yatan mekanizmaları ortaya çıkarmayı amaçlar. Biyopsikolojinin bazı alt dalları şunlardır: Karşılaştırmalı psikoloji: Farklı türlerin davranışlarını inceler ve bunları birbirleriyle ve insanlarla karşılaştırır. Evrimsel psikoloji: Davranışın evrimsel temellerini araştırır. Davranışsal nörobilim: Beynin, sinir sisteminin ve diğer organların davranışları nasıl etkilediğini analiz eder.

İnsan beyninin tamamı üretilmiştir. Beyin, yaklaşık 86 milyar nöron içerir ve her bir nöron, diğer nöronlarla binlerce bağlantı yapabilir. Popüler inanışların aksine, bilimsel araştırmalar beynin tamamının işlevsel olduğunu ve her bölgesinin farklı görevleri yerine getirmek üzere kullanıldığını ortaya koymaktadır.

REM uykusu sırasında göz hareketlerinin artmasının nedeni, bu evrede gözlerin hızlı hızlı hareket etmesidir. REM (Rapid Eye Movement) uykusu, uykunun rüya görülen evresidir ve adını bu esnada gözlerin hızlı hızlı hareket etmesinden alır. REM uykusu sırasında göz hareketlerinin artmasının diğer nedenleri arasında şunlar sayılabilir: Beyin aktivitesinin artması. Rüya görme.

Sessizlik sesi, aslında tam anlamıyla bir ses değildir; bu, insanların sessizliği algılayış biçimidir. Sessizlik sesinin nedenleri arasında şunlar sayılabilir: Doğal titreşimler. İnsan vücudunun sesleri. Tinnitus. Ayrıca, sessizlik insanlar tarafından başlı başına bir ses türü olarak algılanabilir.

Nörobilimde "yıldızlar paneli", Doğuş Üniversitesi Psikoloji Kulübü tarafından düzenlenen ve alanında uzman konuşmacıların katıldığı bir etkinliktir. 24-25 Aralık 2024 tarihlerinde gerçekleşen 6. Nörobilim Günü Yıldızlar Paneli'nde, Emeritus Prof. Dr. Meral ÇULHA, Prof. Dr. Öget Öktem TANÖR, Emeritus Prof. Dr. Sirel KARAKAŞ ve Uzman Dr. Psikiyatrist Ersin BALTACI bilgi dolu paylaşımlar yapmıştır. Katılımcılar, sinirbilimin farklı yönlerini derinlemesine keşfetmiş ve panelin soru-cevap bölümünde aktif rol oynamıştır.

Ernest Hemingway'in "Ya Hep Ya Hiç" adlı eseri, ailesini ekonomik olarak ayakta tutabilmek için Küba ve West Adası arasında kaçakçılık yapmak zorunda kalan dürüst bir adam olan Harry Morgan'ın hüzünlü hikâyesini anlatır. Romanda, renkli ve acımasız bir doğa içinde, doğa kadar renkli ve acımasız insanların kavgası işlenir. Ayrıca, Mike Leigh'in "Ya Hep Ya Hiç" adlı filmi, çalışan insanların hikayesini anlatır ve onların istemlerini koşullarından koparmadan sunar.

Çığlık sesi korkutucu olabilir çünkü: Ses şiddetindeki hızlı değişimler, beynin korku merkezi olan amigdalayı harekete geçirir. Yüksek ses, ilkel bir vokalizasyon olarak dinleyicilerde özel bir etki bırakmak üzere evrimleşmiştir. Çığlık, aciliyet ve tehlike ile ilişkilendirilir. Çığlık sesinin korkutucu olup olmaması kişisel algılara da bağlıdır.

"Kopmazalar" filmi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "Kalpazanlar" (Die Fälscher) adlı 2007 yapımı film, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın, Birleşik Krallık ekonomisini sahte İngiliz sterlini banknotlarla istikrarsızlaştırma girişimini ve bu operasyonda yer alan Yahudi kalpazan Salomon Sorowitsch'in hikayesini anlatıyor. Film, gerçek bir olaya dayanıyor ve savaşın yanı sıra vicdani ve bireysel noktalara da odaklanıyor.

Stimrodes karbon fiber elektrotun ne işe yaradığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, karbon fiber elektrotların genel olarak elektrokimyasal analizlerde, özellikle nörotransmitterlerin tespitinde kullanıldığı bilinmektedir. Ayrıca, karbon elektrotların metallerin eritilmesi, pillerde şarj ve deşarj süreçlerine katılım, su arıtma ve elektrokaplama gibi elektrolitik işlemler, kaynak ve oluk açma gibi alanlarda da kullanıldığı belirtilmiştir.

NeurotechEU, Avrupa'daki sekiz önde gelen üniversiteyi bir araya getirerek nöroteknoloji alanında araştırma ve inovasyonu dönüştürmeyi hedefleyen bir projedir. NeurotechEU'nun bazı amaçları: Eğitim: Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri için çok disiplinli bir eğitim programı sunmak ve yaşam boyu öğrenmeyi teşvik etmek. Araştırma: Teknolojik ve toplumsal inovasyon için araştırmalar yapmak. Mesleki gelişim: Bilim insanları ve mühendisler için çok disiplinli ve sektörler arası profesyonel eğitim ve hareketlilik sağlamak. Altyapı erişimi: Temel, çeviri ve uygulamalı araştırmalar için en son teknolojiye erişim sağlamak. Toplumsal katkı: Beyin merkezli ve beyin ilhamlı çözümlerle topluma katkıda bulunmak. NeurotechEU, Campus+ adlı sanal platform ve NeurotechEU Spaces adlı sanal işbirliği platformu gibi araçlar kullanarak kişiselleştirilmiş, hibrit ve deneyime dayalı eğitim yöntemlerini desteklemektedir.

Nörobilimde doktora süresi genellikle 5 ila 7 yıl arasında değişmektedir. Bu süre, doktora derslerinin alındığı iki dönem ve doktora tez çalışmalarının yapıldığı altı dönem olarak bölünebilir.

Düşünce, beyinde milyarlarca nöronun elektriksel ve kimyasal sinyaller aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurmasıyla başlar. Düşünce anında hangi beyin bölgelerinin aktif olduğunu gözlemlemek için beyin görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Bilim insanları, düşüncenin doğasını daha iyi anlayarak zihin ve beyin arasındaki ilişkiyi çözmeyi hedeflemektedir.

Nörobilimin bazı alt dalları: Moleküler nörobilim: Sinir sisteminin moleküler yapılarını, proteinlerini, genlerini ve kimyasal fonksiyonlarını inceler. Hücresel nörobilim: Sinir hücrelerinin (nöronların) elektriksel ve kimyasal özelliklerini, nasıl ateşlendiklerini ve iletişim kurduklarını araştırır. Sinaptik nörobilim: Nöronlar arasındaki bağlantıları (sinapsları) ve iletişim süreçlerini inceler. Bilişsel nörobilim: Bilişin altında yatan biyolojik mekanizmaları, beyin fonksiyonlarını ve nöroplastisite gibi konuları araştırır. Hesaplamalı nörobilim: Sinir sistemi araştırmalarında bilgisayar modelleri ve matematiksel yöntemler kullanır. Nörofarmakoloji: Sinir sistemi işlevlerini etkileyen kimyasalları, özellikle ilaçları inceler. Sosyal nörobilim: Sosyal davranışların nöral temellerini araştırır. Eğitimsel nörobilim: Öğrenme süreci ve beyin işlevlerinin eğitim ile ilişkisini inceler. Nöropsikoloji: Beyin ve psikolojik süreçler arasındaki ilişkiyi araştırır. Nörofizyoloji: Sinir sisteminin fiziksel ve elektriksel fonksiyonlarını araştırır.

İmpuls (uyartı) oluşumu ve iletimi şu şekilde gerçekleşir: 1. Uyaran: Organizmayı etkileyebilecek ağrı, ısı, ışık, nem, basınç gibi etmenler. 2. İmpuls: Uyaranın sinir hücresinde oluşturduğu elektriksel ve kimyasal değişiklikler. 3. Dentritten aksona doğru iletim: İmpuls, dentritten akson ucuna doğru tek yönlü iletilir. 4. Aksiyon potansiyeli: İmpuls taşıyan bir nöronda kısa süreli elektrokimyasal değişiklikler meydana gelir. 5. Eşik değer: Sinir hücresinde impuls oluşumunu sağlayan en düşük uyarı şiddetine eşik değeri denir. 6. Depolarizasyon: Uyarı geldiğinde sinir hücresinin zarında bulunan Na kapıları açılır ve hücre içine Na girişi olur. 7. Repolarizasyon: Na kapılarının kapanması ve K kapılarının açılarak K'nın hücre dışına çıkmasıyla hücre içi ve dışı arasındaki elektriksel güç farkı yeniden sağlanır. 8. Sinapslarda iletim: Akson boyunca yayılan impuls, akson uçlarına geldiğinde sinapsların çoğunda nörotransmitter adı verilen kimyasal haberci moleküllerin salgılanmasına neden olur. İmpuls iletim hızı, akson çapının artması ve aksonun miyelinli olmasıyla artar.