Mükellefiyet

Kurumlar vergisinde tam ve dar mükellefiyet, vergiye tabi olan kurumların kanuni ve iş merkezi konumlarına göre belirlenen iki farklı mükellefiyet türüdür. Tam mükellefiyet, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan kurumları kapsar. Dar mükellefiyet ise kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayıp Türkiye’de faaliyet gösteren kurumları kapsar.

Evet, Aras Kargo, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi'ne bağlıdır.

Çalışmayan bir kişi, belirli durumlarda gelir vergisi ödemekle yükümlü olabilir. Türkiye'de gelir vergisi mükellefleri, ikametgahı Türkiye'de bulunanlar, bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar ve resmi daire ve müesseselere bağlı olarak yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarını kapsar. Ayrıca, asgari ücretliler ve belirli bir gelir seviyesine kadar olan kişiler de gelir vergisinden muaf tutulabilir.

Vergi bozukluklarının düzeltilmesi için aşağıdaki yollar izlenebilir: 1. Pişmanlık ve Islah Talebi: Mükellef, beyannamesinde bir hata yaptığını fark ederse, "pişmanlık ve ıslah" talebiyle yeni bir beyanname verebilir. 2. Vergi Dairesine Dilekçe ile Başvuru: Mükellef, tespit ettiği hatayı vergi dairesine yazılı olarak bildirebilir. 3. Vergi Mahkemesine Başvurma: Mükellef, vergi idaresinin verdiği kararın hatalı olduğunu düşünüyorsa, vergi mahkemesine dava açabilir. Düzeltme Zamanaşımı: Vergi Usul Kanunu'na göre, vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir ve bu hatalar, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl içinde yapılmalıdır.

Basit usulde vergi mükellefi olan bir emekli, emekli olduktan sonra da aynı kapsamda faaliyetlerine devam edebilir. Ancak, emekli kişinin malulen emekli olması veya ölüm aylığı alması durumunda, işyeri açması veya şirket kurması halinde maaşı tamamen kesilir.

Vergi levhası ve mükellefiyet aynı şeyler değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidir. Vergi levhası, bir işletmenin vergi mükellefi olduğunu ve vergiye tabi faaliyetlerde bulunduğunu gösteren resmi bir belgedir. Mükellefiyet ise, bir kişinin veya işletmenin vergi ödeme yükümlülüğünü ifade eder. Dolayısıyla, vergi levhası mükellefiyetin bir kanıtıdır.

153/A maddesi kapsamında teminat, Vergi Usul Kanunu'na göre, aşağıdaki durumlarda istenir: 1. Mükellefiyet kaydının re'sen terkin edilmesi: Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit edilip mükellefiyeti terkin edilenlerden, yeniden mükellefiyet tesis edilebilmesi için işe başlama bildiriminde verilmesi gereken teminat istenir. 2. Vergi incelemesi sonucu: Yapılan inceleme neticesinde, mükellefin sahte belge düzenlediği tespit olunursa, daha önce alınmış olan teminat, inceleme neticesinde doğan borçlar dahil vergi borçlarına mahsup edilerek artan tutar iade edilmeden önce teminat istenir.

"Biz insanları dilleri ile değil, yaptıklarıyla mükellef kılacağız" ifadesi, İslam dininde mükellef olmanın üç şartından birini vurgulamaktadır. Bu şartlar şunlardır: 1. Akıllı olmak: Aklı olmayan bir kimse, hiçbir ibadetle mükellef değildir. 2. Müslüman olmak: Müslüman olmayan bir kimse, ilk önce Müslüman olmakla mükelleftir. 3. Ergenlik çağına ermiş olmak: Ergenlik çağı, genellikle erkeklerde 12-15; kızlarda ise 9-15 yaşları arası değişmektedir. Dolayısıyla, bu ifade, bir insanın dinî hükümlerle yükümlü olabilmesi için inancını söz ve hareketleriyle göstermesi gerektiğini ifade eder.

Terkin edilen mükellefiyetlerde e-tebligatlar, mükellefin ticaret sicil kaydının silindiği tarih itibarıyla durdurulur. Bu durumda olan mükellefler, elektronik tebligat adreslerini takip etmek ve tebligatların geçerliliğini sağlamakla yükümlüdürler.

Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi (GMÖEBYS) aşağıdaki mükellefler tarafından kullanılabilir: ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler; işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler; bilanço esasına göre defter tutan mükellefler; serbest meslek kazancı elde eden mükellefler; gerçek usulde vergilendirilen zirai kazancı elde eden mükellefler; vergiden muaf esnaf. Ayrıca, finansal kuruluşlar, ödeme kaydedici cihaz üreticileri ve bu işlemleri gerçekleştiren özel entegratör firmalar da GMÖEBYS'yi kullanabilir.

Varlık Barışı'ndan yararlanabilecekler şunlardır: 1. Yurt dışında bulunan varlıklar için: Tüm gerçek ve tüzel kişiler (mükellef olsun ya da olmasın). 2. Yurt içinde bulunan varlıklar için: Gelir vergisi veya kurumlar vergisi mükellefleri. Ayrıca, vergi mükellefi olmayan gerçek kişiler de taşınmazlar dışındaki varlıklarını beyan ederek Varlık Barışı'ndan yararlanabilirler.

Matrahlı ve matrahsız vergi levhası alma süreçleri şu şekilde özetlenebilir: 1. Matrahlı Vergi Levhası: İşletmenin son 3 yıla ait vergi matrahı ve bu matrahlara karşılık gelen vergi miktarlarını içerir. Bu levhayı almak için aşağıdaki adımlar izlenir: - Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) resmi web sitesine giriş yapılır ve "Vergi Levhası Oluşturma" ekranına erişilir. - Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi mükellefiyetine uygun alanlar doldurulur. - Vergi tarhına esas olan bilgiler (son üç yıla ait kazanç beyanı) sisteme girilir. - Tüm bilgiler tamamlandıktan sonra vergi levhası talebi onaylanarak işlem tamamlanır. 2. Matrahsız Vergi Levhası: İşletmenin cari yıl içinde giderlerinin gelirlerinden fazla olduğu, yani zarar ettiği durumu ifade eder.

İzah kapsamında mükellefiyet açılması, vergi usul hukukunda "izaha davet" uygulaması çerçevesinde gerçekleşir. İzaha davet, vergi ziyaına neden olma ihtimalleri bulunan mükellefler hakkında, yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak mükelleflerden açıklama talep edilmesi anlamına gelir. İzah kapsamında mükellefiyet açılması, mükelleflerin bu açıklamaya dayanarak vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk edilmelerini önleyebilir ve belirli şartlar dahilinde indirimli ceza uygulanarak daha ağır müeyyidelerden korunmalarını sağlar.

CPU otomasyon vergi kimlik numarası (VKN), Türkiye'de vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilere vergi dairesi tarafından verilen 10 haneli benzersiz bir numaradır. Bu numara, vergi işlemlerinin güvenliğini sağlamak, mükelleflerin devletle olan mali ilişkilerini düzenlemek ve vergi kaçakçılığını önlemek amacıyla kullanılır.

Vedopa kayıtlı mükellef, Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (Vedop) sistemine kayıtlı olan ve bu sistem üzerinden vergi işlemlerini gerçekleştiren vergi mükellefini ifade eder.

Vergi dairesi kodları, vergi mükelleflerinin kayıtlı olduğu vergi dairesini tanımlayan benzersiz numaralardır. Başlıca vergi dairesi kodları türleri: 1. Gelir Vergisi Kodları: Bireylerin ve işletmelerin gelirlerine göre belirlenen kodlar. 2. Kurumlar Vergisi Kodları: Şirketlerin ve kurumların vergi yükümlülüklerini ifade eden kodlar. 3. KDV Kodları: Katma değer vergisi mükellefleri için geçerli olan kodlar. 4. Özel Tüketim Vergisi Kodları: Belirli ürünlerin tüketiminde uygulanan vergilere dair kodlar. Vergi dairesi kodlarını ilgili vergi dairesinden talep ederek almak mümkündür.

Vergi mükellefi, vergi yasaları çerçevesinde yükümlü olduğu vergileri ödemekle sorumlu olan kişi veya kuruluşlardır. Vergi mükelleflerinin yaptığı işler şunlardır: Gelir veya mal varlığı üzerinden vergi beyannamesi vermek; Finansal kayıt tutmak ve raporlamak; Belirli bir faaliyet türüne sahip olmak (ticaret, hizmet vb.); Vergi dairesine kayıtlı olmak; Yasalarla belirlenen vergi türlerine tabi olmak.

Resen mükellefiyet tesis ifadesi, mükellefiyetin vergi idaresi tarafından kendiliğinden sonlandırılması anlamına gelir. Bu işlem, Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 160/A maddesi kapsamında, aşağıdaki durumlarda uygulanır: - Mükellef, ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerini fiilen sona erdirmesine rağmen bunu vergi dairesine bildirmemiştir. - Mükellefin uzun süre beyanname vermemesi veya resmi yazışmalara yanıt vermemesi gibi durumlar tespit edilmiştir. - Mükellefin sahte belge düzenlediğine dair kanıtlar bulunmaktadır. Resen terk işlemi, vergi sisteminin düzenli işlemesini sağlamak ve sahte mükellefiyetlerin önüne geçmek için yapılır.

Resen mükellefiyet terki, aşağıdaki durumlarda silinir: 1. Vergi borçlarının ödenmesi ve teminat verilmesi: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 160/A maddesine göre, mükellefiyetin terkin edildiği tarihten itibaren bir ay içinde tüm vergi borçlarının ödenmesi ve aynı maddede belirtilen türde teminat verilmesi halinde mükellefiyet yeniden tesis edilir. 2. Ticaret sicil kaydının silinmesi: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun geçici 7. maddesi kapsamında anonim, limited şirketler ve kooperatiflerin ticaret sicil kaydının silinmesi halinde de mükellefiyet sona erer.

Vergi mükellefiyeti başlamak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Vergi Dairesine Başvuru: Gelir İdaresi Başkanlığı'na bağlı vergi dairelerine başvuruda bulunmak gerekmektedir. 2. Gerekli Belgelerin Sunulması: Başvuru sırasında, faaliyet gösterilecek iş koluna ve mükellefiyet türüne göre kimlik fotokopisi, iş yeri kira kontratı veya tapu fotokopisi ve işe başlama bildirimi gibi belgeler sunulmalıdır. 3. Vergi Levhasının Düzenlenmesi: Başvurunun ardından vergi dairesi tarafından, mükellefin ticari faaliyetini kanıtlayan vergi levhası düzenlenir ve bu levha işletmenin faaliyet alanında görünür bir yerde bulundurulmalıdır. 4. Düzenli Beyanname ve Ödeme: Mükellefiyet türüne bağlı olarak gelirlerin beyan edilmesi, muhasebe kayıtlarının tutulması ve vergilerin zamanında ödenmesi gerekmektedir. Bu adımların tamamlanmasıyla birlikte vergi mükellefiyeti resmiyet kazanır ve kişi ya da işletme yasal olarak ticari faaliyetlerini sürdürebilir.