İsyan

"Uzay İsyanı" temalı iki farklı film bulunmaktadır: 1. Uzay Yolu IX: İsyan (1998): - Film, Uzay Gemisi Atılgan'ın mürettebatının, Federasyonun barışçıl Ba'ku halkına karşı komplo kurduğunu keşfetmesi ve Kaptan Picard'ın bu duruma açık bir isyan başlatmasıyla ilgilidir. 2. Uzaylıların İsyanı (2008): - Film, çok uzak bir gelecekte, bir hapishane gezegeninde çıkan isyanı ve bu isyanı çözmek için gönderilen özel eğitimli bir komando birliğini konu almaktadır.

Genç Osman'ın yapmaya çalıştığı bazı yenilikler nedeniyle Yeniçeriler isyan etti: 1. Yeniçeri ve Sipahi Ocaklarını Kaldırmak: Genç Osman, bu ocakları kapatıp Anadolu, Suriye ve Mısır Türklerinden oluşan yeni bir ordu kurmak istiyordu. 2. Devlet Kurumlarındaki Devşirmeleri Temizlemek: Devlet mekanizmasını devşirmelerden arındırıp Türkleri getirmek istiyordu. 3. Kıyafet Değişikliği: Gösterişli kaftan ve kavuklar yerine sade giysiler giyilmesini planlıyordu. 4. Sermaye Değişikliği: Osmanlı Devleti'nin başkentini Bursa'ya veya farklı bir Anadolu şehrine taşımayı düşünüyordu. Bu yenilikler, Yeniçerilerin ve diğer devlet adamlarının çıkarlarını tehdit ettiği için isyana yol açtı.

Hayvan Çiftliği'nde domuzlar, Beylik Çiftliği'ndeki diğer hayvanlarla birlikte isyana, çiftlik sahibi Bay Jones'un baskıcı yönetiminden kurtulmak ve daha eşitlikçi bir yönetim oluşturmak için isyan ettiler. Bu isyan, domuzlardan Koca Reis'in anlattığı bir rüyadan etkilenerek başladı.

Kapıkulları'nın isyan etmesinin birkaç nedeni vardı: 1. Maaş ve Bahşişlerin Zamanında Ödenmemesi: Kapıkulu askerlerinin ulufe (maaş) ve cülus bahşişlerinin uzun süre ödenmemesi. 2. Düşük Ayarlı Para Kullanımı: Aldıkları akçelerin ayarının düşük olması. 3. Disiplinin Bozulması: Kapıkulu Ocağı'nda disiplinin bozulması ve "ocak devlet içindir" anlayışının benimsenmesi. 4. Usulsüzlükler ve Haksız Alımlar: Orduya kanun dışı kimselerin alınması ve usulsüzlük yapılması. 5. Ekonomik Nedenler: Devletin kontrollü enflasyonla ücretleri düşürmesi ve bu durumun direnişlere yol açması. 6. Siyasi Etkiler: Bazı devlet adamları ve saray kadınlarının askerleri ayaklandırması.

Toplumsal isyanlar farklı nedenlerle ve şekillerde ortaya çıkabilir, başlıca çeşitleri şunlardır: 1. Siyasi İsyanlar: Halkın mevcut yönetime veya hükümet politikalarına karşı çıkmasıyla meydana gelir. 2. Ekonomik İsyanlar: Ekonomik adaletsizlikler, ağır vergiler, gelir eşitsizliği gibi faktörler nedeniyle çıkar. 3. Toplumsal İsyanlar: Bir grubun haklarının ihlal edilmesi, ayrımcılığa uğraması veya baskıya maruz kalması sonucu ortaya çıkar. 4. Bireysel İsyanlar: Bireyin otoriteye ya da toplumsal normlara karşı gelmesi. 5. Pasif Direniş: Şiddet kullanmadan yapılan bir başkaldırı türüdür.

"Celda 211" dizisi, hapishane isyanı sırasında orada mahsur kalan bir insan hakları avukatının hayatta kalmak için mahkûm taklidi yapmasını konu almaktadır. Kaotik ortam ve yaşadığı kayıplar, avukatın içindeki karanlığı ortaya çıkarır.

Satraplar, Pers İmparatorluğu'nda çeşitli nedenlerle isyan ettiler: 1. Merkezi Otoritenin Zayıflaması: Pers kralı II. Artakserkses döneminde, satrapların kendi bölgeleri içinde güç kazanması ve merkezi otoriteye karşı çıkmaları, imparatorluğun çöküşündeki en önemli etmenlerden biri oldu. 2. Ekonomik Nedenler: Satraplar, kral tarafından kendilerine verilen yetkileri genişleterek, kendi kasalarını doldurmak suretiyle menfaatlerine göre vergi toplamaya başladılar. Bu durum, halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtı. 3. Kişisel Çıkarlar: Satraplar, krala yaranabilmek adına birbirleri ile mücadeleye girdiler ve bu da imparatorluğun iç çatışmalarını artırdı. 4. Dış Etkenler: Perslere karşı ayaklanan Kıbrıs ve Mısırlılara Atina'nın destek vermesi, satrapların Perslere karşı Spartalılarla ittifak kurmasına ve isyan etmelerine neden oldu.

Ömer Muhtar, İtalya'ya karşı 22 yıl süren direnişi ve ilerlemiş yaşına rağmen İtalyan işgal güçlerine karşı mücadelesini sürdürmesi nedeniyle idam edilmiştir. 11 Eylül 1931'de, Slunta bölgesinde İtalyanlara esir düştükten sonra, sahil şeridindeki toplama kamplarına gönderilen sivil halkın ihaneti ve İtalya hava kuvvetlerinin saldırıları sonucu yakalanmıştır. Bu olay, Mustafa Akkad'ın "Çöl Aslanı" (1981) filminde de konu edilmiştir.

İsyan temalı bazı filmler şunlardır: 1. Rebellion (1936) - Lynn Shores'un yönettiği ABD yapımı western filmi. 2. Queimada (1969) - Gillo Pontecorvo'nun yönettiği, Marlon Brando'nun oynadığı İtalyan filmi. 3. Kibar Feyzo (1979) - Orhan Aksoy'un yönettiği Türk filmi. 4. Equilibrium (2002) - Kurt Wimmer'in yönettiği ABD yapımı bilimkurgu filmi. 5. Bloody Sunday (2002) - Paul Greengrass'ın yönettiği, 30 Ocak 1972'deki İrlanda protestosunu konu alan film. 6. The Battle of Algiers (1966) - Gillo Pontecorvo'nun yönettiği, Cezayir Savaşı'nı anlatan film. 7. A Prophet (2009) - Fransız yapımı, cezaevindeki isyanı ve hayatta kalma mücadelesini konu alan film.

Damat İbrahim Paşa, Lübnan'a Dürzî isyanını bastırmak amacıyla gitmiştir.

İsyan türleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Siyasi İsyanlar: Mevcut yönetime veya hükümet politikalarına karşı yapılan isyanlardır. 2. Ekonomik İsyanlar: Ekonomik adaletsizlikler, ağır vergiler ve gelir eşitsizliği gibi nedenlerle ortaya çıkar. 3. Toplumsal İsyanlar: Bir grubun haklarının ihlal edilmesi, ayrımcılığa uğraması veya baskıya maruz kalması sonucu meydana gelir. 4. Bireysel İsyanlar: Bir kişinin otoriteye veya kurallara karşı bireysel olarak direnmesi anlamına gelir. 5. Pasif Direniş: Şiddet kullanmadan yapılan bir başkaldırı türüdür.

Mount & Blade II: Bannerlord'da bir krala isyan edince şu olaylar gerçekleşir: 1. Sadakat Düşüşü: İsyan, yerleşkenin sadakatinin düşmesi sonucu başlar. 2. Askeri Grupların Kurulması: Halk, silahlanarak kendi askeri gruplarını oluşturur. 3. Klan Kurma: Bu gruplar, klan şeklinde örgütlenir ve yerleşkeyi ele geçirdikten sonra kendilerini asıl klan olarak belirlerler. 4. Diplomasi ve Büyüme: Uzun süre başarılı olurlarsa, köklü ve kabul edilen bir klan haline gelip diğer klanlarla diplomasi yapabilirler. İsyan, aynı zamanda krallığın zayıflaması ve oyunun hikayesinin değişmesi anlamına da gelir.

Spartacus'un 3. sezonunda yaşananlar özetle şunlardır: 1. Glaber'in Ölümü: Gaius Claudius Glaber'in yenilgisinden sonra, Spartacus ve isyancıları Roma Cumhuriyeti'ne karşı zaferler kazanmaya devam ederler. 2. Yeni Düşmanlar: Ashur'un ölümünden sonra, Naevia ve Crixus birlikte hareket eder ve Roma'ya karşı kanlı çatışmalara girerler. 3. Stratejik Savaş: Marcus Crassus, Roma'nın yardımına çağrılır ve Spartacus'u yenmek için Julius Caesar ile birlikte çalışır. 4. İhanetler ve Ayrılıklar: Crixus, isyancı gruptan ayrılmak ister ve bir grup savaşçıyla birlikte Roma'ya karşı kendi mücadelesini başlatır. 5. Final Savaşı: Sezon, Spartacus'un liderliğindeki kölelerin Roma'ya karşı başlattığı büyük bir savaşla sona erer ve tüm düzen değişir.

Nizam-ı Cedid, Osmanlı Padişahı III. Selim tarafından başlatılan reform hareketleri, Kabakçı Mustafa İsyanı'na neden olmuştur. Bu isyan, 1807 yılında Yeniçeriler'in Nizam-ı Cedid Ordusu'nun kurulmasına karşı çıkmaları ve reformları kendi ayrıcalıklarına bir tehdit olarak görmeleri sonucu çıkmıştır.

Kalender Çelebi ve Şah İsmail aynı kişi değildir. Kalender Çelebi, 1527 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Anadolu'da çıkan dini içerikli bir isyanın lideridir ve Bektaşi tarikatının tekke şeyhliğini yapmıştır. Şah İsmail ise Safevi Devleti'nin kurucusu ve ilk şahıdır (1487-1524).

"Spartacus: Blood and Sand" dizisinin 3. sezonunun 6. bölümü "Spoils of War"da Spartacus ve isyancılar, Roma'ya karşı yeni bir saldırı planlamaktadır. Bu sefer, eski bir Romalı general olan Crassus'a karşı savaşacaklardır. Hem içerideki düşmanlıklarla hem de Romalılarla mücadele ederken, Spartacus ve ekibi, özgürlükleri için son bir umutla savaşırken zorlu kararlar vermek zorunda kalırlar.

Kalender Çelebi İsyanı'nın çıkmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Sosyo-ekonomik faktörler: Tarımsal üretimdeki düşüş ve artan vergi yükü, köylülerin yaşam standartlarını olumsuz etkiledi. 2. Siyasi nedenler: Sultan I. Mehmet'in otoritesinin zayıflaması ve merkezi hükümetin yerel güçlerin bağımsız hareket etmesine izin vermesi. 3. Dini ve etnik farklılıklar: Safevi propagandasının etkisi ve farklı dini grupların destekleri, isyanın yayılmasında etkili oldu. 4. Bektaşi tarikatı: Kalender Çelebi'nin Bektaşi tarikatı şeyhi olması ve bu tarikatın Anadolu'daki faaliyetleri.

"Qatır Məmməd" filmi, 1919-1920 yıllarında Gence'de yaşanan bir isyanı ve bu isyanın lideri olan Qatır Məmməd'in hikayesini anlatıyor. Film, aynı adlı romandan uyarlanmış olup, yönetmenliği Ramiz Hasibov tarafından yapılmıştır.

Konya'daki İstiklal Mahkemesi, Konya İsyanı sonrasında kurulmuştur.

Pazvantoğlu Osman'ın isyan etmesinin birkaç nedeni vardı: 1. Nizâm-ı Cedîd Uygulamaları: Osman, yeni vergiler ihdası nedeniyle halk üzerinde olumsuz etkiler bırakan Nizâm-ı Cedîd uygulamalarına karşı çıktı. 2. Devlet Yönetimine Tepki: Vidin paşasıyla çatışmaya girdi ve Rumeli ile Bulgaristan'daki eşkıya çetelerini devlet aleyhine kışkırttı. 3. Kişisel Hedefler: Büyük hayaller peşinde koşarak, Memleketeyn'i de idaresi altına alıp Osmanlı Avrupası'nın hâkimi olmayı hedefledi. 4. Dış Güçlerin Desteği: Rusya'nın Sırbistan'daki ayaklanmaları kışkırtması ve desteklemesi, Osman'ın isyanında dış güçlerin rolünü düşündürdü.