Nörobilim

İmpuls oluşumu ve iletimi şu şekilde gerçekleşir: 1. Polarizasyon: Dinlenme halindeki bir nöronun hücre içi negatif (–), hücre dışı ise pozitif (+) yüklüdür. 2. Depolarizasyon: Nörona impuls iletilmeye başladığında zarın Na+ geçirgenliği artar ve Na+ hızla içeri girmeye başlar. 3. Repolarizasyon: Na+ girişi durdurulduğunda K+ kapıları açılır ve hücre içinde derişimi fazla olan K+ dışarı çıkmaya başlar. 4. İmpuls Sinaps Geçişi: İmpuls, akson uçlarına geldiğinde sinapsların çoğunda nörotransmitter adı verilen kimyasal haberci moleküllerin salgılanmasına neden olur. 5. Atlamalı İletim: Miyelinli nöronlarda aksiyon potansiyeli sadece miyelin kılıfın kesintiye uğradığı Ranvier boğumlarında gerçekleşir ve impulslar bir boğumdan diğer boğuma atlayarak iletilir.

Nörobilimin alt dalları şunlardır: 1. Hesaplamalı Nörobilim: Beyinlerin nasıl hesaplama yaptığını anlamaya çalışır ve matematik, fizik gibi alanlardan teknikler kullanır. 2. Kültürel Nörobilim: İnançların, uygulamaların ve kültürel değerlerin beyni nasıl şekillendirdiğini inceler. 3. Moleküler Nörobilim: Sinir sistemindeki bireysel moleküllerin rolünü araştırır. 4. Hücresel Nörobilim: Nöronların işleyişini yönlendiren genler, proteinler ve diğer molekülleri inceler. 5. Nörogörüntüleme: Beynin tıbbi görüntülemesini yaparak hastalıkları teşhis eder ve beynin işleyişini inceler. 6. Gelişimsel Nörobilim: Beynin oluşumunu, büyümesini ve değişimini açıklar. 7. Bilişsel Nörobilim: Düşünceyi, dili, problem çözmeyi ve hafızayı inceler. 8. Klinik Nörobilim: Nörolojik ve psikiyatrik bozuklukları analiz eder ve tedavi yöntemleri geliştirir. 9. Sistem Nörobilimi: CNS içindeki veri akışının yollarını takip eder ve işlem türlerini tanımlamaya çalışır. 10. Nörolinguistik: Beyindeki sinirsel mekanizmaların dilin edinilmesini, anlaşılmasını ve ifade edilmesini kontrol eder.

Bam haritası iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Mobil Ağ Kapsama Haritası: nPerf.com sitesinde bulunan bu harita, İran'ın Bam şehrindeki 2G, 3G, 4G ve 5G mobil ağlarının bit hızlarını ve kapsama alanlarını gösterir. 2. Beyin Aktivite Haritası (BAM): 2013 yılında Başkan Barack Obama tarafından duyurulan bu proje, insan beyninin sinir ağlarının kapsamlı bir haritasını oluşturmayı amaçlar.

Nörobilim temelli duygu koçu, bireylerin duygusal, düşünce ve davranış modellerini bilimsel temellerle ele alan bir koçluk yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda koç, beynin işleyişini ve nöroplastisiteyi kullanarak, koçluk alan kişinin farkındalık kazanmasını ve içsel değişim süreçlerini sürdürülebilir hale getirmesini sağlar. Nörobilim temelli duygu koçluğunun bazı konuları: - Prefrontal Korteks: Planlama, karar verme ve problem çözme. - Amigdala: Korku, öfke ve heyecan gibi duyguların yönetimi. - Hipokampus: Hafıza ve öğrenme süreçleri. - Beyin kimyası ve duygusal düzenleme: Stres ve kaygının azaltılması.

Evet, amigdala korku merkezi olarak kabul edilir. Amigdala, beynin temporal lobunda bulunan badem şeklindeki bir bölgedir ve özellikle korku, öfke ve mutluluk gibi temel duygusal tepkilerin işlenmesinde önemli bir role sahiptir. Amigdala, tehlike algılandığı an “savaş ya da kaç” tepkisinin ortaya çıkmasını sağlar. Ancak amigdala sadece korku ile ilgili değildir.

Sol ve sağ hemisfer, insan beyninin iki yarım küresini ifade eder. Sol hemisfer, daha çok dil fonksiyonları ve analitik düşünme ile ilişkilidir. Sağ hemisfer ise yaratıcı ve sezgisel görevler için daha baskındır.

Evet, neokorteks düşünme merkezidir. Neokorteks, beynin üst düzey zihinsel işlevleri yöneten ve düşüncenin odak noktası olan kısmıdır.

Kadın beyninin yüzde kaç çalıştığı konusunda kesin bir oran vermek mümkün değildir. Ancak, tüm insanlar beyinlerini o andaki faaliyetine göre yüzde 10 ile 90 arasında kullanır.

Kırmızı renk, beyinde daha fazla uyarılma yaratır.

Nörobilim, zihinsel süreçleri beynin işleyişi ve sinir sisteminin yapısı üzerinden açıklar. Bu bağlamda nörobilim, aşağıdaki konuları araştırır: Nöronların ve sinir ağlarının işlevi. Beyin plastisitesi. Nörotransmitterlerin rolü. Nörobilim, bu ve benzeri konuları anlamak için fMRI, EEG ve PET gibi görüntüleme tekniklerinden faydalanır.

Kortikal ve subkortikal yapılar, beynin farklı işlevlerde rol oynayan iki ana bölgesidir. Kortikal yapılar, beynin dış yüzeyini kaplayan ve bilişsel işlevlerden sorumlu olan beyin korteksini içerir. Subkortikal yapılar ise beyin korteksinin altında yer alır ve hareket, duygular ve öğrenme süreçlerinde önemli roller oynar. Bu yapılar arasında şunlar bulunur: - Bazal ganglionlar: Hareket düzenleme ve motor öğrenme. - Hipokampus: Hafıza oluşumu ve mekânsal yönlendirme. - Amigdala: Duygusal öğrenme, korku ve tehdit algısı. - Talamus: Duyusal bilgilerin kortekse iletilmesini sağlayan ana merkez. - Hipotalamus: Hormon dengesi, açlık, susuzluk, vücut sıcaklığı ve biyolojik ritimler.

Dinlenme membran potansiyeli nöronlarda tipik olarak -70 milivolt (mV) civarındadır.

Banyoya girerken dilin dışarı çıkarılması, odaklanma ve konsantrasyon ile ilgili olabilir. Ayrıca, dilin sürekli hareket eden bir kas olması ve dışarı çıkarıldığında beyne giden veri akışının kesilmesi, konsantrasyonu artırabilir.

Kimyasal ve elektriksel sinapsların farkları şunlardır: 1. İletim Yönü: Kimyasal sinapslarda sinyallerin iletimi tek yönlüdür. 2. Sinaptik Yarığın Boyutu: Kimyasal sinapsların sinaptik yarığı büyük (10-20 nm), elektriksel sinapsların ise küçüktür (0,2 nm). 3. Sinaptik Veziküller ve Mitokondri: Kimyasal sinapslarda sinaptik topuzlar sinaptik veziküller ve çok sayıda mitokondri içerirken, elektriksel sinapslarda sinaptik veziküller bulunmaz ve mitokondri sayısı azdır. 4. Kemoreseptörler: Kimyasal sinapslarda post-sinaptik zar üzerinde kemoreptörler bulunurken, elektriksel sinapslarda bu yapılar yoktur. 5. Sinyallerin İletim Hızı: Kimyasal sinapslardaki bilgilerin iletimi yavaştır, elektriksel sinapslardaki ise yüksek hızda gerçekleşir.

“Sınırsız Zihin: Sınırları Aşarak Öğren, Yönet ve Yaşa” kitabı, Stanford Üniversitesi’nde eğitim profesörü olan Jo Boaler tarafından yazılmıştır. Kitapta, modern nörobilim bulguları ve eğitim alanındaki çalışmalar temel alınarak “sabit beyin” fikri çürütülmektedir. Kitabın ana mesajları altı anahtar kavram etrafında toplanmaktadır: 1. Beynin değişebilirliği (nöroplastisite). 2. Hatalardan öğrenme. 3. Farklı bakış açıları ve işbirliği. 4. Bağlantısallık. 5. İnançların gücü. 6. Stres ve rahatlık alanları. Kitap, öğrenmenin bir süreç olduğunu, çabayla, öz-farkındalıkla ve farklı perspektiflerle geliştirilebileceğini ortaya koymaktadır.

İmpulsun hızı, birkaç faktöre bağlıdır: 1. Miyelin kılıf: Miyelin kılıfın varlığı, impuls iletim hızını artırır. 2. Akson çapı: Akson çapının artması, impuls iletim hızını yükseltir. 3. Sıcaklık: Belirli bir değere kadar sıcaklık, impuls iletim hızını etkiler. 4. Sinaps sayısı: Sinaps sayısının fazla olması, impuls iletim hızını azaltır. Ayrıca, bir sinir hücresinde impuls hızı her zaman sabittir ve eşik değer üzerindeki uyarılara aynı şiddette tepki verir.

İnsan beyninde yaklaşık 80-90 milyar düşünen hücre, yani nöron bulunmaktadır.

Oytun Erbaş, fizyoloji, biyolojik psikoloji, nöropazarlama ve sinirbilim dersleri vermektedir.

Beyin, farklı duygulara farklı şekillerde tepki verir: - Sol beyin, mantıksal ve analitik düşünce süreçleriyle ilgilenir ve genellikle başarı odaklı düşünür. - Sağ beyin, duygusal ve sezgisel düşünmeye yatkındır ve mutluluk odaklıdır. - Ön beyin, empati ve niyete göre hareket eder, bu da sempatik ve başkalarını mutlu etme isteği olarak ortaya çıkar. Ayrıca, amigdala tehlike anında hızlı duygusal tepkiler verir ve korku, öfke, kaygı gibi duyguları yönetir.

"Nasıl Çalışır?" adlı kitap, farklı konulara göre değişen içerikler sunmaktadır: 1. "Hadi Keşfedelim! Nasıl Çalışır?" kitabı, çocukların fen bilimlerine ilk adımlarını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır. 2. "Zihin Nasıl Çalışır?" kitabı, evrimsel psikolog ve bilişsel bilimci Steven Pinker tarafından yazılmıştır. 3. "Beyin Nasıl Çalışır?" kitabı ise, insan beyninin karmaşık süreçlerini görsellerle açıklayan bir rehberdir.