Sensörlər

Uçaklarda altimetre, statik basınç ile çalışır. Altimetrenin çalışma prensibi şu şekildedir: Basınç ölçümü. Genişleme ve daralma. Gösterge. Altimetre, görünüş olarak saate benzer ve boyları birbirinden farklı üç adet gösterge koluna sahiptir. Ayrıca, pilotun altimetreyi değişen dış basınca göre ayarlaması gerekir.

Prob çeşitlerinden bazıları şunlardır: Sıcaklık probları. Basınç probları. pH probları. İletkenlik probları. Genel amaçlı pasif problar. Aktif problar. Diferansiyel problar. Ultrason probları. CW Doppler probları. Endokonstriyal problar. Prob çeşitleri, kullanım alanına ve ölçüm yapılan fiziksel veya kimyasal parametreye göre farklılık gösterebilir.

Esit S tipi loadcell, S şeklindeki tasarımı sayesinde çekme ve basma kuvvetlerini hassas bir şekilde ölçebilen bir yük hücresidir. Bazı özellikleri: Kullanım alanları: Orta kapasiteli tank tartımı, tumba kantarları, elektromekanik kantarlar, çekme-koparma test cihazları ve proses yük uygulamalarında kullanılır. Malzeme: Gövdesi alaşım çeliğinden yapılmış olup, korozyona karşı dayanıklı özel boya ile kaplanmıştır. Koruma sınıfı: IP68 sınıfında suya karşı tam koruma sağlar. Esit S tipi loadcell, endüstriyel tartım sistemlerinde yaygın olarak tercih edilir.

Sıvı seviye radarı, sıvı seviyesini ölçmek için elektromanyetik radar dalgaları kullanır. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Dalgaların Gönderilmesi: Radar sensörü, yüksek frekansta radar dalgalarını sıvıya doğru gönderir. 2. Yansıma: Bu dalgalar, sıvı yüzeyinden yansıyarak sensöre geri döner. 3. Zaman Ölçümü: Sensör, yansıyan radar dalgalarının geri dönüş süresini ölçer. 4. Mesafe ve Seviye Hesaplama: Geri dönüş süresi, sıvının yüzeyine olan mesafe ile orantılıdır ve bu mesafe kullanılarak sıvı seviyesi hesaplanır. Radar sensörleri, özellikle yüksek sıcaklıklar ve basınçlar altında çalışabilme özelliği ile dikkat çeker.

Transmitter çeşitlerinden bazıları şunlardır: Basınç transmitterleri. Sıcaklık transmitterleri. Akış transmitterleri. Seviye transmitterleri. Nem transmitterleri. pH transmitterleri. Çok fonksiyonlu transmitterler. Transmitter çeşitleri, endüstriyel otomasyon sistemlerinde farklı ihtiyaçlara çözüm sunar.

Termolog, sıcaklık ve nem verilerinin istenen zaman aralıklarında otomatik veya manuel olarak sorgulanarak günlük oluşturulmasını sağlayan bir devredir. Termolog'un çalışma şekli şu şekildedir: 1. İlgili verilerin alınacağı ortamda network bulunur. 2. Devre kurularak ağ yapısına dahil edilir. 3. Verilen yazılımlarla sorgulanarak veriler toplanır. Termolog'un bazı kullanım alanları şunlardır: aile hekimliğinde aşıların ve soğukta saklanması gereken ilaçların saklama koşullarının takibi; soğuk oda sıcaklık koşullarının takibi ve kayıtlandırılması; genel sıcaklık takibi ve kayıtlandırma projeleri; arşiv odaları için sıcaklık haritası belirleme ve seyir kayıtları oluşturma; soğuk dolaplar için sıcaklık haritası belirleme ve seyir kayıtları oluşturma. Termolog'un çalışma şekli hakkında daha detaylı bilgi için kullanım kılavuzuna başvurulabilir.

Lidar ve radar arasındaki temel farklar şunlardır: Kullanılan dalga türü: Lidar, ışık dalgaları (lazer ışınları) kullanırken, radar radyo dalgaları kullanır. Çalışma prensibi: Lidar, nesne ile sensör arasındaki mesafeyi ölçmek için lazer darbeleri gönderir ve geri yansımayı ölçer; radar ise nesnelerin yerini, yönünü ve hızını belirlemek için elektromanyetik dalgalar kullanır. Çözünürlük ve doğruluk: Lidar, yüksek uzamsal çözünürlük ve doğruluk sunar, ancak radardan daha kısa bir menzile sahiptir. Hava koşullarına dayanıklılık: Lidar, sis, yağmur ve kar gibi atmosferik koşullardan etkilenebilir. Maliyet: Lidar sistemleri genellikle daha pahalıdır. Kullanım alanları: Lidar, genellikle otonom araçlar, çevresel izleme ve altyapı değerlendirmesinde kullanılır.

Loadcell (yük hücresi), aşağıdaki tartı ve ölçüm cihazlarında kullanılır: Endüstriyel tartılar. Elektronik teraziler. Otomotiv sektörü. Malzeme test ekipmanları. Güvenlik sistemleri. Gıda ve içecek endüstrisi. Ayrıca, loadcell'ler kuvvet ve basınç ölçümlerinde hidrolik ve pnömatik sistemlerde de kullanılır.

Jiroskopun önemli olmasının bazı nedenleri: Yönelim ve denge ölçümü: Jiroskop, bir nesnenin açısal hızını ve yönelimini hassas bir şekilde ölçer, bu da denge ve daha doğru navigasyon verisi sağlar. Geniş kullanım alanı: Jiroskoplar, akıllı telefonlardan havacılık ve uzay sektörüne, otomotivdan sanal gerçeklik uygulamalarına kadar birçok alanda kullanılır. Hızlı tepki: Jiroskop, hareket algılama konusunda oldukça hızlı tepki verir, bu da onu dinamik ortamlarda güvenilir bir yardımcı yapar. Hassas ölçüm: Jiroskoplar, hassas hareket algılamaya ihtiyaç duyulan alanlarda kritik öneme sahiptir. Enerji verimliliği: MEMS gibi bazı jiroskop türleri, enerji verimliliği sağlar.

Sagnac interferometresi, dönen bir platform kullanarak mesafeyi ölçen bir interferometre türüdür. Sagnac interferometresinin çalışma prensibi: Işık, yarı saydam bir ayırıcı plaka ile bir daire içinde yayılan ve aynalar tarafından ayırıcıya geri getirilen iki ışına bölünür. Düzenin simetrisi nedeniyle, ışınlar arasındaki aynaların konumu ne olursa olsun, sabit bir yol farkı korunur. İnterferometre döndürüldüğünde, ışınlar arasında Sagnac etkisi olarak adlandırılan bir faz kayması oluşur. Girişim saçaklarının kayması, platformun açısal hızıyla orantılıdır. Kullanım alanları: Fiber optik jiroskoplar ve halka lazer jiroskoplar gibi atalet yönlendirme sistemlerinde kullanılır. Yüksek stabilite gerektiren uygulamalarda tercih edilir.

Complementary filter (tamamlayıcı filtre) için kullanılan bazı cihazlar şunlardır: MPU-6050. Arduino Nano. Complementary filter, genellikle ivmeölçer ve jiroskop gibi sensörlerin verilerini birleştirmek ve her iki sensörün avantajlarından yararlanmak için kullanılır.

Kapasitif algılama, iki farklı şekilde gerçekleştirilebilir: 1. Kapasitif Gerilim Algılama ve Gösterge Sistemleri: Bu sistemler, orta gerilim panolarında bara üzerinde gerilim olup olmadığını gösterir. Kapasitif gerilim bölücü kullanılarak yüksek gerilim bölünür ve kapasitif gösterge cihazının okuyabileceği bir gerilim değeri elde edilir. Akım yolu üzerinde gerilimin düşürülmesi veya yükseltilmesi gibi bir çalışma prensibi yoktur. 2. Kapasitif Sensörler: Kapasitif sensörler, temaslı veya temassız şekilde her türlü malzemeyi algılar. İki plakadan oluşan bir kondansatör, güçle beslendiğinde plakaların arasında elektrik üretir. Bir hedef algılama alanına girdiğinde, sığa değişiklik olur ve çıkış anahtarlanır.

Algılayıcı ve dönüştürücü dersinde işlenen bazı konular: Algılayıcı ve dönüştürücülerin genel çalışma prensipleri ve temel kavramlar. Ölçme kavramları ve temel devre yapıları. Arabirim elektronik devreleri. Algılayıcı çeşitleri ve genel kullanım alanları. Sıcaklık, basınç, optik, manyetik, pozisyon, seviye ve yer değişimi algılayıcıları. Akustik, nem, kimyasal algılayıcılar. Canlı ve hareket dedektörleri, yangın dedektörleri. Algılayıcılar ve dönüştürücüler ile birlikte kullanılan devre yapıları, analog/sayısal ve sayısal/analog çeviriciler. Biyosensörler ve uygulama alanları.

Hız enkoderi, bir milin dönme veya öteleme hareketine karşılık sayısal bir elektrik sinyali üreten elektromekanik bir cihazdır. Hız enkoderi olarak da kullanılabilen bazı enkoder türleri: Artımsal (incremental) enkoderler: Hareket boyunca artış veya azalış sinyalleri üretir ve güç kesintisi yaşandığında pozisyon bilgisi sıfırlanır. Mutlak (absolute) enkoderler: Her pozisyonun kendine özgü bir dijital kodu vardır ve enerji kesintisi olsa bile pozisyon bilgisi korunur. Lineer enkoderler: Doğrusal hareketi ölçmek için kullanılır ve yüksek çözünürlük sunar. Manyetik enkoderler: Zorlu ortamlarda sorunsuz çalışabilir. Hız enkoderleri, endüstriyel otomasyon, CNC makineleri, robotik sistemler ve motor kontrol uygulamalarında yaygın olarak kullanılır.

Baykon tartım indikatörü (göstergesi), endüstriyel alanlarda ağırlık ölçümlerinin doğru bir şekilde yapılmasını sağlayan bir cihazdır. Yük hücrelerinden gelen sinyalleri alarak bunları dijital ağırlık değerlerine çevirir ve ekranda gösterir. Baykon tartım indikatörlerinin bazı türleri şunlardır: Temel tartım göstergeleri. Kontrol tartım indikatörleri. Exproof indikatörler. Yazıcılı tartım indikatörleri. Baykon, BX30, BX30D, BX11 gibi farklı ihtiyaçlara uygun çeşitli tartım indikatörleri üretmektedir.

Diyafram sensörünün çalışma prensibi, sensör tipine göre değişiklik gösterir: Kapasitif diyafram sensörleri. Piezoelektrik diyafram sensörleri. Strain gage (gerinim ölçer) diyafram sensörleri. Optik diyafram sensörleri. Diyafram sensörleri, genellikle basınç değişikliklerini elektrik sinyaline dönüştürerek çalışır.

Artımsal enkoder, dönen mil için sürekli sinyal üreterek bulunduğu konumu bilgilendirmede ve sayma işlemlerinde kullanılır. Çalışma prensibi: Pals üretimi: Enkoder, her tur için kontrol ünitesine tur başına pals sayısı gönderir. Konum belirleme: Kontrol ünitesi, bu palsleri sayarak güncel konumu belirler. Yön belirleme: A ve B fazları, dönüş yönünü ayırt etmek için faz farklı olarak sinyal verir. Sıfır geçişi: Z sinyali, sıfır geçiş sinyali olup bir turda sadece bir kez çıkış verir ve bu, enkoderin testinde önemlidir. Artımsal enkoderler, endüstriyel robotlar, CNC tezgahları, antenler, medikal cihazlar, paketleme makineleri gibi birçok alanda kullanılır.

Encoder çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Çalışma şekline göre: doğrusal çalışan (linear); dönel çalışan (rotary). Bağlantı şekline göre: milli tip (shaft); delik milli tip (hollow shaft). Sensör tipine göre: optik algılamalı; manyetik algılamalı. Konum belirleme şekline göre: artımsal (incremental); mutlak (absolute). Çıkış sinyallerine göre: kare dalga üreten; sin-cos dalga üreten. Ayrıca, optik, manyetik, mekanik ve dirençli sistemler kullanarak sinyal oluşturan encoder çeşitleri de bulunmaktadır.

Smart Sensor AS892, 200°C ile 2200°C arasında sıcaklık ölçümü yapabilir.

Fiat Doblo'da lambda (oksijen) sensörünün konumu, aracın modeline ve motor tipine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle egzoz manifoldunda veya emme manifoldunda bulunur. Daha spesifik bir konum için aracın servis kılavuzuna başvurulması önerilir. Ayrıca, aşağıdaki siteler Fiat Doblo için yedek parça ve sensör bilgileri sunabilir: parcafilosu.com.tr; srcotomotiv.com; otoerdem.com.