Metodoloji

Bilimsel araştırma basamakları şunlardır: 1. Araştırma probleminin teşhis edilerek tanımlanması. 2. Mevcut literatürün taranması. 3. Araştırma soru veya hipotezlerinin ifade edilmesi. 4. Araştırma yönteminin ifade edilmesi. 5. Verilerin toplanması. 6. Verilerin analizi. 7. Sonuçların, bulguların, yorumlanması. 8. Araştırmanın raporlaştırılması.

Araştırma önerisi hazırlamak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Araştırma Konusunu Tanıtma: Araştırılıp çözüme kavuşturulması istenen sorunu tanıtıcı bilgiler verilir. 2. Problemin Tanımı: Problemi yaratan nedenler ve problemin kendisi yalın bir dille açıklanır. 3. Araştırmanın Amacı: Soru cümleleri veya denenceler (hipotezler) şeklinde araştırmanın amaçları yazılır. 4. Önem: Araştırmanın hangi pratik sorunun çözümünde kullanılacağı ve önemi vurgulanır. 5. Yöntem: Bilgilerin toplanması, çözümü ve yorumlanmasına yönelik izlenecek yol tanımlanır. 6. Süre ve Olanaklar: Araştırmanın başlama ve bitiş tarihleri ile yapılacak çalışmaları içeren bir zaman çizelgesi oluşturulur. 7. Araştırma Konu Başlıkları: Araştırmanın içeriğine ait geçici ana başlıklar yazılır. 8. Kaynakça: Araştırma önerisini yazarken kullanılan kaynaklar listelenir. Ayrıca, giriş bölümünde çalışmanın temel sorunu, yöntemi ve çalışmanın önemi gibi konulara da yer verilmelidir.

Hipotez kurma aşamaları şunlardır: 1. Araştırma Sorusu Belirleme: Hipotez, araştırma sorusunun netleştirilmesi ile başlar. 2. Literatür Taraması: Konuyla ilgili mevcut literatürün incelenmesi, hipotezin geçerliliğini destekleyecek veya çürütecek bilgilerin ortaya çıkarılmasını sağlar. 3. Hipotez Formülasyonu: Literatür taramasından elde edilen bilgiler ışığında, hipotez açık, test edilebilir ve araştırma sorusu ile uyumlu bir şekilde formüle edilir. 4. Hipotez Testi: Hipotez kurulduktan sonra, veri toplama yöntemleri ve analiz teknikleri kullanılarak hipotezin doğru olup olmadığı sınanır. 5. Sonuç Çıkarma: Veri analizine dayanarak, bilim insanları hipotezin desteklenip desteklenmediğini veya reddedilip reddedilmediğini belirler.

Araştırma konusu ve araştırma problemi belirleme süreci şu adımları içerir: 1. Araştırma Konusunun Belirlenmesi: Araştırmacı, bilgi, deneyim veya ilgi alanı çerçevesinde bir konu seçer. 2. Araştırma Probleminin Belirlenmesi: Problem, araştırmanın temel amacını oluşturur ve üç ana kaynaktan türetilebilir: kuram ve araştırmalar, bireysel ve mesleki deneyimler, toplumsal sorunlar. Problem Cümlesinin Oluşturulması: Problem, soru cümleleri veya hipotezler şeklinde ifade edilebilir.

Araştırma amaç ve hedefleri net ve spesifik bir şekilde yazılmalıdır. İşte bazı örnekler: Araştırma amacı: 1. "Gençlerin sosyal medya kullanımı ile zihinsel sağlıkları arasındaki ilişkiyi incelemek". 2. "Anksiyete bozukluğu tanısı almış bireyler arasında stres düzeylerini azaltmada farkındalık temelli bir müdahalenin etkinliğini değerlendirmek". 3. "Çevrimiçi değerlendirmelerin ve sosyal medya etkileyicilerinin rolüne odaklanarak, e-ticaret sektöründe tüketici satın alma kararlarını etkileyen faktörleri araştırmak". Araştırma hedefleri: 1. Keşif amaçlı: "Sosyal medya kullanımının gençler üzerindeki etkilerini daha derinlemesine anlamak". 2. Tanımlayıcı: "Belirli bir popülasyonun sosyal medya kullanım alışkanlıklarını ve psikolojik sağlık durumunu belgelemek". 3. Açıklayıcı: "Sosyal medya kullanımı ile zihinsel sağlık kayıtları arasındaki neden-sonuç ilişkisini belirlemek".

Metodoloji, bilimsel araştırma yöntemleri ve bunların nasıl uygulanacağını konu edinen bir disiplindir. Metodolojinin temel unsurları şunlardır: - Araştırma Tasarımı: Araştırmanın planlanması ve organizasyonu. - Veri Toplama Yöntemleri: Anket, gözlem, deneysel çalışmalar gibi teknikler kullanılarak sayısal veya niteliksel verilerin toplanması. - Veri Analizi Yöntemleri: Toplanan verilerin istatistiksel veya yorumlayıcı tekniklerle analiz edilmesi. - Yöntem Seçimi: Araştırmanın amacına ve veri tipine göre uygun yöntemin belirlenmesi. Metodoloji türleri genel olarak nicel, nitel ve karma yöntemler olarak sınıflandırılır: - Nicel Metodoloji: Sayısal verilerin toplanması ve matematiksel işlemlerle analiz edilmesi. - Nitel Metodoloji: Mülakat, odak grupları veya gözlem gibi tekniklerle anlam çıkarma ve insan davranışlarının anlaşılması. - Karma Metodoloji: Hem nicel hem de nitel yöntemlerin bir arada kullanılması.

Metodolojik yaklaşım, bir araştırma veya çalışma sürecinde kullanılan yöntemler, teknikler ve araçların sistemli bir şekilde ele alındığı bilimsel bir disiplindir. Metodolojik yaklaşımlar genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Pozitivizm: Bilimsel yöntemlerin objektif gerçekleri keşfetmeye dayandığını savunur. 2. Interpretivizm (Yorumlayıcı Yaklaşım): İnsan davranışlarını ve toplumsal olayları anlamak için yorumlamaya dayalı bir yaklaşımdır. 3. Eleştirel Teori: Toplumsal yapıları, güç ilişkilerini ve eşitsizlikleri incelemeye yönelik bir yaklaşımdır. 4. Fenomenoloji: Bireylerin deneyimlerini ve dünyayı nasıl algıladıklarını anlamaya çalışır. 5. Pragmatizm: Hem nicel hem de nitel yöntemlerin kullanımını kabul eder.

Metodolojinin temel ilkeleri şunlardır: 1. Araştırma Tasarımı: Araştırmanın nasıl tasarlanması gerektiğini belirler, hangi verilerin toplanacağını ve nasıl analiz edileceğini içerir. 2. Veri Toplama Yöntemleri: Anketler, gözlem, mülakat gibi yöntemlerin nasıl kullanılacağını açıklar. 3. Veri Analizi: Elde edilen verilerin nasıl analiz edileceği konusunda yönergeler sağlar, istatistiksel analizlerin nasıl yapılacağını içerir. 4. Sonuçların İncelenmesi: Araştırma sonuçlarının nasıl sunulacağını ve yorumlanacağını belirler, bilimsel yazım kurallarına ve etik prensiplere uygun bir şekilde raporlama yapmayı destekler. 5. Esneklik ve Adaptasyon: Projelerdeki belirsizlikler ve beklenmedik durumlar için adaptasyon kabiliyetini artırır. 6. Sürekli İyileştirme: Süreçlerin ve ürünlerin sürekli olarak geliştirilmesini teşvik eder.

5S metodolojisinin amacı, iş yerinde düzen, temizlik ve verimliliği artırmaktır. Bu amaç doğrultusunda 5S, beş temel ilkeye odaklanır: 1. Seiri (Sınıflandırma): Gereksiz eşyaların ayrılması ve sınıflandırılması. 2. Seiton (Düzenleme): Her şeyin belirli bir yerde ve düzenli bir şekilde saklanması. 3. Seiso (Temizlik): Çalışma ortamının temizlenip, yağ, toz ve kirden arındırılması. 4. Seiketsu (Standartlaştırma): Belirlenen düzen ve temizlik standartlarının sürekli hale getirilmesi. 5. Shitsuke (Disiplin): 5S prensiplerine bağlılığın sürdürülmesi ve sürekli iyileştirmenin devam etmesi.

RAD (Hızlı Uygulama Geliştirme), yazılım geliştirme süreçlerinde hızlı prototip oluşturma, yinelemeli geliştirme ve esnekliği vurgulayan bir metodolojidir. RAD'nin işe yarar yönleri şunlardır: - Kullanıcı geri bildirimi: Geliştirme süreci boyunca kullanıcılarla yakın işbirliği, nihai ürünün müşteri beklentileri ile uyumlu olmasını sağlar. - Yeniden kullanılabilirlik: Yazılım bileşenlerini yeniden kullanarak geliştirme süresini kısaltır ve genel yazılım kalitesini artırır. - Hızlı teslimat: Prototip oluşturma, test etme ve iyileştirme süreçlerini birleştirerek hızlı sonuçlar elde etmeyi amaçlar. Bu metodoloji, özellikle rekabetin yoğun olduğu sektörlerde ve projelerin kısa sürede tamamlanması gerektiğinde avantaj sağlar.

Gözlem, bir nesnenin, olayın veya bir gerçeğin özelliklerini bilmek amacıyla dikkatli ve planlı olarak ele alınıp, çeşitli araçlarla veya çıplak gözle incelenmesidir. Diğer anlamları: - Bilim alanında: İnceleme sonucu elde edilen değer, müşahede. - Genel kullanımda: Bir yazı veya eseri yazmaya başlamadan önce yapılan araştırma.

Literatür incelemesinde aşağıdaki unsurlara bakılır: 1. Benzer Çalışmalar: İlgili alandaki metinlerin taranması ve konunun derinlemesine anlaşılması. 2. Literatür Boşlukları ve Teoriler: Mevcut araştırmalardaki boşlukların ve teorilerin belirlenmesi. 3. Sistematik Organizasyon: Literatür tarama bölümünün kronolojik veya tematik olarak alt bölümlere ayrılması. 4. Kapsam Belirleme: İncelemenin kapsamının net bir şekilde belirlenmesi ve ifade edilmesi. 5. İntihalden Kaçınma: Kullanılan bilgilerin orijinal kaynaklarına referans verilmesi. 6. Dil Kullanımı: Eleştirel değerlendirmelerin objektif, özlü ve önyargısız bir şekilde yapılması. 7. Kaynakların Değerlendirilmesi: Kaynakların metodolojisinin, bulgularının ve literatüre katkılarının analiz edilmesi.

Pozitivistler, aşağıdaki unsurlara karşı çıkar: 1. Metafizik ve teolojik açıklamalar: Pozitivizm, bu tür açıklamaları doğrulanabilir ve nesnel olmadıkları için reddeder. 2. Öznel ve kişisel deneyimler: Bilimsel araştırmaların, gözlemlenebilir ve ölçülebilir gerçekler yerine öznel deneyimlere dayanmasını kabul etmez. 3. Saf objektiflik: Pozitivistler, bilimsel araştırmalarda saf objektifliğe ulaşılabileceğini reddeder ve bilim insanlarının kültürel inançlarına bağlı olarak taraflı olduklarını savunurlar. 4. Tek bir metodun kullanımı: Birden fazla metodun ve yöntemin kullanılmasının gerekli olduğunu, tek bir metodun yeterli olmadığını öne sürerler.

Medialojik yaklaşım terimi bulunamamıştır. Ancak, "multidisipliner yaklaşım" ve "metodolojik yaklaşım" kavramları ile ilgili bilgiler mevcuttur: 1. Multidisipliner Yaklaşım: Farklı disiplinlerden gelen yaklaşımları birleştirerek yeni fikirlerin ortaya çıkmasını ve daha etkili çözümler üretilmesini sağlar. 2. Metodolojik Yaklaşım: Bir araştırma sorusuna yanıt bulmak ve veri toplamak için kullanılan bir yol haritasıdır.

Numune çeşitleri kullanım alanlarına göre çeşitli türlere ayrılabilir: 1. Temel Numune: Daha büyük bir topluluğun temsilcisi olan, araştırmaların temelini oluşturan numunelerdir. 2. Rastgele Numune: Belirli bir rastgelelik ilkesine dayanarak seçilen numunelerdir. 3. Kotalı Numune: Belirli özelliklere sahip bireylerin belirli oranlarda seçilmesiyle oluşturulan numunelerdir. 4. Convenience (Kolaylık) Numunesi: Araştırmacının kolaylıkla ulaşabildiği bireylerden oluşturulan numunelerdir. Diğer numune çeşitleri ise: Tekli Numuneler: Anlık alınan, tek bir noktadan tek zamanlı olarak alınan numunelerdir. Kompozit Numuneler: Debi veya zaman ağırlıklı olan, genellikle kompozit numune alma cihazlarıyla alınan numunelerdir. Karakterizasyon Numuneleri: Endüstriyel atıksu karakterini öğrenmek için kullanılan numunelerdir.

Araştırmalar, çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir: 1. Amacına Göre: - Temel Araştırma: Bilimsel bilgi üretmek ve teoriler geliştirmek için yapılır. - Uygulamalı Araştırma: Pratik sorunlara çözüm bulmak ve gerçek dünyaya ilişkin anlayışı geliştirmek için yürütülür. 2. Kapsam Derinliğine Göre: - Keşfedici Araştırma: Konu hakkında bilgi ve içgörü toplamak için ön araştırma olarak yapılır. - Betimsel Araştırma: Bir sorunu derinlemesine tanımlamak ve açıklamak için kullanılır. 3. Veri Türüne Göre: - Nitel Araştırma: İnsan davranışları, deneyimleri ve sosyal olguları anlamaya çalışır. - Nicel Araştırma: Sayısal ve istatistiksel veri analizini gerektirir. 4. Diğer Sınıflandırmalar: - Karşılaştırmalı Araştırma: Farklı durumları veya olayları karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkları belirler. - Deneysel Araştırma: Neden-sonuç ilişkisini belirlemek için kontrollü deneyler yapılır.

Metod çeşitleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: nicel ve nitel metodlar. Diğer metod çeşitleri ise şunlardır: 1. Karşılaştırmalı metod: Farklı kültürler veya coğrafi bölgeler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları anlamak için kullanılır. 2. Eylem araştırması metodolojisi: Bir toplumda veya bir grupta bir sorunu çözmek veya bir değişim yapmak amacıyla uygulanır. 3. Fenomenolojik metod: İnsan deneyimlerini anlamak ve açıklamak için kullanılır. 4. Tarama metodu: Araştırılan konu hakkında bilgi toplamayı amaçlayan gözlemsel bir yöntemdir. 5. Belgesel araştırma: Mevcut belgeler ve kaynakları inceleyerek konuya çözüm bulmayı amaçlayan bir yöntemdir.

Araştırma yapabilmek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Araştırma Konusunu Belirleme: Araştırmanın amacını ve problemini net bir şekilde tanımlamak gereklidir. 2. Literatür Taraması: Benzer konularda daha önce yapılmış çalışmaları incelemek, konu seçiminde ve hipotez geliştirmede yardımcı olur. 3. Araştırma Yöntemini Seçme: Nicel, nitel veya karma yöntemlerden biri belirlenir. 4. Plan Hazırlama: Araştırmanın nasıl ilerleyeceğini ve hangi aşamaları içereceğini belirlemek için geçici bir plan yapılır. 5. Veri Toplama: Değişkenler belirlenir ve veriler toplanır. 6. Verileri Analiz Etme: Toplanan veriler analiz edilir ve sonuçlar yorumlanır. 7. Bulguların Raporlanması: Araştırma sonuçları ve bulguları raporlanır ve sunulur. 8. Etik Kurallara Uyma: Araştırmanın her aşaması etik kurallara uygun olmalıdır. 9. Maliyetin Belirlenmesi: Araştırmanın maliyeti belirlenir ve karşılanabilir olmalıdır.

Bilimsel analiz yapmak için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir: 1. Araştırma Konusunun Belirlenmesi: Problemin net bir şekilde tanımlanması ve literatür taraması yapılarak hangi soruya cevap aranacağının belirlenmesi. 2. Kavramsal Çerçevenin Oluşturulması: Araştırmanın kuramı, değişkenleri ve hipotezlerinin belirlenmesi. 3. Araştırma Tasarımının Belirlenmesi: Nitel mi nicel mi olacağına karar verilmesi ve araştırma deseninin seçilmesi. 4. Evren ve Örneklemin Belirlenmesi: Araştırma sonuçlarının genelleneceği evrenin ve örneklemin belirlenmesi. 5. Veri Toplama Yönteminin Belirlenmesi: Değişkenlerin ölçümlerinin nasıl yapılacağının ve verilerin hangi araçlarla toplanacağının belirlenmesi. 6. Verilerin Analizi: Toplanan verilerin kodlanması ve istatistiksel veya içerik analizi gibi yöntemlerle analiz edilmesi. 7. Bulguların Raporlanması: Yapılan çalışmanın bilim topluluğuna ve uygulayıcılara duyurulması için bilimsel bir rapor haline getirilmesi. Ayrıca, bilimsel analiz sürecinde etik kurallara uyulması ve araştırmanın tekrarlanabilir olması önemlidir.

Araştırma türleri genel olarak dört ana kategoriye ayrılır: 1. Temel Araştırma: Bilimsel bilgi üretmek ve mevcut bilgiye katkı sağlamak amacıyla yapılır. 2. Uygulamalı Araştırma: Pratik sorunlar için çözümler üretmek ve gerçek dünyaya uygulanabilir sonuçlar elde etmek için yürütülür. 3. Nitel Araştırma: İnsan davranışları, deneyimleri ve sosyal olguları derinlemesine anlamak için kullanılır. 4. Nicel Araştırma: Sayısal ve istatistiksel veri analizi gerektiren, kesin ölçümler ve genellemeler yapmayı amaçlayan araştırmalardır.