DoğumKontrol

Kondom (prezervatif) iki ana amaçla kullanılır: 1. Gebelikten korunma: Kondom, erkeğin spermlerinin kadının yumurtalıklarına ulaşmasını engelleyerek istenmeyen hamilelikleri önler. 2. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma: Kondom, cinsel ilişki sırasında ten temasını önleyerek AIDS, hepatit, frengi ve bel soğukluğu gibi hastalıkların bulaşmasını engeller veya bulaşma riskini azaltır.

Cinsel ilişkide geciktirici etkili prezervatifler tercih edilebilir. Ayrıca, sperm öldürücü (spermisid) içeren prezervatifler de yüksek etkinlik sunar ve doğum kontrolü için uygundur. Prezervatif seçimi kişisel tercihlere ve ihtiyaçlara göre yapılmalıdır. En doğru bilgiyi almak için bir uzmana danışılması önerilir.

Her cinsel ilişkide prezervatif kullanmak, gebelikten ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için önerilir. Prezervatif, ejakülasyon sırasında spermlerin vajinaya dökülmesini engelleyerek gebeliği önler ve AIDS, Hepatit B, Hepatit C gibi hastalıkların bulaşmasını azaltır. Ancak, hiçbir doğum kontrol yönteminin %100 etkili olmadığını unutmamak gerekir.

Spiralin koruma süresi, kullanılan türüne göre değişir: - Bakır spiraller: Yaklaşık 5-10 yıl koruma sağlar. - Hormonlu spiraller: Genellikle 3-7 yıl arasında etkilidir. Koruma süresi, kadının sağlık durumu ve spiralin doğru yerleşip yerleşmediğine bağlı olarak değişebilir.

Ella, istenmeyen gebelikleri önlemek için kullanılan bir acil doğum kontrol ilacıdır. Ne işe yarar: - Korunmasız veya korunmanın başarısız olduğu cinsel ilişki sonrasında hamileliği önlemek için kullanılır. - Yumurtlamayı erteleyerek spermlerin yumurtaya ulaşmasını engeller. Kullanım şekli: - İlişkiden sonraki en geç 5 gün (120 saat) içerisinde ağız yoluyla bir tablet olarak alınır. Önemli notlar: - Düzenli bir doğum kontrol yöntemi yerine geçmez. - Mevcut bir gebeliği sonlandırmak için kullanılmamalıdır. - Yan etkiler arasında bulantı, baş ağrısı ve adet düzensizliği bulunabilir. - Kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası en kısa sürede alındığında 72 saat (3 gün) koruma sağlar. Ancak, bazı ilaç firmaları tarafından üretilen hapların bu süreden daha kısa ya da daha uzun koruma sağlayabileceği belirtilmiştir. Ertesi gün hapının etkinliği, kullanım zamanına bağlı olarak azalır; ilk 24 saat içinde kullanıldığında gebelik oluşumunu engelleme oranı %90-98, 48. saatte ise %75'tir. Hap kullanmadan önce mutlaka prospektüsün okunması ve bir doktora danışılması önerilir.

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası gebeliği önlemek amacıyla kullanılan acil bir doğum kontrol yöntemidir. İşe yaradığı durumlar: - Yumurtanın rahme tutunmasını engelleyerek; - Döllenmeyi zorlaştırarak. Önemli notlar: - Sık kullanımı önerilmez, düzenli doğum kontrol yöntemlerinin yerini tutmaz; - Gebeliği sonlandırmak için kullanılmaz; - Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.

Spiralin doğru takılıp takılmadığını anlamak için ultrasonla kontrol yapılması önerilir. Ayrıca, spiralin takıldığını gösteren bazı belirtiler şunlardır: - Ağrı: Spiral takılırken adet sancısına benzer bir ağrı olabilir, ancak bu ağrı kısa sürelidir. - İplerin hissedilmesi: Spiralin ucunda bulunan ipler, rahim ağzından sarkar ve bu ipler elle hissedilebilir. Spiral taktırdıktan sonra herhangi bir sorun yaşanması durumunda bir jinekologla görüşmek önemlidir.

Vasektomi sonrası cinsel istekte herhangi bir azalma olmaz. Vasektomi, erkeğin sperm kanallarının kesilerek kapatılması yoluyla uygulanan kalıcı bir doğum kontrol yöntemidir.

Zevk suyu ile hamile kalma şansı kesin bir yüzdeyle ifade edilemez, ancak mümkündür. Yapılan bilimsel araştırmalar, zevk suyunda canlı ve hareketli spermlerin bulunabileceğini ortaya koymuştur. Hamile kalma olasılığını artırmak veya azaltmak için kadının yumurtlama dönemi gibi faktörler de önemlidir.

Doğum kontrol çipi olarak bilinen deri altı implant, hormonal bir doğum kontrol yöntemidir ve %99'a kadar etkili olabilir. Bu yöntem, küçük ve ince bir çubuğun cildin altına yerleştirilmesiyle uygulanır ve progestin hormonu sayesinde rahim ağzında bulunan mukusun kalınlaşmasını önleyerek gebeliğe engel olur. Ancak, doğum kontrol yöntemlerinin etkinliği kullanım şekline ve kişinin sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. En uygun doğum kontrol yöntemi için bir uzmana danışılması önerilir.

Doğum kontrol hapı kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Doğum kontrol hapının kullanımı şu şekildedir: 1. Başlangıç: Doğum kontrol hapına genellikle adet döneminin ilk günü başlanır. 2. Günlük Kullanım: Haplar her gün aynı saatte alınmalıdır. 3. Ara Verme: 21 tabletten oluşan haplarda, 1 ay sonunda 7 gün ara verilir. 4. Unutulma Durumunda: Hap unutulduğunda, prospektüste belirtilen talimatlar takip edilmelidir. 5. Ek Korunma: Eğer kullanım adet döngüsünün 2. veya 5. günü başlarsa, ilk 7 gün boyunca ek bir korunma yöntemi önerilir.

Erken gebelik testi, korunmasız cinsel ilişkiden sonra yaklaşık 4. günden itibaren kanda yapılan testle belli olabilir. İdrar testlerinde ise gebeliğin kesin olarak tespit edilebilmesi için adet gecikmesinden sonra en az 10 gün geçmesi önerilir.

Deri altına yerleştirilen doğum kontrol hapı, kol derisinin altına lokal anestezi ile yerleştirilen hormon içeren küçük bir çubuktur. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Hormon Salgılama: İmplant, vücuda sürekli olarak belirli bir miktarda hormon salgılar. 2. Yumurtlamayı Engelleme: Bu hormonlar, yumurtlamayı ve rahim bölgesinde salgılanmayı azaltarak spermin yumurta içerisine girmesini engeller. 3. Koruma Süresi: Genellikle 3-5 yıl arasında gebelik ihtimalini en aza indirger. İmplantın yerleştirilmesi ve çıkarılması işlemleri, uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır.

Doğum kontrol amacıyla takılan çipler arasında hormon implantları ve rahim içi araç (spiral) bulunmaktadır. Hormon implantları, derinin altına yerleştirilen ve progesteron hormonu salarak yumurtlamayı önleyen yumuşak kapsüllerdir. Spiral, rahme yerleştirilen ve spermlerin yumurtaya ulaşmasını engelleyerek gebeliği önleyen T şeklinde bir cihazdır.

Doğum kontrol iğnesi ve çip aynı şeyler değildir. Doğum kontrol iğnesi, hormonal bir doğum kontrol yöntemidir ve 3 ayda bir kadınlara uygulanır. Çip ise, deri altına yerleştirilen ve hormonal doğum kontrol yöntemlerinden biri olan deri altı implant anlamına gelebilir.

Korunma ve korunma yöntemleri şu şekilde özetlenebilir: Korunma: Gebelik veya hastalıklardan korunmak için alınan önlemlerdir. Korunma Yöntemleri: 1. Hap ve Mini Hap: Yumurtlamayı ve döllenmeyi engelleyerek gebeliği önler. 2. Aylık İğne: Kas içine enjekte edilir, yumurtlamayı ve döllenmeyi engelleyerek gebeliğe karşı korur. 3. Üç Aylık İğne: 3 aylık periyotlar halinde uygulanır, progesteron hormonu içerir ve gebeliği önler. 4. Deri Altı Kapsülleri: Kolun iç kısmına yerleştirilir, 3-5 yıl boyunca gebeliğe karşı koruyucudur. 5. Rahim İçi Araç (RİA): 10 yıl boyunca koruyan türleri vardır, herhangi bir zaman uygulanabilir. 6. Kondom (Prezervatif): Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı da koruyucu, tek kullanımlık bir yöntemdir. 7. Diyafram: Rahim ağzını örten, ince lastikten yapılan bir araçtır. 8. Kadın Kondomu: Spermin yumurtanın buluşmasını önler, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı da koruyucudur. 9. Spermisitler: Jel, fitil veya tablet formunda olup, her cinsel ilişki için tekrarlanması gerekir. 10. Kadında Tüplerin Bağlanması (Tüp Ligasyonu): Yumurtalığın rahme ulaşmasını sağlayan tüplerin bağlanması işlemidir. Korunma yöntemleri hakkında daha detaylı bilgi için bir uzmana danışılması önerilir.

Evet, doğum kontrol ilaçlarını her gün aynı saatte almak şarttır. Eğer doz atlanırsa, prospektüste belirtilen talimatlar takip edilmelidir.

Prezervatif ile hamile kalma ihtimali yaklaşık %2 olarak kabul edilmektedir. Ancak, toplumdaki kadınlarda ek yöntemler kullanılmadan prezervatifle korunma durumunda, gerçek gebelik oranları %15 gibi daha yüksek olabilmektedir.

Zevk suyundan sonra hamile kalma olasılığı, kadının yumurtlama dönemine denk gelmesi durumunda artar. Zevk suyu, boşalma öncesi salgılanan bir sıvıdır ve içinde sperm hücreleri bulunabilir. Hamileliği önlemek için etkili doğum kontrol yöntemleri kullanılması önerilir.