İdeoloji

Evet, liberalizm ve muhafazakarlık siyasal ideolojilerdir. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenen bir fikir koleksiyonudur.

Chicago Okulu'nun belirli bir ideolojiye yakınlığı hakkında kesin bir yanıt vermek zordur, çünkü bu okul farklı disiplinlerden gelen ve çeşitli bakış açılarına sahip isimlerden oluşur. Ancak, Chicago Okulu'nun genel olarak neoklasik ekonomik düşünce ve Amerikan pragmatizmi ile ilişkilendirildiği söylenebilir. Neoklasik ekonomi: Chicago Üniversitesi'ndeki öğretim üyelerinin çalışmalarıyla ilişkilendirilen bu okul, ekonomik liberalizmi ve serbest piyasaları destekleyen bir normatif konuma sahiptir. Amerikan pragmatizmi: Bu gelenek, Amerikan sosyal bilimlerinin eleştirel yanını temsil eder ve bireyin toplumsal deneyimini merkeze alan bir felsefi yaklaşım geliştirir.

Devrimci duruş, farklı şekillerde tanımlanabilir: Ekşi Sözlük'teki tanım: Ayakta, eski bir fitilli kadife veya dizleri çıkmış kumaş pantolon, kazak ve dönem açısından eski moda bir kumaş veya kadife ceket ile; bir elde tespih tutarak benimsenebilir. Genel özellikler: İnanç: Geleceğe dair keskin bir hedefleme ve bu hedef doğrultusunda vazgeçilmeyecek derecede kuvvetli bir inanca sahip olmak. Dostluk: İdeal dünyayı gerçekleştirebilecek bir arkadaş çevresine sahip olmak. İhanetsizlik: Daima dünyadaki hoş ve iyi olan şeylere odaklanmak. Çalışkanlık: Sürekli okumak ve araştırmak. Empati: Dünyadaki insanları düşünmek ve onları kendine dert edinmek. Kararlılık: Her koşulda kararlı olmak. Bilimsellik: Bilimsel gerçeklere uygun hareket etmek. Beklentisizlik: Çalışmanın karşılığını beklememek.

Yumuşak gücün kaynakları üç ana başlıkta incelenebilir: kültürel, ideolojik ve kurumsal. Kültürel kaynaklar: Bir ülkenin kültürel kimliği; Popüler kültür; Sanat, edebiyat, eğitim, moda, yemek gibi alanlar. İdeolojik kaynaklar: Bir ülkenin ideolojisi ve siyasi değerleri; İnsan hakları gibi unsurlar. Kurumsal kaynaklar: Diplomatik ağın gücü; Ülkenin dijital altyapısı ve dijital diplomasi yetenekleri; Ekonomik modelin çekiciliği ve yenilikçilik kapasitesi. Ayrıca, Joseph Nye, 2004 yılında yazdığı "Soft Power" adlı eserinde, yumuşak güç unsurlarını şu şekilde altı ana başlıkta incelemiştir: 1. Ülkedeki insan sermayesinin seviyesi; 2. Öğrencilere burs desteği; 3. Uluslararası eğitim görmek isteyen öğrenciler için çekicilik; 4. Ülkenin diplomatik ağının gücü; 5. Özgürlük, insan hakları ve demokrasiye bağlılık; 6. Siyasi kurumların kalitesi.

Chicago Okulu, 1892 yılında Chicago Üniversitesi'nde kurulan ve insan ekolojisi, sembolik etkileşimcilik, ırk ilişkileri gibi birçok yaklaşım ve teorinin kaynağı olan ABD'nin ilk sosyoloji bölümüdür. İdeoloji kavramına dair Chicago Okulu ile ilgili bilgi bulunamamıştır. Chicago Okulu'nun bazı öncü isimleri: Robert E. Park; William I. Thomas; Ernest W. Burgess.

Fikret Başkaya, Türkiye'de resmî ideolojiyi eleştiren önemli yazarlardan biridir. 1991 yılında yayımlanan "Paradigmanın İflası: Resmî İdeolojinin Eleştirisine Giriş" adlı kitabında, resmî ideolojinin bilimsel ve entelektüel gelişimi engellediğini, düşünsel alanı çoraklaştırdığını ve demokratikleşmenin önünde önemli bir engel oluşturduğunu savunmuştur. Ayrıca, "devlet aydını"nın çelişkileri, milli mücadelenin anti-emperyalist karakteri, Cumhuriyet dönemi iktisat politikaları gibi konuları da ele almıştır. Başkaya, bu kitabı nedeniyle yargılanmış, 20 ay hapis ve para cezasına çarptırılmıştır.

Komünizmi savunan biri, genellikle aşağıdaki görüşleri dile getirir: Üretim araçlarının kolektif mülkiyeti: Fabrikalar, tarlalar ve diğer üretim araçları toplumun mülkiyetinde olmalıdır. Sınıfsız toplum: Zenginlik ve fakirlik gibi sınıf farklılıkları ortadan kalkmalıdır. Ekonomik eşitlik: Kaynaklar ve zenginlikler insanlar arasında eşit olarak paylaştırılmalıdır. Devletsiz toplum: Komünizmin son aşamasında devlet ortadan kalkmalı ve toplum kendi kendini yönetmelidir. Uluslararası devrim: Komünizm, tek bir ülkede değil, uluslararası ölçekte gerçekleşmelidir. Komünizm, tarih boyunca farklı şekillerde yorumlanmış ve uygulanmıştır.

Anarşi ve anarşist arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Anarşi, her türlü otoritenin, özellikle devlet ve hiyerarşinin reddedilmesini ifade eden bir terimdir. Anarşist ise, anarşi fikrini savunan ve bu doğrultuda hareket eden kişidir. Anarşizm, farklı fraksiyonlara ayrılmış bir felsefedir ve şiddet, ekonomik sistem gibi konularda çeşitli görüşler içerir.

Sağ görüş, toplumsal hiyerarşiyi veya toplumsal eşitsizliği kabul eden veya destekleyen siyasi bir duruştur. Sağ görüşün bazı temel özellikleri: Mevcut düzenin korunması: Toplumsal değişimden ziyade mevcut düzenin ve geleneksel değerlerin korunmasına vurgu yapar. Ekonomik özgürlük: Ekonomik serbestlik ve devletin sosyal meselelere müdahalesinin minimumda tutulması gerektiğini savunur. Milliyetçilik: Ulusal kimlik ve kültürel mirasın korunmasını önemser. Özel mülkiyet: Özel mülkiyetin korunmasını ve bireysel girişimciliği destekler. Sağ görüş, farklı siyasi ideolojileri içerebilir; örneğin, liberal muhafazakârlar, klasik liberaller ve çeşitli milliyetçiler sağ kanatta yer alabilir.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün siyasi görüşü hakkında farklı yorumlar bulunmaktadır. İleri görüşlülük. Sosyal demokrasi. Prusya geleneği. Atatürk'ün siyasi görüşü hakkında kesin bir yargıya varmak için farklı yorumların değerlendirilmesi gerekmektedir.

Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK-PAR), Türkiye'de 11 Şubat 2002'de Abdülmelik Fırat tarafından kurulmuş bir siyasi partidir. HAK-PAR'ın savunduğu bazı ilkeler: Federal yapı: Türkiye'nin federal bir yapıya bürünmesini savunmaktadır. Çoğulcu demokrasi: Katılımcı ve çoğulcu bir demokrasi için mücadele etmektedir. İnsan hakları: İnsan haklarına, azınlık haklarına saygılıdır ve hukukun üstünlüğünü savunmaktadır. Barışçıl mücadele: Şiddet ve silahlı yöntemleri reddederek, sivil itaatsizliğe dayalı bir mücadele biçimini benimsemektedir.

Türkiye'de resmi ideoloji, bir devletin veya kurumun belirli bir ideolojiyi halka dikte etmesi ve bunu tek kabul edilebilir ideoloji olarak dayatması durumudur. Türkiye'deki resmi ideoloji ile ilgili farklı görüşler bulunmaktadır: Geleneksel-tepkisel yaklaşım: Kemalizm'in bir ideoloji olmadığını savunur ve onu liberalleştirmeye çalışır. Analitik-eleştirel yaklaşım: Kemalizm'in çözümleyici ve eleştirel bir yorumunu sunar, tek parti yönetimini otoriter ve totaliter olarak değerlendirir. Bazı güncel görüşler: Günümüzde resmi ideolojinin otoriterizmle, muhafazakarlıkla zenginleştirilmiş siyasal İslam olduğu belirtilmektedir. Resmi ideoloji, aynı zamanda resmi tarih kavramıyla da yakından ilişkilidir; resmi ideoloji etrafında şekillenen tarih, resmi tarih olarak uygulanır.

SCUM oyunu kaldırılmadı, ancak tam sürüme geçiş süreci yaşanıyor. Oyun, 29 Ağustos 2018'de erken erişim olarak piyasaya sürüldü ve 17 Haziran 2025'te Steam platformu üzerinden PC için tam sürüme kavuşuyor. Ayrıca, SCUM'da yer alan Neo Nazi dövmesi, sosyal medyada gelen tepkiler üzerine oyundan kaldırıldı.

Fyodor Dostoyevski'nin "Ecinniler" (Besy) romanı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Rusya'da Batı düşüncesinin ve aşırılıkçı ideolojilerin (ateizm, nihilizm, sosyalizm) toplum üzerindeki etkilerini ele alır ve eleştirir. Romanda işlenen bazı konular: Siyasi ve sosyal çalkantılar. Bireysel özgürlük ve ahlaki sorumluluk. Anarşi ve kaos. Nihilizm ve ahlaki çöküş. İçsel çatışmalar ve yalnızlık. Ayrıca, roman devrimci fikirlerin çelişkili doğasını ortaya koyar ve şiddet çığırtkanlarına karşı bir duruş sergiler.

Selim İleri'nin "Pastırma Yazı" adlı hikayesi, Türkiye'nin 1930-1950 yılları arasındaki siyasi, ekonomik ve sosyal yapısına ayna tutar. Hikayede, Cumhuriyetin ilanı sonrası dönemin Türkiye’si ve bireylerin düşünce profilleri anlatılır. Bazı öykülerin konuları şu şekildedir: Müsamere. Fakir bir Anadolu gencinin hikayesi. Ayrıca, hikayede padişahçı, cumhuriyetçi, sosyalist, komünist karakterler kendi görüşlerini pozitif yanlarıyla dile getirir.

Milli Görüş ve muhafazakarlık aynı değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler bulunmaktadır. Muhafazakarlık, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal bir felsefedir. Benzerlikler: Gelenek ve aile vurgusu: Her iki anlayış da gelenek, aile ve toplumsal istikrar gibi değerlere önem verir. Değişime direnç: Hem muhafazakarlık hem de Milli Görüş, değişime karşı direnç gösterir. Farklılıklar: Siyasi ve ideolojik kapsam: Muhafazakarlık daha geniş bir ideolojik yelpazeyi kapsarken, Milli Görüş belirli bir siyasi hareket olarak tanımlanır. Dini ve milliyetçi unsurlar: Milli Görüş, İslamcılık ve milliyetçilikle daha iç içe geçmiş bir yapıya sahiptir.

Yeni Türkiye Partisi, milliyetçi ve muhafazakâr bir ideolojiye sahiptir. Yeni Türkiye kavramı ise farklı bağlamlarda farklı ideolojilerle ilişkilendirilebilir. Örneğin, "Yeni Türkiye"nin ideolojik tanımı "yerli ve milli" kavramlarıyla ilişkilendirilebilir. Ancak, "Yeni Türkiye"nin tam olarak hangi ideolojiye sahip olduğunu belirlemek için daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır.

Marksist-Leninist tutum, Karl Marx ve Friedrich Engels'in fikirlerini Vladimir Lenin'in yorumlarıyla birleştiren bir siyasi ideolojiyi ifade eder. Bu ideoloji, kapitalizmin işçi sınıfının sömürüsüne dayalı olduğunu ve sonunda sosyalizm ile komünizme dönüşeceğini savunur. Temel ilkeleri arasında: Kapitalizmin eleştirisi. İşçi sınıfının kendi kendini yönetme çağrısı. Devletin işçi sınıfının çıkarlarını koruması. Sosyalizmin, kapitalizmden sonraki aşama olması. Komünizmin nihai hedef olması ve devlet kavramının ortadan kalkması yer alır. Marksist-Leninist tutum, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği, Çin ve Küba gibi birçok ülkede siyasi sistemlere temel sağlamıştır.

Teoman'ın siyasi görüşü hakkında bazı bilgiler şunlardır: Tarafsız bakış açısı: Boğaziçi Üniversitesi'nde sosyoloji eğitimi aldığını belirten Teoman, kendisini herhangi bir ideolojik gruba yakın hissetmediğini ve Türkiye siyasetini dışarıdan izlemeyi tercih ettiğini ifade etmiştir. Ekrem İmamoğlu desteği: Teoman, Ekrem İmamoğlu'nu geleceğin tek başkan adayı olarak gördüğünü ve gençlerin İmamoğlu tarafına yönelme eğiliminde olduğunu düşündüğünü dile getirmiştir. Suriyeli mülteciler yorumu: Suriyeli mülteciler konusunda, Türkiye'deki Suriyelilerden rahatsız olanların çoğunun İngiltere’ye gitmek istediğini ve bu tutumun çelişkili olduğunu belirtmiştir. Erdoğan ve AKP değerlendirmesi: Erdoğan'ın yokluğunda AKP'nin zayıflayacağını, ancak Özgür Özel'in yokluğunda CHP'nin var olmaya devam edeceğini ifade etmiştir. Teoman, genel olarak siyasetle çok ilgilenmediğini ve günlük siyasetten ziyade büyük resmi daha net görebildiğini savunmuştur.

İdeoloji. Doğru cevap, "Gerçekliğin üretilmesini sağlayan dildir ideoloji, gerçekliği kodlama sistemidir" şeklindedir.