Hadis

Kütüb-i Sitte, Ehl-i Sünnet tarafından en sağlam hadis kaynakları olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu kitapların haber-i âhâd olarak nitelendirilen rivayetlerden ibaret oldukları ve tamamı için "sahih" demenin mümkün olmadığı da belirtilmektedir. Kütüb-i Sitte'yi oluşturan altı hadis kitabı şunlardır: 1. Sahih-i Buhari; 2. Sahih-i Müslim; 3. Sünen-i Nesai; 4. Sünen-i Tirmizi; 5. Sünen-i Ebu Davud; 6. Sünen-i İbn Mace.

Kitabu'l-Edeb, büyük muhaddis Ebû Dâvud'un "Kütüb-i Sitte"nin üçüncüsü olan "Sünen-i Ebû Dâvud" adlı eserinde, edeb konusu ile ilgili hadisleri içerir. Ayrıca, "Kitabu'l-Edeb" adlı başka bir eser de bulunmaktadır. Bu eser, edep kavramını ve edeple ilgili konuları ele alır. Edep, nefsî ve dersî olmak üzere ikiye ayrılır.

"Beni tanırsa ya ne anlatıyor?" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. Örneğin, psikolojik bir bağlamda, "Gerçek beni tanırsa sevmez düşüncesini yaşayan birine ne tavsiye edersiniz?" sorusu, kişinin kendini tanıma ve kabul etme süreciyle ilgili olabilir. Ayrıca, "Kulum beni nasıl tanırsa, onunla öyle muamele ederim" şeklindeki hadis-i kudsî, insanın Allah'ı nasıl tanıdığının, Allah'ın ona nasıl davranacağını etkilediğini ifade eder. Daha spesifik bir bağlamda, "Beni tanırsa" ifadesi, bir kişinin tanınması durumunda ortaya çıkabilecek sonuçları veya yapılması gereken eylemleri ifade edebilir. Bu nedenle, "Beni tanırsa ya ne anlatıyor?" ifadesinin tam olarak ne anlatmak istediğini belirlemek için daha fazla bağlam veya açıklama gerekebilir.

"İstişarede 4" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, istişare kelimesinin anlamı hakkında bilgi verilebilir. İstişare, bir konu hakkında fikir alışverişi yapmak, danışmak, görüşmek anlamına gelir. Ayrıca, "istişare" kelimesi İslam döneminde danışma kavramına karşılık olarak kullanılmıştır.

Bu hadis, Ramuz el-ehadis adlı eserde, Hz. Ebû Hüreyre'ye atfedilerek yer almaktadır. Hadis şu şekildedir: > "Kıyamet yaklaştığında zamanın akışı hızlanır. Böylece sene ay gibi, ay Cuma (hafta) gibi olur. Cuma'dan Cuma'ya olan vakit de kuru bir hurma dalının yaprakları ile birlikte ateşte yanması gibi kısa olur". Bu tür hadisler, kıyamet alametleri kapsamında değerlendirilmektedir. Ancak, bu hadislerin bilimsel bir temeli olmadığını ve İslam'da kesin kıyamet zamanına dair bir bilgi bulunmadığını unutmamak gerekir.

En büyük müellif olarak kabul edilebilecek tek bir kişi yoktur, çünkü bu değerlendirme kişisel zevklere ve alanlara göre değişebilir. Ancak, İslam dünyasında en büyük hadis alimi olarak kabul edilen ve "Sahih-i Buhari" adlı eserin yazarı olan İmam Buhari (ö. 256/870) öne çıkmaktadır.

Eş-Şemâilü’n-Nebeviyye, Hz. Muhammed'in şemâilini, yani dış görünüşünü, kıyafetini, yemesini, içmesini, konuşma şeklini, ibadetini, ahlâkını, geçim tarzını ve vefatını ele alan bir eserdir. Tam adı "eş-Şemâilü’n-Nebeviyye ve’l-Hasâilü’l-Mustafaviyye" olan bu eser, İmam Tirmizî tarafından yazılmış olup, elli altı başlık altında 424 hadisten oluşmaktadır.

"Eğer sizler benim bildiklerimi bilseydiniz, az güler çok ağlardınız" hadisi, Hz. Muhammed'e (s.a.v.) aittir. Bu hadis, Buhârî ve Müslim gibi hadis kaynaklarında yer almaktadır.

Şia'nın Kütüb-i Erbaa'sı (Dört Kitap) şunlardır: 1. el-Kâfi. 2. Men Lâ Yahduruhu'l Fakih. 3. Tehzibu'l Ahkâm. 4. el-İstibsar.

Tirmizî, İlm 9, 2664, "Kim bile bile bana yalan nisbet ederse cehennemdeki yerini hazırlasın!" hadisine atıfta bulunur. Hadis şu şekildedir: > "Benim üzerime söylenen yalan, bir başkası üzerine söylenen yalan gibi değildir. Öyleyse kim bile bile bana yalan nisbet ederse cehennemdeki yerini hazırlasın!".

İstihraç, Arapça kökenli bir kelime olup, "çıkarma" ve "çıkarsama" anlamlarına gelir. Ayrıca, bir şeyin içinden başka bir şey çıkarma, fal bakma veya yıldızlardan anlam çıkarma gibi farklı bağlamlarda da kullanılabilir.

Tard ve tardiye, Divan Edebiyatı'nda kullanılan nazım şekilleridir. Tard: "Süvari alayı" anlamına gelen "rekb" ve "kovma, sürme" anlamına gelen "tard" kelimelerinden türetilmiştir. Tardiye: Divan şiirinde, mesnevilerde kahramanların ağzından yazılan gazel ve murabbalara da tardiye denir.

"Neyle gelirsen gel, kul hakkı ile gelme" ifadesi, bir ayetmiş gibi Allah'a isnat edilse de Kur'an'da böyle bir ayet yoktur. Bu ifade, halk arasında "kul hakkı bağışlanmaz", "Allah kul hakkını bağışlamaz", "Kul hakkı yiyeni Allah bile affetmez" şeklinde yanlış bir anlayışa yol açmıştır. Kul hakkı, İslam'da önemli bir konudur ve inananların bu haklara karşı duyarlı ve saygılı olmaları gerektiği tüm dini kaynakların esas noktalarından birini oluşturur.

Altay Cem Meriç'in hangi hadis kitabını kullandığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Dr. Altay Cem Meriç'in "Peygamberliğin İspatı: Haber Delili" adlı kitabında, Batılı İslam tarihçilerinin eserlerine dayandığı bilinmektedir. Meriç'in kullandığı bazı kaynaklar arasında Muhammed Hamidullah ve Mehmet Apaydın gibi Müslüman siyer yazarlarının kitapları da bulunmaktadır.

İmam-ı Nesâî, tam adıyla Ahmed bin Şuayb bin Ali bin Sinân bin Bahr bin Dinar, 830 yılında Horasan'daki Nesâ şehrinde doğmuş ve 915 yılında Filistin'in Remle şehrinde vefat etmiş büyük bir hadis ve fıkıh alimi olup, Kütüb-i Sitte adı verilen altı meşhur hadis kitabından biri olan Sünen-i Nesâî'nin yazarıdır. Hayatı: On beş yaşında hadis tahsiline başlamış ve Irak, Şam, Mısır, Hicaz ve Cezire gibi bölgelerde ilim öğrenmiştir. Mısır'a yerleşmiş ve burada kadılık yapmıştır. Şafiî mezhebinden olmasına rağmen mutlak müctehid mertebesindedir. Haricilere karşı cihada katılmış ve bu sırada aldığı darbeler nedeniyle Mekke'de vefat etmiştir.

Zayıf rivayet, sahih ve hasen hadisler için belirlenen kriterlerden en az birini taşımayan rivayettir. Bir hadisin zayıf sayılmasının belli başlı iki sebebi vardır: Seneddeki kopukluk. Râvilerin adalet ve zabt sıfatlarındaki zayıflık. Zayıf hadis çeşitleri derece ve değer bakımından birbirinden farklıdır ve bazı kusurları çeşitli yollarla giderilebilir.

Zürkânî şerhi, genellikle hadis ve siyer alanında eserler içerir. Şerhu’l-Muvatta': İmam Mâlik'in Muvatta' adlı eserinin önemli şerhlerinden biridir. Şerhu’l-Manzûmeti’l-Beykūniyye fî Mustalahi’l-Hadîs: Ömer b. Muhammed ed-Dımaşkī el-Beykūnî’nin hadis usulüne dair eserinin şerhidir. Menâhilü’l-‘irfân: Kur’ân ilimleri konusunda, önceki eserlerde müstakil başlık altında incelenmeyen konulara yer verir. Zürkânî, eserlerinde genellikle önceki şerhlerden yararlanmış, hadis ilmi usulleri açısından fikhi neticelere işaret etmiştir.

Sahib kelimesi, farklı anlamlara gelebilir: Bir şeyi koruyan ve ona mâlik olan. Bir iş yapmış olan. Herhangi bir niteliği olan. Hindistan'da “efendi” anlamında saygı sözü. Ayrıca, "sahib" kelimesi, "sahâbî" ve "sahabe" kelimelerinin alındığı "sahibe" kök fiilinin ism-i faili olup, hadis usulünde bir kitabın yazarına veya musannıfına denilir.

Tahric ve tedric farklı kavramlardır: Tahric, hadis terimi olarak, bir hadisi isnadıyla birlikte bir kitapta nakletmek anlamına gelir. Tedric, sözcük anlamıyla "derecelendirme" demektir. İki türü vardır: Yükselen dereceleme: Kavramların küçükten büyüğe, azdan çoğa doğru sıralanması. Alçalan dereceleme: Kavramların büyükten küçüğe, çoktan aza doğru sıralanması.

İstanbul'u fetheden padişahın müjdesi, Hz. Muhammed'in bir hadisidir. Bu hadis şu şekildedir: "Kostantiniyye elbette fetholunacaktır. Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan, onu fetheden asker ne güzel askerdir". Bu müjde, Fatih Sultan Mehmet'e (II. Mehmet) aittir.