KontrolSistemleri

PLC (Programmable Logic Controller), programlanabilir mantık kontrol cihazı anlamına gelir ve endüstriyel otomasyonun önemli bir bileşenidir. PLC'nin temel işlevleri: - Mantık işlemleri: Giriş sinyallerini işleyerek programlanmış mantık koşullarına göre çıkış sinyalleri üretir. - Zamanlama ve sayma: Belirli bir süre boyunca giriş sinyali aktif kaldığında veya belirli bir sayıda sinyal alındığında çıkış sinyali üretir. - Veri işleme: Analog giriş sinyallerini dijital değerlere dönüştürür ve dijital çıkış sinyallerini analog değerlere çevirir. - Kontrol algoritmaları: PID gibi ileri kontrol algoritmalarını uygulayarak karmaşık işlemleri gerçekleştirir. PLC'nin kullanım alanları: - Fabrika otomasyonu: Üretim hatlarının ve makinelerin kontrolü. - Endüstriyel robotlar: Robotların kontrolü ve koordinasyonu. - Otomasyon sistemleri: Enerji, su ve atıksu arıtma gibi tesislerdeki süreçlerin izlenmesi ve kontrolü. - Trafik kontrolü: Trafik sinyalizasyon sisteminin yönetimi. PLC'ler, endüstriyel süreçleri daha verimli, güvenli ve esnek hale getirmek için kullanılır.

TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi), ekonomi açısından şu işlevleri yerine getirir: 1. Denetimlerin Etkinleştirilmesi: İthalat ve ihracat aşamalarında risk esaslı denetimler yaparak, her partinin fiziki olarak denetlenmesi yerine, riskli ürünlerin belirlenmesini sağlar. 2. Tüketici ve Üretici Koruması: Güvenlik, kalite ve standartlara uygun olmayan ürünlerin piyasaya sürülmesini engelleyerek, tüketiciyi ve üreticiyi korur. 3. Yasal Ticaretin Hızlanması: Kaçakçılığı ve yasa dışı ürünlerin ülkeye girişini önleyerek, ticaretin güvenliğini artırır ve yasal ticaretin hızlanmasına katkıda bulunur. 4. Kaynakların Verimli Kullanımı: Kamu kaynaklarını daha etkin kullanarak, ekonomik kaynakların daha verimli bir şekilde dağıtılmasını sağlar.

ICS (Industrial Control Systems), endüstriyel süreçlerin ve üretim tesislerinin otomatik olarak yönetilmesini ve kontrol edilmesini sağlayan sistemlerdir. ICS'nin işe yarar yönleri şunlardır: Süreç Kontrolü: Endüstriyel süreçlerin güvenli ve sorunsuz bir şekilde yürütülmesini sağlar. Verimlilik Artışı: Enerji ve kaynak tüketimini optimize eder. Gerçek Zamanlı İzleme: Sensörlerden gelen verilerle süreçlerin anlık olarak izlenmesini ve gerektiğinde müdahale edilmesini sağlar. Maliyet Tasarrufu: Otomasyon sistemleri, işletme maliyetlerini düşürür. Siber Güvenlik: Kritik altyapılarda güvenliği sağlayarak iş kazalarını ve riskleri azaltır. ICS ayrıca, uluslararası sektörel bir girişim olarak da bilinir ve tedarik zincirlerinde çalışma koşullarını iyileştirmeyi hedefler.

Force feedback, yani kuvvet geri bildirimi, oyuncunun sanal ortamdaki aracın davranışlarını daha gerçekçi bir şekilde hissetmesini sağlayan bir özelliktir. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Dönme Hareketi: Motorun dönme hareketi, belts ve pulleys (kemer ve makara) veya doğrudan tahrik sistemi aracılığıyla direksiyon tekerleğine iletilir. 2. Kuvvet ve Direnç: Bu hareket, direksiyon tekerleğinde kuvvet ve direnç yaratır, böylece oyuncu aracın yoldaki tepkisini, örneğin viraj alırken veya çakıl üzerinde giderken hisseder. 3. Ayarlanabilirlik: Oyuncu, kuvvet geri bildiriminin yoğunluğunu oyun içi ayarlardan veya PC üzerindeki yazılımdan artırabilir veya azaltabilir.

Emerson, otomasyon teknolojileri ve endüstriyel çözümler alanında faaliyet gösteren çok uluslu bir şirkettir. Başlıca iş alanları: - Kontrol sistemleri ve ölçüm cihazları üretimi. - Varlık performans yönetimi ve dijital ikiz çözümleri. - İklim teknolojileri ve ticari çözümler (ısıtma, soğutma, ev aletleri). - Enerji ve güç yönetimi sistemleri. Emerson'un ürün ve hizmetleri, petrol ve gaz, ilaç, yiyecek ve içecek gibi çeşitli sektörlere yöneliktir.

Potansiyometre ile birçok farklı işlem yapılabilir, bunlar arasında: 1. Ses Seviyesi Kontrolü: Radyo veya televizyon gibi cihazlarda ses seviyesini ayarlamak için kullanılır. 2. Parlaklık Kontrolü: Aydınlatma sistemlerinde ve ekranlarda ışık şiddetini değiştirmek için kullanılır. 3. Sıcaklık Kontrolü: Isıtma ve soğutma sistemlerinde sıcaklık ayarlaması yapmak için tercih edilir. 4. Motor Hız Kontrolü: Motorlu cihazlarda hız kontrolü sağlar, örneğin bir fanın hızını ayarlamak için kullanılır. 5. Endüstriyel Kontrol: Fabrikalarda ve endüstriyel tesislerde çeşitli kontrol sistemlerinde yer alır. 6. Elektronik Müzik Aletleri: Klavye ve gitar gibi müzik aletlerinde ton kontrolü için kullanılır.

Reçete kontrol sistemi, reçetelerin doğruluğunu ve yasal uygunluğunu sağlamak amacıyla yapılan kontrolleri kapsayan bir sistemdir. Türkiye'de bu kapsamda iki ana sistem bulunmaktadır: 1. Elektronik Reçete Sistemi (E-Reçete): Sağlık Bakanlığı tarafından 2012 yılında uygulamaya konulan bu sistem, reçetelerin elektronik ortamda yazılmasını ve kontrol edilmesini sağlar. 2. Reçete Bilgi Sistemi (RBS): Hekimlerin yazdığı reçetelerin analizlerinin yapıldığı bu sistem, akılcı ilaç kullanımını teşvik etmek amacıyla kullanılır.

Step ve servo motorlar arasındaki temel farklar şunlardır: Çalışma Prensibi: - Servo motorlar, kapalı döngü kontrol prensibi ile çalışır ve motorun konumunu sürekli izleyen bir geri bildirim mekanizmasına (enkoder) sahiptir. - Step motorlar, açık döngü kontrol prensibi ile çalışır ve her elektrik darbesinde belirli bir açı kadar dönerler. Kontrol ve Hassasiyet: - Servo motorlar, yüksek hassasiyet sunar ve dinamik yük değişikliklerine hızlı tepki verebilir. - Step motorlar, geri bildirim olmadan çalıştıkları için daha az hassastır ve yük altında adım kaybı yaşayabilir. Tork ve Hız: - Servo motorlar, düşük hızlarda yüksek tork sağlar ve geniş bir hız aralığında torklarını koruyabilirler. - Step motorlar, genellikle düşük hızlarda maksimum tork sunar, hız arttıkça tork azalır. Maliyet ve Karmaşıklık: - Servo motorlar, daha karmaşık kontrol sistemleri ve yüksek maliyetleri ile dikkat çeker. - Step motorlar, daha basit ve düşük maliyetli yapılarıyla öne çıkar. Kullanım Alanları: - Servo motorlar, robotik, CNC makineleri ve yüksek hızlı otomasyon gibi hassas kontrol gerektiren uygulamalarda kullanılır. - Step motorlar, 3D yazıcılar, küçük CNC makineleri ve lineer aktüatörler gibi basit ve maliyet odaklı uygulamalarda tercih edilir.

PLC'nin (Programmable Logic Controller) avantajları şunlardır: 1. Güvenilirlik: Endüstriyel ortamlardaki sıkı şartlar için tasarlandığından, güvenilir ve dayanıklıdır. 2. Esneklik: Kullanıcıların programlamalarını değiştirmelerine veya eklemelerine olanak tanır, bu da sistemlerin güncellenmesini ve yeni işlemlerin eklenmesini kolaylaştırır. 3. Kolay Programlama: Kullanıcı dostu programlama dilleri kullanılarak kolayca programlanabilir. 4. Ucuz ve Verimli: Diğer otomasyon sistemlerine göre daha ucuzdur ve daha az enerji tüketir. 5. Uzaktan Yönetim ve Monitörizasyon: İnternet veya diğer ağ yolları aracılığıyla uzaktan yönetilebilir ve monitörize edilebilir. 6. Veri Toplama ve Raporlama: Üretim verilerini toplayabilir ve grafiksel veya metin tabanlı raporlar halinde sunabilir. 7. Kompakt Boyut: Eşdeğer röle tabanlı proses kontrol sistemlerine kıyasla daha az yer kaplar.

ICS (Endüstriyel Kontrol Sistemleri), endüstriyel süreçleri otomatik olarak yönetmek ve kontrol etmek için çalışır. Bu sistemler, genellikle aşağıdaki bileşenlerden oluşur ve birlikte çalışarak belirli bir amacı gerçekleştirir: 1. SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition): Uzak mesafelerdeki saha sitelerini izlemek ve kontrol etmek için merkezi bir sistem kullanır. 2. DCS (Dağıtılmış Kontrol Sistemleri): Birden fazla yerel üretim sistemini merkezi bir denetim döngüsü ile kontrol eder. 3. PLC (Programlanabilir Lojik Kontrol Cihazları): Makinelerin ve süreçlerin otomasyonunu sağlamak için kullanılır. 4. HMI (İnsan-Makine Arayüzü): Operatörlerin süreçleri izleyip kontrol edebilmesi için kullanılan bir arayüzdür. 5. RTU (Uzaktan Terminal Üniteleri): Donanımları DCS veya SCADA'ya bağlamak ve sensör bilgilerini ana terminal birimine göndermek için kullanılır. ICS sistemleri, veri toplama, analiz ve kontrol süreçlerini entegre ederek endüstriyel operasyonların verimli, güvenli ve kesintisiz bir şekilde sürdürülmesini sağlar.

Laplace yöntemi, matematik ve mühendislikte çeşitli alanlarda kullanılan güçlü bir matematiksel araçtır. Başlıca işlevleri: 1. Diferansiyel Denklemlerin Çözümü: Laplace dönüşümü, diferansiyel denklemleri daha basit cebirsel denklemlere dönüştürerek çözümlerini kolaylaştırır. 2. Kontrol Sistemleri: Kontrol sistemlerinin analizinde ve tasarımında kullanılarak sistemin davranışını yönetmeye yardımcı olur. 3. Elektrik Devreleri: Elektrik devrelerinin frekans tepkilerini, kararlılığını ve geçici davranışlarını analiz etmek için kullanılır. 4. Sinyal İşleme: Zaman alanındaki sinyallerin frekans alanına dönüştürülmesini sağlayarak sinyallerin filtrelenmesi, modülasyon ve demodülasyon gibi işlemlerde kullanılır. 5. Matematiksel Yöntemler: Diferansiyel ve integral denklemlerin çözümlerini bulmak için birçok matematiksel yöntemde yer alır.

Elektrik Makinaları 2 dersinde genellikle aşağıdaki konular işlenir: 1. Elektrik Motorları: Temel motor prensipleri, DC ve AC motor tipleri, motor performansının ölçülmesi ve analizi. 2. Elektrik Jeneratörleri: Jeneratör prensipleri, AC ve DC jeneratör tipleri, jeneratörlerin verimliliği ve tasarım kriterleri. 3. Transformatörler: Temel transformatör prensipleri, transformatör tasarımı ve çeşitleri, transformatör verimliliği ve uygulama alanları. 4. Elektrik Makinaları Analizi: Elektrik makinelerinin matematiksel modellemesi, makina karakteristiklerinin çıkarılması ve analizi, simülasyon ve optimizasyon teknikleri. 5. Makine Kontrol Sistemleri: Elektrik makinelerinin kontrol sistemleri, PID denetim ve frekans konvertörleri, otomasyon ve güç sistemleri entegrasyonu. 6. Güç Elektroniği ve Elektrik Makinaları: Güç elektroniği uygulamalarının elektrik makineleri üzerindeki etkileri, yeni nesil elektrik makinelerindeki teknolojik gelişmeler.

EKS (Endüstriyel Kontrol Sistemleri), fabrikalardan enerji santrallerine, su arıtma tesislerinden ulaşım altyapısına kadar kritik altyapıların temelini oluşturan sistemlerdir. EKS'nin işlevleri: - Veri toplama ve analiz etme: Sensörler aracılığıyla veri toplar ve kontrol eder. - Süreçleri otomatikleştirme: Kontrolörler kullanarak operasyonel süreçleri otomatikleştirir. - Kritik hizmetlerin sürekliliğini sağlama: Enerji dağıtımı, su arıtma gibi toplumun temel ihtiyaçlarını karşılayan sistemlerde kesintisiz çalışmayı sağlar. EKS'nin önemi, siber saldırılara karşı savunmasız kalması durumunda üretim duruşları, veri hırsızlığı, mali kayıplar ve itibar zedelenmesi gibi ciddi sorunlara yol açabilmesinden kaynaklanır.

PID kontrolörler çeşitli alanlarda kullanılır: 1. Endüstriyel Prosesler: Sıcaklık, basınç, akış hızı ve seviye gibi parametrelerin kontrolünde kullanılır. 2. Robotik ve Hareket Kontrolü: Motor hızını, konumunu ve torkunu düzenleyerek CNC makineleri, robotik kollar ve otomatik güdümlü araçlarda kullanılır. 3. Otomotiv: Motor kontrolü, hız sabitleyici, kilitlenmeyi önleyici fren sistemleri ve otomatik şanzıman kontrolünde kullanılır. 4. Yenilenebilir Enerji: Güneş ve rüzgar türbinlerinde enerji yakalamayı optimize etmek ve voltajları düzenlemek için kullanılır. 5. Tarımsal Otomasyon: Sera iklim kontrolü, sulama yönetimi ve hayvan besleme sistemlerinde kullanılır. 6. Tüketici Elektroniği: Fırın, buzdolabı sıcaklık kontrolü, çamaşır makinesi su seviyesi kontrolü ve fan ve pompa hızı kontrolünde kullanılır. Ayrıca, PLC ve SCADA sistemleriyle entegre edilerek uzaktan izleme ve veri analizi sağlar.

Akıllı rölenin bazı işlevleri: Kontrol fonksiyonları. Programlanabilirlik. Giriş ve çıkışlar. Haberleşme. Genişletilebilirlik. Kullanım alanları: bina otomasyonu; ısıtma-soğutma kontrolü; aydınlatma otomasyonu; pompa ve motor kontrolü; her türlü küçük ve orta ölçekli elektrik otomasyon uygulamaları.

PID (Proportional-Integral-Derivative) kontrol — günümüz otomasyon ve kontrol sistemlerinin temel bileşenlerinden biridir. PID'nin işlevi, istenen ayar noktası ile ölçülen değer arasındaki farka göre çıkışları sürekli olarak ayarlayarak süreci dengelemektir. PID kontrolünün kullanım alanları: - Endüstriyel süreçler: sıcaklık, basınç, akış hızı ve seviye gibi parametrelerin kontrolü. - Robotik ve hareket kontrolü: motorların hızını, konumunu ve torkunu düzenleme. - Enerji sektörü: yenilenebilir enerji sistemlerinde enerji yakalamayı optimize etme ve voltajları düzenleme. - Otomotiv: motor kontrolü, hız sabitleyici, fren sistemleri ve otomatik şanzıman kontrolü. - Tüketici elektroniği: fırın ve buzdolabı sıcaklık kontrolü, çamaşır makinesi su seviyesi kontrolü.

Akıllı LED şeritleri kontrol etmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: Bluetooth kontrol cihazı: Bluetooth uyumlu bir kontrol cihazı satın alınır ve şerit özellikleriyle uyumlu olduğundan emin olunur. Kontrolörün girişi güç kaynağına, çıkışı ise LED şeridine bağlanır. Kontrol cihazı ve telefon bluetooth ile eşleştirilir. Uygulama üzerinden parlaklık, renk ve mod ayarları yapılır. Wi-Fi kontrol cihazı: Kurulum, Bluetooth kontrol cihazıyla benzerdir, ancak telefon Wi-Fi ağı üzerinden kontrol cihazına bağlanır. Zigbee: Zigbee tabanlı bir kontrol cihazı kullanılır. Ayrıca, büyük aydınlatma projeleri için özel bir Zigbee hub'ı (Zigbee ağ geçidi) gereklidir. Akıllı telefon uygulamaları: MiLight gibi uygulamalar, telefonu bir LED şerit komuta merkezine dönüştürür. Renk, parlaklık ve animasyon döngüleri kontrol edilebilir. Sesli komut: Alexa veya Google Assistant gibi sesli asistanlar kullanılarak aydınlatma kontrolü sağlanabilir. Röle ile kontrol: Röle, Arduino aracılığıyla yüksek voltajları kontrol etmeyi sağlar. LED'in bir kutbunun kontrolü röle ile sağlanabilir. Elektrikle ilgili işlemler yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır.

Step ve servo motor sürücüleri arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kontrol Sistemi: Servo motorlar kapalı döngü kontrol sistemi kullanırken, step motorlar açık döngü kontrol sistemi kullanır. 2. Geri Bildirim: Servo motorlar, enkoder veya resolver gibi geri bildirim cihazları kullanırken, step motorlar genellikle geri bildirim gerektirmez. 3. Maliyet ve Karmaşıklık: Servo motor sistemleri daha karmaşık ve maliyetli olup, daha sofistike kontrol elektroniği ve ayarlama gerektirir. 4. Performans: Servo motorlar yüksek hız ve tork gerektiren uygulamalarda üstün performans gösterirken, step motorlar düşük hızlarda yüksek tork sağlayabilir ve daha az pürüzsüz bir harekete neden olabilir.

Elimko, otomatik kontrol sistemleri ve anahtar teslimi komple tesis çözümleri alanında faaliyet gösteren bir firmadır. Faaliyet alanları: - Mühendislik: Orta ve alçak gerilim elektrik projeleri, PLC ve SCADA sistemleri, proses projeleri. - Üretim: Data toplama istasyonları, on-off ve PID kontrol cihazları, endüstriyel bilgisayarlar. - Taahhüt: Komple fabrika otomasyonu, çimento fabrikaları otomasyonu, demir-çelik fabrika otomasyonu. Ayrıca, termokupl, rezistans termometreler, seviye dedektörleri gibi çeşitli elektronik cihazlar ve sensörler üretmektedir.

Elektronik trafo servo motor çalışma prensibi, genel servo motor çalışma prensibine benzer. İşte temel adımlar: 1. Geri Besleme Sistemi: Servo motor, motorun anlık konumunu ve hızını sürekli olarak izleyen bir geri besleme sistemine sahiptir. 2. Kontrol Devresi: Servo motor, bir kontrol devresi tarafından yönetilir. 3. Kontrol Sinyali: Servo motorun kontrol edilmesi için bir kontrol sinyali gerekir. 4. Motorun Hareketi: Kontrol sinyali, kontrol devresi tarafından işlenir ve motorun sargılarına doğru akım veya gerilim sağlanarak hareket sağlanır. 5. Geri Besleme ve Düzeltmeler: Motor hareket etmeye başladığında, geri besleme sistemi motorun gerçek konumunu ve hızını izler.