İslamHukuku

Türk Medeni Kanunu'na göre, baba çocuğuna 18 yaşına kadar bakmak ve gerekli giderleri karşılamakla yükümlüdür. Eğer çocuk eğitimi devam ediyorsa, durum ve koşullara göre eğitimi sona erene kadar babanın yardım etmesi gerekmektedir. Ancak, kanunen çocuklar anne ve babalarına bakmak zorunda değildir.

Hülle atama ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. İslam Hukuku: Hülle, bir erkeğin üç talakla boşadığı eşini tekrar evlenebilmesi için, o kadını rızasıyla başka bir erkekle nikahlayıp, bir geceliğine zifafa sokması anlamına gelir. 2. Üniversiteler: Hülle atama, üniversitelerde akrabaların veya yakınların, sınavsız olarak şube müdürü kadrolarına atanması anlamına gelir. Bu durum, liyakat sistemini anlamsızlaştırdığı ve çalışma barışını bozduğu gerekçesiyle eleştirilir.

Sermaye, yüzde yüz kâr ile her yerde çalışmayabilir, çünkü kâr oranı ve iş yapma koşulları her sektörde ve ticarette farklılık gösterir. Bazı alanlarda sermaye ile yüzde yüz kâr elde etme potansiyeli bulunmaktadır: - Borsa ve kripto paralar: Küçük yatırımlarla hisse senetleri veya kripto paralara yapılan yatırımlar, piyasa hareketlerinden faydalanarak yüksek kâr sağlayabilir. - Peer-to-peer lending: Bireylerin doğrudan birbirlerine kredi verebilmelerine olanak tanıyan platformlarda yatırım yaparak faiz kazançları elde edilebilir. - Küçük iş girişimleri: Online işler, el yapımı ürün satışı veya dijital içerikler oluşturmak gibi yollarla kendi işini başlatmak, başlangıç sermayesinden daha fazlasını kazanma fırsatı sunabilir. İslam hukukuna göre, bir malı maliyetin üzerinde satmak caizdir, ancak müşteriyi aldatmamak ve hile yapmamak önemlidir.

Dirhem, hem ağırlık birimi hem de para birimi olarak önemli bir yere sahiptir: 1. Ağırlık Birimi Olarak: Dirhem, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da uzun yıllardır ağırlık birimi olarak kullanılmıştır ve altın, bakır ve gümüş gibi metallerin ölçümünde yaygın olarak tercih edilmiştir. 2. Para Birimi Olarak: Dirhem, aynı bölgelerde para birimi olarak da kullanılmış ve günümüzde Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Fas gibi ülkelerde resmi para birimi olarak kullanılmaya devam etmektedir. Ayrıca, dirhem İslam hukukunda da önemli bir birimdir ve 14 kırata eşittir.

Osmanlı padişahlarının küpe takmamasının nedeni, İslam hukukuna göre erkeklerin küpe takmasının caiz görülmemesidir. Fıkıh kitaplarında, erkeklerin sadece gümüş yüzük takabilecekleri belirtilmiştir.

Murabaha, İslam hukukunda bir malı alış fiyatını söyleyerek ve üzerine kâr koyarak başkasına rızâsı ile satmak anlamına gelir. Bu tür satım akdinde, malın alış fiyatı ve üzerine konulan kâr miktarının bilgisi müşteriye verilir ve anlaşma sağlanır.

Pakistan mutfağında alkol tüketimi yasaktır, çünkü İslam hukuku (şeriat) uyarınca domuz eti ve alkol tüketimi Müslümanlar için haramdır.

Evet, Şâfiî mezhebinde talâk (boşama) sırasında iki şahit bulunması şarttır.

Karza kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Osmanlıca-Türkçe Sözlük'te "karzar" kelimesi "savaş" anlamına gelir. 2. İslam hukuku terimlerinde ise "karz", bir miktar paranın veya tüketilebilir bir malın ödünç olarak verilmesi anlamına gelir.

Kışlık boşama ifadesi, İslam hukukunda "bid'i talak" olarak adlandırılan ve dinen haram kabul edilen bir boşama türünü ifade edebilir. Boşamanın zamanı konusunda kesin bir kural yoktur, ancak genel olarak evlilik birliğinin sona erdirilmesi gerektiğinde başvurulan bir yöntem olduğu için, ihtiyaç ve zaruret hallerinde her zaman yapılabilir.

Feraizde 6 hisse, İslam miras hukukunda belirli varislere düşen altı farklı hisse miktarını ifade eder. Bu hisseler şunlardır: 1. Altıda bir (1/6): Anne, ana bir kardeş veya baba bir kız kardeş için. 2. Yarım (1/2): Ölenin kızı için. 3. Üçte iki (2/3): Birden fazla kızın veya kız kardeşin hissesi. 4. Dörtte bir (1/4): Zevc (koca) için. 5. Sekizde bir (1/8): Zevce (kadın) için. 6. Üçte bir (1/3): Baba için.

Katılım endeksine uygunluk, bir şirketin faaliyet alanı ve finansal yapısının İslami yatırım prensiplerine uygun olması anlamına gelir. Katılım endeksine uygunluğu anlamak için şu kriterlere bakılmalıdır: 1. Faaliyet Alanı: Şirket, faiz geliri elde etmek, alkol, kumar, domuz eti üretimi veya satışı gibi İslam hukukuna göre caiz olmayan faaliyetlerde bulunmamalıdır. 2. Finansal Yapı: Şirketin faizli borç oranları ve faiz gelirleri belirli oranların altında kalmalıdır. 3. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Borsa İstanbul Değerlendirmeleri: Şirketler, bu kurumlar tarafından belirlenen standartlara göre periyodik olarak değerlendirilir ve uygunluk bu değerlendirmelere göre belirlenir. Bu kriterleri karşılayan şirketler, katılım endekslerine dahil edilir ve yatırımcılara faizsiz yatırım imkanı sunar.

Reayadan alınan vergiler, Osmanlı İmparatorluğu'nda çeşitli kategorilere ayrılırdı: 1. Şer'i Vergiler: İslam hukukuna dayanan ve dört ana vergiyi içeren vergilerdir: öşür, haraç, cizye ve resm-i arus. 2. Örfi Vergiler: Devletin daim veya fevkalade ihtiyaçlarının karşılanması için hükümdarın emriyle alınan vergilerdir. Reayadan ayrıca bedel-i yapağı gibi sefer zamanlarında alınan vergiler de vardı.

Kadı'l-Kudat'ın görevleri şunlardır: 1. Şeri davalara bakmak: İslam hukuku çerçevesinde aile, miras, ölüm ve ticaret gibi konulara hükmetmek. 2. Vakıfların idaresini yapmak: Hayır işleri ve vakıfların yönetimini üstlenmek. 3. Merkezi idarenin temsilciliğini yapmak: Halk ile devlet arasında köprü vazifesi görmek. 4. Divan-ı Mezalim'e başkanlık etmek: Küçük mahkemelerin çözemediği veya itiraz edilen davalara bakmak. 5. Devlet memurlarını denetlemek: Padişah ve diğer yüksek devlet memurlarını denetlemek. 6. Eğitim kurumlarını düzenlemek: Eğitimle ilgili faaliyetleri organize etmek.

İslam hukukuna göre, ailede yöneticilik (reislik) erkeğe aittir.

Prof. Dr. Cevat Akşit, İslam hukuku alanında profesördür.

Osmanlı hukukunda örfi hukukun kaynakları şunlardır: 1. Padişahın Emir, Yasak ve Kanunları: Örfi hukuk, hükümdarın çıkardığı ferman ve kanunnamelerle oluşmuştur. 2. İslam Hukukunun Tali Kaynakları: Mezheplerin ortak kaynak kabul etmediği istihsân, istishâb, sahabe fetvası, önceki şeriatlar ve küllî kaideler gibi kaynaklar. 3. Fethedilen Bölgelerdeki Hukuki Normlar: Kanun-ı Osmani çerçevesinde uyarlanarak yeni fethedilen bölgelerde uygulanan daha önceki devletlerin hukuki normları. 4. Orta Asya Türk Gelenekleri ve Türk-İslam Devletleri Uygulamaları: Hukukun şekillenmesinde etkili olmuştur.

Osmanlı'da vakıf hukuku, İslam hukuku çerçevesinde şekillenmiş ve toplumun ekonomik, sosyal, hukuki ve kültürel hayatında önemli bir yer tutmuştur. Temel özellikler: - Vakıfların kurulması: İrade beyanıyla, yazılı veya sözlü olarak yapılabilirdi. - Vakıf türleri: Sahih vakıflar (mülkiyetin vakfedilmesi) ve sahih olmayan vakıflar (yararlanma hakkının vakfedilmesi) olarak ikiye ayrılırdı. - Vakıfların yönetimi: Vakıflar, mütevelli adı verilen yöneticiler tarafından idare edilirdi. - Vakıfların denetimi: Vakıflar, genellikle nazır adı verilen kişiler tarafından denetlenirdi. Önemli yasal düzenlemeler: - 1826: Evkâf-ı Hümayun Nezareti'nin kurulması, vakıfların merkezi bir sistem üzerinden denetlenmesini sağladı. - 1858: Arazi Kanunnamesi ile araziler beş kısma ayrıldı ve vakıf arazileri tanımlandı.

İla yapmak, İslam hukukunda kocanın yemin, adak veya bir şarta bağlamak suretiyle eşiyle cinsel ilişkide bulunmayı kendisine yasaklaması anlamına gelir.

Siyerü’l-Evzâî adlı eser, savaş hukuku konusunda Ebû Hanîfe’ye muhalefet eden otuz beş meseleyi içermektedir. Bu esere, Ebû Hanîfe’nin talebesi Ebû Yûsuf tarafından yazılan er-Redd ‘ala Siyeri’l-Evzâî adlı bir reddiye de eşlik etmektedir. Şâfiî ise bu iki alimin görüşlerini değerlendirdiği Kitâbü Siyeri’l-Evzâî adlı bir eser kaleme almıştır.