Mezhepler

Zeydiyye mezhebinin merkezi, Yemen'dir.

Midye ve yengeç gibi deniz ürünleri, farklı mezhep görüşlerine göre yenilme konusunda farklı değerlendirmelere sahiptir. Hanefi mezhebine göre midye, istiridye, yengeç, ıstakoz ve karides gibi balık suretinde olmayan deniz ürünlerinin tüketimi caiz değildir. Şafi, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre ise suyun içinde yaşayan tüm deniz hayvanları helaldir ve yenebilir.

Otuz Yıl Savaşlarının sonunda Protestanlık ve Kalvenizm mezhepleri Avrupa'da serbest bırakıldı.

Kiliseler, Hıristiyanlık dinine göre evrensel kilise olarak adlandırılan ve Tanrı'nın otoritesi tarafından temsil edilen bir kuruma bağlıdır. Ayrıca, Katolik, Ortodoks, Protestan gibi farklı mezheplere ayrılan hıristiyan dünyasında her kilise, kendi inanç ve uygulamalarını havârilere kadar geri götürerek meşruiyetini ispata çalışan özerk bir kurum olarak kabul edilir.

Üniteryenler, Hristiyanlık içinde yer alan ve Tanrı'nın birliğini vurgulayan bir mezheptir. İsa'ya dair inançları ise farklıdır; Üniteryenler İsa'yı Tanrı'nın oğlu olarak kabul ederler, ancak Tanrı'nın kendisi olarak değil, ahlaki bir öğretmen ve peygamber olarak görürler.

Zeydî ve Câferî mezhepleri farklı mezheplerdir, ancak her ikisi de Şiîliğin kollarıdır. Zeydîlik, adını Zeyd bin Ali'den alan ve Şiîliğin Ehl-i Sünnet'e en yakın kabul edilen mezhebidir. Câferîlik ise, adını Câfer es-Sâdık'tan alan ve günümüzde İran'ın resmî mezhebi olan İmâmiye'nin bir koludur.

Köpek balığının eti, Hanefi mezhebine göre yenmez. Diğer mezheplerde ise, denizde yaşayan her hayvan yenilebilir olduğu için köpek balığı eti de tüketilebilir.

Şia kelimesi, İslam peygamberi Muhammed'den sonra devlet yönetiminin Ali'ye ve onun soyundan gelenlere ait olduğu fikrini savunan toplulukların ortak adı anlamına gelir. Şia ayrıca şu anlamlara da gelebilir: - Takipçi anlamında Arapça bir kelime olup, "şiâ" kökünden türemiştir. - Şii mezhebi içinde yer alan farklı kolların genel adı.

Şiiliğin üç ana kolu vardır: Zeydiyye, İsmâiliyye ve İmâmiyye-İsnâaşeriyye.

Millet sistemi, Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti altında bulunan toplulukları, din ya da mezhep esasına göre örgütleyip yönetmesine verilen isimdir. Bu sistemde, Osmanlı toplumu dinî inançlar esas alınarak Müslümanlar ve gayrimüslimler şeklinde iki ana gruba ayrılırdı. Millet sistemi, Fatih Sultan Mehmet döneminde oluşturulmuş ve Osmanlı Devleti'nde yaşayan çeşitli dinlere, mezheplere ve ırklara mensup insanların, İslam kültür ve medeniyeti içerisinde varlıklarını korumalarını sağlamıştır.

Pastör ve rahip kavramları aynı şeyi ifade etmez, ancak her ikisi de Hristiyan din adamlarını tanımlamak için kullanılır. Pastör, genellikle Protestan mezheplerinde kullanılan bir terimdir ve bir kilisenin cemaatinin lideri olarak görev yapar. Rahip ise Katolik Kilisesi'nde kullanılan bir terimdir ve bir parişin lideri olarak daha üst düzey bir görevi ifade eder.

Kırmızı ıstakoz yenebilir, çünkü Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre deniz hayvanları helâl kabul edilir ve yenebilir. Ancak, Hanefî mezhebine göre balık sûretinde olmayan deniz hayvanlarının etleri haramdır, bu nedenle ıstakozun tüketimi bu mezhep tarafından uygun görülmez.

Mürcie'nin Horasan'da yayılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Siyasi ve Toplumsal Problemler: Emevî-Hâşimî çekişmesi ve büyük günah işleyenlerin durumunu Allah'a bırakan ılımlı ve uzlaşmacı bir zihniyetin doğması, Mürcie'nin Horasan'da kabul görmesini sağladı. 2. Ekonomik Adaletsizlikler: Emevî halifelerinin Araplar ile mevâlîye farklı muamelede bulunması, Arap olmayan Müslümanların zaman zaman ayaklanmasına ve Mürcie'nin bu kesim tarafından desteklenmesine yol açtı. 3. Abbasilerin Desteği: Abbasiler, Horasan'daki Hâricî ve Şiî tehlikesine karşı Mürcie'yi destekledi ve bölgede birçok makamı onların eline geçirdi. 4. Dini Nedenler: Mürcie'nin, Müslümanların eşitliğini ve cizye ile haracın kaldırılmasını öngörmesi, yeni müslüman olanlar arasında da taraftar kazanmasına neden oldu.

En büyük müçtehitler olarak kabul edilen dört mezhep imamı şunlardır: 1. İmam-ı Azam Ebu Hanife. 2. İmam-ı Malik. 3. İmam-ı Şafiî. 4. İmam-ı Ahmed bin Hanbel. Ayrıca, İmam Evzaî, İmam Sufyan b. Uyeyne, İmam Sufyan es-Sevrî gibi diğer önemli müçtehitler de bu kategoriye dahildir.

Ahmediye mezhebinin kurucusu, Mirza Gulam Ahmet Kaydani'dir.

Matüridî ve Eş'arî arasındaki temel farklar şunlardır: 1. İnsan İradesi: Matüridîler, insanın bazı fiillerinde cüzi bir iradeye sahip olduğunu savunur. 2. Allah'ın Sıfatları: Matüridîler, Allah'ın sıfatlarını O'nun zatının bir parçası olarak görür. 3. İyi ve Kötü: Matüridîlere göre iyi ve kötünün varlığı akilla bilinir; Allah iyi olanı emreder, kötü olanı yasaklar. 4. Kafirlerin İmanı: Matüridîler, kafirlerin iman etme potansiyeline sahip olduğunu düşünür.

Lutheran kelimesi, Martin Luther'in öğretilerini temel alan bir Hristiyan mezhebine atıfta bulunur.

Sultan Sencer, itikadda Maturidilik mezhebini benimsemiştir.

Oruçlu iken yanlışlıkla boğazına su kaçması durumunda, Hanefi mezhebine göre orucu bozulur ve bu durumu telafi etmek için bir gün kaza orucu tutmak gerekir. Şafii mezhebine göre ise, oruçlu olduğunu bilerek mübalağa yapmadan ağzına su alıp boğazına kaçması orucu bozmaz. Kesin bir hüküm almak için bir din görevlisine danışılması önerilir.

4 Ocak 2016'da yayınlanan "Yeni Bakışlar" programında İslam'da mezheplerin doğuşu konusu ele alındı. Programın konukları arasında Dünya Caferi Alimler Birliği Başkanı Hasan Karabulut da yer aldı.