Propaganda

Sözcü TV'ye 27 Mart 2025 tarihinde, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 19 Mart'ta gözaltına alınmasının ardından İstanbul, Ankara ve İzmir'den yaptığı canlı yayınlarda "halkı kin ve düşmanlığa teşvik" ettiği gerekçesiyle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından 10 günlük yayın durdurma cezası verilmiştir. Sözcü TV, bu karara yargıda itiraz etmiş, ancak Ankara 7. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararını kaldırmıştır.

Rus askeri törenlerinin yapılma sebeplerinden bazıları şunlardır: Askeri gücün gösterilmesi. Yeni askerlerin entegrasyonu. Disiplinin teşvik edilmesi. Toplumsal kutlama. Bunların dışında, Rusya'da her sene 9 Mayıs'ta düzenlenen Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup edişinin yıldönümüdür.

2025 yılı itibarıyla, sanatçı Kasım Taşdoğan'a verilen toplam hapis cezası 30 aydır (2,5 yıl). İzmir 20’nci Ağır Mahkemesi, 19 Mart 2024 tarihinde Taşdoğan hakkında beraat kararı vermiş, ancak savcının itirazı üzerine İzmir Bölge Adliyesi 2'inci Ceza Dairesi, 3 Kürtçe şarkı nedeniyle "örgüt propagandası yapmak" suçlamasıyla 30 ay hapis cezası vermiştir.

"Titanic" filminin yasaklanma nedenleri şunlardır: 1. Nazi Propagandası: 1943 yılında çekilen ve Naziler tarafından yaptırılan "Titanic" filmi, İngiliz-Amerikan açgözlülüğünü eleştiren ve Almanların zaferini vurgulayan bir propaganda aracı olarak kullanıldığı için yasaklanmıştır. 2. İçerik ve Temalar: Filmin senaryosunda, kazanın asıl sebebinin İngiliz sahiplerinin kâr hırsı olduğu işlenmesi ve bu durumun Alman yetkililerin müdahaleleriyle filmin yönetmeninin tutuklanmasına yol açması, yasaklanma sebeplerinden biridir. 3. Gösterim Yeri ve Zamanlama: Film, galasından bir gün önce İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin hava saldırısı nedeniyle gösterimden kaldırılmış ve daha sonra Almanya'da gösterimi tamamen yasaklanmıştır.

Pankartlar, çeşitli amaçlarla kullanılabilir: Reklam ve tanıtım: Yeni ürün lansmanları, indirim kampanyaları veya marka tanıtımları için etkilidir. Etkinlik duyuruları: Konserler, spor etkinlikleri, fuarlar ve festivallerde dikkat çekmek için kullanılır. Yönlendirme ve bilgilendirme: İç ve dış mekanlarda müşterilere yol göstermek veya bilgi vermek amacıyla kullanılır. Protesto ve aktivizm: Toplantı ve gösterilerde, benimsenen amacı belirtmek için kullanılır. Kişisel etkinlikler: Düğün, nişan gibi özel günlerde duygusal mesajları iletmek için kullanılabilir.

Demagojik söylem, bir kişinin halkı veya bir bireyi manipüle etmek, ikna etmek veya kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmek amacıyla duygusal ve genellikle mantık dışı argümanlar, abartılar, yanıltıcı bilgiler veya önyargıları kullanmasıdır. Demagojik söylemin bazı yöntemleri şunlardır: Duygusal çekicilik: İnsanların mantığı yerine korkularına, umutlarına, öfkelerine veya diğer güçlü duygularına hitap etmek. Abartı ve çarpıtma: Gerçekleri olduğundan çok daha büyük veya küçük göstermek, olayları bağlamından koparmak veya belirli kısımlarını vurgulayarak farklı bir algı yaratmak. Yanıltıcı bilgiler ve yalanlar: Doğru olmayan bilgileri yaymak veya gerçekleri kendi lehlerine olacak şekilde manipüle etmek. Basit çözümler sunma: Karmaşık sorunlara kolay, ancak genellikle gerçekçi olmayan veya yüzeysel çözümler önermek. Rakibi kötüleme: Kendi konumunu güçlendirmek için rakipleri hakkında asılsız veya abartılı iddialarla onları karalamak. Demagoji genellikle siyaset alanında görülse de, pazarlama, medya ve hatta sosyal ilişkilerde de kullanılabilir.

Aşkın Çekimi (Their Finest), 2. Dünya Savaşı sırasında geçen ve farklı temaları işleyen bir filmdir. Filmin bazı konuları: Propaganda ve sinema: ABD ve İngiltere istihbarat bakanlıklarının, millete moral vermek amacıyla Dunkirk Tahliyesi'nden kurtarılan askerlerin öykülerini anlatan bir film çekme çabası. Kadın çalışanların durumu: Savaş nedeniyle erkeklerin cepheye gitmesiyle kadınların iş gücüne katılımı ve çalışma hayatındaki zorlukları. Aşk üçgeni: Sekreter Catrin Cole, senarist Tom Buckley ve sanatçı Ellis Cole arasındaki ilişki. Film, savaşın zorluklarına rağmen umudu ve sevgiyi keşfetmeyi anlatır.

Propaganda, belirli bir grubun davranış, tutum, duygu ve düşüncelerini etkilemek amacıyla yapılır. Propagandanın yapılma sebeplerinden bazıları şunlardır: Politik amaçlar. Savaş. Uluslararası alanda lobi faaliyetleri. Ödül adaylıkları. Ticari amaçlar. Propaganda, genellikle olgusal bilgilerden ziyade manipülasyon ve duygusal tepkilere dayanır.

Evet, "dezenforme etmek" ve "dezenformasyon yapmak" aynı anlama gelir, çünkü dezenformasyon, bilginin kasıtlı ve bilinçli olarak çarpıtılması anlamına gelir. Dezformasyon, sahte belge, fotomontaj, montaj yöntemleri ile yanlış bilgilerin yayılmasına verilen isimdir.

İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında bazı ülkelerde yasaklanan filmlerden bazıları şunlardır: Potemkin Zırhlısı (Battleship Potemkin, 1925). Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok (All Quiet on the Western Front, 1930). Bir Nazi Casusunun İtirafları (1939). Jud Süss (1940). Ayrıca, Salo ya da Sodom’un 120 Günü (Salo or the 120 Days of Sodom, 1975) ve The Exorcist (1973) gibi filmler de içerikleri nedeniyle birçok ülkede yasaklanmıştır.

Lenin'in mumyalanma nedenleri arasında şunlar sayılabilir: Sovyetler Birliği'nde iç savaşı önlemek ve istikrarı sürdürmek. Sovyet halkına yas tutma olanağı sağlamak. Sovyet hükümetinin izni olmadan naaşa müdahale edilmesini engellemek. Lenin'in eşi Nadejda Krupskaya, naaşın mumyalanmasına karşı çıkmış, ancak Joseph Stalin'in bu yöndeki kararlı tutumu galip gelmiştir.

II. Dünya Savaşı sırasında çekilen fotoğraflar, halkın moralini düşürmemek ve paniğe kapılmasını önlemek amacıyla sansürlendi. Ayrıca, propaganda amaçlı kullanım da sansür kararlarının bir diğer nedeniydi.

Propaganda türleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Kaynağına göre: Beyaz propaganda. Kara propaganda. Gri propaganda. Konusu bakımından: Siyasal propaganda. Askeri propaganda. Kültürel propaganda. Ekonomik propaganda. Kullanılış amacı bakımından: Stratejik propaganda. Taktik propaganda. Karşı propaganda. Ayrıca, ad takma, kart yığma, tanıklık, halk adamı, parıltılı genellemeler, transfer, tren ve kaçınılmaz zafer gibi belirli propaganda teknikleri de bulunmaktadır.

Propaganda, çok sayıda insanın düşünce ve davranışlarını etkilemek amacıyla önceden planlanmış bir mesajlar bütünüdür. Bazı propaganda örnekleri: I. ve II. Dünya Savaşları sırasında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki savaş yanlısı posterler. Hitler'in, Yahudi karşıtı fikirlerini ve Birinci Dünya Savaşı sonrası Almanya'ya yönelik vizyonunu destekleyen propaganda. Savaş sırasında halkın moralini yükseltmek ve asker toplama amacıyla yapılan propaganda. Sosyal medyada yapılan çeşitli linçler, karalamalar ve yalan haberler. Propaganda teknikleri arasında abartı, gerçeği saklama, korkuya başvurma, otoriteye referans verme gibi yöntemler bulunur. Propaganda türleri: Beyaz propaganda: Kaynağı bellidir ve kaynağın amacı kendini ortaya koymaktır. Kara propaganda: Kaynak belirsizdir ve iftira, çarpıtma gibi yöntemlere başvurulur. Gri propaganda: Kaynak gizlidir ve bilgi dost mu yoksa düşmandan mı geldiği bilinmez.

Propagandada kullanılan bazı yöntemler şunlardır: İsim takma (ad hominem). Argumentum ad nauseam. Gündem belirleme. Argumentum ad verecundiam. Korkuyu kullanma. Çoğunluğa katılma (band wagon). Transfer. Kart istifleme. Işıltılı genellemeler. Sade halk.

Propagandada kullanılan bazı yöntemler şunlardır: İsim takma (ad hominem). Argumentum ad nauseam. Gündem belirleme. Argumentum ad verecundiam. Korkuyu kullanma. Çoğunluğa katılma (band wagon). Transfer. Kart istifleme. Işıltılı genellemeler. Sade halk.

George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1984) kitabı, totaliter bir devlet yönetiminde halkın manipülasyon ve propaganda yoluyla nasıl kontrol altında tutulduğunu anlatır. Romanda, üç süper gücün (Okyanusya, Avrasya ve Doğuasya) sürekli savaş halinde olduğu distopik bir dünya tasvir edilir. 1984'ün ana karakteri Winston Smith, Parti'nin direktifleri doğrultusunda tarihin yeniden yazıldığı bir devlet kurumunda çalışır. Kitapta, "çiftdüşün" tekniği gibi yöntemlerle bireylerin bariz gerçeğe aykırı olanı kabul etmesi beklenir. 1984, aynı zamanda bireysel özgürlük ve düşünce özgürlüğünün korunması konularında bir uyarı niteliğindedir.

Banu Avar'ın Alaycı Kuş kitabı, egemen güçlerin toplumsal bilinçlenmeyi önleme taktiklerini ele alır. Kitapta, elitler ve medya arasındaki ilişki incelenir. Ayrıca, Amerikan istihbaratının Soğuk Savaş döneminde "Alaycı Kuş Operasyonu" (Mockingbird Operation) ile gazetecileri satın aldığı ve bu operasyonun günümüzde de devam ettiği iddia edilir. Kitap, 136 sayfadan oluşur ve Remzi Kitabevi tarafından yayımlanmıştır.

1984 kitabı, totaliter bir devletin güç kullanımını ve bireyin özgürlüğüne yönelik mücadelesini konu alır. Kitabın anlatmak istedikleri arasında şunlar yer alır: Zihin kontrolü, propaganda ve sansür. Bireyin özgürlüğünü kaybetme korkusu. Gerçeği manipüle etme çabaları. Ayrıca, 1984 kitabı, George Orwell’ın zamanındaki politik ve sosyal gerçeklere de sert bir eleştiri içerir. 1984 kitabının tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: onedio.com; gurlino.medium.com; listelist.com.

Kısadalga radyo, 3 ile 30 MHz arasındaki frekans aralığında yayın alır ve genellikle şu amaçlarla kullanılır: Uluslararası ve uzun mesafeli iletişim: Kısa dalga radyo sinyalleri, uzun mesafeleri kat edebilecek güçtedir, bu nedenle uluslararası ve uzak mesafelerdeki yayınlar için uygundur. Amatör radyoculuk: Amatör telsizciler hem dinleme (RX) hem de gönderme (TX) yapabilir. Eğitim: Bazı radyolar, yabancı dil dersleri gibi eğitici içerikler sunar. Casusluk: Tarih boyunca, gizli mesajlar ve talimatlar için kullanılmıştır; günümüzde de bazı ülkeler tarafından casuslarla iletişim için kullanılmaya devam edilmektedir. Ayrıca, kısadalga radyo yayınları, meraklı kişiler ve komplo teorisyenleri tarafından da takip edilmektedir.