Hormonlar

Tirotoksikoz, tiroid hormonlarının kandaki seviyesinin normal sınırların üzerinde olması durumudur. Bu duruma yol açan bazı nedenler: - tiroid bezinin fazla hormon salgılaması; - tiroidit ve buna bağlı bezin haraplanması; - çok fazla uygun olmayan şekilde iyot tüketimi veya fazla dozda tiroid hormon ilacı kullanımı. Tirotoksikozun belirtileri arasında şunlar yer alır: - çarpıntı; - terleme; - kilo kaybına meyil; - ellerde titreme; - saç dökülmesi; - kan basıncı yükselmesi. Tirotoksikoz teşhisi, bir endokrinolog tarafından konulur ve tedavi, hastanın durumuna göre ilaç tedavisi, radyoaktif iyot tedavisi veya cerrahi müdahale şeklinde olabilir.

30 yaşından sonra meme büyümesi mümkündür, ancak genellikle doğal yollarla çok fazla büyüme olmaz. 30'lu yaşlardan sonra meme büyümesinin bazı nedenleri: Kilo alımı: Kilo alındığında göğüs bölgesinde yağ dokusu artar. Hormonal değişiklikler: Menopoza yaklaşıldığında östrojen üretimi azalır ve bu durum memelerdeki dolgunluğun azalmasına yol açabilir. Hamilelik ve emzirme: Bu süreçlerde hormonal değişimler meme dokusunun büyümesine neden olabilir. Meme büyümesi veya görünümüyle ilgili endişeler varsa, bir jinekolog veya endokrinoloji uzmanına danışılması önerilir.

Erkeklerde sol yumurtalık (testis), sperm üretimi ve erkeklik hormonu testosteronun salgılanmasında kritik bir rol oynar. İşlevleri şunlardır: - Sperm üretimi: Seminifer tüplerde spermatogenez süreciyle sperm hücreleri üretilir. - Hormon üretimi: Testosteron hormonu üreterek erkek cinsel gelişimi, libido, kemik yoğunluğu ve kas kütlesinin korunmasına katkıda bulunur.

İdrar tahlili ile doğrudan hormonlar değil, hormonların metabolitleri anlaşılır. İdrar tahlilinde tespit edilebilen bazı hormonlar şunlardır: - Kortizol: Böbrek üstü bezinden salgılanan, vücudun stresle başa çıkma mekanizmasını düzenleyen bir hormon. - Östrojen: Yumurtalıklardan salgılanan, üreme ve hormonal dengede önemli rol oynayan bir hormon. - Testosteron: Erkeklerde testislerden, kadınlarda ise böbrek üstü bezlerinden salgılanan, cinsel gelişim ve işlevleri etkileyen bir hormon.

Endokrinoloji bölümü, hormonların salgılanması ve metabolizmayla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisinden sorumludur. Bu bölümde bakılan bazı hastalıklar şunlardır: Tiroid hastalıkları: Guatr, hipertiroidi, hipotiroidi. Diyabet: Tip 1 ve 2 diyabet, genetik diyabet. Obezite: Kilo fazlalığı veya kilo azlığı. Böbreküstü bezi bozuklukları: Cushing sendromu, Addison hastalığı. Polikistik over sendromu. Osteoporoz ve diğer kemik metabolizması hastalıkları. Endokrinoloji bölümüne, iç salgı bezleriyle ilgili sorunları olan hastalar başvurmalıdır.

Biyoteknoloji ile hormon üretimi, çeşitli açılardan yararlı olabilir: 1. Tıbbi Uygulamalar: Biyoteknoloji, insülin, büyüme hormonu gibi hormonların daha ucuz, güvenli ve verimli bir şekilde üretilmesini sağlar. 2. Tarım ve Çevre: Genetik mühendislik sayesinde, bitkilere zararlılara ve çevresel stres faktörlerine karşı dayanıklılık kazandırılabilir, bu da tarım verimliliğini artırır ve doğal kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlar. 3. Endüstriyel Kullanım: Biyoteknolojik yöntemlerle üretilen enzimler, gıda endüstrisi, çevre kirliliği kontrolü, dericilik gibi alanlarda kullanılarak ekonomik ve çevresel faydalar sağlar. Ancak, biyoteknolojik ürünlerin kullanımı, etik ve sağlık kaygılarını da beraberinde getirebilir.

Kortizol, genellikle en tehlikeli stres hormonu olarak kabul edilir. Diğer tehlikeli stres hormonları arasında adrenalin ve norepinefrin de bulunur.

Deniz memelerinin (jinekomastinin) büyümesinin birkaç nedeni vardır: 1. Hormonal Dengesizlikler: Ergenlik döneminde hormonal değişiklikler nedeniyle meme büyümesi görülebilir. 2. Aşırı Kilo Alıp Verme: Vücutta yağ birikiminin artması, meme bölgesinde de yağlanmaya yol açar. 3. Genetik Faktörler: Bazı erkeklerin vücutları, meme bölgesinde yağlanmaya daha müsait olabilir. 4. İlaç Kullanımı: Doğum kontrol ilaçları, hormon replasman tedavileri ve bazı antidepresanlar meme büyümesine neden olabilir. Bu sorunlar psikolojik rahatsızlıklara yol açabileceğinden, bir uzmana danışmak faydalı olabilir.

Menopozda yükselen hormon değerleri şunlardır: 1. FSH (Folikül Uyarıcı Hormon): Menopozun teşhisinde en önemli hormondur ve değeri genellikle 30'un üzerine çıkar. 2. LH (Lüteinizan Hormon): Menopoz başladığında LH değeri de artar, ancak FSH'ya göre daha geç yükselir. Diğer hormon değerleri olan östrojen, inhibin B, testosteron ve progesteron da menopozla birlikte azalır, ancak bu hormonların seviyeleri menopoz teşhisi için doğrudan kullanılmaz.

Oral kontraseptifler (kombine oral kontraseptifler), östrojen ve progesteron hormonlarını içerir.

Glukagon hormonu, pankreasın alfa hücreleri tarafından salgılanan ve kan şekeri seviyelerini düzenleyen önemli bir hormondur. Başlıca işlevleri şunlardır: 1. Glikoz sentezi: Amino asitler ve laktat gibi monomerlerin karaciğerde glikoza dönüşerek üretimini sağlar. 2. Glikojenin parçalanması: Karaciğerde depolanan glikojenin glikoza parçalanmasına aracı olur ve bu glikozu kana vererek kan şekerini yükseltir. 3. Yağ yakımı: Lipoliz olarak bilinen yağ dokusunun parçalanmasını tetikleyerek serbest yağ asitlerinin vücutta düzeylerini yükseltir. 4. Kan şekerinin dengelenmesi: Düşük kan şekeri durumunda yemeklerden önce ve sonra ya da uyku sırasında kan şekerinin düşmesini engeller. Glukagon, insülin hormonu ile birlikte çalışarak vücudun enerji dengesini sağlar.

Erkeklerin kol kıllarının kalın olmasının nedeni, hormonal faktörler ve genetik yapıdır. Hormonlar, özellikle testosteron gibi androjenler, kıl foliküllerinin daha kalın ve koyu kıllar üretmesine neden olur. Ayrıca, genetik olarak bazı erkeklerin kol kılları diğerlerine göre daha yoğun ve kalın olabilir.

Ruhsal çöküşte dopamin, serotonin ve endorfin hormonları etkilenir. - Dopamin eksikliği, motivasyon düşüklüğüne ve olumsuz duygulara kapılmaya neden olabilir. - Serotonin seviyesindeki düşüş, depresif ruh haline yol açabilir. - Endorfin eksikliği ise moral bozukluğu ve anksiyete ile ilişkilidir. Bu hormonların dengesini sağlamak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stresten uzak durma önerilir. Eğer ruhsal sorunlar devam ederse, bir uzmana danışmak önemlidir.

İdrarda serbest kortizol seviyesinin yüksek olması, Cushing sendromu olarak adlandırılan bir duruma işaret edebilir: Kilo alımı: Özellikle karın bölgesinde yağ birikimi ve kilo artışı. Yüksek tansiyon ve kan şekeri: Tansiyon yüksekliği ve şeker hastalığı gelişimi. Kemik kırılganlığı: Kemik kaybında artış ve kırık riski. Psikolojik sorunlar: Depresyon, konsantrasyon bozuklukları ve sinirlilik. Diğer belirtiler: Kolay morarma, ciltte incelme ve kırmızı-mor çatlaklar. Bu tür belirtiler fark edildiğinde, kesin tanı ve uygun tedavi için bir endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanına başvurulması önerilir.

"Melavi" kelimesi Kürtçe'de "gayret, azim" anlamına gelir. "Melatonin" ise beyinde epifiz bezi tarafından üretilen bir hormondur ve çeşitli işlevleri vardır: Uyku düzenini sağlar: Gündüz-gece döngüsünde salgılanma oranı değişerek uyku ihtiyacını oluşturur ve uyku kalitesini artırır. Antioksidan etkisi: Vücutta üretilen zararlı maddeleri gece boyunca temizleyerek vücut sağlığını korur. Depresyon ve reflü belirtilerini hafifletir, göz sağlığını destekler. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücut ısısının dengelenmesine etki eder. Melatonin takviyesi, uyku sorunları, jet lag, depresyon gibi durumlarda kullanılabilir, ancak uzman bir hekimin önerisi alınmalıdır.

RAAS (Renin-Angiotensin-Aldosterone Sistemi), tıpta kan basıncı ve sıvı dengesinin düzenlenmesinden sorumlu bir hormon sistemidir. RAAS'ın temel bileşenleri: - Renin: Böbreklerden salgılanan bir enzimdir. - Angiotensin I ve II: Karaciğer tarafından üretilen proteinlerin dönüşümüyle oluşan hormonlardır. - Aldosterone: Böbreküstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. RAAS'ın işlevleri: - Kan basıncını artırmak için kan damarlarını daraltır. - Böbreklerde sodyum ve su tutulmasını artırarak sıvı dengesini sağlar. Tıpta RAAS'ın önemi: - Kalp ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesinde kritik rol oynar. - Aşırı aktivasyon, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklara yol açabilir. - RAAS'ı hedefleyen ilaçlar (ACE inhibitörleri, ARB'ler), kan basıncını kontrol etmek için kullanılır.

Evet, el ile süt sağmak prolaktin hormonunu artırabilir. Prolaktin, meme bezlerinin süt üretimini teşvik eden bir hormondur ve emzirme veya meme uyarımı gibi durumlar prolaktin seviyelerini yükseltir.

Enzimler ve hormonlar, vücutta farklı işlevler üstlenerek çalışırlar: Enzimler: - Kimyasal tepkimelerin hızını artıran protein yapılarıdır. - Aktivasyon enerjisini düşürerek tepkimelerin daha hızlı gerçekleşmesini sağlarlar. - Ribozomlar tarafından üretilirler ve ticari amaçlarla da kullanılabilirler. Hormonlar: - Endokrin bezler tarafından salgılanan kimyasal maddelerdir. - Kan dolaşımı yoluyla hedef hücrelere taşınırlar ve hücreler arası iletişimi sağlarlar. - Organların işleyişini düzenlerler, büyüme, gelişme, stres cevabı, kan şekeri dengesi gibi birçok işlevi kontrol ederler.

Kilo vermeyi engelleyen bazı hormonlar şunlardır: 1. Ghrelin: Mideden salgılanan bu hormon, beyne ulaşıp yemek yeme isteğini artırır ve kilo vermeyi engeller. 2. İnsülin: Yüksek insülin seviyesi, şekerin yağa dönüşmesine ve kilo artışına neden olur. 3. Kortizol: Stres durumunda salgılanan bu hormon, yağ depolarının artmasına ve kilo vermeye engel olur. 4. Tiroid hormonları: Tiroid hormonlarının yetersiz çalışması, metabolizmanın yavaşlamasına ve kilo alımına yol açar. Kilo verme sürecinde bu hormonların etkilerini göz önünde bulundurarak bir uzmana danışmak önemlidir.

Moore'un embriyolojisi üzerine çalışmaları, embriyonik cinsiyet farklılaşması ve seks hormonlarının rolü üzerine odaklanmaktadır. Moore'un kitaplarında ele aldığı konular arasında: - Genetik faktörlerin cinsiyet farklılaşmasını nasıl yönettiği. - Freemartin olarak bilinen, erkek ikiziyle doğan dişi buzağıların kısırlığı ve bu durumun, ikizlerin ortak kan dolaşımı yoluyla erkek hormonlarının dişi buzağının iç cinsiyet farklılaşmasını etkilemesiyle ilgili olduğu. - Opossum gibi hayvanlarda yaptığı deneyler ve bu deneylerde, hormonal kremlerin ve gonadotropinlerin cinsiyet farklılaşması üzerindeki etkilerini incelemesi. Ayrıca, Moore'un Kur'an'daki embriyo ile ilgili ayetlerin bilimsel verilerle uyumu üzerine yaptığı çalışmalar da bulunmaktadır.