MentalSağlık

F41 anksiyete bozukluğu, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) ICD-10 sınıflandırma sisteminde yer alan bir tanı kodudur ve çeşitli anksiyete bozukluklarını kapsar. Bu kod altında yer alan bazı anksiyete bozuklukları şunlardır: - Genel anksiyete bozukluğu. - Panik bozukluğu. - Sosyal anksiyete bozukluğu. - Spesifik fobiler. F41 anksiyete bozukluğunun belirtileri arasında ise sürekli endişe hali, fiziksel semptomlar (kalp çarpıntısı, terleme, titreme, nefes darlığı), uyku güçlükleri, odaklanma zorluğu, irritabilite ve huzursuzluk yer alır. Tedavi yöntemleri ise psikoterapi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.

Çift kişilik bozukluğunda (disosiyatif kimlik bozukluğu) iki veya daha fazla kişilik bulunur.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), kişinin olumsuz ve işlevsel olmayan düşüncelerini yeniden şekillendirerek yerine gerçekçi ve olumlu düşünce biçimleri koymayı hedefleyen bir psikoterapi yöntemidir. Nasıl çalışır: 1. Sorunların belirlenmesi. 2. Olumsuz düşüncelerin tanımlanması. 3. Yeni düşünce ve davranışların geliştirilmesi. Neden etkilidir: Kısa süreli tedavi. Bilimsel temel. Geniş kullanım alanı. Bireyin kendine yetebilmesi.

Öfke testi yapmak için aşağıdaki yöntemlerden faydalanabilirsiniz: 1. Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ): Bu ölçek, 34 maddelik çoktan seçmeli sorulardan oluşur ve kişinin öfke yoğunluğunu ve hislerini dışa vuruş tarzını anlamaya yöneliktir. 2. STAXI (State-Trait Anger Expression Inventory) Testi: 1988 yılında Dr. Charles D. Spielberger tarafından geliştirilen bu test, öfkenin anlık veya sürekli olarak nasıl yaşandığını ve ifade edildiğini değerlendirmeye yardımcı olur. Önemli uyarı: Bu testler kesin bir tanı koymaz ve tedavi amacı taşımaz. Test sonuçları teşhis olarak değerlendirilmemelidir. Kesin teşhis ve destek için bir uzman klinik psikolog veya psikiyatriste danışmanız önerilir.

Depresyon ve apati farklı durumlardır, ancak bazı benzer belirtiler gösterirler. Depresyon, genellikle yoğun üzüntü, umutsuzluk ve değersizlik duygularıyla karakterizedir. Apati ise duygusal tepkisizlik, ilgisizlik ve motivasyon eksikliği ile kendini gösterir. Her iki durum da nörolojik bozukluklar, kronik hastalıklar veya travmatik olaylar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Kesin tanı ve uygun tedavi için bir uzmana danışmak önemlidir.

Dayanılmaz dürtü konusu, dürtü kontrol bozuklukları olarak adlandırılan psikolojik rahatsızlıklarla ilgilidir. Bu bozukluklar, kişinin çevreye ya da kendisine yönelik zararlı eylemleri yapmak için dayanılmaz bir istek duyması ve bu eylemleri gerçekleştirirken haz alması durumudur. Bazı dürtü kontrol bozukluğu türleri şunlardır: - Kleptomani: Çalma hastalığı olarak bilinir, kişinin ihtiyacı olmadığı halde nesneleri çalma isteği. - Piromani: Yangın çıkarma hastalığı, kişinin kasıtlı olarak yangın çıkarması. - Patolojik kumar: Kumar oynamaya karşı büyük bir haz ve dürtü duyma. - Trikotillomani: Saç yolma hastalığı, kişinin kendi saçlarını yolma isteği. Bu tür bozuklukların tedavisi, psikoterapi, ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı terapi gibi yöntemleri içerir.

Paranoya belirtileri şunlardır: İnsanlara karşı güvensizlik ve şüphe duyma. Sözlerin altında farklı anlamlar arama. Eleştirilere karşı öfkelenme ve eleştirileri reddetme. Bir türlü rahatlayamama ve gevşeyememe. Eş ve sevgililerinin bağlılığını ve sadakatini sorgulama. Tartışmalarda hep kendisini haklı hissetme. Genellikle yanlış anlaşılmaktan korkma. Hiçbir tehdit yokken dahi mağdur gibi hissetme. Düşmanlık ve saldırganlık duygularını barındırma. Zarar görmekten korkma. Sosyal yaşamdan uzak durma. Arkasından kötü konuşulduğunu sanma. Profesyonel ve sosyal ilişkiler kurmakta zorlanma. Paranoya belirtileri varsa, bir uzmana başvurulması önerilir.

Derealizasyon ve depersonalizasyon birbirine benzeyen ancak farklı algısal bozukluklardır. Derealizasyon, bireyin çevresindeki dünyayı gerçek dışı veya yabancı algılaması durumudur. Depersonalizasyon ise kişinin kendi bedenine veya zihnine yabancılaşma hissi yaşamasıdır. Bu nedenle, derealizasyon ve depersonalizasyon aynı şey değildir.

Hassas ve kırılgan kişilik bozuklukları, bireyin aşırı duyarlılık göstermesi, eleştirilere karşı tahammülsüz olması ve reddedilme korkusu yaşaması gibi belirtilerle kendini gösteren durumlardır. Bu tür kişilik bozuklukları arasında şunlar yer alabilir: Bağımlı kişilik bozukluğu: Kişinin kendi başına karar almakta zorlanması, sürekli destek ve onay araması. Çekingen kişilik bozukluğu: Sosyal temastan kaçınma, yeni insanlarla tanışmakta zorlanma ve yalnız kalmayı tercih etme. Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu: Mükemmeliyetçilik, düzen takıntısı ve kontrol ihtiyacı. Kişilik bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için bir uzmana başvurulması önerilir.

En tehlikeli kişilik bozuklukları arasında şunlar yer alır: Antisosyal kişilik bozukluğu. Narsistik kişilik bozukluğu. Paranoid kişilik bozukluğu. Kişilik bozukluklarının tehlikeli davranışlarını önlemek için belirtilerini tanımak, bu bozukluklardan muzdarip kişileri tedavi etmek ve bu bozuklukların farkında olmak önemlidir.

Prepsikotik dönemde görülen belirtiler, bireyin psikozun erken belirtilerini yaşadığı ancak henüz tam gelişmiş bir psikotik dönem geliştirmediği zaman diliminde ortaya çıkar. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle şunlar görülür: Düşüncelerde bozukluk: Dağınık düşünme, anlamsız konuşmalar, düşünce üretme hızında artma veya azalma. Duygudurum değişiklikleri: Sinirlilik, genel bir huzursuzluk veya kaygı hissi. Sosyal aktivitelerden çekilme: Daha izole hale gelme, sosyal etkileşimden kaçınma. Davranış değişiklikleri: Olağandışı veya tuhaf davranışlar sergileme (örneğin, aşırı temizlik veya paranoyak düşünceler). Konsantrasyon ve hafıza zorluğu: Odaklanma ve bazı şeyleri hatırlama konusunda zorluk yaşama. Uyku bozuklukları: Uykusuzluk veya aşırı uykusuzluk gibi uyku düzeninde değişiklikler. Duyusal uyaranlara karşı artan hassasiyet: Işığa, sese veya diğer duyusal uyaranlara karşı daha duyarlı olma. Öz bakımdaki değişiklikler: Kişisel bakımı ve hijyeni ihmal etme. İştahta değişiklikler: İştahta veya kiloda değişiklikler. İzlenme veya takip edilme hissi: Etrafta kimse olmasa bile izleniyor veya takip ediliyormuş gibi hissetme.

Şizofreni türleri, belirtilerin özelliklerine ve seyrine göre farklı alt türlere ayrılır. İşte en yaygın şizofreni türleri: 1. Paranoid Şizofreni: Sanrılar ve işitsel halüsinasyonlar öne çıkar. 2. Hebefrenik (Dezorganize) Şizofreni: Konuşma, dağınık ve anlamsız olabilir. 3. Katatonik Şizofreni: Hareket bozuklukları belirgin olan bu türde kişi, uzun süre hareketsiz veya durgun olabilir. 4. Basit Şizofreni: Halüsinasyon ve sanrılar gibi belirgin pozitif belirtiler görülmez. 5. Rezidüel (Artık) Şizofreni: Daha önce şizofreni belirtileri göstermiş ancak artık ağır belirtileri ortadan kalkmış bireylerde görülür. 6. Ayrışmamış Şizofreni: Belirtiler, net bir alt türle eşleşmediğinde kullanılır.

Psikolojinin düzelme süresi, bireysel farklılıklara, sorunların niteliğine ve uygulanan tedavi yöntemine göre değişkenlik gösterir. Genel olarak: - Kısa dönem stres veya kriz durumları birkaç seansla çözülebilir. - Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), depresyon veya anksiyete gibi daha karmaşık durumlar, düzenli terapi seansları ve bazen psikiyatrik destek gerektirebilir. - Kronik sorunlar ise uzun vadeli bir terapi planının parçası olabilir. İyileşme sürecinde sabırlı olmak ve tedaviye devam etmek önemlidir.

Evet, depresyon ve anksiyete aynı anda olabilir.

Sosyal izolasyon, bireyin kendisini diğer insanlardan uzak tutması durumudur. Sosyal izolasyonun bazı nedenleri: - Psikolojik sorunlar (depresyon, anksiyete); - Fiziksel hastalıklar; - Duygusal travmalar (kaygı, boşanma, yakın birinin kaybı); - Özgüven eksikliği; - Toplumsal dışlanma (engellilik, etnik köken, cinsel yönelim gibi nedenlerle); - Dijitalleşme ve teknolojik araçlar nedeniyle yüz yüze iletişimin azalması. Sosyal izolasyonun etkileri ise psikolojik, fiziksel ve sosyal alanlarda görülebilir ve depresyon, yalnızlık hissi, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi sorunlara yol açabilir. Sosyal izolasyonla başa çıkmak için sosyal bağlantıları güçlendirmek, destek gruplarına katılmak, hobi ve aktivitelerle sosyal etkileşimi artırmak gibi yöntemler önerilir.

Başkasını düşünme hastalığı olarak bilinen durum, aşırı düşünme hastalığı veya obsesif-kompülsif bozukluk (OKB) olarak adlandırılabilir. Aşırı düşünme hastalığı, kişinin belirli konular üzerinde sürekli ve kontrolsüz bir şekilde düşünmesi, bu düşüncelerin günlük yaşamı olumsuz etkilemesi durumudur. OKB ise, kişinin kontrol edemediği takıntılı düşünceler ve bu düşüncelerden kaynaklanan tekrarlayan davranışlar sergilemesidir. Bu tür durumlarla ilgili profesyonel yardım almak önemlidir.

Anksiyete ve stresin başlangıcı şu şekilde açıklanabilir: Anksiyete, bir tehlike veya tehdidin olası olduğunu düşündüğümüzde yaşadığımız olumsuz duygudur. Stres, endişe yaratan bir olay ve durum sebebiyle oluşur. Anksiyete ve stresin başlamasında etkili olan bazı faktörler: Genetik faktörler. Çevresel faktörler. Stresli yaşam olayları. Beyin kimyası ve hormonal etkiler. Madde kullanımı. Anksiyete ve stres belirtileri yaşanıyorsa, bir uzmandan destek almak önemlidir.

Glow-up için önerilen rutin, hem fiziksel hem de ruhsal yenilenmeyi içerir. İşte bazı temel adımlar: 1. Sağlıklı Beslenme ve Yeterli Su Tüketimi: Dengeli bir diyet ve günde en az 8 bardak su içmek, cildin parlak ve enerjik görünmesini sağlar. 2. Düzenli Egzersiz: Fitness, yoga, koşu veya yürüyüş gibi aktivitelerle düzenli olarak ilgilenmek, bedeni güçlendirir ve cilde sağlıklı bir parlaklık kazandırır. 3. Cilt Bakımı: Cildinizi düzenli olarak temizlemek, nemlendirmek ve güneş koruyucu kullanmak önemlidir. 4. Saç Bakımı: Saçlarınızı düzenli olarak kesmek, besleyici maskelerle desteklemek ve saç tipinize uygun şampuan kullanmak saçları canlı tutar. 5. Yeterli Uyku: Günde en az 7-8 saat uyumak, vücudun kendini yenilemesi için kritiktir. 6. Giyim Tarzı: Kendinize en çok yakışan renkleri ve tarzları bulmak, şık ve özgüvenli bir görünüm sağlar. 7. Mental Sağlık: Meditasyon, yoga, okuma veya yeni hobiler edinmek, stres yönetimi konusunda yardımcı olabilir. Bu adımları disiplinli ve sabırlı bir şekilde uygulamak, glow-up sürecini daha etkili hale getirir.

Katatonik terimi, kişinin hareketlerinde belirgin motor bozukluklarla karakterize edilen bir psikiyatrik durumu ifade eder. Katatoni belirtileri arasında şunlar yer alır: - hareketlerde aşırı durgunluk veya aşırı hareketlilik; - sesleri veya sözcükleri tekrar etme; - göz teması eksikliği. Katatoni, genellikle aşağıdaki durumlarla birlikte görülür: - şizofreni; - bipolar bozukluk; - depresyon; - nörolojik bozukluklar. Tedavi seçenekleri arasında antipsikotik ilaçlar, psikoterapi ve destekleyici bakım yer alır.

İnsanın en büyük korkusu, psikolojide anksiyete bozuklukları kapsamında ele alınır ve bu korkuların neler olduğu, kişinin yaşadığı duruma ve kişisel özelliklerine bağlı olarak değişir. Bazı yaygın insan korkuları şunlardır: Özgül fobi: Belirli bir nesne veya duruma karşı mantık dışı korku. Yaygın anksiyete bozukluğu: Her an kötü bir şey olacağı korkusu. Sosyal fobi: Diğer insanların gözünde küçük düşeceği korkusu. Sağlık anksiyetesi: Ciddi bir bedensel hastalığı olduğu korkusu. Posttravmatik stres bozukluğu: Travmanın tekrar yaşanabileceği korkuları. Obsesif kompulsif bozukluk: Takıntılarının gerçekleşmiş olabileceği korkusu. Bu tür korkular, bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve tedavi gerektirebilir.