Metodoloji

Sosyal bilgilerde araştırma basamakları şunlardır: 1. Konu belirleme. 2. Varsayım oluşturma (hipotez). 3. Veri toplama. 4. Varsayımı test etme. 5. Sonuç yazma. Bilimsel araştırmalarda basamaklar ortak olsa da, araştırma konuları farklılık gösterebilir.

OKR, "Objectives and Key Results" kısaltmasıdır ve hedefler ile anahtar sonuçlar anlamına gelir. OKR metodolojisi, şirketlerin ve organizasyonların belirli ve ölçülebilir sonuçlar yoluyla hedeflerine ulaşmasına yardımcı olan bir hedef belirleme çerçevesidir. OKR'nin bazı kullanım alanları: İnsan kaynakları süreçleri: İşe alım, performans yönetimi, çalışan bağlılığı gibi alanlarda uygulanır. Genel yönetim: Şeffaflık, hesap verebilirlik ve sürekli iyileştirme kültürünü teşvik eder.

Özet, amaç, materyal, metod, sonuçlar bilimsel bir makalenin ana bölümlerini ifade eder ve genellikle şu şekilde tanımlanır: Özet: Makalenin amacını, materyal ve metodunu, temel bulgularını ve araştırma sorusunun cevabını içerir. Amaç (Giriş): Makaleye konu olan sorun veya bu sorunun önemi, çalışmanın niçin yapıldığı ve çalışmanın amacı veya araştırma sorusu belirtilir. Materyal ve Metod: Çalışma tasarımı, hastaların özellikleri, yöntemler, istatistik analiz ve etik onay açıklanır. Sonuçlar: Bulgular, istatistiksel karşılaştırmalar, en önemli bilgiler ve tablo-grafiklerle sunum yapılır, ancak yorum yapılmaz. Tartışma: Çalışmanın önemli bulguları tartışılır, sonuçları etkileyen faktörler açıklanır, hipotez karşıtı fikirler çürütülür ve karşıt görüşlere yer verilir.

Lakatos'un bilimsel araştırma programlarının metodolojisi, bilimin ilerlemesinin rasyonel temelini inşa eden yeni bir ölçüt sunar. Lakatos'un metodolojisinin temel unsurları: Katı çekirdek. Koruyucu kuşak. Höristik. Bilimsel ilerleme, araştırma programlarının ilerletici veya yozlaştırıcı olmasına bağlıdır. Lakatos'un metodolojisi, bilim felsefesi literatüründe önemli bir yer tutar ve Popper ile Kuhn'un yaklaşımlarını eleştirel bir şekilde yeniden değerlendirir.

Sistematik yaklaşım, belirli bir düzen ve kurallar çerçevesinde gerçekleştirilen, planlı ve organize bir şekilde yürütülen işlemleri ifade eder. Bu yaklaşım, genellikle şu alanlarda kullanılır: Bilimsel araştırmalar. İş dünyası. Eğitim. Sistematik olmak, belirli bir düzen ve plan dahilinde hareket etmeyi gerektirirken, düzenlilik sadece belli bir sıraya göre yapılmış işlerin sürekli olarak aynı şekilde devam ettirilmesidir.

Tüm yazılım teorilerini birleştirmek mümkün değildir, çünkü her yazılım geliştirme projesi farklı gereksinimler ve koşullar gerektirir. Yazılım geliştirme metodolojileri, belirli proje türlerine en uygun olacak şekilde seçilir. Ayrıca, yazılım entegrasyon stratejileri de farklı yazılımları bir araya getirmek için kullanılır, ancak bu süreçte veri uyumsuzluğu, güvenlik ve karmaşık süreçler gibi zorluklar ortaya çıkabilir. Sonuç olarak, yazılım geliştirme alanında evrensel bir yöntem yoktur ve her proje için en uygun yaklaşım dikkatlice seçilmelidir.

8D (Eight Disciplines) tekniği, kusurların ve sorunların temel nedenlerini bulmayı, tekrar eden sorunlara çözümler üretmeyi ve sorunları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir problem çözme metodolojisidir. 8D problem çözme modeli, her biri daha fazla sorunu tanımlamak, düzeltmek ve önlemek üzere tasarlanmış olan 9 adımdan oluşur: 1. D0: Plan. 2. D1: Ekip Kur. 3. D2: Problemi Tanımla. 4. D3: Geçici Bir Düzeltme Uygula. 5. D4: Temel Nedeni Belirle ve Ortadan Kaldır. 6. D5: Çözümü Doğrula. 7. D6: Kalıcı Çözümü Uygula. 8. D7: Problemin Tekrarlanmasını Önle. 9. D8: Takımın Başarısını Kutla. 8D tekniği, ilk olarak 1980’li yıllarda Ford Motor Company tarafından geliştirilmiş olup, günümüzde en yaygın olarak otomotiv endüstrisinde kullanılsa da sağlık, finans, perakende gibi birçok farklı sektör tarafından da kullanılmaktadır.

Hipotez örneği şu şekilde yazılabilir: "Günlük elma tüketimi daha az doktor ziyaretine yol açar". Hipotez yazarken dikkat edilmesi gerekenler: Soru sorma: Hipotez, cevaplanması gereken doğrudan, odaklanmış ve spesifik bir soruyu ifade eder. Değişkenleri belirleme: Bağımsız (değişiklik yapılan) ve bağımlı (ölçülen) değişkenler tanımlanmalıdır. Eğer-sonra ifadesi: Hipotez, "eğer-o zaman" formatında ifade edilebilir. Test edilebilirlik: Hipotez, bilimsel yöntemlerle test edilebilir olmalıdır. Örnek bir hipotezin bölümleri şu şekilde açıklanabilir: Bağımsız değişken: Elma tüketimi. Bağımlı değişken: Doktor ziyaretlerinin sıklığı. Öngörü: Elma tüketiminin artması, doktor ziyaretlerinin sıklığını azaltır.

Tarih İlminin Usulü, Johannes H. Mordtmann'ın 1915-1916 eğitim yılında verdiği derslerin notlarından oluşan ve tarih metodolojisini ele alan bir eserdir. Eserde ele alınan bazı konular: tarihin anlamları ve kökeni; tarihin tarifi ve konusu; tarihin faydası ve amaçları; tarihî eserlerin sınıflandırılması; kaynaklar ve belgeler; tenkit (kritik). Bu eser, tarih ilminin usulünü ve metodolojisini ele alan ilk kapsamlı eserlerden biri olarak kabul edilir.

5S ve 5D arasındaki fark, 5S'in bir işyeri organizasyonu ve verimlilik artırma yöntemi, 5D'nin ise bir iş yeri güvenliği ve risk yönetimi sistemi olmasıdır. 5S: - Seiri: Ayıklama (gereksiz malzemelerin uzaklaştırılması) - Seiton: Düzenleme (malzemelerin düzenli yerleştirilmesi) - Seiso: Temizleme (çalışma alanının temizlenmesi) - Seiketsu: Standartlaştırma (süreçlerin standart hale getirilmesi) - Shitsuke: Disiplin (süreçlerin sürekli uygulanması) 5D: - Danger: Tehlike (işyeri tehlikelerinin belirlenmesi) - Damage: Hasar (işyeri hasarlarının belirlenmesi) - Delay: Gecikme (işyeri gecikmelerinin belirlenmesi) - Defect: Kusur (işyeri kusurlarının belirlenmesi) - Disaster: Felaket (işyeri felaketlerinin belirlenmesi) Özetle, 5S işyeri düzenini ve verimliliğini artırmayı hedeflerken, 5D işyeri güvenliğini ve risk yönetimini hedefler.

Saha araştırması, verinin kaynağında toplandığı bir araştırma tekniğidir. Saha araştırmasında kullanılan yaklaşımlar ve yöntemler disiplinler arasında farklılık gösterir. Saha araştırmasında kullanılan bazı metotlar şunlardır: gayriresmî röportajlar; direkt gözlem; grupla beraber yaşamak; toplu tartışmalar; kişisel belgelerin analizi; çevrimdışı veya çevrimiçi olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin sonuçları; yaşam hikâyeleri. Saha araştırması genellikle nitel araştırma olarak nitelendirilse de, nicel boyutlar da içerebilir.

Bulgular ve sonuçlar arasındaki temel fark, bulguların bir araştırma sürecinde elde edilen veriler veya gözlemler, sonuçların ise bu bulguların analiz edilmesi ve yorumlanması neticesinde elde edilen genel çıkarımlardır. Bulgular: Hedefli bir aramadan sonra, sorunun çözümüne ışık tutan bilgilerdir. Veri türüne bağlı olarak olgusal veya değerlendirici olabilir. Yorumdan ayrı olarak sunulmalı ve onunla karıştırılmamalıdır. Sonuçlar: Bulguların ne anlama geldiğini ifade eder. Bulguların mevcut bilgi ile karşılaştırılmasını, benzer çalışmalarla yapılan karşılaştırmaları ve hipotezin geçerliliği hakkında yapılan çıkarımları içerir. Gelecekteki araştırmalar için öneriler de bu bölümde yer alır.

Metodun temel özellikleri şunlardır: Sistematiklik. Tekrar edilebilirlik. Ölçülebilirlik. Ayrıca, metodun diğer özellikleri şu şekilde sıralanabilir: Erişim belirleyicileri. Geri dönüş değeri (return value). Parametreler.

Toyota Üretim Sistemi (TPS), Toyota tarafından geliştirilen, israfı azaltmayı, verimliliği artırmayı ve sürekli iyileşmeyi hedefleyen bir üretim modelidir. TPS'nin temel bileşenleri: Tam Zamanında Üretim (JIT). Jidoka (Otomatikleştirilmiş Kalite Kontrol). Kaizen (Sürekli İyileştirme). Heijunka (Dengeli Üretim). 3M Yaklaşımı (Muda, Muri, Mura). TPS, sadece otomobil üreticileri arasında değil, dünya genelinde birçok sektörde benimsenmiştir.

GTD (Getting Things Done), üretkenlik danışmanı David Allen tarafından oluşturulan, görev ve projeleri yönetmek için kullanılan bir zaman ve iş yönetimi sistemidir. GTD metodolojisi beş temel adımdan oluşur: 1. Yakalama. 2. Açıklığa kavuşturma. 3. Organize etme. 4. Yansıtma. 5. Yapma. GTD, zihinsel yükü azaltarak odaklanmayı artırır ve zaman yönetimini iyileştirir.

Problem durumu ve problem cümlesi, bilimsel araştırmalarda önemli kavramlardır: 1. Problem Durumu: Araştırmanın yapılmasının nedenlerini ve gerekçesini içerir. 2. Problem Cümlesi: Bağımlı ve bağımsız değişkenleri açıkça belirten ve aralarında kurulacak ilişki türünü ifade eden cümledir.

Geleneksel çeviri, içeriğin baştan sona nasıl çevrildiğini kapsayan bir dizi adımdan oluşan insan çevirisi yaklaşımıdır. Geleneksel çeviri iş akışı genellikle şu adımları içerir: 1. Belge Hazırlama: Çevrilecek içeriğin kapsamının belirlenmesi, hedef dilin seçilmesi ve yazı stili kılavuzu oluşturulması. 2. Belge İncelemesi: İçeriğin karmaşıklığı açısından incelenmesi ve gerekli tüm materyallerin sağlandığının doğrulanması. 3. Belge Çevirisi: Çevirmenin içeriği kaynaktan hedef dile çevirmesi. 4. Düzeltme ve Düzenleme: Metnin doğruluk, terimlerin tutarlılığı ve stil uygunluğu açısından gözden geçirilmesi ve yazım hatalarının düzeltilmesi. 5. Biçimlendirme: Çevrilen metnin spesifikasyonlara göre biçimlendirilmesi. 6. Çevrilen İçeriğin Yayınlanması: İçeriğin onaylandıktan sonra kullanıma hazır hale getirilmesi.

Modern bilimin metodolojik özellikleri şunlardır: 1. Deneysel Yöntem: Hipotezlerin test edilmesi ve gözlemlerle desteklenmesi için deneysel yöntemler kullanılır. 2. Sistematik ve Mantıksal Yaklaşım: Araştırmalar sistematik bir şekilde planlanır ve mantıksal argümanlarla desteklenir. 3. Tekrar Edilebilirlik: Bilimsel deneylerin ve gözlemlerin başka araştırmacılar tarafından tekrar edilebilir olması gerekir. 4. Objektiflik: Kişisel inançlardan ve önyargılardan bağımsız bir şekilde bilgi üretmeye çalışılır. 5. Teorik ve Pratik Boyut: Hem teorik bilgi üretilir hem de bu bilgi pratik uygulamalara dönüştürülür. 6. Eleştirilebilirlik: Bilimsel teoriler ve hipotezler sürekli olarak eleştirilmeye ve test edilmeye açıktır. 7. Küresel İşbirliği: Uluslararası işbirliğini teşvik eder ve farklı ülkelerden araştırmacılarla bilgi paylaşımında bulunulur. 8. Etik ve Sorumluluk: Bilimsel çalışmaların etik kurallara uygun olması ve toplum üzerindeki etkilerinin dikkate alınması önemlidir.

Nitel araştırmada araştırma sorusu yazarken aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Geniş bir araştırma sorusu ile başlayın. 2. Araştırma hedeflerini belirleyin. 3. Olguya odaklanın. 4. Açık uçlu ve keşfedici bir dil kullanın. 5. Bağlamı ve katılımcıları göz önünde bulundurun. 6. Teori ve literatürü birleştirin. Ayrıca, araştırma sorunuzun net, odaklanmış ve özlü olması da önemlidir.

Derleme çalışması çeşitli nedenlerle yapılır: 1. Kapsamlı Temel Sağlama: Belirli bir araştırma konusu hakkında yayınlanmış bilimsel çalışmaları özetleyerek okuyucuya kapsamlı bir bakış açısı sunar. 2. Mevcut Bilgi Durumunu Açıklama: Alandaki mevcut bilgi durumunu açıklayarak, alanın neresinde olunduğunu anlamayı sağlar. 3. Gelecekteki Araştırmaları Yönlendirme: Mevcut literatürdeki eksiklikleri ve çelişkileri ortaya çıkararak, yeni araştırma konularına ışık tutar. 4. Ana Metodolojileri Vurgulama: Farklı yöntemleri karşılaştırma imkanı sunarak, alanda kullanılan yaklaşımlar hakkında bilgi verir. 5. Eğitim ve Bilgilendirme: Akademik ve profesyonel topluluklar için eğitim materyali olarak kullanılarak, belirli bir konuda bilgi edinmek isteyenlere faydalı bir kaynak oluşturur.