Nörobilim

Aksiyon potansiyelinde depolarizasyon ve repolarizasyon şu şekilde açıklanabilir: Depolarizasyon. Repolarizasyon. Depolarizasyon ve repolarizasyon, kalbin her yerine dalga gibi yayılır ve kalp kasının kasılıp gevşemesini sağlayarak kanın vücuda pompalanmasını mümkün kılar.

Evet, beyin görüntüleme için kullanılan kameralar vardır. Bunlardan bazıları: SPECT (Single Photon Emission Computerized Tomography). FNIRS (Fonksiyonel Yakın Kızılötesi Spektroskopisi). Nöro-kamera (Neurocam). Ayrıca, bilim insanları sinir hücrelerinden gönderilen sinyalleri özel kamera sistemleri ile görüntülemeyi başarmışlardır.

Broca alanı, beynin konuşma işleviyle ilgili nöronları içeren bölgesidir. Temel işlevleri: Konuşma üretimi. Dil işleme. Dili anlama. Broca alanı, sol frontal lobun alt kısmında bulunur ve Brodmann'ın 44 ve 45 numaralı alanlarıyla ilişkilidir. Bu bölgede meydana gelen hasar, Broca afazisi olarak adlandırılan bir durumla sonuçlanır.

Sol ve sağ hemisferler (yarımküreler), omurgalılarda beynin medyan düzlemi tarafından iki parçaya ayrılan her iki bölgesine verilen isimdir. İnsan beyninde bulunan sol ve sağ hemisferlerin bazı özellikleri şunlardır: Sol hemisfer (sol beyin). Sağ hemisfer (sağ beyin). Her hemisfer farklı işlevlerden sorumludur; bu durum lateralizasyon olarak adlandırılır. Tıbbi literatürde, hemisfer kavramı ilk olarak 19. yüzyılda beyin yaralanmaları ve felç vakaları incelenirken popüler hale gelmiştir. İnsan beyninin tamamen sağ veya sol beyinli olması gibi bir durum söz konusu değildir.

Evet, amigdala korku merkezi olarak kabul edilir. Amigdala, beynin temporal lobunda bulunan badem şeklindeki bir bölgedir ve özellikle korku, öfke ve mutluluk gibi temel duygusal tepkilerin işlenmesinde önemli bir role sahiptir. Amigdala, tehlike algılandığı an “savaş ya da kaç” tepkisinin ortaya çıkmasını sağlar. Ancak amigdala sadece korku ile ilgili değildir.

Bam haritası ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir. İkili hizalama haritası (BAM). Bam (Kirman Eyaleti) haritası. Burkina Faso Bam Ili suluboya haritası.

Nörobilim temelli duygu koçu, bireylerin duygularını daha bilinçli bir şekilde yönetmelerine yardımcı olan ve bu süreçte nörobilimsel yaklaşımlardan yararlanan bir koçtur. Bu koçlar, beynin duygu, düşünce ve davranış süreçlerini anlayarak, kişilerin duygusal tepkilerini daha etkili bir şekilde düzenlemelerine ve daha isabetli kararlar almalarına destek olur. Nörobilim temelli duygu koçluğunda rol alan bazı beyin bölgeleri şunlardır: Prefrontal korteks: Planlama, karar verme ve problem çözme işlemlerinden sorumludur. Amigdala: Korku, öfke ve heyecan gibi duygusal tepkilerin yönetildiği bölgedir. Hipokampus: Hafıza ve öğrenme süreçlerinden sorumludur. Nörobilim temelli duygu koçluğu, davranışsal değişimde kalıcılık sağlar ve bireylerin zeki duygularla yaşamalarına yardımcı olur.

Kırmızı renk, beyinde daha güçlü bir uyarı etkisi yaratır. Ernst Strungmann Nörobilim Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, kırmızı rengin erken görsel kortekste gama bandı (30-80 Hz) olarak adlandırılan belirli bir frekansta beyin dalgalarını diğer renklerden daha güçlü tetiklediğini ortaya koymuştur. Ancak, renklerin beyin üzerindeki etkisi kişisel özelliklere ve kültürel faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Kortikal yapılar, beynin serebral korteksini oluşturan kısımlardır ve hareketin gerçekleştirilmesini kontrol eden sinirsel uyarıların üretildiği primer motor korteks bu yapılar arasında yer alır. Subkortikal yapılar ise, her iki serebral yarımkürede yer alan ve beyaz madde arasında bulunan beyin merkezlerinden oluşur. Bu yapılar şunlardır: Kaudat nükleus; Talamus; Putamen; Globus pallidus; Amigdala; Hipokampus. Bu yapıların her birinin kendine özgü işlevleri vardır ve genel olarak duygusal tepkiler, iç organ ve endokrin fonksiyonların modülasyonu, uyanıklık ve uyku süreçlerinin düzenlenmesi gibi işlevlere katkıda bulunurlar.

Evet, neokorteks düşünme merkezidir. Neokorteks, diğer adlarıyla neopalyum ya da izokorteks, memeli beyninin bir parçasıdır ve beyin hemisferlerinin en dış tabakasını oluşturur. Neokorteks, aynı zamanda bilinçli düşünme ve dil yetisinin kontrol edildiği bölüm olarak da kabul edilir.

Nörobilim, zihinsel süreçleri şu şekillerde açıklar: Nöronlar ve iletişim. Beyin görüntüleme teknikleri. Bilişsel süreçler. Nöroplastisite. Sinir ağları. Nörobilim, biyoloji, psikoloji, kimya, fizik ve matematik gibi birçok disiplinin kesişiminde yer alır.

Tüm insanlar, beyinlerini o andaki faaliyetine göre yüzde 10 ile 90 arasında kullanır. Kadın beyni ile erkek beyni arasındaki kullanım oranı farkı hakkında bilgi bulunamadı.

"Sınırsız Zihin: Sınırları Aşarak Öğren, Yönet ve Yaşa" kitabı, beynimizin sabit bir yapı olmadığı, değişim, büyüme, adaptasyon ve yenilenme yeteneğine sahip olduğu fikrini savunur. Stanford Üniversitesi eğitim profesörü Jo Boaler, modern nörobilim bulguları ve eğitim alanındaki çalışmaları kullanarak, her yaştaki insanın herhangi bir beceriyi öğrenebileceğini öne sürer. Kitapta, öğrenme potansiyelinin kilidini açmak için altı anahtar ortaya konmaktadır: 1. Büyüme Zihniyeti: Yeteneklerin çaba ile gelişebileceğine inanmak. 2. Öğrenme Stratejileri: Etkili öğrenme yöntemlerini kullanmak. 3. Geri Bildirim: Yapıcı geri bildirim almak ve vermek. 4. Hata Yapma Hakkı: Hataların öğrenme sürecinin bir parçası olduğunu kabul etmek. 5. İlgi ve Motivasyon: İlgi duyulan ve motive eden konularda çalışmak. 6. Sosyal Destek: Aile ve arkadaşlardan destek almak. Jo Boaler, bu anahtarların, genetik bir eğilim değil, kişinin kendi çabaları sayesinde en yüksek seviyelere ulaşmasını sağladığını kanıtladığını belirtir.

Kimyasal ve elektriksel sinapslar arasındaki temel farklar şunlardır: Sinyal türü: Kimyasal sinapslarda sinyal kimyasal, elektriksel sinapslarda ise elektrikseldir. Hücreler arası mesafe: Kimyasal sinapslarda hücreler arası mesafe 20-30 nm iken, elektriksel sinapslarda bu mesafe 2 nm'den daha azdır. İletim yönü: Kimyasal sinapslarda iletim tek yönlüdür, elektriksel sinapslarda ise çoğunlukla çift yönlüdür. Hız: Elektriksel sinapslar çok hızlı iletime sahipken, kimyasal sinapslar daha yavaştır. Yayılma: Elektriksel sinapslarda uyarı, presinaptik hücreye geri dönerek transmitter salınımını güçlendirebilir ve çevredeki sinaptik terminallere yayılabilir. Ayrıca, elektriksel sinapslar nöral devrelerin aktivitesini modifiye edebilecek özelliklere sahiptir ve aktivite-bağımlı olarak kompozisyonlarını, iletkenliklerini ve doğrultuculuklarını değiştirebilirler.

Dinlenme membran potansiyeli (DMP) genellikle -70 ila -90 mV arasında değişir. Bazı hücre tipleri için DMP değerleri: Sinir hücreleri: -70 ila -80 mV. İskelet kası: -90 mV. Kalp ve düz kasların uyarı doğuran hücreleri: -50 ila -65 mV. Uyarılamayan hücreler (örneğin, salgı bezleri, eritrositler): -10 ila -20 mV.

İmpuls hızı, yani sinir iletim hızı, birkaç faktöre bağlıdır: Miyelin kılıf: Miyelin, iletim hızını artıran bir yalıtıcı görevi görür, bu nedenle miyelinli nöronlarda iletim hızı daha yüksektir. Akson çapı: Sinir liflerinin çapı arttıkça iletim hızı da artar. Sıcaklık: Çoğu motor ve duyu sinirinin iletim hızı, vücut sıcaklığıyla pozitif ve doğrusal olarak ilişkilidir; düşük sıcaklıklar hızı yavaşlatırken, yüksek sıcaklıklar artırır. Boy: Boy uzadıkça, Median, Ulnar ve Sural sinirlerindeki impuls gecikmeleri artar. Cinsiyet: Kadınlarda iletim hızı genellikle daha yavaştır. Ayrıca, impuls hızı, sinapsların (nöronlar arasındaki boşluklar) varlığından olumsuz etkilenir; sinaps sayısı arttıkça iletim yavaşlar.

Banyoya girerken neden dilimizi dışarı çıkardığımıza dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, bir şeye odaklanırken dilimizi dışarı çıkarmamızın sebebi, beynin dile ayrılan bölgesinin, el becerisi ve alet kullanımına ayrılmış sinir ağlarıyla örtüşmesi olabilir. Ayrıca, dilimizi dışarı çıkardığımızda ya da ısırdığımızda, beyne giden veri akışı kesilir ve konsantre olmak için daha fazla beyin gücü sağlanır. Bu davranış, çocuklarda daha yaygın görülür. Bu bilgiler, henüz birer varsayımdan ibarettir. Daha fazla bilgi için bir uzmana danışılması önerilir.

Prof. Dr. Oytun Erbaş, sinirbilim, biyolojik psikoloji, fizyoloji ve fizyopatoloji dersleri vermektedir. Ayrıca, İstanbul Bilim Üniversitesi'nde deneysel tıp ve fizyoloji alanında doçent doktor olarak öğretim üyeliği yapmaktadır.

İnsan beyninde yaklaşık 86 milyar nöron (düşünen hücre) bulunmaktadır.

Beyin, belirli duyguları doğrudan "istemez"; ancak duyguların oluşumunda ve düzenlenmesinde önemli rol oynar. Beyin, hayatta kalmayı ve gereksinimleri karşılamayı sağlayan duyguları ister. Duyguların oluşumunda etkili olan beyin bölgeleri: Limbik sistem: Amigdala, hipotalamus, hipokampus gibi yapılar duygusal tepkileri ve deneyimleri düzenler. Orbitofrontal korteks: Sosyal ve duygusal durumların değerlendirilmesinde rol oynar. Duygular, nörokimyasal moleküllerin salınımı ile davranışsal değişikliklere yol açar.