NeolitikDönem

Ulucak Höyüğü'nde yaşayan topluluklar, Neolitik Dönem'den Geç Roma-Erken Bizans dönemine kadar çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Neolitik Dönem'de (MÖ 6800-5700) höyük, yaklaşık 1100 yıl boyunca kesintisiz olarak iskân edilmiştir. Diğer dönemlerde yaşayan topluluklar hakkında ise şu bilgiler mevcuttur: Erken Tunç Çağı: Bu dönemden bazı binaların taş temel izleri bulunmuştur. Geç Roma ve Erken Bizans dönemi: Bu tabakalar, höyük yüzeyine yakın oldukları için erozyon ve tarımsal faaliyetler nedeniyle büyük ölçüde tahrip olmuştur. Kazılar halen devam etmekte olup, höyüğün her tabakası tam olarak açılmamıştır.

Çatalhöyük'te bulunan bazı önemli eserler şunlardır: Ana tanrıça heykelcikleri. Kesici ve delici aletler, tabak çanaklar. Pişmiş topraktan yapılan hayvan figürleri. Ölü hediyesi olarak yapılan boncuklar ve renkli taşlar. Baltalar. Av bereketi için duvara veya örtülere yapılan resimler. Obsidiyenden yapılmış büyük kemik eserler, nadir kesici aletler, ok uçları ve adak hediyeleri. Dünyanın en eski tekstil parçaları. İlk ev mimarisi örnekleri. İlk manzara resimleri. Bu eserler, Konya Arkeoloji Müzesi ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde de sergilenmektedir.

Neolitik bir yerleşim merkezinin bazı özellikleri: Yerleşim düzeni: Evler birbirine bitişik olarak planlanır ve sokaklar yerine çatılardan ulaşılır. Malzeme: Genel olarak kerpiç gibi doğal malzemeler kullanılır. Konutlar: Çatalhöyük'te olduğu gibi, evler sıvanmış ve insan ile hayvan sahneleriyle boyanmıştır. Çok odalı yapılar: İkinci evrede, çok bölmeli ve bazı durumlarda iki katlı yapılar ortaya çıkar. Kamu binaları: Ortak kullanıma yönelik yapılar veya tapınaklar bulunur. Toplumsal yapı: Merkezileşmiş bir yönetim veya ruhani sınıfı temsil eden anıtsal yapılar yoktur, eşitlikçi bir yaşam sürdüğü düşünülür. Beslenme: Evcilleştirilen hayvanlar besin kaynağını oluşturur, birçok bitki türü yetiştirilir ve tüketilir. İnanç sistemi: İnanç sistemi gelişir ve Ana Tanrıça Kybele inancı görülmeye başlanır. Takas ticareti: Takas yoluyla ticaret yapılır. Tarım aletleri: İlk değirmen taşı bu dönemde ortaya çıkar.

Çayönü'nde beslenme, Neolitik Dönem'de tarım ve hayvancılığın gelişmesiyle çeşitlilik göstermiştir. Temel besin kaynakları: Bitkisel gıdalar: Yabani mercimek, fiğ, baklagiller, badem, menengiç, fıstık, bezelye, mercimek, burçak ve buğday. Hayvansal gıdalar: Yaban domuzu, yabani koyun, keçi, geyik, sığır, ceylan, karaca, at, ayı, tilki, sansar, tavşan, kunduz, sincap, yabani kedi, kokarca, porsuk, su samuru, kaplumbağa, kirpi ve çeşitli kuşların etleri. Beslenme alışkanlıkları: Avcılık: Yaban hayvanlarının avlanması beslenmede önemli bir rol oynamıştır. Tarım: Buğday, arpa ve mercimek gibi ürünler yetiştirilmiştir. Hayvancılık: Koyun, keçi ve domuz gibi hayvanlar evcilleştirilmiştir. Toplayıcılık: Yabani bitkiler, yemişler ve kök bitkileri toplanmıştır. Çayönü'nde beslenme, insanların o dönemdeki yaşam koşullarına ve çevrelerine uyum sağlama çabalarını yansıtmaktadır.

İstenen bilgi, bulunan belgelerden çıkarılamadı. Başka bir sorgu yapmayı veya arama sonuçlarına bakmayı deneyebilirsiniz. Aşağıdaki siteler, Anadolu'daki ilk yerleşim yerleri ve Mezopotamya medeniyetleri hakkında bilgi veren kaynaklar olabilir: tarihakademisi.com.tr; plumemag.com; insanokur.org; anadoluuygarliklari.com.

Hoca Çeşme Höyüğü'nde Neolitik Çağ medeniyetleri yaşamıştır. Belirlenen medeniyetler: IV. ve III. tabakalar: Bu tabakalar, İç ve Batı Anadolu ile benzerlik gösteren bir buluntu topluluğu ortaya koymuştur. II. tabaka: Güneydoğu Avrupa kültürel özelliklerini yansıtmaktadır. Hoca Çeşme'nin, Anadolu'dan çok Bulgaristan İlk Neolitik Çağ özellikleri gösterdiği kabul edilmektedir.

Anadolu'da kurulan ilk yerleşim yerlerinden bazıları şunlardır: Çatalhöyük. Hacılar. Arslantepe. Çayönü. Göbeklitepe.

Nevali Çori'nin önemi şu noktalarda toplanabilir: Yerleşik hayata geçiş: Nevali Çori, göçebe yaşam tarzından kalıcı yerleşimlere geçiş sürecinin önemli merkezlerinden biridir. Tarım ve hayvancılık: Kazılar, neolitik halkının avcı-toplayıcı yaşam tarzını sürdürmekle birlikte tarım ve hayvancılık yaptığını ortaya koymuştur. Tapınak mimarisi: Nevali Çori, kült yapısı veya tapınak olarak tanımlanan yapıların ilk örneklerinin görüldüğü bir merkezdir. Heykel sanatı: İnsan figürlerinin ilk kez heykellere işlendiği yerlerden biridir. Tarihsel önem: M.Ö. 10.000 yılına uzanan tarihiyle bilinen en eski höyüklerden biridir.

Çayönü, Çatalhöyük ve Hacılar farklı dönemlerde yaşamıştır. Çayönü, Geç Epipaleolitik döneme tarihlenmektedir ve yaklaşık M.Ö. 10.000 yılına kadar uzanan bir geçmişi vardır. Çatalhöyük, M.Ö. 7500-5700 yıllarına tarihlenmektedir. Hacılar, M.Ö. 7000-6000 yıllarına tarihlenmektedir. Bu yerleşim yerleri, Anadolu'nun Neolitik döneminin farklı evrelerinde yaşamıştır.

Burdur'da Neolitik döneme ait yerleşimler Hacılar, Kuruçay ve Höyücek Höyüklerinde bulunmaktadır. Hacılar: Burdur'un 26,5 km kadar güneybatısında, Hacılar Köyü'nün 1,5 km batısında yer alır. Kuruçay Höyüğü: 1978-1988 yılları arasında Prof. Dr. Refik Duru tarafından yapılan kazılarda Neolitik çağa ait kültüre rastlanılmıştır. Höyücek Höyüğü: 1989-1992 yılları arasında Prof. Dr. Refik Duru tarafından yapılan kazılarda Neolitik çağa ait kültüre rastlanılmıştır.

Harbetsuvan Tepesi'nde bulunan bazı eserler şunlardır: T biçimli dikilitaşlar. Falluslu erkek heykeli. Küçük buluntular. Mimari kalıntılar. Su olukları. Kazılar, 2017 yılından bu yana Şanlıurfa Müzesi Müdürlüğü başkanlığında ve Doç. Dr. Bahattin Çelik'in bilimsel danışmanlığında yürütülmektedir.

Cafer Höyük'te yaşayanlar hakkında şunlar söylenebilir: Paleolitik Çağ insanları. Neolitik Çağ insanları. İlk Tunç Çağı insanları. Bizans dönemi insanları. Cafer Höyük'te hayvan evcilleştirildiğine ilişkin bir bulgu yoktur.

Bağlık Höyük'te yaşamış olan topluluklar hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, yapılan yüzey araştırmalarında elde edilen bulgular, höyüğün Eski Tunç Çağı I-III, Hellenistik ve Roma dönemlerine ait olduğunu göstermektedir. Höyükte, kaçak kazı çukurlarında bulunan eritilmiş demir cürufları, burada maden işleyen atölyelerin varlığına işaret etmektedir. Bağlık Höyük, Kırıkkale'nin Balışeyh ilçesinde, Kırlangıç ve Kilevli köyleri arasında yer almaktadır.

Anatolojik mimari hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Anadolu'da mimari, Cilalı Taş Devri ile başlamıştır. Anadolu'daki bazı önemli mimari yapılar ve dönemler: Çatalhöyük: M.Ö. 7. binyıla tarihlenen, güneşte kurutulmuş tuğladan yapılmış, bitişik ve benzer dikdörtgen odalara sahip evlerle planlı bir yerleşimdir. Truva: Erken Tunç Çağı'na ait, taş alt yapı üzerine kerpiç duvarlarla çevrili bir yerleşimdir. Hitit Mimarisi: M.Ö. 1700-1500 yılları arasında Hitit Eski Krallığı, M.Ö. 1400-1190 yılları arasında Hitit İmparatorluğu dönemlerini içerir. Osmanlı Mimarisi: 1299 yılında Osmanlı Devleti'nin kurulmasıyla başlamış ve 1501 yılında Bayezid Camii'nin inşaatının başlamasıyla bir dönem olarak sona ermiştir.

M.Ö. 9000 yılında var olan bazı tarihi yerler: Tell es-Sultan (Eriha). Göbekli Tepe. Nevali Çöri. Bu dönemde Anadolu'da Çatalhöyük gibi başka yerleşim yerleri de bulunmaktaydı.

Karahantepe'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Tarih öncesi döneme ait izler: Karahantepe, günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine tarihlenen bir neolitik dönem yerleşimidir. Göbeklitepe ile benzerlik: Göbeklitepe ile benzer özelliklere sahiptir ve bu bölgenin yalnız olmadığını kanıtlamıştır. Yerleşik hayata geçişe dair veriler: Kazılar, yerleşik hayatın başlangıcıyla ilgili önemli veriler sunmaktadır. Benzersiz buluntular: İnsan figürlerinin ön planda olduğu heykeller ve leopar gibi hayvan sembolleri, dönemin yaşam biçimine ve inanışlarına dair ipuçları sunar. Taş Tepeler Projesi: Karahantepe, Taş Tepeler Projesi kapsamında araştırılmakta olup, bu proje yerleşik hayatın tarımdan önce başladığını ortaya koymaktadır.

Neolitik ve Kalkolitik Dönem Batı Anadolu Arkeolojisi konusunda yapılan bazı çalışmalar şunlardır: Ulucak Höyük, Ege Gübre ve Yeşilova Höyük Kazısı. Dedecik-Heybetlitepe Kazısı. Düzkışla Höyük, Uşak. Aydın ve Muğla İlleri Arkeolojik Yüzey Araştırmaları. Ayrıca, kıyı Ege, Göller Yöresi, İç Anadolu ve Kuzeybatı Anadolu'nun tam kesişme noktasında yer alan Uşak'ın, Neolitik Dönemde Anadolu'nun farklı bölgeleri arasındaki iletişim ve etkileşim ağlarının oluşmasında ve gelişmesinde önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir.

Kadıköy'ün tarih öncesi dönemi, M.Ö. 5000-3000 yıllarına kadar uzanmaktadır. M.Ö. 1000 yıllarında, Fenikeliler tarafından Fikirtepe'de Harhadon adıyla bir ticaret kolonisi kurulmuştur. Daha sonra, Moda Burnu ile Yoğurtçu arasında Halkedon (Bakır Ülkesi) adıyla ikinci bir yerleşim oluşmuştur. Bu dönemde Kadıköy, tarımsal amaçlarla kurulmuş olup, yerleşim karakteri tarımsaldı.

Sütün ilk kim tarafından içildiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, sütün insan tarafından tüketilmesi, M.Ö. 8000-6000 yılları arasında Kuzey Avrupa'da ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Bu tahmin, kuzey Avrupa'nın yerli halklarında, güneyde yaşayan toplumlara oranla laktoz intoleransının daha düşük olmasına dayanmaktadır. Sütün insan hayatındaki yeri, insanlık tarihi kadar eskidir.

Cafer Höyük, Doğu Anadolu'nun çanak çömleksiz Neolitik Çağı'nı anlamada önemli bir kaynaktır. Önemini artıran bazı özellikleri: Yerleşim tarihi: M.Ö. 7. binyıl başlarına tarihlenen yerleşim yerleri bulunmuştur. Kent yerleşimi: Anadolu'nun ilk kentsel yerleşimlerinden biridir. Tarım ve ekonomi: Tarımın Anadolu'daki en eski örneklerinden biri olarak kabul edilir. İnanç sistemi: Bereket tanrıçasını temsil eden idoller bulunmuştur. Obsidiyen kullanımı: Doğu Anadolu ve Kapadokya ile bağlantılı ticaret yollarının varlığını gösteren obsidyen kalıntılarına rastlanılmıştır. Ancak, höyük sadece kurtarma kazısı ile araştırılabildiği için birçok soru yanıtsız kalmıştır ve günümüzde Karakaya Barajı'nın suları altında bulunmaktadır.