İdeoloji

Sosyal demokrasi ve solculuk aynı şey değildir, ancak sosyal demokrasi solcu bir ideolojidir. Solculuk, daha geniş bir kavram olup, farklı ideolojileri içerebilir. Sosyal demokrasi, kapitalizmin eşitsizliklerini sosyal refah programları aracılığıyla gidermeyi amaçlar ve özel mülkiyeti destekler.

Sanat, ideolojinin yayılmasında önemli bir rol oynar, çünkü: Sanat eserleri, hakim ideolojiyi kitlelere aktarmak için işlevsel bir araç olarak kullanılır. Sanatın kitlesel yönü, ideolojinin geniş kitlelere ulaşmasını kolaylaştırır. Sanat, bireylerin algılarını etkiler, onlara nasıl hissetmeleri ve görmeleri gerektiğini öğretir. Ancak sanat, ideoloji tarafından araçsallaştırıldığında yaratıcı gücünü kaybedebilir ve mevcut düzeni onaylayan bir hale gelir.

Ana ideolojiler genellikle dört ana kategoriye ayrılır: 1. Siyasi ideolojiler: Liberalizm, sosyalizm, faşizm gibi toplumun yönetim biçimleri, ekonomik sistemler ve değer yargıları üzerinde etkili olan düşünceler bütünüdür. 2. Felsefi ideolojiler: İnsanların yaşamın anlamı ve evrenin çalışma şekli hakkında düşündükleri, felsefi varsayımlar sonucu oluşturulan sistematik bütünlerdir. 3. Dini ideolojiler: İnsanların inanç sistemlerine dayalı olarak oluşturdukları değer ve düşünce sistemleridir. 4. Sosyal ve kültürel ideolojiler: İnsan topluluklarının nasıl yaşayacağına ilişkin anlayışları içerir. Ayrıca, ideolojiler muhafazakâr, reformcu, ihtilalci ve karşıt gibi daha spesifik türlere de ayrılabilir.

İlerlemecilik, insanlığın toplumsal reformlarla gelişimini amaçlayan sola eğilimli bir siyasi felsefe ve reform hareketidir. İlerlemeciliğin bazı temel ilkeleri: Eğitimin aktif ve çocuk merkezli olması. Problem çözme yönteminin esas alınması. Okulun yaşamın kendisi olarak görülmesi. Öğretmenin rehberlik etmesi, yönetim yapmaması. Demokratik bir eğitim ortamının sağlanması. İlerlemecilik, aynı zamanda eğitim felsefesinde de bir akım olarak kabul edilir ve pragmatizmin eğitime uyarlanmış biçimi olarak tanımlanır.

Çağdaş milliyetçilik, emperyalizme karşı bir savunma hattı olarak tanımlanabilir. Ayrıca, "çağdaş milliyetçilik" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin, bazı kaynaklarda bu terim, üniter yapının bozulması pahasına "milli irade" diyerek demokrat olmayı veya belirli siyasi davranışları ifade etmek için kullanılmıştır. Milliyetçiliğin tanımı ve yorumlanması, kişisel ve ideolojik bakış açılarına göre değişiklik gösterebilir.

Türk romanının ideolojik işlevi, yazarların düşünce dünyalarını yansıtmak ve belirli dünya görüşlerini topluma aktarmaktır. Cumhuriyet sonrası Türk romanında, resmî ideolojinin zihniyet ve uygulamaları, Batılılaşma politikalarının etkileri ve sosyokültürel sahadaki yansımaları gibi konular ele alınmıştır. Romanın ideolojik işlevinin bazı özellikleri: Dünya görüşü ve politik duruş: Romanlar, yazarların dünya görüşünü ve politik tavırlarını yansıtır. Toplumsal etki: Yazarlar, ideolojilerini kurmaca metnin merkezine alarak toplumu etkilemeyi hedefler. Eğitim ve bilinçlendirme: Edebiyat, cumhuriyet fikirlerini halka aşılamak için siyasal ve ideolojik bir araç olarak kullanılır. İdeolojik romanlarda karakterler, genellikle tek boyutlu "tip"ler olarak tasvir edilir ve belirli bir düşünceyi temsil eder.

Falanjizm, 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından İspanya'daki komünistlere karşı geliştirilen otoriter-kralcı faşist bir ideolojidir. Falanjizm ideolojisinin bazı temel özellikleri: Korporatist devlet: İşçiyi ve işvereni bir araya getirip sınıf çatışmasını önleyen dikey sendikacılık. Katolik Hristiyanlık: Ruhban karşıtı bir Katolik kimliği. Etnik milliyetçilik: Kastilya köylülüğüne özel vurgu. Anti-komünizm ve anti-anarşizm: Komünizm ve anarşizme karşı bir duruş. Falanjizm, 1939 yılında Francisco Franco'nun İspanya'da yönetimi ele geçirmesiyle resmi ideoloji olmuş ve 1975'te Franco'nun ölümüne kadar bu şekilde kalmıştır.

Küreselci ve ulusalcı kavramları şu şekilde açıklanabilir: Küreselci: Tanım: Küreselciler, uluslararası işbirliğinin yoksulluk ve eşitsizlik gibi küresel sorunları çözebileceğini savunurlar. Özellikler: Serbest ticaret anlaşmalarını ve açık piyasaları destekler, evrensel insan haklarına önem verir ve küresel yönetişimi savunurlar. Örnekler: Joe Biden, küreselci olarak kabul edilir ve ABD'nin tek dünya devleti olmasını savunan bir anlayışa sahiptir. Ulusalcı: Tanım: Ulusalcılar, tek tek ulusların egemenliğine öncelik verir ve ulusüstü kuruluşların iç politikalar üzerinde etkili olmasına karşı çıkarlar. Özellikler: Yerli endüstrileri korumak için korumacı ekonomi politikalarını savunur, ulusal kimliğin ve kültürün korunmasına önem verir ve serbest ticaret anlaşmalarına şüpheyle yaklaşırlar. Örnekler: Zafer Partisi, Vatan Partisi ve 2016 öncesi MHP, ulusalcı olarak nitelenir.

Nasyonalist ve sosyalist kavramları farklı anlamlara sahiptir: Nasyonalist: Kendi milletini diğer milletlerden üstün gören ve bu doğrultuda politikalar izleyen kişidir. Sosyalist: Toplumda eşitlik ilkesini savunan kişidir. Nasyonal sosyalizm, bu iki ideolojinin birleşimi gibi görünse de, aslında faşizm ve sosyalizmin bir sentezi olarak tanımlanır.

Satanist, şeytana tapan ve onu Tanrı'dan üstün tutan kişi anlamına gelir. Satanizm, şeytana güç atfedip ona tapınmak üzere kurulan inanç sistemidir. Satanistler, ritüellerine, kurallarına ve inanç şekillerine göre birçok türe ayrılır. Teistik satanistler. Ateistik satanistler. Satanizm, kişisel güç ve özgürlüğe vurgu yapar. Satanizm, hukuki anlamda karmaşık bir konudur.

Twitter'da "ülkücülük" kavramının ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, ülkücülük, Türk milliyetçiliğine dayanan siyasi ve ideolojik bir akım olarak tanımlanır. Bu ideoloji, Türk milletinin birlik ve beraberliğini savunarak milli hedeflere ulaşmayı amaçlar. Ayrıca, "ülkücü" kelimesi, bu ideolojiyi benimseyen kişilere verilen addır.

Nejdet Sançar'ın "Türkçülük Üzerine Makaleler" kitabı, Türkçülük fikrinin önemini ve bu ülkü uğrunda verilen fikir mücadelesini anlatır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Gayri milli fikirlerin tehlikesi. Türkçülüğün ana prensipleri ve gelişim yolunda yapılması gerekenler. Türkçülük için önemli günler. Devlet yönetiminde yapılan yanlışlar. Genç Türkçücülerin yapması gerekenler. Sahte aydınlar. Atatürkçülük, Anadoluculuk, Öztürkçülük gibi konular. Kitap, yetişmekte olan nesillere Türkçülük ülküsünü aşılamayı amaçlar.

Hearts of Iron IV oyununda bazı ülkelerin sahip olduğu ideolojiler: Demokratik (Democratic): Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa. Faşist (Fascist): İtalya, Japonya, Almanya (Nazist). Komünist (Communist): Sovyetler Birliği. Non-Aligned (Bağlantısız): Türkiye, Avusturya, Çin. Ayrıca, "Kaiserreich" ve "Kaiserredux" modlarında Totalist, Syndicalist, Radical Socialist, Social Democracy, Social Liberal, Market Liberal, Social Conservative, Authoritarian Democracy gibi farklı ideolojiler de bulunmaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk'ün fikir hayatını etkileyen bazı akımlar ve düşünürler şunlardır: Milliyetçilik: Ziya Gökalp ile milliyetçilik düşüncesi. Vatanseverlik: Namık Kemal'in eserleri. İnkılapçılık: Tevfik Fikret'in görüşleri. Yurttaşlık bilinci: Jean Jack Rousseau. Cumhuriyetçilik: Montesquieu. Bilimsellik ve akılcılık: Voltaire. Batıcılık: Tanzimat ve ıslahat hareketlerinden etkilenen modernleşme düşüncesi. Ayrıca, Şehbender-zade Ahmet Hilmi'nin eserleri de Atatürk'ün laiklik anlayışına etki etmiştir.

Politik filmler, politik bir mesaj veya eleştiri iletmek amacıyla yapılan filmlerdir. Bu filmler, genellikle aşağıdaki konuları işler: Toplumsal ve siyasi sorunlar. Tarihsel olaylar. Uluslararası ilişkiler. Ayrıca, bazı politik filmler, Marksist bir bakış açısıyla işçi hakları ve kapitalist sisteme karşı mücadeleyi de işleyebilir.

Ülkücülük, Türk milliyetçiliğine dayanan, Türk milletinin birlik ve beraberliğini savunan, milliyetçilik ve vatan sevgisini temel alan bir siyasi ve ideolojik akımdır. "Ülkü" kelimesi, ideal veya ulaşılmak istenen yüksek hedef anlamına gelir. Ülkücülüğün temel unsurları arasında Türk kimliğinin korunması, vatan sevgisi, bağımsızlık ve İslam değerlerinin savunulması yer alır.

Munis Tekin Alp'in "Kemalizm" kitabı, Türk devrimini yabancı ülkelere tanıtmak amacıyla yazılmıştır. Kitabın bazı konuları: Modernleştirici reformlar. Yeni insan ve yeni toplum yaratma çabası. Türk kimliğini güçlendirme. Tekin Alp, Kemalizm'i bir "diriliş ve yenileşme" eylemi olarak görür ve bu dönüşümün doğal bir evrim süreci olduğunu savunur.

Andrew Heywood'a göre siyasi ideoloji, mevcut iktidar sistemini muhafaza etmeyi, biraz değiştirmeyi veya ortadan kaldırmayı hedefleyen, örgütlü siyasi eylem için zemin oluşturan, az çok tutarlı fikir kümeleridir. Heywood'a göre ideolojilerle ilişkilendirilen bazı anlamlar şunlardır: siyasi bir inanç sistemi; eylem yönelimli siyasi fikirler kümesi; yönetici sınıfın fikirleri; belli bir sosyal sınıfın veya sosyal grubun dünya görüşü; sınıfsal veya sosyal çıkarları açıklayan siyasi fikirler.

Küresel dayatma, dünya genelinde belirli bir düzeni veya değişimi zorla kabul ettirme çabalarını ifade eder. Bu kavram, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir: Siyasi ve stratejik boyut: Sevil Nuriyeva'nın yazılarında, küresel dayatma, büyük devletler arasındaki güç mücadeleleriyle ilişkilendirilir. Toplumsal ve kültürel boyut: Elif E. Bayraktar'ın yazılarında, küresel dayatma, özellikle eşcinselliğin "cinsel tercih" olarak yaygınlaştırılması ve toplumsal cinsiyet eşitliği adı altında cinsiyetsizleştirme çabaları olarak tanımlanır.

Avrasyacılık, 20. yüzyılın başında 1917 Rus Devrimi'nin ardından Beyaz göçmenler arasında ortaya çıkan bir siyasi harekettir. Avrasyacılığın temel görüşleri: Coğrafi bütünlük: Avrasyacılık, Rusya'nın hem Asya hem de Avrupa kültürünü içinde barındıran benzersiz bir konumda olduğunu savunur. Dünya gücü olma: Jeopolitik olarak Avrasya'yı kontrol eden gücün dünya gücü olacağı görüşü vardır. Batı karşıtlığı: Batı kültürünün diğer medeniyetlerden üstün olmadığını ve Batı'nın emperyalist politikalarına karşı koyulması gerektiğini savunur. Çok etnikli yapı: Farklı etnik grupların Rus yönetimi altında kaynaşmasını ve bu kaynaşmanın önemini vurgular. Alternatif dünya düzeni: Batı'ya bağımlı olmayan, Çin, Hindistan gibi bölgelerle iyi ilişkiler ve ticaret geliştirmeyi ve alternatif bir dünya düzeni ortaya koymayı hedefler. Avrasyacılık, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Aleksandr Dugin tarafından kurulan Avrasya Partisi ile yeniden gündeme gelmiştir.