İslamHukuku

Mehir (mihr), İslam hukukuna göre nikâh akdi sırasında veya sonrasında verilebilir. Ödeme zamanı, tarafların anlaşmasına bağlıdır ve şu şekillerde olabilir: - Mehr-i muaccel: Evlenme anında veya hemen sonrasında peşin olarak ödenir. - Mehr-i müeccel: Belirli bir şartın gerçekleşmesi veya belirli bir sürenin geçmesi halinde ödenir, örneğin evliliğin belirli bir süre devam etmesi veya boşanma halinde.

Talak kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. İslam Hukuku: Talak, İslam hukukunda erkeğin karısını boşaması anlamına gelir ve evliliğin sona erdirilmesi için kullanılan bir terimdir. 2. Coğrafya: Nijer'in kuzeybatısında yer alan, kumullarla kaplı geniş bir bölgeye de talak denir. 3. Genel Kullanım: Türkçede talak, "serbest bırakmak" veya "bağından kurtulmak" anlamlarına gelir.

Tahric ve tedric farklı anlamlara sahiptir: 1. Tahric: Hadis ilminde iki farklı anlamda kullanılır. - Rivayet anlamında: Bir hadisin isnadıyla birlikte bir kitapta nakledilmesi. - Kaynak gösterme anlamında: Bir kitaptaki hadislerin teker teker ele alınarak isnadlarının gösterilmesi ve sıhhat durumlarının belirtilmesi. 2. Tedric: Genel olarak "aşamalı ilerleme" veya "derecelendirme" anlamına gelir. - İslam hukukunda: Hükümlerin ilâhî irade tarafından bir defada bütün şeklinde değil, tebliğ süreci boyunca beşerî ve sosyal olgular dikkate alınarak peyderpey konulması yöntemidir.

Katılım sigortacılığı, İslam hukukuna uygun, faizsiz finansal işlemlerle çalışan bir sigorta sistemidir. İşte çalışma prensibi: 1. Karşılıklı Yardımlaşma ve Risk Paylaşımı: Katılımcılar, ödedikleri primlerin bir havuzda toplanmasıyla oluşan ortak bir fon aracılığıyla riskleri paylaşır. 2. İslami Kurallara Uygunluk: Toplanan primler, sadece faizsiz ve İslam hukukuna uygun yatırım araçlarında değerlendirilir. 3. Şirketin Mülkiyeti: Sigortaya katılanlar, şirketin asıl sahipleridir. 4. Danışma Komitesi: Şirket faaliyetlerinin İslami esaslara uygunluğunu denetleyen en az üç kişiden oluşan bir danışma komitesi bulunur. 5. Tazminat Ödemeleri: Havuzdan, poliçede belirtilen zarara maruz kalan katılımcıların tazminatları karşılanır. Bu sistemde, sigorta şirketi kâr amacı gütmez; sadece fonun yönetimini ve hasar tazminlerini üstlenir.

Mecelle ve Türk Medeni Kanunu arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Dönem ve Kaynak: - Mecelle, 19. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorluğu döneminde yürürlüğe giren bir İslam hukuku metnidir. - Türk Medeni Kanunu ise Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra, 1926 yılında, Batı hukuk sistemlerinden etkilenerek hazırlanmıştır. 2. Kapsam: - Mecelle, sadece kişisel hukuk alanını kapsarken, Türk Medeni Kanunu daha geniş bir hukuki alanı düzenler; evlilik, boşanma, miras, velayet gibi konuları da içerir. 3. Dil: - Mecelle, Arapça ve Osmanlıca karışımından oluşan bir dilde yazılmıştır. - Türk Medeni Kanunu ise Türkçe olarak kaleme alınmıştır. 4. Hukuki Yapı: - Mecelle, genelde İslam hukukunun genel prensiplerine dayanırken, Türk Medeni Kanunu daha çok modern hukukun prensiplerine dayanır.

Ekber ve Erşed terimleri farklı bağlamlarda kullanılmaktadır: 1. Osmanlı Devleti'nde Ekber ve Erşed Sistemi: Bu sistem, Osmanlı padişahlarının belirlenmesinde uygulanan bir kuraldır. 2. İslam Hukukunda Ekber ve Erşed: Bu terim, İslam'da liderlik ve halifelik konularını ele alan bir kavramdır.

İstisnâ akdi, belirli durumlarda yapılan bir sözleşme türüdür: 1. Ismarlanan şeyin özelliklerinin belirlenmesi: Ismarlanan şeyin cinsinin, çeşidinin, miktarının ve diğer özelliklerinin açıkça belirtilmesi gerekir. 2. Örf ve teamül: İnsanların belirli şeyleri ısmarlamayı örf haline getirdikleri durumlarda istisnâ akdi geçerlidir. 3. Zorunluluk: İnsanların ihtiyaçlarından dolayı, örneğin menfaatlerin mal kapsamında değerlendirilmediği durumlarda, istisnâ akdi caiz görülebilir. 4. İcma: İnsanların uzun süre boyunca bu tür sözleşmeleri uygulaması ve icma oluşması durumunda, istisnâ akdi istihsan delili ile geçerli kabul edilir.

"Yengemi nikahıma aldım" ifadesi, bir erkeğin kardeşinin eşini kendisiyle evlenmesi anlamında kullanılabilir.

"Kitâbü'l-Emvâl", Ebu Ubeyd Kasım b. Sellam tarafından yazılmış ve Hz. Peygamber döneminden itibaren ilk iki asır boyunca ekonomi-siyaset uygulamalarını ele alan bir eserdir. Kitapta anlatılan konular arasında: - Dönemin ekonomisinin temelleri; - Siyasetin ekonomik açıdan usul ve icraatları; - Farklı rivayetlerin kıyaslamaları. Bu eser, İslam hukukçularının en önemli başvuru kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir.

Azimet ve ruhsat, fıkıh ilminde kullanılan terimlerdir. Azimet, "bir şeye kesin olarak yönelmek, niyetlenmek" anlamına gelir. Ruhsat, "kolaylık, devamlı olan" anlamına gelir. Örnekler: Mükelleflerin oruç tutması bir azimet hükmüdür. Domuz etinin yenmesi ve şarabın içilmesi haram olduğu halde, susuzluktan veya açlıktan ölme tehlikesiyle karşılaşan kimseye, bu azimet hükmünü terk edip, domuz etinden veya şaraptan hayati tehlikeyi atlatacak miktarda yemesi veya içmesi mubah kılınmıştır.

Evet, Osmanlı döneminde aldatma (zina) boşanma sebebi olarak kabul edilmekteydi. İslam hukukuna göre, boşanma hakkı ilke olarak kocaya tanınmış olup, koca karısını tek taraflı olarak boşayabilirdi ve "boş ol" sözleriyle boşanma kesinlik kazanırdı.

Mizanu'l-ukul iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. İslam Hukuku: Mizanul usul, İslam hukuku alanında usulüd-din ilminin bir dalı olarak, İslam hukukunu oluşturan kaynaklardan olan Kuran, Sünnet, İcma ve Kıyas gibi unsurları yorumlama ve anlama yöntemlerini inceler. 2. Mantık İlmi: Mizanu'l-ukul, mantık ilminde kolay ve kısa bir kitap olarak tanımlanır.

Fer’i deliller, fıkıh ilminde asli delillerin dışında kalan yardımcı delillerdir. Bunlar şunlardır: 1. İstihsân: Bir müçtehidin bir mesele hakkında genel kuralı terk edip hukukun ruhuna daha uygun olabileceğini düşündüğü bir hükme yönelmesi. 2. İstıslâh (Maslahat): İnsanların maslahatını gözeterek onların yararına olacak şekilde hüküm verme. 3. İstishâb: Aksine bir delil olmadıkça bir durumun mevcut olduğu hal üzere devam etmesi. 4. Örf, adet ve teâmül: Toplumun uzun bir zaman dilimi sonucu kendiliğinden oluşmuş genel kabulleri. 5. Sahabe kavli: Sahabenin bir konu hakkındaki görüşü. 6. Zerâyi: Dini hükümleri ihlal edebilecek bir durumun önüne geçmek için tedbir gereği ortaya çıkan hüküm. 7. Şer’ü men kablenâ (Geçmiş şeriatlar): Hz. Peygamber’den önceki peygamberler vasıtasıyla bildirilen dinî hükümler.

Mihri ismi iki farklı anlama gelebilir: 1. Farsça kökenli bir isim olarak Mihri, "güneşle ilgili" anlamına gelir. 2. İslam hukukunda ise Mihri, evlenen erkeğin evlenirken kadına verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para, mal veya menfaat hediyesi olarak tanımlanır.

Evet, veresiye alışverişinde faiz olabilir. İslam'da veresiye faizi, aynı cinsten iki malın mübadele işleminde, bedellerden birinin peşin, diğerinin vadeli olması durumunda ortaya çıkar.

Malayani ve mubah farklı kavramlardır: 1. Malayani: Arapça kökenli bir kelime olup, Türkçede "boş ve yararsız", "saçma" anlamlarına gelir. 2. Mubah: İslam hukukunda bir terimdir ve "yapılması veya yapılmaması dini yönden hiçbir sakıncası bulunmayan, mükellefin yapıp yapmamakta tamamen serbest olduğu eylemler" olarak tanımlanır.

Raşidun döneminde hukuk, İslam tarihinin ilk dört halifesi olan Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali'nin yönetimi altında şekillenmiştir. Temel özellikler: - Halifenin yetkileri: Halife, devletin yönetimini, adaletin sağlanmasını ve cihadı yürütmeyi içeren geniş yetkilere sahipti. - Şura ve biat: Hukukun belirlenmesinde şura (danışma) ve biat (anlaşma) esasları önemliydi. - Hukukun kaynakları: Kur'an ve Sünnet'in yanı sıra, sahabenin ictihadları ve re'y (yorum) faaliyetleri de hukukun kaynakları arasındaydı. - Adalet uygulamaları: Vali ve amillerin teftişi, adil maaş ödemeleri ve şikayetlerin soruşturulması gibi uygulamalarla adalet sağlanmaya çalışılırdı. - Fıkıh gelişimi: Bu dönem, İslam hukukunun teşekkülünde önemli bir aşama olmuş, sonraki devirlere örneklik etmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahların dört eşe sahip olmasının birkaç nedeni vardı: 1. Siyasi Nedenler: Diplomatik ilişkileri güçlendirmek ve komşu devletlerle ittifaklar kurmak için siyasi evlilikler yapılırdı. 2. Hanedanın Devamı: Sarayda çok sayıda çocuk sahibi olmak, hanedanın devamını sağlamak ve devletin geleceğinde başka hiç kimsenin söz sahibi olmamasını garantilemek için önemliydi. 3. İslam Hukuku: İslam hukuku, bir erkeğin aynı anda dört kadınla evlenmesine izin veriyordu ve bu durum Osmanlı toplumunda da geçerliydi.

Mecelle'nin ilk maddesi, "İlm-i fıkıh, mesail-i şer'iye-i ameliyeyi bilmektir" şeklindedir.

Akıl, felsefede kavram oluşturma ve bunlara göre hükmetme kapasitesi anlamına gelir. Daha geniş bir anlamda, düşünme, anlama ve kavrama gücü olarak tanımlanır. Akıl kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Hüküm ve kararlarda doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden ayıran sağduyu. Akla uygun, düşünülür olan varlık ya da kavram. Arapça kökenli olan kelime, "kontrollü düşünme yeteneği, itidal" anlamlarına da gelir.