Filozoflar

Nesnelciliğin kurucusu olarak kabul edilen filozof, Immanuel Kant'tır.

Dört neden öğretisi Aristoteles'e aittir.

Varlık var ama bilinemez diyen filozof, Gorgias'tır.

Aydınlanma döneminde önemli sanatçılar arasında şunlar bulunmaktadır: Voltaire. Jean-Jacques Rousseau. Denis Diderot. Montesquieu. Ayrıca, Aydınlanma döneminde resim sanatında da önemli yenilikler olmuş, sanatçılar gerçekliği yansıtmak ve doğayı taklit etmek için çalışmışlardır.

En farklı filozof olarak değerlendirilebilecek birkaç önemli isim şunlardır: 1. Sokrates: Felsefenin temellerini atan ve sorgulamayı öğreten büyük filozof. 2. Pisagor: Varlığı matematikle ilişkilendiren ve her şeyin matematikle ölçülebileceğini savunan filozof. 3. Platon: Batı felsefesinin ve bilimin temellerini atan, idealar dünyasını teorileştiren filozof. 4. Aristo: Mantık, doğa, estetik, etik ve politika üzerine kapsamlı yazılar yazan filozof. 5. Epikür: Mutluluk felsefesini geliştiren ve insan doğasının acı ve ıstıraptan kaçarken neşe ve haz peşinde koştuğunu savunan filozof. Bu filozoflar, farklı yaklaşımlarıyla felsefe tarihine önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Kıta Avrupa felsefesi, 19. ve 20. yüzyıl Avrupa felsefelerini kapsayan bir terimdir. Başlıca akımları arasında Alman idealizmi, fenomenoloji, varoluşçuluk, yorumsama, yapısalcılık, postyapısalcı felsefe, Fransız feminizmi ve Frankfurt Okulu'nun eleştirel teorisi bulunur. Önemli filozofları arasında Kant, Hegel, Heidegger, Foucault, Deleuze ve Derrida yer alır.

Felsefenin en iyi tanımı konusunda kesin bir görüş birliği yoktur, çünkü felsefe farklı filozoflar tarafından çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Bazı önemli felsefe tanımları ve bunlara katkıda bulunan filozoflar şunlardır: "Felsefe, var olanın ilk temellerini ve ilkelerini araştıran bilimdir." — Aristoteles. "Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir." — Sokrates. "Felsefe yapmak doğru düşünmektir." — Thomas Hobbes. "Felsefe, yolda olmak demektir." — Karl Jaspers.

Filozoflar, filozofluk hakkında çeşitli tanımlar ve düşünceler ortaya koymuşlardır: Platon: Felsefeyi, "diyalektik düşünme yoluyla ideaların (formların) bilgisini kavramak" olarak görmüştür. Aristoteles: "Var olanın ilk ilkelerinin ve temellerinin araştırılması" olarak tanımlamıştır. El-Kindi: "İnsanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesi" şeklinde ifade etmiştir. İbn-i Sina: Felsefenin, "hem kuramsal hem de pratik olarak yetkinleşme" olduğunu belirtmiştir. Immanuel Kant: Felsefeyi, "aklın ve bilgeliğin özerk bilimi" olarak tanımlamıştır. Karl Jaspers: "Felsefe, yolda olmak demektir; sorular cevaplardan daha önemlidir" demiştir. Hilmi Ziya Ülken: Felsefeyi, "varlık hakkındaki düşünce ve bu düşünce üzerindeki düşünce" olarak değerlendirmiştir. Takiyettin Mengüşoğlu: Felsefeyi, "nesnel gerçekliğin hemen her boyutunda olup bitenler üzerinde gerçekleştirilen sorgulamadır" şeklinde tanımlamıştır.

Immanuel Kant, bilginin kaynağının hem akıl hem de duyular olduğunu savunan filozoftur.

Erdem etikçileri, ahlakın merkezine erdem kavramını yerleştiren filozoflardır. Diğer önemli erdem etikçileri arasında şunlar da yer alır: Neo-Aristocu Erdem Etikçileri: Erdemli insanların iyi olduğunu ve insan doğasına uygun davranmanın erdemli olabilmenin şartı olduğunu savunurlar. İdeal Gözlemci Kuramcıları: Ahlaki yargıların, tamamen bilgili, tarafsız, rasyonel ve varsayımsal bir gözlemcinin bakış açısına göre değerlendirilmesi gerektiğini öne sürerler. Çağdaş dönemde ise Elizabeth Anscombe, Alasdair MacIntyre ve Rosalind Hursthouse gibi filozoflar da erdem etiği üzerine çalışmalar yapmışlardır.

Deleuze, Nietzsche'yi yorumlarken onun felsefesini "yaşamın olumlanmasına yönelik anti-Platoncu bir başkaldırı" olarak değerlendirir. Deleuze'nün Nietzsche yorumunun bazı temel unsurları şunlardır: Bengi dönüş: Deleuze, bu kavramı "aynının tekrarı" fikrinden uzaklaştırır ve "farkın üretimi" bağlamında yeniden yorumlar. Beden ve kuvvetler: Deleuze, bedeni ve dünyayı kuvvetlerin karşılıklı ilişkileri bağlamında yeniden yorumlar. Olumlama: Deleuze'ye göre Nietzsche'nin felsefesi, nihilizmi aşmak ve yeni anlamlar yaratmak için yaşamı olduğu gibi kabul etmeyi ve dönüştürmeyi hedefler.

Kinik filozoflar, Antik Yunan'da ortaya çıkan Kinizm (Sinizm) okulunun temsilcileridir. Başlıca kinik filozoflar şunlardır: 1. Antisthenes: Kinizm'in kurucusu olarak kabul edilir ve Sokrates'in öğrencisidir. 2. Diyojen (Sinoplu): Kinik felsefenin en tanınmış ve etkili temsilcilerinden biridir. 3. Krates, Kseniades, Oneskrites: Diyojen'in takipçilerinden bazılarıdır. Ayrıca, Kinik felsefe üzerinde etkisi olan diğer filozoflar arasında Gorgias da bulunur.

Felsefede sezgisel yaklaşım, bilgiye ulaşmada sezginin rolünü ele alan ve onu akıl, mantık veya duyusal deneyim gibi diğer bilgi kaynaklarıyla karşılaştıran bir düşünce alanıdır. Bazı önemli sezgisel filozoflar ve yaklaşımları: Platon: İdea teorisinde, gerçek bilginin duyusal dünyadan değil, idealar dünyasından geldiğini ve bu bilgiye sezgisel bir kavrayışla ulaşıldığını savunur. Rene Descartes: Sezgiyi, zihnin saf ve dikkatli bir kavrayışı olarak tanımlar ve bazı temel gerçeklerin sezgiyle açık ve seçik bir şekilde bilindiğini öne sürer. Immanuel Kant: Sezgiyi, duyusal algının temel bir bileşeni olarak görür ve duyuların ham verisini zihne sunduğunu, bilgi oluşumunun ise bu verinin aklın kategorileriyle işlenmesiyle gerçekleştiğini belirtir. Henri Bergson: Sezgiyi, analitik akıldan üstün tutar ve yaşamın akışını ve sürekliliğini bütüncül bir şekilde kavradığını savunur. Edmund Husserl: Fenomenolojik sezgiyi, bilincin nesneleri kavrama yetisi olarak ele alır ve fenomenolojinin temel bir unsuru olarak geliştirir.

İdealizm ve materyalizm temsilcilerinin bazıları şunlardır: İdealizm: Platon: İdealizmin temellerini atan ilk filozof olarak kabul edilir. Georg Wilhelm Friedrich Hegel: Alman idealizminin önemli isimlerinden biridir. Immanuel Kant: Kendi formülasyonuyla transcendental idealizmi geliştirmiştir. Materyalizm: Demokritos: Var olan her şeyin atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür. Karl Marx ve Friedrich Engels: Materyalist tarih yorumunu geliştirmişlerdir. Ludwig Feuerbach: Materyalist felsefeye önemli katkılarda bulunmuştur.

Faylasoflar, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Faylasof (فيلسوف), Orta Doğu'nun en büyük online kitap mağazalarından biridir ve Arapça ve İngilizce kitaplardan oluşan 1 milyondan fazla başlık sunmaktadır. 2. Filozof (philosopher), varlık, bilgi, dil ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı ve tenkitçi bir yaklaşımla ele alıp temellendirmeye çalışan düşünce adamıdır.

Herakleitos, M.Ö. 535 civarında Efes'te doğmuş ve M.Ö. 475 civarında ölmüştür. Hayatı: - Aile ve Eğitim: Babasının adı Blyson'dur ve Efesli soylu bir aileden gelmektedir. - Eser: Tek bir eser kaleme almış, bu eser "Doğa Üzerine" adını taşır ve günümüze sadece fragmanlar halinde ulaşmıştır. - Siyasi Görüşler: Demokrasi karşıtı olup, aristokrasi yanlısıydı. - Ölüm: Altmış yaşında, vücudundaki suyun tamamını dışarı çıkarma amacıyla yaptığı bir deney sırasında hayatını kaybetmiştir. Felsefi Fikirleri: - Değişim: Her şeyin sürekli değiştiğini ve evrenin ana maddesinin ateş olduğunu savunmuştur. - Logos: Değişimi yöneten evrensel bir yasa olan logos kavramını öne sürmüştür. - Çatışma: Çatışmayı, evrenin varlığını sürdürmesinde hayati bir güç olarak görmüştür.

Voltaire, Fransız'dır çünkü o, Fransız yazar ve filozof olarak tanınmaktadır. François Marie Arouet, daha çok Voltaire takma adıyla bilinir ve Fransız Aydınlanması'nın önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir.

Herakleitos'un "ağlayan filozof" olarak anılmasının nedeni, dünyanın haline üzülmesi ve bu üzüntüsünü eserlerine yansıtmasıdır. Ayrıca, melankolik bir mizaca sahip olduğu ve bu durumun da eserlerine melankoli olarak geçtiği düşünülmektedir.

Şüpheciler (septikler), hiçbir şeyin kesin olarak bilinemeyeceğini savunan felsefi bir akımın temsilcileridir. Bu akımın önde gelen temsilcileri şunlardır: - Protagoras: Antikçağ Yunan bilgiciliğinin kurucusu olarak, "Her şeyin ölçüsü insandır" diyerek kesin ve doğru bilginin olmadığını ifade etmiştir. - Pyrrhon: Şüpheciliği sistemleştiren ve okullaştıran ilk filozoftur. - Karneades ve Arkesilaos: Orta akademi dönemi septik akımının temsilcileri olup, doğru denilen bilgilerin doğruya yakın bilgiler olduğunu savunmuşlardır. - Sextus Empiricus: Şüpheciliği nihilizme kadar taşıyan son septik filozof hekimdir. Ayrıca, günlük dilde şüpheciler, yerleşik kanılardan şüphelenen veya genel olarak insanlara veya fikirlere güvenmeyen kişileri tanımlamak için de kullanılır.

Pisagor (MÖ 580-500), felsefeyi ilk tanımlayan filozof olarak kabul edilir.