Mükellefiyet

E-Arşiv fatura, e-fatura mükellefi olmayan gerçek ve tüzel kişilere elektronik ortamda kesilen fatura türüdür. E-Arşiv fatura kesme zorunluluğu olan kişiler ise şunlardır: - Yıllık ciro limiti aşanlar: İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve satış hasılatları 5 milyon TL ve üzerinde olan mükellefler. - Gönüllü geçiş yapanlar: E-fatura uygulamasına geçiş yapmış tüm mükellefler, zorunluluk dışında da e-arşiv fatura kullanabilirler. Ayrıca, bir gün içinde vergi mükellefi olmayan kişilere yönelik düzenlenen faturaların toplam tutarı 5.000 TL’yi aştığı takdirde, bu faturaların da e-arşiv olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

Vergi mükellefi sayılan kişiler, Türk vergi sistemine göre şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Gerçek Kişiler: Bireysel olarak gelir elde eden ve vergiye tabi olan kişilerdir. 2. Tüzel Kişiler: Şirketler, dernekler ve vakıflar gibi tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Ayrıca, yabancı yatırımcılar ve ülkeler arasında ticari faaliyetler yapan kuruluşlar da vergi mükellefi olarak kabul edilir. Vergi mükellefi olabilmek için, gelir elde etmek, yasal sınırları aşan kazanca sahip olmak ve vergi dairesine kayıt yaptırmak gereklidir.

Matrah artırımı, vergi mükelleflerinin geçmiş yıllara ait beyan ettikleri vergi matrahlarını artırarak vergi incelemesinden muaf tutulmalarını sağlayan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde: Mükellefler, belirli bir oranda vergi matrahlarını artırarak bu artışa bağlı olarak ödeyecekleri vergiyi peşin veya taksitle ödeyebilirler. Olası vergi incelemeleri sonucunda karşı karşıya kalabilecekleri cezaların önüne geçebilirler. Matrah artırımı, genellikle gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi gibi vergi türlerinde yapılır.

Mükelleflerin Hakları: 1. Uzlaşma Hakkı: Mükellefler, vergi tarhiyatına itiraz ederek vergi idaresi ile anlaşma yoluna gidebilirler. 2. Pişmanlık Hakkı: Beyanname verme süresi geçtikten sonra pişmanlık talebinde bulunup ek beyanname vererek cezasız ödeme yapılabilir. 3. Düzeltme Talebi Hakkı: Mükellefler, vergi hatalarının düzeltilmesini yazılı olarak isteyebilirler. 4. Özelge Talep Hakkı: Mükellefler, vergi durumları ve uygulaması hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan özelge talebinde bulunabilirler. 5. Tecil-Taksitlendirme Hakkı: Mükellefler, vergi borçlarının tecil edilmesini ve taksitlendirilmesini talep edebilirler. 6. Vergi Mahremiyeti Hakkı: Mükellefler hakkındaki bilgiler vergi mahremiyeti kapsamında korunur. Mükelleflerin Ödevleri: 1. Bildirimlerde Bulunma: Mükellefler, vergi ile ilgili bildirimleri (işe başlama, adres değişikliği, işi bırakma gibi) zamanında vergi dairesine bildirmekle yükümlüdür. 2. Defter Tutma: Mükellefler, vergi kanunlarının öngördüğü defterleri tutmak ve muhafaza etmekle yükümlüdür. 3. Belge Düzenleme: Mükellefler, yaptıkları işlemler için fatura, fiş gibi belgeleri düzenlemek, almak ve muhafaza etmekle yükümlüdür. 4. Beyanname Verme: Mükellefler, vergi kanunlarında belirtilen sürelerde beyannamelerini vermek ve vergilerini ödemekle yükümlüdür. 5. Bilgi ve Belge İbrazı: Mükellefler, vergi incelemesi sırasında istenen bilgi ve belgeleri ibraz etmekle yükümlüdür.

Mükellefleri bilgilendirme notu, vergi mükelleflerinin hakları ve yükümlülükleri hakkında onları bilgilendiren bir dokümandır. Bu notlarda yer alabilecek bazı konular: Vergi incelemelerinde bilgilendirme: Vergi inceleme elemanının, incelemenin konusunu ve hangi vergi bakımından yapıldığını mükellefe açıklaması gerekliliği. İşlem öncesi ve sırasında bilgilendirme: Mükellefin, işlem öncesinde ve sırasında işlemin nedenleri, sonuçları ve hukuki korunma yolları hakkında bilgilendirilmesi. Vergi numarası ve mükellefiyet sorgulama: İnternet Vergi Dairesi üzerinden mükellefiyet bilgilerinin ve vergi numarasının sorgulanması. E-ticarette vergi mükellefiyeti: İnternetten ürün satışı yapabilmek için şirket kurma zorunluluğu ve vergi mükellefi olma şartları.

Vergi mükellefi ve vergi sorumlusu arasındaki temel fark, vergi mükellefinin vergi borcunu ödemekle yükümlü olması, vergi sorumlusunun ise başkasına ait bir vergi borcunun ödenmesinden sorumlu tutulmasıdır. Vergi mükellefi, vergi kanunları gereğince üzerine vergi borcu düşen gerçek veya tüzel kişidir. Vergi sorumlusu ise, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludur.

Özelge talep etmek zorunlu değildir, ancak mükelleflerin vergi durumları ve vergi uygulamaları hakkında tereddüde düştükleri konularda bilgi almak için bu hakları vardır.

Vergi dairesinden mükellefiyet belgesinin çıkma süresi, ortalama 1-3 iş günüdür. Başvurunun sonuçlanma süresi, sunulan belge ve bilgilerin eksiksiz olmasına ve vergi dairesinin yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir.

Muhtasar beyannamede 15/1-a kodu, dar mükellef kurumlara birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerini ifade eder.

Vergi dairesinden alınan vergi levhasını, gelir vergisi veya kurumlar vergisi mükellefi olan tüm gerçek ve tüzel kişiler kullanabilir. Bu mükellefler arasında: - ticari kazanç elde edenler, - serbest meslek erbabı, - zirai kazanç sahipleri, - adi ortaklık, kolektif ve adi komandit şirket ortakları yer alır.

Vergi borcu olan kişiler hem gerçek hem de tüzel kişileri kapsar. Bu kişiler arasında şunlar yer alır: Her T.C. vatandaşı. Şirketler, dernekler ve vakıflar gibi tüzel kişiler. Mirasçılar. Kefiller ve kanuni temsilciler. Limited şirket ortakları.

Vergi mükellefiyet yazısı, sürekli vergilendirmeyi gerektiren vergilerden mükellef olanlara verilen ve vergi mükellefi olduğunu gösteren resmi bir belgedir. Bu belgenin işe yaradığı bazı durumlar şunlardır: - Yasal tanınma: İşletmenin yasal olarak tanındığını ve vergi yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösterir. - İşbirliği ve anlaşmalar: Bazı işbirliği ve anlaşmalar, bu belgenin olmasını şart koşar ve iş ortakları ve müşterilerle daha fazla iş yapılmasını sağlar. - Vergi ödemeleri: Vergi mükellefiyet belgesi, vergi ödemelerini düzenli olarak yapma gerekliliğini hatırlatır.

VUK 507 sayılı tebliğ, aşağıdaki mükellef grupları için zorunludur: 1. Ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler; 2. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler; 3. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler; 4. Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler; 5. Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazancı elde eden mükellefler; 6. Vergiden muaf esnaflar. Bu mükellefler, Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi'nden isteğe bağlı olarak faydalanabilirler.

Evet, ticari faaliyet için vergi levhası şarttır. Vergi levhası, gelir vergisi ve kurumlar vergisi mükellefleri için zorunlu bir belgedir.

Esnaf vergi muafiyeti belgesi ve mükellefiyet belgesi farklı belgelerdir. Esnaf vergi muafiyeti belgesi, belirli şartları sağlayan esnafların gelir vergisi ödemekten muaf tutulmalarını sağlayan bir belgedir. Mükellefiyet belgesi ise, ticari faaliyet gösteren tüm birey ve şirketlerin vergi mükellefi olduklarını ve vergilerini ödediklerini gösteren belgedir.

Vergi numarası, kişi ve işletmelerin vergi ödeme sürecinde kullandıkları numaraya verilen isimdir. Özellikleri: - 10 haneli bir numaradır. - Benzersizdir, her işletme için özel olarak oluşturulur ve başka bir işletme ile paylaşılmaz. - Yasal zorunluluktur, vergi mükellefi olan her işletme vergi numarası almak zorundadır. Nasıl alınır: - Gerçek kişiler için noterden tasdik edilen nüfus cüzdanı fotokopisi ile bağlı olunan vergi dairesine başvuru yapılır. - Tüzel kişiler için tescil belgesi ve şirket kuruluş sözleşmeleri ile vergi dairesine başvuru yapılır. - Yabancılar ise İnteraktif Vergi Dairesi'nin internet sitesi üzerinden başvuru yapabilirler. Sorgulama: Vergi numarası, e-devlet veya İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden sorgulanabilir.

Geçmişe yönelik vergi mükellefiyeti, daha önce vergi kaydı açılması gerektiği halde kayıtsız olarak ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti yürüten kişilere, işe başladıkları tarihin tespiti sonucu geriye dönük olarak mükellefiyet kaydı açılması anlamına gelir. Bu durumda, mükelleflerden faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren verilmemiş bildirimleri ve beyannameleri için vergi ziyaı cezası ve gecikme faizleri ile birlikte vergileri tahsil edilir. Ayrıca, mükellefiyetin başladığı tarihten itibaren beyanname ve bildirimlerin elektronik ortamda verilmemesi nedeniyle özel usulsüzlük veya usulsüzlük cezaları da kesilir.

Mükellefin vergi dairesine kayıtlı olduğunu gösteren belge, vergi mükellefiyet yazısı veya vergi levhasıdır.

Mükellefiyetin terkin edilmesi, yani vergi mükellefiyetinin sonlandırılması durumunda aşağıdaki sonuçlar doğar: 1. Vergi Mükellefiyeti Sona Erer: Terkin işlemi ile birlikte vergi mükellefiyeti sona erer. 2. Vergi Borçları Devam Eder: Mevcut vergi borçları devam eder, terkin işlemi borçları ortadan kaldırmaz. 3. Son Beyanname Verilmesi Gerekir: Terkin tarihine kadar olan dönemi kapsayan son beyannamenin verilmesi gerekir. 4. Defter ve Belgelerin Saklanması: Kanuni defter ve belgelerin saklama süresi boyunca (5 yıl) muhafaza edilmesi zorunludur. 5. Yeniden Tesis İçin Şartlar: Mükellefiyetin yeniden tesis edilebilmesi için vergi borçlarının tamamının ödenmiş ve belirlenen teminatın verilmiş olması gereklidir.

E-defter uygulamasına kimler geçebilir sorusunun cevabı, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen kriterlere göre değişmektedir: 1. Yıllık brüt satış hasılatı 4 milyon TL ve üzeri olan mükellefler e-defter kullanmak zorundadır. 2. Özel tüketim vergisine tabi faaliyetlerde bulunan işletmeler de bu uygulamaya geçmek zorundadır. 3. Elektronik ticaret faaliyetlerinde bulunan ve yıllık cirosu belirlenen limitleri aşan şirketler e-defter uygulamasına geçmek zorundadır. 4. Serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren ve belirtilen ciro limitini aşan işletmeler de bu uygulamaya dahildir. Ayrıca, anonim ve limited şirketler ile e-fatura sistemine kayıtlı olan işletmeler de e-defter kullanımına geçmek zorundadır.