Etik

Bilimsel araştırmalarda temel etik ilkeler: Doğruluk ve dürüstlük. Sorumluluk ve hesap verebilirlik. Başkalarına saygı. Gerçeğe uygunluk. Kaynaklara saygı. Bilimsel standartlara bağlılık. Bilimsel araştırmalarda etik dışı davranışlar arasında yazarlık hakkı sorunları, korsanlık, uydurmacılık, çoklu yayın, bölerek yayınlama ve insan-hayvan etiğine saygısızlık gibi durumlar bulunur.

Yedi ölümcül günah şunlardır: 1. Gurur (Superbia). 2. Açgözlülük (Avaritia). 3. Şehvet (Luxuria). 4. Öfke (Ira). 5. Haset (Invidia). 6. Oburluk (Gula). 7. Tembellik (Acedia).

Utilitarizm (faydacı ahlak), en fazla kişinin iyiliğini sağlayan eylemin en iyi ve en doğru eylem olduğunu savunan bir felsefi akımdır. Bu akıma göre bir eylemin değeri, sağladığı fayda ile belirlenir ve bir eylemi doğru veya uygun kılan şey, o eylemin olabildiğince çok sayıda insan için en yüksek düzeyde mutluluk sağlıyor olmasıdır. Utilitarizmin kurucusu İngiliz filozof Jeremy Bentham'dır. Utilitarizmin farklı çeşitleri, farklı tanımlamaları içine alsa da, hepsinin arkasındaki temel fikir, bir anlamda, mutluluk ve refah gibi kavramlarla tanımlanan yararı maksimize etmektir. Negatif yararcılık. Klasik faydacılık. Epikürcülük. Pragmatizm. Ödev ahlakı. Mecelle Medeni Kanunu.

Eğitim etiği ile ilgili PDF dosyalarını aşağıdaki sitelerden indirebilirsiniz: sinavtime.com. researchgate.net. gysakademi.com. nobelyayin.com. Telif hakkı ihlallerine dikkat ederek, dosyaları indirirken ilgili sitenin kullanım koşullarına uymaya özen gösterilmelidir.

Vicdan ve ahlak aynı şey değildir, aralarında şu farklar bulunmaktadır: Vicdan, insanın içinde doğuştan var olan bir uyarıcıdır; kötülük karşısında sızlar ve zulme karşı isyan eder. Ahlak, sadece kötülüğe karşı durmakla kalmaz, iyiliğin izini sürer, merhametin peşinden gider ve toplumsal normlarla şekillenir. Vicdan, kişisel bir içsel yönelimdir ve bireyden bireye değişebilir. Ahlak, toplumsal değerlerle, kültürel normlarla ve evrensel etik anlayışlarıyla şekillenir ve örnek alınabilecek genel kurallar içerir.

İnsansı robotların ne kadar tehlikeli olduğu, çeşitli faktörlere bağlı olarak değerlendirilebilir. Bazı potansiyel tehlikeler: Otonom sürüş teknolojileri: İnsansı robotlar, otonom sürüş teknolojileriyle geliştirildiğinde, benzer riskler taşıyabilir. Mahremiyet ve güvenlik riskleri: İnsansı robotlar, hassas bilgiler toplayabilir ve bu bilgilerin kötüye kullanılması veya izinsiz paylaşılması sorunlara yol açabilir. İş güvencesi: İnsansı robotlar, insanların iş güvencesini tehdit edebilir. Olumlu yönler: Etkileşim ve güven: İnsan fizyolojisinin detaylarını taklit eden insansı robotlar, kullanıcılarla daha etkili bir etkileşim kurabilir ve güven duygusunu artırabilir. İnsansı robotların tehlikeleri ve faydaları, teknolojik gelişmelere ve kullanım alanlarına bağlı olarak değişebilir.

Hümanizmin temel ilkeleri şunlardır: İnsan merkezlilik. Rasyonalizm. Bireysel özgürlük. Eşitlik. Laiklik. Ahlak. Hümanizmin diğer ilkeleri arasında yazgıcılığa karşı çıkma, içinde yaşanılan dünyayı değerlerin temeli ve gerçekleştirme alanı olarak benimseme gibi unsurlar da bulunur.

Blade Runner (1982), Ridley Scott tarafından yönetilen ve Philip K. Dick'in "Android'ler Elektrikli Koyun Düşler mi?" adlı romanından uyarlanan bir bilimkurgu filmidir. Filmin hikayesi, 2019 yılının Los Angeles'ında geçer. Replikantlardan biri olan Roy Batty'nin amacı, yaratıcısı Dr. Eldon Tyrell'i öldürmektir. Film, kara film türünün en önemli örneklerinden biridir.

Arthur Schopenhauer, felsefesinde dünya ve yaşamın anlamını sorgulamıştır. Temel görüşleri şunlardır: İstenç ve dünya: Schopenhauer, dünyanın arkasında mutlak, değişmez, sonsuz ve sınırsız bir isteme (irade) olduğunu savunur. Hayatın anlamı: Hayatı, acılarla ve tatmin edilemeyen arzularla dolu bir süreç olarak görür. Kötümserlik: Dünyayı sefalet ve ıstırapla dolu bir yer olarak kabul eder ve mevcut dünyanın kötü bir durum olduğunu düşünür. Çileci yaşam: Budizm'e benzer bir şekilde, dünyadan el çekmeyi ve doğal itki ile güdülerden uzaklaşmayı öğütler. İnsan davranışı: İnsan davranışının bencillik, bedbahtlık ve merhamet olmak üzere üç temel kaynağı olduğunu öne sürer. Schopenhauer, felsefesiyle psikoloji, psikanaliz, müzik ve edebiyat gibi alanlarda etki göstermiştir.

"No Moral", adalet için savaşan bir avukat olan Yoonshin'in, kişisel bağlantı yoluyla ülkenin en büyük hukuk firmalarından biri olan Doguk'a katılmasını ve burada fırsatçı bir avukat olan Kang Sehun ile çalışmasını konu alır. Yoonshin, dürüst ve ahlaki değerlere bağlıyken, Sehun kazanmak için her türlü yolu deneyen bir kişidir. Uyarı: Eser, şiddet, kan, psikolojik etki ve cinsel sahneler içerebilir; 18 yaşından küçükler için uygun değildir.

Oppenheimer, Amerikalı teorik fizikçi J. Robert Oppenheimer'ın hayatını ve Manhattan Projesi kapsamında ilk nükleer silahın geliştirilme sürecini anlatır. Filmin anlatmak istedikleri arasında şunlar da yer alır: Politik duruş: Nükleer silahlar, savaş, şiddet araçları ve gücü ön planda tutan politikacılar ile bilim insanlarına dair soru işaretleri ve duygular uyandırır. Trajedi: Modern dünyanın şekillenmesinde rol oynayan bir Amerikan kahramanının, politika oyunlarının kurbanı olarak yaşadığı trajik öykü. Gelecek endişesi: Atom bombasının, gelecek nesilleri nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya bıraktığına vurgu yapar. Film, doğrusal bir anlatım sunmaz; Oppenheimer'ın bakış açısından, renkli ve siyah-beyaz sahnelerle geçmiş ve gelecek arasında gidip gelir.

Refik Anadol'un kovulduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 2020 yılında Refik Anadol'un, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iş birliğiyle düzenlenen Istanbul The Lights Festivali'nden, etik ve profesyonellik anlayışına uymadığı gerekçesiyle çekildiği bilinmektedir. Anadol, yeni alınan pandemi tedbirleri nedeniyle İstanbulluların gece dışarı çıkamadığı bir dönemde, yalnızca karanlıkta deneyimlenebilen bir ışık festivali düzenlemenin kaynakları yersiz kullanmak olacağını belirtmiştir.

6. sınıf bilişimde etik ve güvenlik, "Bilişim Teknolojileri ve Yazılım" dersinin ikinci ünitesini oluşturur. Bu ünitede ele alınan bazı konular şunlardır: İnternet etiği. Siber zorbalık. Telif hakları. Bilişim suçları. Bilgi güvenliği. Zararlı yazılımlar. Bu konular, bilişim sektöründe çalışanların birbirleriyle ilişkilerinde uymaları gereken davranış kalıplarını ve bilgi güvenliğini sağlamayı amaçlar.

Law Abiding Citizen (Adalet Peşinde) filmi, Philadelphia eyaletinde geçen ve karısı ile kızı gözlerinin önünde öldürülen bir adamın, suçluların hak ettiği cezalara çarptırılmaması üzerine adaleti kendi başına yerine getirmesini anlatan bir gerilim filmidir. Filmin konusu şu şekilde özetlenebilir: Bir soygun sırasında hayatta kalan Shelton, en sevdiği iki insanı, yani eşini ve çocuğunu kaybetmiştir. Artık sonraki yaşamının tek bir amacı vardır: İntikam. Kör adaletin gözünü bizzat kendi elleriyle açmaya karar vermiştir. Clyde Shelton (Gerard Butler), evine yapılan bir soygun girişimi sırasında eşini ve kızını kaybeden dürüst bir aile babasıdır. Katiller yakalandığında, davaya Philadelphia'da başarılı bir savcı olan Nick Rice (Jamie Foxx) atanır. Nick, zanlılardan birine, suç ortağının aleyhinde ifade vermesine karşılık hafif bir ceza önerir. Aradan on yıl geçer. Hafif cezayla kurtulmuş olan katil ölü bulunur ve Clyde Shelton soğukkanlılıkla suçu işlediğini itiraf eder. Sonra Nick'e bir ültimatom verir: Nick kusurlu adalet sistemini düzeltmediği takdirde, Shelton'ın eşinin ve karısının cinayet davasında yer alan kilit isimler ölecektir. Çok geçmeden, Shelton tehditlerini yerine getirmeye başlar ve hapisteki hücresinden ne öngörülmesi ne de önlenmesi mümkün olan görkemli ve acımasız bir dizi suikast organize eder. Philadelphia'nın önde gelen isimleri Shelton tarafından birer birer öldürülürken, yetkililer bu terör dalgasına son veremedikleri için şehirde korku hüküm sürmeye başlar. Cinayetleri durdurabilecek tek kişi Nick'tir.

Bilişim teknolojilerinde etik, bireylerin yanlış davranışlar sergilemesini engelleyerek onları güvence altına aldığı ve toplum tarafından kabul gören kurallara uyulmasını sağladığı için önemlidir. Bilişim teknolojilerinde etiğin önemli olduğu bazı alanlar şunlardır: Fikrî mülkiyet. Gizlilik. Doğruluk. Erişim. Ayrıca, bilişim teknolojilerinde etik, dijital ortamda güvenliği artırır, gizliliği sağlar ve adil bir oyun alanı oluşturur.

Konfüçyüs, Çin geleneklerini savunmuş ve aşağıdaki fikirleri öne sürmüştür: Erdemli insan ve uyum içinde yaşayan toplum. Anne ve babaya saygı. Ren (insan olma erdemi). Adalet, saygı, fedakarlık ve alçakgönüllülük. Bilgi. Hiyerarşi. Konfüçyüs'ün düşünceleri, öğrencileri tarafından bir sisteme oturtulmuş ve Konfüçyüsçülük adı verilen bir felsefe ortaya çıkmıştır.

Deha dizisinin 14. bölümünün yayınlanmama nedeni, yılbaşı program akışı olarak belirtilmiştir. Yeni bölümün, 9 Ocak 2025 Perşembe günü saat 20:00'de yayınlanması planlanmaktadır.

Yapay zekanın karanlık yüzü, çeşitli tehlikeleri ve olumsuz etkileri kapsar: Veri gizliliği ve ihlaller. Yanlış bilgilendirme ve manipülasyon. Siber saldırılar. İşsizlik artışı. Yasa dışı içerik üretimi. Hazır bilgiye kolay erişim. Silah otomasyonu.

1980 yapımı Cannibal Holocaust (Yamyam) filmi, şiddet içerikli sahneleri, cinsel içerik ve hayvan öldürme sahneleri nedeniyle dünya çapında birçok ülkede yasaklandı. Filmin yasaklanmasına yol açan bazı nedenler: Gerçekçi şiddet sahneleri: Filmdeki sahnelerin gerçek olduğu izlenimi vermesi, izleyicilerde büyük tepki ve eleştirilere neden oldu. Hayvan ölümleri: Filmde altı hayvanın vahşice katledilmesi ve bu sahnelerin gerçek olması, büyük tepkilere yol açtı. Oyuncuların ölümü iddiaları: Filmdeki bazı aktörlerin gerçekten öldüğüne dair söylentiler, yönetmenin cinayetle suçlanmasına ve yargılanmasına yol açtı.

Bilişimde etik olmayan bazı davranışlar şunlardır: Telif hakkı ihlalleri: Korsan yazılım kullanmak, lisans/şifre kırma programları kullanmak, telif hakları ve lisans kurallarını ihlal etmek. Yetkisiz erişim: Bilgisayar sistemlerine izinsiz girmek, veri çalmak veya değiştirmek. Dolandırıcılık: Bilişim sistemleri aracılığıyla dolandırıcılık yapmak. Hakaret ve şantaj: İnternet üzerinden hakaret, sövme ve şantajda bulunmak. Kişisel bilgi güvenliği ihlalleri: Başkalarının kişisel bilgilerini izinsiz ele geçirmek veya yaymak. Sosyal mühendislik: İnsanları aldatarak veya hileyle sistemlere erişim sağlamaya çalışmak. Bu tür davranışlar, yasal ve ahlaki açıdan sorunlu olup, ciddi sonuçlar doğurabilir.