İdariYargı

İstinaf mahkemesinde görülen dosyalar, ilk derece mahkemelerinin verdiği kararların temyiz edilmesi sonucu Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) tarafından incelenen davalardır. İstinaf mahkemesinde görülen dosya türleri: Hukuk davaları. Ceza davaları. İcra hukuk davaları. İdari davalar. Hangi dosyaların istinaf edilemeyeceği de kanunda belirtilmiştir.

İdari yargı ders notları arasında önemli olanlar şunlardır: İdari Yargılama Hukuku Ders Notları. İdari Yargı Ders Notları. AÖF ADL110U İdari Yargı ve Anayasa Yargısı Ders Notları. Ayrıca, academia.edu ve hukukdershanesi.com gibi platformlarda da idari yargılama hukuku ile ilgili ders notları bulunmaktadır.

Yürütmenin durdurulması talebi, dava dilekçesiyle birlikte yapılabileceği gibi, dava açıldıktan sonra ayrı bir dilekçeyle de sunulabilir. Ancak, işlemin uygulanmasını durdurmak isteniyorsa en başta talep edilmesi tavsiye edilir. Ayrıca, iptal davasının açıldığı mahkeme tarafından esas hakkında karar verildikten sonra yürütmenin durdurulması istenemez. Yürütmenin durdurulması talebi, bağımsız bir başvuru değildir; mutlaka bir iptal davasının parçası olmalıdır.

İdari Yargı Ön Sınavı (İYÖS) zor bir sınav olarak değerlendirilebilir. 29 Eylül 2024 tarihinde yapılan ilk İYÖS'e katılanların sadece %1,2'si başarılı olmuştur.

Geç atama ile ilgili bazı mahkeme kararları: Anayasa Mahkemesi Kararı: 2023 yılında, iş müfettişi yardımcısı olarak işe başlayan kişilerin, sınavı kazanmalarına rağmen atamalarının geciktirilmesi nedeniyle açtıkları davaların reddedilmesi, Anayasa Mahkemesi tarafından mülkiyet hakkının ihlali olarak değerlendirildi. Danıştay Kararı: 2019 yılında, geç atanan bir memurun, atandığı süre boyunca almadığı maaşların yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiğine hükmedildi. Bu kararlar, geç atama nedeniyle oluşan maddi zararların tazmin edilmesi ve mülkiyet hakkının korunması açısından önemli emsaller oluşturmaktadır.

İdari yargılamada ilk inceleme aşamasında yapılanlar: Dava dilekçesinin incelenmesi. Sorunun tespiti halinde yapılacaklar. Tebligat işlemi. İlk inceleme, dava açıldıktan hemen sonraki aşamada yapılır ve davanın her aşamasında (kanun yolları dahil) ileri sürülebilir.

İdari Yargı Ön Sınavı, idari yargı hakimliği sınavına giriş için ön şart olarak kabul edilen bir sınavdır. Sınavın bazı özellikleri: Kimler katılabilir: Siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olanlar girebilir. Sınav türü: Test şeklinde, en az yüz yirmi sorudan oluşur. Başarı puanı: Yüz puan üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır. Sınav sıklığı: İki yılda en az bir defa yapılır. Sınav konuları: Anayasa hukuku, idare hukuku, idari yargılama usulü, medeni hukuk, borçlar hukuku gibi alanları kapsar.

Yargı yetkisi, Anayasa ve uluslararası hukukla belirlenen bazı sınırlamalarla sınırlıdır. Bu sınırlamalar şunlardır: Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler. Yasama işlemlerinin bazıları (örneğin, yasama dokunulmazlığı). Uluslararası hukukla belirlenen bağışıklıklar. Bazı olağanüstü hal kararnameleri. Ayrıca, yargı yetkisi kişi, yer, konu ve zaman bakımından da sınırlandırılmıştır. Kişi bakımından sınırlandırma, mahkemenin veya devletin kişi üzerindeki yargı yetkisini ifade eder. Yer bakımından sınırlandırma, devletin veya mahkemenin yargı yetkisinin belirli bir coğrafi bölge ile sınırlı olmasını ifade eder. Konu bakımından sınırlandırma, mahkemenin hangi türden davalara bakabileceğini belirler. Zaman bakımından sınırlandırma, gerçekleşen olayın gerçekleştiği zamana bakarak mahkemenin yargılama yapıp yapamayacağını düzenler.

Düzenleyici KİK kararlarının uygulanması şu şekilde gerçekleşir: 1. Karar Tebliği: İdare, KİK'in düzenleyici kararını alır ve ilgili kişilere tebliğ eder. 2. Eksikliklerin İkmali: Tebliğ ile bildirilen eksikliklerin giderilmesi istenir. 3. Düzeltici İşlem: Gerekirse, düzeltici işlem yapılması gereken kısımlara odaklanılır ve bu işlemler gerçekleştirilir. 4. İhale Sürecinin Devamı: Karar doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra, ihale süreci ilgili aşamadan devam ettirilir. Örneğin, bir ihalede aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun bulunmadığı tespit edilirse, KİK bu tekliflerin reddedilmesi gerektiğine karar verebilir. Düzenleyici kararlar, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, tebliğler ve standart ihale dokümanları şeklinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Uzman çavuş sağlık kurulu raporundan elenirse, itiraz hakkı bulunur. İtiraz süreci şu şekilde işler: 1. Elenme Bildirimi: Sağlık raporu sonucunun negatif olduğuna dair resmi bir bildirim alınır. 2. Resmi İtiraz Dilekçesi: Jandarma Genel Komutanlığı veya ilgili askeri mercilere, itiraz nedenini belirten ve destekleyici belgelerle birlikte resmi bir dilekçe sunulur. 3. Hakem Hastanesi: İtirazın kabul edilmesi durumunda, aday hakem hastanesine sevk edilir. 4. Yeniden Değerlendirme ve Sonuç: Hakem hastanesinin değerlendirmesi sonucunda sağlık raporuna ilişkin karar yeniden gözden geçirilir. İtiraz sonucunda verilen kararlar kesindir.

İdari yargıda yerindelik ve hukuka uygunluk denetimi şu şekilde açıklanabilir: Hukuka uygunluk denetimi. Yerindelik denetimi. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre, idari yargı yalnızca hukuka uygunluk denetimi yapabilir; yerindelik denetimi yapamaz, idarenin takdir yetkisini ortadan kaldıracak şekilde karar veremez.

İdari yargıda husumet, devlet tüzel kişiliğini temsil eden kurumlara yöneltilir. Husumetin yöneltileceği taraflar: Merkezden yönetim unsurları. Yerinden yönetim birimleri. İl ve ilçe yönetimi. İdari davalarda husumet, kamu düzenindendir ve davanın her aşamasında mahkeme tarafından kendiliğinden gözetilir.

İdare, karar verme süresini uzatabilir, ancak bu durum belirli koşullara bağlıdır. İdareye başvuru süresi: İdareye başvuru yapılması durumunda, dava açma süresi durur ve idarenin cevabı kesin değilse, bekleme süresi altı ayı geçemez. Makul gerekçe: Savunma için ek süre talep edilebilir ve bu süre en fazla üç gün daha uzatılabilir. Genel olarak, idari yargıda süreler hak düşürücüdür ve kaçırılması durumunda geri dönüşü olmayan hak kayıplarına yol açabilir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı istinaf yoluna başvurulmasını düzenler. Bazı önemli noktalar: Kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen davalar için istinaf yoluna başvurulamaz. İstinaf, temyizin şekil ve usullerine tabidir. Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmazsa istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir ve işin esası hakkında yeniden bir karar verir.

Mülakat iptal davasının ne kadar süreceği, mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, idari davaların süresi ilk derece mahkemesi için ortalama 1 ila 1,5 yıl arasında olabilmektedir. Dava süreci, açılan davanın türüne ve içerdiği unsurlara göre de değişebilir. Dava açma süresi ise mülakat sonucunun öğrenilmesinden itibaren 60 gündür ve bu süre hak düşürücüdür. Daha fazla bilgi için bir avukata danışılması önerilir.

Bölge İdare Mahkemesi Hiyerarşisi: Başkan ve Başkanlar Kurulu: Mahkemeyi temsil eder, başkanlar kuruluna ve adalet komisyonuna başkanlık yapar. Daireler: En az iki daire bulunur, biri idare diğeri vergi davalarına bakar. Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu: Bölge idare mahkemesi başkanının başkanlığında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen üyelerden oluşur. Müdürlükler: Genel yönetim işlerini yürütür. Görevleri: İstinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak. İdare ve vergi mahkemeleri arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek. Diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek.

İdari Yargı Ön Sınavı'na (İYÖS) şu kişiler girebilir: Hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yükseköğrenim yapmış olanlar; Bu alanlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olanlar. Ayrıca, adayların 24 Ekim 2019 tarihinden sonra yükseköğretim kurumlarına kayıt yaptırmış ve 31 Mart 2024 tarihinden sonra mezun olmuş olmaları gerekmektedir. İYÖS'e dair mevzuatta bir yaş sınırı belirtilmemiştir, ancak hakim ve savcı yardımcılığına atanabilmek için giriş sınavının yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak gerekmektedir.

İYUK 52/5, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 52. maddesinin 5. fıkrasını ifade eder.

Aynı işlem kapsamında verilen kararlar hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, hukukta "aynı işlem" ile ilgili olabilecek bazı ilkeler şunlardır: Hukuki dinlenilme hakkı. Kesin hüküm ilkesi. Aynı fiilden dolayı yeniden yargılanmama ilkesi.

İYUK 28, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararların Sonuçları" başlıklı 28. maddesini ifade eder. İYUK 28/1'e göre, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur ve bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez. İYUK 28/2 ise, konusu belli bir miktar paranın ödenmesini gerektiren davalarda hükmedilen miktar ile her türlü davalarda hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin, davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, belirli bir süre içinde yatırılmasını düzenler.