Alegori

Alegorinin amacı, soyut kavramları semboller aracılığıyla temsil ederek okuyucuyu veya izleyiciyi düşündürmektir. Alegori, genellikle şu amaçları taşır: Eleştirme ve hicivleme. Siyasallaştırma. Ahlaki, dini veya felsefi talimat verme. Alegori, bu amaçları gerçekleştirmek için bir hikâye üzerinden dolaylı bir anlatım tercih eder.

Alegorik anlatım, bir metinde verilmek istenen mesajın doğrudan değil, çeşitli simgeler aracılığıyla anlatılmasıdır. Alegorik anlatımda kullanılan bazı özellikler: Semboller: Güvercin barışı, terazi adaleti simgeler. Karakterler: Fabllarda hayvanlar, insana ait özellikleri veya duyguları temsil eder. Olay örgüsü: Masal ve hikayelerde olaylar, soyut kavramları alegorik olarak işleyebilir. Alegorik anlatım, edebiyat dışında sinema, resim ve heykel gibi sanat dallarında da kullanılır.

Alegori ve sembolizm arasındaki temel farklar şunlardır: Anlam. Tür. Kullanım. Alegori, sembolizmi kullanır; ancak her sembolizm alegori değildir.

Evet, "Hayvan Çiftliği" bir alegori olarak kabul edilir. Bu eser, George Orwell tarafından 1945 yılında yazılmış ve siyasi ve toplumsal bir hiciv niteliği taşır. Orwell, bu alegoriyle totaliter rejimlerin işleyişini ve devrimlerin yozlaşmasını eleştirir.

Alegori ve sembolizm aynı şey değildir, ancak her ikisi de edebiyat ve sanatta anlamı derinleştirmek için kullanılır. Sembolizm, belirli bir fikir veya duyguyu temsil eden somut bir nesne, kişi veya kavramın kullanılmasını içerir. Özetle: Sembolizm: Daha geniş yorumlara açık, anlamın derinleşmesine katkıda bulunur. Alegori: Daha doğrudan ve belirgin bir mesajı iletir.

La Fontaine masallarında hayvanların kullanılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Alegorik Unsurlar: Hayvanlar, her biri bir değeri temsil eden alegorik unsurlar olarak kullanılarak insan karakterlerini ve davranışlarını sembolize eder. 2. Eleştiri ve Ahlaki Dersler: Hayvanların aracılığıyla bazı insan davranışlarını eleştirir ve okurlarına ahlaki dersler verir. 3. Mizahi ve İnce Hiciv: Yanlış olduğunu düşündüğü insan davranışlarını mizahi ve ince bir hiciv diliyle eleştirir. 4. Anlaşılırlık: Masallarını herkesin anlayabileceği bir şekilde yazmak için hayvanları kullanmıştır.

Alegori, bir fikrin, davranışın, eylemin, duygunun, bir kavramın ya da bir nesnenin simgelerle, sembollerle ifade edilmesidir. Alegori örnekleri: Edebiyat: Hayvan Çiftliği. Kutadgu Bilig. Sessiz Gemi. Resim: Platon'un Mağara Alegorisi. Picasso'nun Guernica eseri. Alegori ve metafor arasındaki fark: Alegori, genellikle daha geniş kapsamlıdır ve eserin tamamında veya büyük bölümünde kullanılır.

Kutadgu Bilig, 11. yüzyıl Karahanlı Türklerinden Yusuf Has Hacib tarafından yazılan, mutluluk veren bilgi anlamına gelen bir eserdir. Kısaca özeti: - Nazım birimi: Beyit. - Dil: Hakaniye lehçesi (Karahanlı Türkçesi). - Tür: Siyasetname, alegorik ve didaktik. - Konusu: Adalet, akıl, mutluluk ve doğruluk gibi kavramlar üzerinden ideal devlet yönetimi ve insan mutluluğu. - Bölümler: 4 ana karakter (Kün Togdı, Ay Toldı, Ögdülmiş, Odgurmış) ve onların karşılıklı konuşmaları üzerinden oluşturulmuştur. - Amaç: Hükümdar ve devlet adamlarına yol göstermek.

Mağara duvarına yansıyan gölge, Platon'un mağara alegorisinde toplum tarafından belirlenen ve benimsenen doğruları temsil eder.

"Kurak Günler" filminde obruk, hikayenin alegorik bir unsuru olarak kullanılmıştır. Gerçek hayatta ise obrukların oluşmasının temel nedeni yeraltı sularının çekilmesi veya aşırı kullanımı, küresel ısınma ve kuraklık gibi faktörlerdir.

1979 yapımı "Teneke Trampet" (The Tin Drum) filmi, Nobel ödüllü Alman yazar Günter Grass'ın aynı adlı alegorik romanından uyarlanmıştır. Film, 1920'li yıllarda Almanların Polonyalılar ve diğer azınlıklarla birlikte uyum içinde yaşadıkları yoksul kent Danzig'de başlar. Konusu, üç yaşına bastığı doğum gününde kendisine teneke bir trampet hediye edilen Oskar adlı bir çocuğun hikayesini anlatır. Yıllar geçtikçe fiziksel olarak gelişmeyen Oskar, teneke davuluna şiddetle vururken çıkardığı tiz çığlıkla cam eşyaları bile parçalayarak, II. Dünya Savaşı yaklaşırken ülkede olup bitenlere duyarsız kalan orta sınıf Alman toplumunu protesto eder.

"The Turin Horse" (Türkçesiyle "Torino Atı") filmi, filozof Friedrich Nietzsche'nin 1889 yılında Torino'da bir atı dövülmekten kurtarmasıyla başlayan hikayeyi anlatıyor. Ancak film, Nietzsche'nin öyküsünü değil, kurtarılan bu atın sahibinin ve kızının izole hayatını konu alıyor. Filmin diğer temaları arasında doğanın karşı konulmaz gücü, insanın çaresizliği, ekonomik ve sosyal sınıf mücadelesi gibi unsurlar da yer alıyor.

Ezop, masallarını hayvanlarla anlatmasının birkaç nedeni vardır: 1. Alegori Kullanımı: Hayvan karakterleri aracılığıyla insan davranışlarını ve özelliklerini sembolize etmek için alegori yöntemini kullanmıştır. 2. Evrensel Temalar: Hayvanların insan benzeri durumlarda bulunması, hikayelerin evrensel temaları işlemesini sağlar ve farklı kültürlerden insanlara hitap eder. 3. Eğlence ve Eğitim: Masallar, hem eğlendirici hem de öğretici bir işlev görür; hayvan karakterleri, basit ve doğrudan bir dille ahlaki dersleri aktarmaya yardımcı olur.

"Hayvan Çiftliği", İngiliz yazar George Orwell tarafından yazılan, sosyalizm ve Stalin yönetimini eleştiren bir romandır. Kitapta anlatılan ana hikaye, bir çiftlikte yaşayan hayvanların, insanlara karşı ayaklanarak çiftliği ele geçirmeleri ve kendi yönetimlerini kurmaları üzerine kuruludur. Orwell, bu alegorik eserde otorite, güç ve devrim gibi konuları ele alırken, insan doğasının karmaşıklığını ve iktidarın kötüye kullanılmasının sonuçlarını anlatır.

"Mother!" filmi, içerdiği şiddet, karanlık atmosfer ve alegorik anlatım nedeniyle izleyicilerde korku uyandırıyor. Filmin bazı korkutucu unsurları şunlardır: - Yaratılış ve yıkım alegorisi: Film, dünya tarihini kişisel bir seviyede, bir evin içinde geçen olaylar üzerinden anlatıyor ve bu süreçte şiddet, savaş ve kaos gibi temaları işliyor. - Metaforik semboller: Ev, kristal ve yabancı karakterler gibi semboller, derin anlamlar taşıyarak izleyicinin zihninde rahatsız edici imgeler yaratıyor. - Açıklanamayan olaylar: Filmin büyük bir kısmında ne olup bittiği net bir şekilde açıklanmıyor, bu da izleyicinin olayları anlamaya çalışırken gerilim yaşamasına neden oluyor.

"Yol Kenarı" (2017) filmi, bir sahil kasabasında yaşayan insanların, etraflarındaki olayları yaklaşan kıyamet alametleri olarak yorumlamalarını konu alır. Kasabaya iş için gelen genç bir adam, manasız cinayetlerle çevrili mutsuz insanların hayatında farklı beklentiler yaratır. Film, siyah-beyaz sinematografisiyle bir deccal ve mehdi hikayesini, aynı zamanda günümüz Türkiye'sine dair karanlık ve alegorik bir portreyi anlatır.

Yorgos Lanthimos'un filmlerinin "tuhaf" olarak değerlendirilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Distopik Temalar ve Alegoriler: Lanthimos, filmlerinde modern dünyanın normatif düzenini ve iktidar-özne ilişkisini eleştirir. 2. Deneysel Sinematografi: Yönetmen, geniş açılı lensler, yüksek açı çekimleri ve geometrik çarpıtmalar gibi görsel teknikler kullanarak izleyiciye absürt bir atmosfer sunar. 3. Karakterlerin Duygusal Kapalılığı: Lanthimos'un karakterleri, duygularından kopuk, ifadesiz ve yabancılaşmış olarak tasvir edilir. 4. Toplumsal Eleştiri: Filmlerinde, toplumsal cinsiyet rolleri ve eril iktidar gibi konulara da eleştirel bir bakış açısı getirir.

"Sokrates'in Karanlıktan Çıkışı" kitabı, Yan Marchand tarafından yazılmış ve Küçük Filozoflar Dizisi'nin bir parçasıdır. Kitapta anlatılan konu, Sokrates'in çeşitli kılıklarda çağlar arasında dolaştığı ve bugün de yeniden doğmak üzere olduğu fikridir. Ayrıca, kitabın girişinde yer alan metinde, bu kitabı açanın gevezelerle ihtiraslıların çenesini kapattığı adil bir devlete gireceği ve kılavuzunun Sokrates olacağı ifade edilmektedir.

Beng ü Bade mesnevisinde şarabın üstün tutulmasının nedeni, Fuzuli'nin eseri alegorik bir dille kaleme alması ve bu bağlamda şarabı güç, cengâverlik ve ilahi aşkın sembolü olarak görmesidir. Eserde, şarap (bade) genç, hareketli ve atak bir mizaca sahipken, afyon (beng) yaşlı, sakin ve akla önem veren bir karakter olarak tasvir edilir.

"Les Pingouins" iki farklı bağlamda anlatılabilir: 1. 2016 yapımı kısa film: "Les Pingouins" adlı kısa film, Thor Schenker tarafından yönetilmiş ve modern dünyanın kendini beğenmiş bir sanatçısı olan Calo'nun hikayesini anlatmaktadır. 2. Anatole France'ın romanı: "L’Ile des Pingouins" (Penguin Adası) adlı roman, Anatole France tarafından 1908 yılında yazılmış ve Fransa tarihini penguenler metaforunu kullanarak ele almaktadır.