İnsanHakları

Adalet ve hakikat komisyonu, özellikle iç savaş, askeri darbe ve soykırım gibi insan hakları ihlallerinin kitlesel boyutta yaşandığı ülkelerde, geçmişle yüzleşmek ve demokratik bir geleceğe ulaşmak amacıyla kurulan komisyonlardır. Hakikat komisyonlarının bazı temel işlevleri: İnsan hakları ihlallerini araştırmak. Failleri ve mağdurları tespit etmek. Acılara yol açan olayları aydınlatmak ve mağdurların yaralarını sarmak. Kurumsal reformlar için önerilerde bulunmak. Bu komisyonlar, ceza mahkemelerinin aksine yargılayıcı bir yapıya sahip değildir; ne yargılayan ne de yargılanan vardır. Hakikat komisyonları, onarıcı adalet yaklaşımının bir uygulama biçimidir.

Bağımsızlık Bildirgesi ve İnsan Hakları Bildirgesi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kapsam ve Amaç: - Bağımsızlık Bildirgeleri, genellikle bir ulusun bağımsızlığını ilan etmesi ve egemenliğini kazanması amacıyla yazılır. - İnsan Hakları Bildirgeleri, tüm insanların sahip olması gereken temel hak ve özgürlükleri belirlemek ve korumak için hazırlanır. 2. Tarihsel Gelişim: - Bağımsızlık Bildirgeleri, tarihsel olarak daha eski metinlerdir ve ilk örnekler arasında Magna Carta ve Amerika Bağımsızlık Bildirgesi bulunur. - İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ise II. Dünya Savaşı sonrası, devletlerin bireylere tanınan hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması konusunda birleşmesiyle ortaya çıkmıştır. 3. Yasal Bağlayıcılık: - Bağımsızlık Bildirgeleri, genellikle yasal olarak bağlayıcı belgeler değildir. - İnsan Hakları Bildirgeleri, bağlayıcı olmasa da uluslararası örf ve adet hukuku düzeyinde kabul edilen ilkeleri içerir ve birçok ulusal anayasada yer alır.

Türkiye, insan hakları konusunda birçok uluslararası sözleşmeye taraftır. Bunlardan bazıları şunlardır: 1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS): Türkiye, 1987'de bireysel başvuru hakkını ve 1990'da zorunlu yargı yetkisini kabul etmiştir. 2. Birleşmiş Milletler Siyasi ve Medeni Haklar Uluslararası Sözleşmesi: Sözleşme, 2000 yılında imzalanmış ve 2003 yılında onaylanmıştır. 3. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme: Sözleşme, 2000 yılında imzalanmış ve 2003 yılında bazı çekince ve beyanlarla birlikte onaylanmıştır. 4. Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme: Sözleşme, 1966 yılında kabul edilmiştir. 5. Çocuk Hakları Sözleşmesi: Türkiye, sözleşmeyi 1990 yılında imzalamış ve 1994 yılında onaylamıştır.

Organization of American States (OAS), Amerika kıtasındaki ülkeler arasında işbirliğini teşvik etmek amacıyla kurulmuş bir uluslararası örgüttür. Başlıca görevleri şunlardır: 1. Demokrasinin desteklenmesi: Serbest ve adil seçimlerin yapılması, demokratik yönetim ve siyasi istikrarın sağlanması. 2. İnsan haklarının korunması: İnsan hakları ihlallerinin araştırılması ve önlenmesi, bu alanda farkındalık oluşturulması. 3. Güvenliğin sağlanması: Organize suç, terörizm ve uyuşturucu ticaretiyle mücadele, bölgesel güvenliğin artırılması. 4. Ekonomik büyümenin teşvik edilmesi: Serbest ticaret ve sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi. 5. Çatışma çözümü ve arabuluculuk: Üye ülkeler arasındaki anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi. 6. Afet yardımı ve insani yardım: Doğal afetler ve insani krizlere acil yardım sağlanması.

AİHM tazminatı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 41. maddesi uyarınca hesaplanır ve şu unsurları içerir: 1. Zarar: Tazminata hükmedilebilmesi için, sorumlu devletin müdahalesi nedeniyle ortaya çıkan maddi ve manevi bir zarar olmalıdır. 2. İlliyet Bağı: Zarar, ihlal teşkil eden müdahalenin bir sonucu olarak ortaya çıkmış olmalıdır. 3. Hakkaniyete Uygun Tazminat: Mahkeme, iç hukukun zararı tam olarak gideremediği durumlarda adil bir tazminat belirler. 4. Ekonomik Koşullar: Tazminat miktarı belirlenirken, hem başvurucunun hem de devletin ekonomik durumları dikkate alınır. Tazminat hesaplama süreci genellikle şu adımları içerir: 1. Delillerin Sunulması: Mahkemede durumu kanıtlayacak delillerin sunulması önemlidir. 2. Hukuki Danışmanlık: Hukuki süreçler karmaşık olduğundan, bir avukat veya hukuk danışmanından destek almak gereklidir. 3. Mahkeme Kararı: Mahkeme veya alternatif çözüm yöntemlerinden biri sonucunda bir karar çıkar ve tazminat miktarı belirlenir.

HRUP kısaltmasının açılımı iki farklı anlama gelebilir: 1. High Risk Urban Problem (Yüksek Riskli Kentsel Sorun). 2. Human Rights Union Party (İnsan Hakları Birlik Partisi, Arnavutluk).

Evrensel insan hakları ilkeleri açısından ülkemizde ve dünyada yaşanan önemli gelişmeler şu şekilde yorumlanabilir: Türkiye'de: 1. Anayasa Değişiklikleri: 2001 ve 2010'da yapılan anayasa değişiklikleri, temel hak ve özgürlüklerin genişletilmesi ve uluslararası insan hakları sözleşmelerine uyum sağlanması açısından önemli adımlar olmuştur. 2. Uluslararası Sözleşmelere Katılım: Türkiye, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve diğer birçok uluslararası insan hakları sözleşmesine taraftır. 3. İnsan Hakları Kurumları: 2001'de kurulan Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı ve 2012'de kabul edilen Türkiye İnsan Hakları Kurumu, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi için önemli mekanizmalardır. Dünyada: 1. Birleşmiş Milletler: İnsan haklarının uluslararası düzeyde tanınması ve korunması, 1948'de İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin kabulüyle başlamıştır. 2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: Avrupa Konseyi bünyesinde yer alan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, insan haklarının korunması ve ihlallerinin önlenmesi için önemli bir kontrol mekanizmasıdır. 3. Diğer Gelişmeler: Japonya'da insan kaçakçılığına karşı yasal reformlar, Almanya'da cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklayan yasalar, insan hakları alanında dünya genelinde yaşanan diğer önemli gelişmelerdir.

Ali Nesin'in toplum hakkındaki bazı görüşleri: Özgürlükçü yaklaşım: Ali Nesin, toplumun bazı kesimleri için özgürlükçü bir tutum sergilerken, diğer durumlarda despot bir tavır sergileyebilir. Eğitim sistemi eleştirisi: Türk eğitim sisteminin militarist ve baskıcı olduğunu, öğrencilerin başarısız olma korkusuyla özgürlüğünün kısıtlandığını belirtir. Toplumsal barış ve çatışma karşıtlığı: Kürt sorununun toplumsal çatışmaya dönüşmesine karşı çıkarak toplumsal barışı savunur. Laiklik ve türban: Türban serbestliğini destekler ve yasakların toplumu kamplara böldüğünü, bir kesimi eğitimsiz bıraktığını ve hakaret içerdiğini savunur. Bölgesel özerklik: Eğitim sisteminde bölgesel özerkliği savunur. Ali Nesin'in görüşleri, farklı konularda değişiklik gösterebilir ve bu nedenle genel bir yargıya varmak zor olabilir.

Toplumsal yapı üzerindeki hukuki düzenlemeler hukukun temel ilkelerine dayanır. Bu ilkeler şunlardır: 1. Adalet İlkesi: Her bireyin hak ettiği muameleyi görmesini sağlar. 2. Hukukun Üstünlüğü: Devlet yetkililerini ve vatandaşları aynı kurallara tabi kılar, kimsenin hukukun üstünde olmadığını vurgular. 3. İnsan Hakları: Yaşam, özgürlük, güvenlik ve mülkiyet haklarını içerir, bu hakların korunmasını amaçlar. 4. Hukuki Güvence: Bireylere kendilerini savunma fırsatı sunar ve hukuki sorunlarını çözme yeteneği sağlar.

Nikolay Çavuşesku, Romanya'daki otoriter yönetimi ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yargılandı. Özellikle, soykırım ve siyasi cinayet suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.

İHH'nın açılımı "İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı"dır.

Temel haklar ve doğuştan gelen haklar aynı kavramı ifade eder. Temel haklar, insanların insan olmaktan kaynaklanan ve doğuştan sahip oldukları haklardır.

Şakran Kadın Cezaevi, İzmir'in Aliağa ilçesinde yer alan bir kapalı ceza infaz kurumudur. Cezaevinde yaşanan bazı sorunlar şunlardır: - Aşırı kalabalık: Bir yıla yakındır kapasitesi 11 kişilik olan koğuşta 38 tutuklu tutulmaktadır. - Yemek sorunları: Yemekler 11 kişilik verilmekte ve kantinden alışveriş yapmak ekonomik olarak maliyetli olmaktadır. - Keyfi uygulamalar: Tutuklulara basit gerekçelerle disiplin cezaları verilmekte, hastane veya revire gitmelerinde sorunlar yaşanmaktadır. - Dilekçe engelleri: Tutukluların sivil toplum örgütlerine, insan hakları derneklerine ve barolara yazdıkları dilekçeler engellenmektedir. Ayrıca, cezaevinde "şeriat" kuralları adı altında kıyafet dayatmaları yapıldığı ve tutukluların terlikle görüşe çıkmalarının engellendiği iddiaları da bulunmaktadır.

Eğitime erişim hakkı, bireylerin nitelikli ve adil bir şekilde eğitim alabilme imkânına sahip olmalarını güvence altına alan temel bir insan hakkıdır. Bu hak, her bireyin ırk, cinsiyet, ekonomik durum gibi ayrımlar yapılmaksızın eğitim alabilmesini kapsar.

Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, çocukların aşağıdaki haklarını kapsar: 1. Yaşama Hakkı: Her çocuğun temel yaşama hakkına sahip olması. 2. Ayrımcılığa Karşı Koruma: Irk, renk, cinsiyet, dil, din gibi hiçbir ayrım gözetilmeksizin tüm çocukların eşit haklara sahip olması. 3. İsim ve Vatandaşlık Hakkı: Çocuğun doğumdan hemen sonra nüfus kütüğüne kaydedilmesi ve isim, vatandaşlık kazanma hakkına sahip olması. 4. Eğitim Hakkı: İlköğretimi ücretsiz alma ve orta ile yüksek öğrenime erişme hakkı. 5. Sağlık Hakkı: Mümkün olan en iyi sağlık bakımına, içme suyuna ve sağlıklı beslenmeye erişim hakkı. 6. Kötü Çalışmadan Korunma: Tehlikeli ve çocuklara uygun olmayan işlerden korunma hakkı. 7. Cinsel İstismar ve Sömürüden Korunma: Çocukların cinsel istismar ve sömürüden korunması. 8. Görüşlerine Saygı: Çocukların kendilerini ilgilendiren konularda görüşlerini özgürce ifade etme hakkı. 9. Adil Yargılanma Hakkı: Yasayı çiğnemekle suçlanan çocukların adil muamele görme ve hukuki yardım alma hakkı.

İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP) bünyesinde yer alan örgütler şunlardır: 1. Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd). 2. İnsan Hakları Derneği (İHD). 3. İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER). 4. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV). 5. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi.

Demokratikleşme ve insan haklarının gelişimi, tarih boyunca çeşitli aşamalarda gerçekleşen bir süreçtir. Demokratikleşme, toplumların daha özgür, adil ve eşitlikçi bir yaşam sürmesini sağlamak için yapılan çalışmaları ifade eder. İnsan haklarının gelişimi ise şu şekilde özetlenebilir: 1. 1215 tarihli Magna Carta: İngiltere'de kralın yetkilerini sınırlayarak kişi özgürlüğü ve güvenliğini koruyan ilk yazılı belgedir. 2. 1688 Haklar Bildirgesi: İngiltere'de Büyük Devrim sonrası kabul edilmiş, insan hak ve özgürlüklerinin genişletilmesini sağlamıştır. 3. 1776 Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ve 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi: Demokrasi ve insan hakları düşüncesinin yayılmasında etkili olmuştur. 4. 1948 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi: Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiş, insan haklarının uluslararası boyut kazanmasını sağlamıştır. 5. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: 1953'te yürürlüğe girmiş, insan haklarının bağlayıcı hukuki bir yapıya dönüşmesinde etkili olmuştur.

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, Parlamenter Asamblesi tarafından seçilir ve beş yıllık bir süre için görev yapar.

Aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ek 7 No.lu Protokol ile düzenlenmiştir. Bu protokol, 22 Kasım 1984 tarihinde kabul edilmiş ve Türkiye'de 1 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu protokolün ilgili maddesi şu şekildedir: > "4. Aynı Suçtan İki Kez Yargılanmama ve Cezalandırılmama Hakkı 1. Hiç kimse bir devletin ceza yargılaması usulüne ve yasaya uygun olarak kesin bir hükümle mahkum edildiği ya da beraat ettiği bir suçtan dolayı aynı devletin yargı yetkisi altındaki yargılama usulleri çerçevesinde yeniden yargılanamaz veya mahkum edilemez."

Evet, 4. sınıfta insan hakları dersi zorunludur. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 25/06/2012 tarih ve 69 sayılı kararına göre, 2015-2016 öğretim yılından itibaren, ilköğretim 4. sınıflarda "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi" dersi zorunlu ve haftada iki ders saati olarak okutulmaktadır.