DışTicaret

TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) sorgulama işlemleri için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. E-imza Edinme: Yetkili elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından elektronik imza (e-imza) alınır. 2. Bakanlık Web Sitesine Giriş: Ticaret Bakanlığı'nın resmi web sitesine (https://www.ticaret.gov.tr) e-imzayla giriş yapılır. 3. Firma Bilgilerini Girme: "Firma Tanımlama" bölümüne girilerek vergi numarası ve diğer gerekli bilgiler eksiksiz doldurulur. 4. E-imza ile Onaylama: Bilgiler kontrol edildikten sonra işlem e-imza ile onaylanır. 5. Yetkilendirme: TAREKS üzerinden işlem yapacak kullanıcılar "Yetkilendirme Başvurusu" ile yetkilendirilir. 6. Belgelerin Teslimi: Gerekli belgeler (imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb.) dilekçe ile birlikte Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü'ne teslim edilir. Bu işlemleri tamamladıktan sonra firma TAREKS sistemine tanımlanmış olur. Ayrıca, TAREKS kapsamındaki eşyalar hakkında bilgi almak için GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodunun bilinmesi önemlidir.

Donald Trump'ın yeni gümrük vergilerinin kapsadığı ülkeler arasında Türkiye, Çin, Avrupa Birliği, Hindistan, Endonezya, Irak, İsrail, Malezya, Norveç, İsviçre, Suriye, Tayvan ve Vietnam bulunmaktadır. Ayrıca, Kanada'ya uygulanan gümrük vergisi oranı da yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkarılmıştır. Beyaz Saray'ın açıklamasına göre, toplam 68 ülkeden ve 27 üyeli Avrupa Birliği'nden yapılan ithalatı etkileyen tarifeler, ABD ile olan ilişkilere ve bölgesel ekonomik profillere göre şekillendirilmiştir.

2025 yılı itibarıyla ABD Başkanı Donald Trump, Çin'den ithal edilen ürünlere yüzde 125 gümrük vergisi uygulamaktadır. Ancak, Trump'ın Çin dışındaki diğer ülkelere yönelik ek gümrük vergilerini 90 gün süreyle askıya aldığı da belirtilmiştir. Trump, daha önce de Çin'den ithal edilen ürünlere yüzde 55 ve yüzde 100 oranında gümrük vergileri uygulamayı gündeme getirmiştir.

Ticaret Bakanlığı, iç ve dış ticaret hizmetlerini yürütmekle görevlidir. Başlıca görevleri şunlardır: Dış ticaret politikası: Dış ticaret ana hedef ve politikalarının belirlenmesine yardımcı olmak, belirlenen politikaları geliştirmek ve gerekli koordinasyonu sağlamak. Gümrük hizmetleri: Gümrük politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, gümrük hizmetlerinin süratli, etkili, verimli ve standartlara uygun şekilde yürütülmesini sağlamak ve denetlemek. Piyasa gözetimi ve denetimi: Dış ticarete konu ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olmasını sağlamak; ithalat ve ihracatta denetim yapmak. Ekonomik faaliyetler: Ekonomik faaliyetlerin dış ticarete dönük yapılandırılması için gerekli tedbirleri almak. Tüketici hakları: Tüketici haklarının sağlanması ve korunmasına yönelik hukuki ve idari tedbirleri almak. Koordinasyon: Diğer kurum ve kuruluşların faaliyetlerinin genel ticaret politikasına uygunluğunu sağlamak ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğini yürütmek.

DTM, Deutsche Tourenwagen Masters'ın kısaltmasıdır ve Türkçe'de Alman Binek Otomobiller Şampiyonası anlamına gelir. Bu seri, 2000 yılında Deutsche Tourenwagen Meisterschaft ve ITC'nin (International Touring Car Championship) lağvedilmesinin ardından kurulmuştur.

Marketlerde etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketici lehine olan fiyatın uygulanmasını öngörür. Örneğin, bir ürünün raflarda 40 TL olarak belirtilmiş olmasına rağmen kasada 50 TL olarak geçmesi durumunda, geçerli olan fiyat 40 TL'dir. Bu tür durumlarda, ALO 175 Tüketici Hattı aranabilir veya bulunulan il/ilçedeki Ticaret İl Müdürlüğüne başvurulabilir. Ayrıca, aynı üründe 5 kata varan fiyat farkı gibi fahiş fiyat uygulamaları da Ticaret Bakanlığı'na şikayet edilebilir.

İBKB (İhracat Bedel Kabul Belgesi) ve DAB (Döviz Alım Belgesi) aynı değildir, ancak her ikisi de ihracat bedellerinin yurda getirilmesi ve satışıyla ilgili belgelerdir. İBKB, ihracat bedellerinin yurda getirilme zorunluluğunu ve bu bedellerin en az %40'ının Merkez Bankası'na satılma zorunluluğunu teyit eder. 05.05.2025 tarihinden itibaren, 31.07.2025 tarihine kadar İBKB veya DAB'a bağlanan ihracat bedellerinin en az %35'inin satılması zorunluluğu getirilmiştir.

Donald Trump'ın gümrük vergilerinin ne kadar etkili olduğuna dair bazı sonuçlar: ABD'ye ekonomik etki: Trump, gümrük vergilerinin ABD'nin ticaret açığını kapatacağını ve ekonomik güvenliğini artıracağını savunmaktadır. Türkiye'ye etkisi: Türkiye, Trump'ın yeni gümrük vergilerinden en az etkilenen ülkelerden biri olmuştur. Küresel ticaret: Trump'ın gümrük vergisi kararları, küresel ticarette belirsizlik yaratmış ve bazı ülkeleri ABD ile müzakere masasına itmiştir. Genel olarak, Trump'ın gümrük vergileri küresel piyasalarda sert satışlara neden olmuş ve uluslararası ticarette maliyetleri artırmıştır.

Dış ticarette kullanılan bazı hesaplar şunlardır: 102. Bankalar Hesabı: İhracat ve ithalat para tahsil ve transfer işlemlerinde kullanılır. 150. İlk Madde ve Malzeme Hesabı: İthalat işlemlerinde kullanılır. 153. Ticari Mallar Hesabı: İthalat işlemlerinde kullanılır. 120. Alıcılar Hesabı: İhraç kayıtlı satış ve yurtiçi satış işlemlerinde kullanılır. 159 ve 259. Verilen Sipariş Avansları Hesabı: İthalat işlemlerinde kullanılır. 191. İndirilecek KDV Hesabı: Yüklenen KDV ve yurtiçi alış işlemlerinde kullanılır. 320. Satıcılar Hesabı: İthalat işlemlerinde kullanılır. 340. Alınan Sipariş Avansları Hesabı: İhracat işlemlerinde kullanılır. 391. Hesaplanan KDV Hesabı: İhraç kayıtlı satış ve yurtiçi satış işlemlerinde kullanılır. 392. Diğer KDV Hesabı: KDV terkin işlemlerinde kullanılır. 600. Yurtiçi Satışlar Hesabı: İhraç kayıtlı satış işlemlerinde kullanılır. 610. Satış İadeleri Hesabı: İhraç kayıtlı satış işlemlerinde kullanılır. 601. Yurtdışı Satışlar Hesabı: İhracat işlemlerinde kullanılır. 612. Diğer İndirimler Hesabı: Kur farkı gider işlemlerinde kullanılır. 646. Kambiyo Gelirleri Hesabı: Kur farkı gelir işlemlerinde kullanılır. 656. Kambiyo Giderleri Hesabı: Kur farkı gider işlemlerinde kullanılır.

Dış ticarette muhasebe tutmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: Döviz işlemlerinin kaydı: Yabancı paralı alınan çekler, tahsil edildiğinde veya elden çıkarıldığında Merkez Bankası efektif alış kuru üzerinden ilgili hesaplara kaydedilir. Stokların takibi: İhraç edilmek üzere satın alınan ticari mallar, önce "153. Ticari Mallar Hesabı"na borç kaydedilir. Kur farklarının işlenmesi: Yurt dışında bırakılan ihracat bedeli, her dönem sonunda değerleme gerektirir. Belgelerin düzenlenmesi: Dış ticarette fatura, gümrük beyannamesi, sigorta belgeleri gibi çeşitli belgeler kullanılır. Dış ticarette muhasebe işlemleri, uluslararası finansal raporlama standartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Bu nedenle, bir muhasebe profesyoneli veya dış ticaret muhasebesi konusunda uzman bir danışmandan destek alınması önerilir.

2024 yılı Kasım ayında dış ticaret açığının artmasının birkaç nedeni vardır: Enerji ve altın ihracatında düşüş. Euro/dolar paritesindeki düşüş. İthalat artışı. Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre, 2024 yılı Kasım ayında ihracat ise bir önceki yılın aynı ayına göre %3,1 azalarak 22 milyar 289 milyon dolar olmuştur.

2025 yılı itibarıyla çelik tarifelerinin kapsadığı bazı ülkeler: Kanada ve Meksika: ABD'nin bu ülkelerden çelik ithalatına uyguladığı %30'luk tarife, bu ülkeleri olumsuz etkiliyor. Avrupa Birliği (AB): ABD'nin çelik tarifelerine karşılık, AB de Amerikan ürünlerine vergi uyguluyor. Asya ülkeleri: Örneğin, Vietnam'a %46, Güney Kore'ye ise %26 tarife uygulanıyor. Çin: ABD'nin getirdiği tarifeler, Çin'i de etkiliyor ve Çin, Asya, Afrika ve Latin Amerika'daki pazarlara yöneliyor. Ayrıca, Trump döneminde getirilen tarifeler, tüm ülkeleri eşit şekilde etkileyecek şekilde düzenlenmiştir.

Türkiye'de cari açığın Kasım 2024'te artmasının bazı nedenleri: Tüketim ve ara malı ithalatındaki artış. Olumlu baz etkilerinin terse dönmesi. Net hata ve noksan kaleminde açık verilmesi. Yurt dışı yerleşiklerin DİBS piyasasında net alış yapması. Kasım ayında cari işlemler hesabı 2 milyar 871 milyon dolar açık vermiş, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 3 milyar 443 milyon dolar fazla kaydetmiştir.

Eritre'nin temel geçim kaynakları şunlardır: Tarım ve Hayvancılık: Eritre'de nüfusun %80'i tarım ve hayvancılıkla uğraşır. Madencilik: Eritre, altın, gümüş, bazal, çinko gibi kıymetli maden yataklarına sahiptir. Balıkçılık: Eritre'nin Kızıldeniz'e kıyısı olması, balıkçılığı da önemli bir geçim kaynağı yapar. Dış Ticaret: Eritre'nin dış ticaretinde Çin, Güney Kore ve Mısır gibi ülkelerle yapılan ticaret öne çıkar.

Dış ticaret işlemleri muhasebeleştirilirken Tekdüzen Hesap Planı kullanılır. Ayrıca, yabancı paralı işlemlerin takibini kolaylaştırmak ve kur farkından oluşan kambiyo kâr ya da zararının hesaplanmasını kolaylaştırmak amacıyla "98 Hesap Grubu" gibi nazım hesaplar da kullanılabilir.

E-ihracat ve e-ithalat arasındaki temel fark, operasyonun coğrafi kapsamıdır. E-ihracat, bir ürün veya hizmetin internet ortamında yurt dışına satılmasıdır. E-ithalat ise, yurt dışından mal veya hizmet getirme işlemidir. Diğer farklar: Gümrük ve lojistik: E-ihracatta gümrük işlemleri ve lojistik süreçler daha karmaşıktır. Ödeme sistemleri: E-ithalatta ödeme süreçleri, ithalatçı ülkenin gümrük vergilerine tabidir. Vergi ve KDV oranları: E-ihracat ve e-ithalat için vergi ve KDV oranları farklılık gösterir.

ABD'nin gümrük vergisi uygulamasının Türkiye'ye etkileri şu şekilde özetlenebilir: İhracatta maliyet artışı. Döviz kuru üzerinde baskı. Alternatif pazar arayışı. İkili ilişkilerde gerilim riski. Sektörlere etkisi. ABD'nin gümrük vergisi uygulaması, Türkiye için düşük vergi oranlarıyla en az etkilenen ülkelerden biri olmuştur.

Proforma faturada bulunması gereken bazı bilgiler: Fatura tarihi. Mal veya hizmet cinsi. Alıcı ve satıcının bilgileri: isim/unvan, adresler. Ödeme şekli. Malların menşei. Teslim şekli. Mal veya hizmetin birim fiyatı, miktarı ve tutarı. Malların ağırlığı, ebatları, miktarı. Sevkiyatın şekli. Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar. Navlun ve sigorta prim tutarları. Düzenleyenin imzası. Proforma faturada standart bir içerik şartı bulunmadığından, proforma fatura düzenleyen firmanın sektörüne göre farklı bilgiler de eklenebilir.

TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) belgesi almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. E-imza edinme: Yetkili elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından bir elektronik imza (e-imza) alınmalıdır. 2. Bakanlık web sitesine giriş: Ticaret Bakanlığı’nın resmi web sitesine (ticaret.gov.tr) e-imzayla giriş yapılmalıdır. 3. Firma bilgilerini girme: “Firma Tanımlama” bölümüne girilerek vergi numarası ve diğer gerekli bilgiler eksiksiz doldurulmalıdır. 4. E-imza ile onaylama: Bilgiler kontrol edildikten sonra işlem e-imzayla onaylanmalıdır. 5. Yetkilendirme işlemi: TAREKS üzerinden işlem yapacak kullanıcılar “Yetkilendirme Başvurusu” kısmından yetkilendirilmelidir. 6. Belgelerin teslimi: Gerekli belgeler (imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb.) dilekçe ile birlikte Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne teslim edilmelidir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra firma TAREKS sistemine tanımlanmış olur. Daha fazla bilgi için Ticaret Bakanlığı'nın resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Yıllara göre dış ticaret, aşağıdaki adımlar izlenerek hesaplanabilir: 1. Toplam ihracatın belirlenmesi. 2. Toplam ithalatın belirlenmesi. 3. Net ihracatın hesaplanması. Net ihracat = Toplam ihracat – Toplam ithalat. Dış ticaret dengesi, ihracat ve ithalat arasındaki farkı ifade eder. Dış ticaret verileri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından genel ticaret sistemine göre yayımlanmaktadır.