İdariYargı

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi, idare ve vergi mahkemelerinin tek hakimle verdiği nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceğini öngörür.

İYUK 52/5 maddesi, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyiz veya istinaf istemlerinde yürütmenin durdurulması ile ilgili bir hükümdür. Bu maddeye göre: 5. Kararın bozulması, kararın yürütülmesini kendiliğinden durdurur.

Aynı işlem kapsamında verilen kararlar, idari yargıda iki farklı durumda ortaya çıkabilir: 1. Hem idari para cezası hem de idari davaya konu edilebilecek bir karar. 2. Ülke çapında uygulanacak genel düzenleyici işlemlerden kaynaklanan kararlar.

İdari yargı ilk derece mahkemeleri kararları, kararın idareye tebliğinden itibaren 30 gün içinde uygulanır.

İYUK 28, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi anlamına gelir ve bu madde, yargı kararlarının uygulanması ile ilgili düzenlemeleri içerir. İYUK 28'in ana hükümleri: - Kararların icrası: Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. - Tazminat davası: Mahkeme kararlarının uygulanmaması halinde, idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. - Banka hesap numarası bildirimi: Konusu belirli miktar paranın ödenmesi olan idari davalarda, kararın yerine getirilmesi için davacı veya vekilinin, davalı idareye yazılı biçimde banka hesap numarası bildirmesi gerekmektedir.

Danıştay'ın aynı işlem kapsamında verdiği kararlar şunlardır: 1. İdari Davaların Görülmesi: Danıştay, idari davaların görüldüğü en yüksek yargı organıdır ve kamu yönetimi ile ilgili işlemlere karşı açılan davalarda hukuki denetim yapar. 2. İdari İşlemlerin Hukuki Denetimi: İdari makamların yaptığı işlemlerin hukuka uygunluğunu denetler ve aykırı işlemleri iptal edebilir. 3. Yönetmelik ve Tüzüklerin İptali: Bakanlar Kurulu ve bakanlıklar tarafından çıkarılan yönetmelik ve tüzüklerin Anayasa ve kanunlara uygunluğunu denetler, yasalara aykırı olanları iptal eder. 4. Devletin Hukuki İhtilaflarına Karar Verme: Devlet ile vatandaşlar arasındaki hukuki ihtilaflarda da son sözü söyleyen yargı organıdır.

İdari yargıda dava açmak için imzalı bir dilekçe verilmesi gerekmektedir. Bu dilekçe, aşağıdaki mercilere hitaben yazılabilir: Danıştay: Danıştay Dairesi Başkanlığına. İdare Mahkemesi: İdare Mahkemesi Başkanlığına. Vergi Mahkemesi: Vergi Mahkemesi Başkanlığına. Dilekçede ayrıca aşağıdaki bilgilerin yer alması zorunludur: Tarafların ve vekillerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri. Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller. Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi. Uyuşmazlık konusu miktar (vergi, resim, harç gibi mali yükümler için). Dava dilekçesi, dilekçeye ekli evrakın örnekleri ile birlikte karşı taraf sayısından bir fazla nüsha olarak hazırlanmalıdır.

Kum ocağı para cezası ve sulh ceza ile ilgili konular, idari para cezası ve adli yargı çerçevesinde değerlendirilir. İdari para cezası, idari makamlar tarafından verilen ve kabahat olarak nitelendirilen davranışlar için uygulanan bir yaptırımdır. Sulh ceza ise, idari para cezalarına itirazın yapıldığı mahkemedir. Adli yargı ise, suç teşkil eden fiiller için mahkemeler tarafından verilen adli para cezalarını kapsar.

Değerlendirme hatası nedeniyle iptal davası, idari işlemin ilgilisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesi, idari davaların açılması ve dilekçelerde bulunması gereken hususları düzenler: 1. İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır. 2. Dilekçelerde şu bilgiler yer alır: - Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası; - Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller; - Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi; - Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarda uyuşmazlık konusu miktar; - Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası. 3. Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir ve dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur.

İdari para cezası itirazının reddedilmesi durumunda, ceza kesinleşir ve ödenmesi zorunlu hale gelir.

20A ve 20B farklı kavramlardır: 1. 20A: İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20. maddesi kapsamında, ivedi yargılama usulü anlamına gelir ve belirli idari uyuşmazlıklarda uygulanır. 2. 20B: Aynı kanunun 20. maddesine eklenen bir diğer hüküm olup, merkezî ve ortak sınavlar ile ilgili davalarda özel bir yargılama usulü öngörür. Dolayısıyla, 20A ve 20B aynı şey değildir.

İmar planı iptalinde idari işlem, doğrudan söz konusu belediye tüzel kişiliğine karşı açılır.

İdari işlem savunma hakkı, bir kişinin hakkında yürütülen idari soruşturma sürecinde kendini savunma ve görüşlerini açıklama imkânına sahip olmasıdır. Bu hak, idari işlemlerin hukuka uygunluğunu sağlamak ve bireyin haklarının korunmasını temin etmek amacıyla tanınır. Ayrıca, disiplin cezalarında da savunma hakkı esastır; ilgili memura, kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında savunma yapması için en az yedi gün süre verilir.

İdari cezalarda zamanaşımı, cezanın kesinleşmesini takip eden takvim yılının başından başlar ve 3 ila 7 yıllık sürenin bitiminde sona erer. Bu süre, 6183 sayılı Kanun'da düzenlenen zamanaşımını durduran ve kesen nedenlerle uzayabilir.

İdari mahkeme, hatalı olduğu düşünülen sağlık kayıtlarının değiştirilmesi veya silinmesi için yapılan başvuruları değerlendirebilir. Bunun için, öncelikle Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü'ne başvurarak hatalı kaydın düzeltilmesi talep edilmelidir. Dava dilekçesinde, tanının hukuka aykırı konulduğuna dair deliller, tanının olumsuz etkilediği başvurular ve yeni bir değerlendirme raporu gibi bilgilere yer verilmesi faydalı olacaktır.

İdari yargıda yenileme dilekçesi, ilk inceleme sonucunda dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. ve 5. maddelerine uygun olmadığının tespit edilmesinden sonra otuz gün içinde verilir.

İdari Yargılama Usulü Hukuku dersinde işlenen konular şunlardır: 1. Yargı Kavramı: Maddi ve organik anlamda yargılama, yargı yetkisinin kullanımı. 2. İdari Yargının İşlevleri: İdarenin hukuka uygunluğunun sağlanması ve bireyin kamu gücü karşısında korunması. 3. Adil Yargılanma Hakkı: Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde yer alan adil yargılama ilkeleri. 4. İdari Denetim Yolları: İdari, yasama, kamuoyu ve yargısal denetim. 5. İdari Yargı Örgütü: Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri. 6. İdari Dava Türleri: İptal, tam yargı ve yürütmenin durdurulması davaları. 7. Yargılama Süreci: Dava açma, dilekçenin incelenmesi, duruşmalar ve mahkeme kararlarının yerine getirilmesi. 8. Kanun Yolları: İstinaf, temyiz, yargılamanın yenilenmesi gibi olağan ve olağanüstü kanun yolları.

Ecrimisil raporuna itiraz etmek için iki yol bulunmaktadır: 1. Düzeltme Talebi: Ecrimisil ihbarnamesine karşı, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili idareye dilekçeyle müracaat edilerek düzeltme talebinde bulunulabilir. 2. İdari Yargıda Dava Açma: Ecrimisil işlemine karşı, tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesinde iptal davası açılabilir.

İYÖS (İdari Yargı Ön Sınavı) yılda bir defa protokol uyarınca ÖSYM tarafından yapılır.