Kıkırdak

Perikondriyum, kıkırdak dokusunun etrafında bulunan bağ dokusu kılıfıdır ve iki ana işlevi vardır: 1. Kıkırdak hücrelerini beslemek: Perikondriyumda bulunan damarlardan çıkan besin maddeleri, difüzyon yoluyla kıkırdak dokusuna iletilir. 2. Büyüme ve onarımı sağlamak: Perikondriyumdaki hücreler farklılaşarak yeni kondroblastlar oluşturur ve bu sayede kıkırdak, özellikle yaşam boyunca kontrollü bir süreç olan apozisyonel büyüme ile büyür. Perikondriyum, eklem kıkırdaklarında ve fibröz kıkırdakta bulunmaz.

Evet, burun ameliyatı ile kıkırdak düzeltilebilir. Burun kıkırdağındaki deformasyonları düzeltmeyi amaçlayan rinoplasti türüne, sadece kıkırdak üzerine yapılan burun estetiği denir. Ayrıca, burun septum deviasyonu (burun kıkırdak eğriliği) ameliyatı ile kıkırdak eğriliği düzeltilebilir.

Kıkırdaktaki kalsiyumun kemiğe nasıl çevrildiği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, kemik ve kıkırdak oluşumunda rol oynayan bazı faktörler şunlardır: Hormonlar. Mineraller. Vitaminler. Genetik özellikler. Beslenme. Kemik ve kıkırdak oluşumu hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: acikders.ankara.edu.tr; tipders.blogspot.com; biyolojiportali.com; bikifi.com.

Shark kıkırdağı, genellikle dietary supplement (gıda takviyesi) olarak pazarlanır ve çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılır, ancak bu kullanımların çoğu bilimsel kanıtlarla desteklenmemektedir. Bazı kullanım amaçları: Kanser tedavisi: Kıkırdağın, kan damarlarının büyümesini engelleme özelliği olduğu düşünülse de, insan üzerinde yapılan klinik denemeler bu iddiayı doğrulamamıştır. Osteoartrit: Artrit semptomlarını hafifletebileceği yönünde anekdotsal iddialar bulunsa da, bu konuda da yeterli kanıt yoktur. Kaposi sarkomu: Düşük dozlarda uzun süreli kullanımda bir vaka raporunda iyileşme gözlemlenmiştir, ancak bu da bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Shark kıkırdağı takviyeleri, yüksek kalsiyum içeriği nedeniyle sağlık sorunlarına yol açabilir ve alerjik reaksiyon riski taşır. Shark kıkırdağı kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kıkırdak grefti, bir bölgeden alınan kıkırdağın başka bir bölgeye nakledilmesi işlemidir. Osteokondral greft, aynı türdeki doku naklinin, genetik olarak farklı iki kişi arasında gerçekleştiği greft çeşididir. Greft, vücuttaki dokuların, bu dokuyu besleyen damar bağlantıları ve sinir bağlantıları olmadan alınarak vücut içerisinde herhangi bir yere nakledilmesine denir. Osteoartiküler terimi hakkında bilgi bulunamadı.

Kostokondrit, kaburgaları göğüs kemiğine bağlayan kıkırdağın iltihaplanması durumudur. Belirtileri: Göğüs bölgesinde ağrı, hassasiyet ve şişlik; Derin nefes alma, öksürme veya hapşırma ile artan ağrı; Kol, omuz veya sırt bölgesine yayılan ağrı. Nedenleri: Kesin nedeni her zaman belirlenemez. Yaralanma veya travma, enfeksiyonlar, artrit, fibromiyalji, tümörler, stres ve kötü duruş gibi faktörler iltihaplanmaya yol açabilir. Tedavi: Genellikle tedavi olmadan kendiliğinden geçer. Ağrı ve iltihabı azaltmak için ilaçlar, fizik tedavi ve istirahat önerilebilir. Kostokondrit ağrısı kalp krizine benzeyebilir, bu nedenle göğüs ağrısı durumunda acilen tıbbi yardım alınmalıdır.

Kondrin, kıkırdak yapı hücrelerinin salgıladığı ara maddedir. Dolayısıyla, kondrin lakün ifadesi, kıkırdak hücrelerinin salgıladığı ara maddenin bulunduğu boşlukları ifade edebilir. Kıkırdak dokusu, kan damarı içermediğinden beslenmesi ve atık maddelerin uzaklaştırılması difüzyonla gerçekleşir.

Burun ve kulakta kıkırdak bulunmasının birkaç önemli işlevi vardır: 1. Burun Kıkırdağı: Burun kıkırdağı, burnun dış ve yapısal şeklini korur. 2. Kulak Kıkırdağı: Kulak kıkırdağı, ses dalgalarını toplayarak kulak kanalına yönlendirir.

Kondrosit, kıkırdak dokusunu oluşturan ve kollajen üretiminden sorumlu olan hücrelerdir. Başlıca işlevleri: Kıkırdak matriksini üretmek ve korumak; Tip II kollajen, proteoglikan ve kondronektin sentezlemek. Kondrositler, 15-55 yaş arasındaki hastalara, femoral kondiller, kıkırdak hasarları, tendon hasarları, tendinit problemleri, eklem dejenerasyonları, spor yaralanmaları ve osteoartrit gibi durumlarda kullanılmaktadır. Ayrıca, kondrositlerin kollajen tabanlı bir membran üzerine ekilerek (kondromembran) hasarlı doku üzerine “yama” şeklinde uygulanması da mümkündür.

Diz eklem kıkırdağı tamiri için kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Artroskopik mikrokırık: Kıkırdak hasarı 4 santimetrekareden az olan hastalara uygulanır. Mozaikplasti (osteokondral otogreftleme): Hasarlı kıkırdak temizlenir ve sağlıklı kıkırdak, altındaki kemik ile birlikte hasarlı bölgeye nakledilir. Osteokondral allogreft nakli: Hasarlı bölgeye, kadavradan alınan kıkırdak-kemik doku nakli yapılır. Kök hücre tedavisi: Hastanın kendi vücudundan alınan veya laboratuvar ortamında üretilen kök hücreler, hasarlı bölgeye enjekte edilerek kıkırdağın onarılması ve yenilenmesi amaçlanır. Hyaluronik asit enjeksiyonları: Eklem içindeki iltihabı azaltıcı etkileri vardır. Tedavi planı, hastanın durumuna göre uzman bir doktor tarafından belirlenmelidir.

Perikondrium, kıkırdaklı dokuyu çepeçevre saran bağ doku kılıfıdır. Özellikleri: Katmanlar: Dış fibröz tabaka (tip I kollajen, fibroblastlar, kan damarları) ve iç sellüler tabakadan (kondrojenik hücreler ve kondroblastlar) oluşur. Fonksiyonlar: Kıkırdak hücrelerinin beslenmesini sağlar, yeni kıkırdaklı maddelerin kaynağıdır ve kıkırdağın büyümesine katkıda bulunur. Bulunmadığı yerler: Eklem yüzlerini örten epifiz plağı ve fibröz kıkırdakta bulunmaz. Perikondrium, hiyalin ve elastik kıkırdaklarda bulunurken, fibröz kıkırdakta bulunmaz.

Soluk borusunda at nalı şeklinde kıkırdak (hiyalin kıkırdak) halkalar bulunur. Soluk borusunun arka yüzeyinde ise kıkırdak bulunmaz.

Kondromin ART, kıkırdak onarımı, ağrı azaltma ve hareket kabiliyetini artırmayı hedefleyen bir takviye edici gıdadır: Glukozamin sülfat ve kondroitin sülfat: Kıkırdak yapısını güçlendirir ve eklem ağrılarını hafifletir. MSM (metilsülfonilmetan): Eklem iltihaplarını azaltır. Hyaluronik asit: Eklem sıvısının kayganlığını artırır. Tip 1 ve Tip 2 kollajen: Doku yenilenmesine katkı sağlar. Kurkumin ve boswellia: Anti-inflamatuar ve ağrı hafifletici etkiler gösterir. Yumurta zarı ve zencefil: Eklem sağlığını destekler. Manganez: Kıkırdak yapısında rol oynar. Kondromin ART'ı kullanmadan önce bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.

Septum, hem kıkırdak hem de kemik yapılardan oluşur. Ön kısım kıkırdaktan oluşur. Arka kısım ise kemikten oluşur. Bu yapı, burun deliklerinin ve pasajlarının birbirinden ayrılmasını sağlar.

Kıkırdak büyümesini uyaran bazı faktörler şunlardır: Hormonlar: Tiroksin, testosteron, somatotropin kıkırdak büyümesini ve matris şekillenmesini uyarırken, kortizon ve östradiol gibi hormonlar bu süreci baskılar. Büyüme faktörleri ve sinyal molekülleri: TGF-β (transforme edici büyüme faktörü beta), Ihh (Indian hedgehog) ve PTHrP (paratiroid hormonla ilişkili protein) gibi moleküller, kıkırdak hücrelerinin çoğalmasını ve matris üretimini uyarır. Perikondriyum: Özellikle çocuklarda ve ergenlerde perikondriyumun iç tabakasındaki kondroblastlar, sürekli bölünerek ve olgunlaşarak kıkırdağa yeni hücreler ekler. Besin ve oksijen desteği: Perikondriyumda yer alan damarlar, büyüme sürecinde artan hücresel aktiviteyi finanse edebilecek miktarda oksijen ve besini bölgeye getirir. Mikrokırık, delme ve abrazyon artroplastisi gibi cerrahi teknikler: Bu yöntemler, yeni kan akışı oluşturarak yeni kıkırdak büyümesini teşvik eder.

Parmak esnekliğini belirleyen bazı faktörler: Genetik yapı: Bağ dokusunu oluşturan kollajen liflerinin farklılığı esnekliği etkileyebilir. Eklem yapısı: Eklem çukurunun sığ olması, kemiklerin daha fazla hareket etmesine olanak tanır. Yaş: Yaş ilerledikçe eklemlerdeki kıkırdak dokusu aşınabilir ve bu durum hareket kabiliyetini azaltabilir. Fiziksel aktivite: Düzenli egzersiz ve fiziksel aktivite, eklemlerin esnekliğini artırabilir. Sağlık durumu: Romatizmal hastalıklar gibi durumlar esnekliği etkileyebilir. Aşırı esneklik, "Beighton Puanlama Sistemi" gibi testlerle ölçülebilir. Aşırı esneklik, bazen genetik bir bağ doku hastalığı olan Ehlers-Danlos Sendromu (EDS) ile ilişkili olabilir.

Kemikler, enine ve boyuna şu yapılar sayesinde uzar: Epifiz plağı. Kemik zarı (periost).

Tıpta "karto" kelimesi, CARTO teknolojisini ifade edebilir. CARTO, atriyal fibrilasyon ablasyonunda kullanılan bir sistemdir. Bu sistem, elektroanatomik görüntüleme sağlar ve aşağıdaki özellikleri içerir: Yüksek doğruluk payı. İşlem süresinin kısalması ve güvenliğin artması. Kompleks aritmilerin tedavisi. Floroskopi süresinin azalması. Ayrıca, "karto" kelimesi Türkiye Türkçesi ağızlarında patates anlamında da kullanılır.

Soluk borusu kıkırdağı hiyalin kıkırdak türüne aittir.

Kıkırdak dokusu, kemik doku hariç diğer destek dokularından daha sert bir doku olmasına rağmen belirli bir bükülebilme ve esneme özelliği vardır. Ancak kıkırdak, kemik kadar sert ve katı değildir.