Metodoloji

Bilimsel hazırlık tamamlama, bir bilimsel araştırmanın veya deneyin planlanması ve tasarlanması sürecini ifade eder. Bu süreç, araştırmanın başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için kritik öneme sahiptir ve birkaç aşamadan oluşur: 1. Araştırma Sorusu Belirleme: Araştırmanın amacını belirleyen sorunun net bir şekilde tanımlanması. 2. Literatür Taraması: Konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmaların incelenmesi. 3. Araştırma Yönteminin Seçilmesi: Nicel, nitel veya karma yöntemler gibi uygun araştırma tasarımlarının belirlenmesi. 4. Hipotez Geliştirme: Araştırmanın amacına göre test edilebilir hipotezlerin oluşturulması. 5. Veri Toplama Planı Oluşturma: Toplanacak verilerin nasıl elde edileceğinin, hangi araçların kullanılacağının ve örneklem grubunun belirlenmesinin detaylandırılması. 6. Etik Onay: İnsan veya hayvan denekleri içeren araştırmalar için etik kurullardan onay alınması. 7. Zaman Çizelgesi ve Bütçe Hazırlama: Araştırmanın ne kadar sürede tamamlanacağına ve hangi kaynakların gerekli olduğuna dair bir plan yapılması.

Anket, belirli bir konuda bilgi toplamak veya görüşleri ölçmek amacıyla hazırlanan araştırma yöntemidir.

Bilimsel yöntemin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1. Sistematik Veri Toplama ve Analiz: Bilimsel yöntem, kontrollü gözlem ve mantıklı düşünme yolları kullanarak hipotezler kurma ve bunları doğrulama sürecidir. 2. Objektiflik: Bilimsel bilgi, öznenin duygu, düşünce ve önyargılarından uzak, herkese açık ve soruşturulabilir bir bilgidir. 3. Tekrarlanabilirlik: Araştırmalar, başkaları tarafından da tekrarlanabilmeli ve benzer sonuçlar elde edilmelidir. 4. Ölçülebilirlik: Çalışmaların iletilebilmesi ve sınanabilmesi için gözlenebilir ve ölçülebilir olması gereklidir. 5. Genelleme ve Kuram Geliştirme: Bilimsel araştırmalar, genellemeler üreterek bunları kuramlara dönüştürür ve bu kuramlar uygulamalara yol gösterir. 6. Eleştirel Yaklaşım: Bilim, her türlü sav ve kuram karşısında eleştirici tutumunu elden bırakmaz.

Bilimsel araştırma basamakları tarih tenki şu şekilde açıklanabilir: 1. Tarama (Kaynak Arama): Tarihe kaynaklık edebilecek her türlü bilgi ve verilerin bulunması aşamasıdır. 2. Tasnif (Sınıflandırma): Toplanan verilerin bir sistem dahilinde sınıflandırılması aşamasıdır. 3. Tahlil (Çözümleme): Elde edilen verilen kaynak ve bilgi yönünden yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi aşamasıdır. 4. Tenkit (Eleştiri): Toplanan verilerin gerçekliği ve bilgi açısından güvenirliliğinin tespit edildiği aşamasıdır. Tenkit iki şekilde yapılır: - Dış Tenkit: Eserin adı, yazım ve basım tarihi, vesikaların cinsi gibi dış özelliklerinin güvenilir olup olmadığının araştırılması. - İç Tenkit: Eserdeki bilgilerin doğruluğu, yazarın bilimsel kişiliği ve diğer kaynaklarla karşılaştırılarak incelenmesi. 5. Terkip (Sentez): Toplanan verilerin birleştirilerek sonuca ulaşılması aşamasıdır.

Yönerge örneği hazırlamak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Başlık Sayfası: Kurumun adı, yazarın soyadı ve adı, "Metodolojik Öneriler" ifadesi, şehrin adı ve derleme yılı yazılmalıdır. 2. Kısa Açıklama: Ele alınan konuların özü, kılavuzların amacı, gelişimin temelini oluşturan olumlu deneyim kaynakları ve uygulama alanları listelenmelidir. 3. Giriş Bölümü: Bu yönergeleri hazırlama ihtiyacı için bir gerekçe verilmeli, konuyla ilgili durumun analizi yapılmalı ve pratik çalışmalarda kime yararlı olabileceği belirtilmelidir. 4. Ana Bölüm: İşlemin gerçekleştirilmesi için adım adım prosedür, algoritma, formlar ve yöntemler açıklanmalıdır. 5. Önerilen Okumalar: Alfabetik olarak düzenlenmiş edebi kaynaklar listesi eklenmelidir. 6. Ekler: Kılavuzun ana içeriğinde yer almayan ancak iş akışını tamamlamak için gerekli olan malzemeler (diğer yönergeler, öğretim materyalleri, diyagramlar, şemalar, haritalar, fotoğraflar) eklenmelidir. Ayrıca, yönergelerin hazırlanmasında 4821 Sayılı Mevzuat Hazırlama Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik'teki hükümlerden yararlanmak da mümkündür.

Ayrıştırma yöntemi (dirasik yöntem olarak da bilinir), bir görevi daha küçük parçalara bölerek çözme yaklaşımıdır. Ayrıştırma yönteminin temel ilkeleri: 1. Görevin yapılandırılması: Analizlerin aşamalar halinde basitliğine dayanmalıdır. 2. Alt hedeflerin tanımı: Açık ve çözülebilir şekilde belirlenmelidir. 3. Tutarlılık: Oluşturulan sistemin tutarlılığı ve birliği kontrol edilmelidir. Ayrıştırma yönteminin türleri: - İşlevsel ayrıştırma: Veri şemasının ayarlandığı bir eylem algoritması geliştirir. - Yapısal ayrıştırma: Görevi en basit olanlara böler ve hiyerarşik bir tabloda düzenler. - Nesne ayrıştırma: Süreci, belirli verileri değiş tokuş eden konu alanlarına böler.

Sosyal bilimler araştırma özeti, bir sosyal bilim araştırmasının ana aşamalarını ve bulgularını kısaca sunan bir bölümdür. Genellikle aşağıdaki başlıklardan oluşur: 1. Giriş: Araştırmanın amacı, kapsamı ve önceki çalışmalarla ilişkisi. 2. Yöntem: Kullanılan araştırma tasarımı, veri toplama ve analiz yöntemleri. 3. Bulgular: Araştırmadan elde edilen veriler ve sonuçlar. 4. Tartışma: Bulguların yorumlanması, literatürle ilişkilendirilmesi ve araştırma sorusuna verilen cevaplar. 5. Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın genel değerlendirmesi ve gelecekteki çalışmalar için öneriler.

TEM'de (Tezin Araştırma Metodolojisi) çeşitli veriler elde edilir, bunlar arasında: 1. Anket Verileri: Geniş örneklemlerden standart sorularla toplanan veriler. 2. Görüşme Verileri: Derinlemesine bilgi almak için yapılan birebir veya odak grup görüşmeleri. 3. Deney Verileri: Laboratuvar veya saha deneyleriyle bilimsel hipotezlerin test edilmesi. 4. Gözlem Verileri: Katılımcıların doğal ortamlarında incelenmesi. 5. Belgesel Tarama Verileri: Mevcut literatür, resmi kayıtlar ve arşiv belgelerinin analizi. Bu veriler, araştırmanın amacına ve yöntemine bağlı olarak nicel veya nitel olabilir.

Bir konu üzerinde derinlemesine yapılan araştırma, o konunun bütün yönlerini anlamak ve değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilen detaylı bir çalışmadır. Bu tür araştırmalar genellikle şu adımları içerir: 1. Konu Seçimi: Araştırmanın odak noktasının belirlenmesi. 2. Literatür Taraması: Mevcut literatürün incelenerek konu hakkında bilgi edinilmesi. 3. Araştırma Yönteminin Belirlenmesi: Nitel veya nicel araştırma yöntemlerinin seçilmesi. 4. Veri Toplama ve Analiz: Araştırma verilerinin toplanması ve analiz edilmesi. 5. Sonuçlar ve Tartışma: Elde edilen verilere dayalı olarak sonuçların çıkarılması ve tartışılması. 6. Yazma ve Düzenleme: Araştırma yazısının oluşturulması ve düzenlenmesi.

Metropol Anket Şirketi hakkında güvenilirlik konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Şirketin sahibi Özer Sencar, tarafsız ve güvenilir olmayı ilke edindiklerini belirtmektedir. Ancak, bazı kaynaklar, anket şirketlerinin genel olarak metodolojik hatalar yapabileceğini ve bu hataların şirketlerin güvenilirliğine zarar verebileceğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, Metropol Anket Şirketi'nin de örneklem seçimi ve diğer metodolojik konularda hatalar yapabileceği düşünülmektedir.

Ölçekte değerlerin belirlenmesi, ölçek geliştirme sürecinin çeşitli aşamalarında gerçekleşir: 1. Kavramın Tanımlanması: Ölçülecek psikolojik özellik veya becerinin net bir şekilde tanımlanması ve bu yapıyı oluşturan bileşenlerin belirlenmesi. 2. Madde Havuzunun Oluşturulması: Ölçek maddelerinin taslak olarak yazılması. 3. Uzman Görüşü: Oluşturulan madde havuzunun, alanında uzman akademisyenler veya uygulayıcılar tarafından incelenmesi ve maddelerin anlaşılırlığı, kavramın yeterince temsil edilip edilmediği gibi konularda geri bildirim alınması. 4. Deneme Ölçme Aracının Hazırlanması: Uzman görüşleri doğrultusunda maddelerin revize edilmesi ve ölçeğin ön sürümünün hazırlanması. 5. Pilot Uygulama: Ölçeğin küçük bir örneklem grubuna uygulanması ve katılımcıların maddeleri doğru anlayıp anlamadığının, cevaplama süresinin uygun olup olmadığının test edilmesi. 6. Madde Analizleri: Pilot çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda madde toplam korelasyonu, iç tutarlık analizi gibi tekniklerle maddelerin ayırt ediciliğinin değerlendirilmesi. 7. Nihai Ölçme Aracının Hazırlanması: Zayıf performans gösteren maddelerin ölçekten çıkarılması veya revize edilmesi, eksiklerin tamamlanması ile ölçeğin son halinin oluşturulması. Son aşamada, ölçeğin genellenebilirliğini ve istatistiksel gücünü artırmak için daha geniş bir örneklem grubuna uygulanması gerekir.

Seçim anketlerinin yanlış çıkmasının birkaç nedeni vardır: 1. Metodolojik Sorunlar: Anketlerin örnekleme ve veri toplama yöntemlerindeki hatalar, sonuçların yanıltıcı olmasına neden olur. 2. Örneklem Hatası: Tüm seçmenlere değil, temsili bir gruba anket yapılması ve bu grubun tesadüfi olarak seçilmemesi hata payını artırır. 3. Kararsız Seçmenler: Ankete katılan bazı seçmenlerin hangi partiye oy vereceklerine henüz karar vermemiş olmaları, tahminleri etkiler. 4. Anketlerin Manipülasyonu: Araştırma şirketlerinin, müşterilerini memnun etmek veya kamuoyunu yönlendirmek için anket sonuçlarını kasıtlı olarak değiştirebilmesi. 5. Tercihlerin Değişmesi: Anket yapıldığı anda doğru belirtilen tercihlerin, seçim gününe kadar değişmesi mümkündür.

Doğru değişkenlerle çalışan bir araştırmacı, aşağıdaki adımları izler: 1. Problemin Belirlenmesi: Araştırılacak konu hakkında genel bir problem tanımlanır. 2. Hipotezlerin Oluşturulması: Problemin çözümüne yönelik varsayımlar ve tahminler yapılır. 3. Deneylerin Yapılması: Hipotezlere uygun kontrollü deneyler gerçekleştirilir. 4. Veri Analizi: Elde edilen sayısal veriler istatistiksel yöntemlerle analiz edilir. 5. Sonuçların Raporlanması: Veriler ve analizler sonucunda elde edilen bulgular raporlanır. 6. Teori ve Kanunların Oluşturulması: Genel teoriler ve kabul görmüş kanunlar oluşturulur. Bu süreç, araştırmacının doğru ve güvenilir sonuçlar elde etmesini sağlar.

Ahmet Şimşek'in "Tarih İçin Metodoloji" kitabı 408 sayfadan oluşmaktadır.

Spinoza, yöntem sorununu geometrik yöntemi kullanarak çözer. Ona göre, doğanın evrensel yasalarını anlamanın tek yolu, doğa olaylarının düzenini ve bağlantısını geometrik yöntemle incelemektir. Ayrıca, Spinoza'ya göre, her şeyin kaynağı Tanrı olduğu için, tek bir yöntem tüm araştırma konuları için uygun olabilir.

Tam zamanında özeti (JIT), üretim talebini tam olarak karşılamayı hedefleyen ve fazla mal üretimi ile ilişkili israfı en aza indirmeyi amaçlayan bir üretim metodolojisinin özetidir. JIT özetinin ana bileşenleri: 1. Arka Plan ve Amaç: Konunun tanıtımı, literatürdeki boşluğun tanımlanması ve araştırmanın bu boşluğu nasıl dolduracağının açıklanması. 2. Metodoloji: Verilerin nasıl toplandığı, uygulanan teoriler veya vaka çalışmaları. 3. Sonuçlar: Temel bulguların etkisi ve sonuçlarının özeti. 4. Avantajlar: Stok seviyelerinin azalması, teslimat sürelerinin kısalması, hata ve kusurların azaltılması gibi JIT uygulamasının sağladığı faydalar.

Araştırma verileri çeşitli yöntemlerle toplanabilir, bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır: 1. Anketler ve Anket Formları: Çok sayıda kişiden hızlı veri toplamak için kullanılır. 2. Gözlem Yöntemi: Bir durumu veya davranışı doğrudan izleyerek veri toplamayı içerir. 3. Röportajlar: Birebir veya grup halinde yapılan ve açık uçlu sorularla gerçekleştirilen veri toplama yöntemidir. 4. İkincil Veri Kaynakları: Daha önce toplanmış olan verilerin kullanılmasıdır. 5. Deney Yöntemi: Kontrollü ortamda değişkenlerin manipüle edilerek veri toplama yöntemidir. 6. Online Veri Toplama: İnternet üzerinden yapılan anketler ve sosyal medya verileri gibi yöntemler, hızlı ve geniş kitlelere ulaşmayı sağlar.

Çalışmanın amacı, araştırmacının ulaşmak istediği hedefleri ve aydınlatmak istediği değişkenleri belirten sorulardır. Çalışmanın amaçları iki düzeyde düşünülür: 1. Genel amaç: Giriş cümlesi niteliğinde olup, araştırmanın temel hedefini özetler. 2. Alt amaçlar: Hangi düzeyde hangi verilerin toplanacağını belirleyen, daha işlevsel amaçlardır. Ayrıca, çalışmanın amacı, elde edilen verilerin hangi kuramsal veya pratik sorunun çözümünde kullanılacağını da açıklar.

Metod ve kaynak yöntemi arasındaki fark şu şekildedir: - Metod, araştırma problemini çözmek için kullanılan yöntemlerin incelenmesidir. - Kaynak yöntemi ise, bir araştırmacının belirli bir sorunu çözmek ve araştırma sürecini yürütmek için kullandığı teknik ve prosedürleri ifade eder.

Çevre kirliliği ile ilgili bilimsel araştırma basamakları şunlardır: 1. Problemin Belirlenmesi: Hangi çevre kirliliği türünün araştırılacağını belirlemek. 2. Araştırmanın Kapsamının Sınırlandırılması: Çalışmanın belirli bir bölgeye veya duruma odaklanması. 3. Kaynak Arayışı: Bilgi toplamak için internet, kütüphaneler veya resmi kurumların raporlarının incelenmesi. 4. Problemin Nedenlerinin Tespiti: Toplanan bilgilerden yola çıkarak çevre kirliliğinin ana nedenlerinin belirlenmesi. 5. Bilgilerin Analizi: Tüm bilgilerin analiz edilmesi ve bulguların bir araya getirilmesi. 6. Araştırma Raporunun Yazılması: Yapılan araştırmanın sonuçlarının detaylı bir şekilde yazılması, kullanılan tüm kaynakların belirtilmesi.