Etik

Robotların üç yasa ile sınırlandırılmasının nedeni, bilimkurgu yazarı Isaac Asimov'un, robotların insanlarla olan etkileşimini ve etik sorunlarını düzenlemek istemesidir. Bu yasalar, robotların insanlara zarar vermesini önlemek ve onların varlığını güvenli hale getirmek için oluşturulmuştur. Yasalar şu şekildedir: 1. Bir robot, bir insana zarar veremez ya da zarar görmesine seyirci kalamaz. 2. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece insanların emirlerine uymak zorundadır. 3. Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumakla mükelleftir.

Deontolojik ve teleolojik yaklaşımlar, etik teorilerinin iki ana kategorisidir. Deontolojik yaklaşım, ahlaki davranışların sonuçlarının sorgulanmasını reddeder ve sürecin gözlemlenmesini esas alır. Teleolojik yaklaşım ise sonuçların değerlendirilmesine dayanır.

Bilimsel araştırmalarda etik ilkeler şunlardır: 1. Dürüstlük İlkesi: Araştırmanın tüm aşamalarında dürüstlük ve doğruluk esastır, sahtecilik ve uydurma kabul edilemez. 2. Dikkat İlkesi: Deneysel, yöntemsel ve insani hatalardan kaçınılmalı, yanlı tutum ve çıkar çatışmaları engellenmelidir. 3. Açıklık İlkesi: Araştırmanın sonuçları, kullanılan yöntemler ve araçlar açıkça paylaşılmalıdır. 4. Özgürlük İlkesi: Bilim insanı, çalışmayı istediği sorunlara ve sorulara çözüm bulmaya çalışmakta özgür olmalıdır. 5. Toplumsal Sorumluluk İlkesi: Araştırmanın sonuçları topluma fayda sağlamalı ve elde edilen veriler bilim dünyasının hizmetine sunulmalıdır. 6. Eğitim İlkesi: Bilimsel etik, yeni nesil bilim insanlarının eğitimi için de önemlidir. 7. Onur Payı: Bilimsel etiğe uygun çalışmalar yapan bilim insanları ödüllendirilmelidir.

Yedi ölümcül günah şunlardır: 1. Kibir (Superbia). 2. Açgözlülük (Avaritia). 3. Şehvet (Luxuria). 4. Kıskançlık (Invidia). 5. Oburluk (Gula). 6. Öfke (Ira). 7. Tembellik (Acedia).

Utilitarizm, etik felsefede eylemlerin doğruluğunun ya da yanlışlığının sonuçlarına göre belirlendiği bir ahlak teorisidir. Temel ilkeleri: - Mutluluk İlkesi (Hedonizm): Mutluluğun ve haz duymanın en yüksek iyi olduğu varsayılır. - Sonuç Odaklılık (Sonuççuluk): Bir eylemin ahlaki değeri, doğurduğu sonuçlara bağlıdır. - Toplumun Genel Refahı: Eylemler, mümkün olduğunca fazla insanın iyiliğini sağlamalıdır. İki ana türü: 1. Eylemci (Aktüel) Utilitarizm: Her bir eylemi bireysel olarak değerlendirir. 2. Kuralcı (Kural) Utilitarizm: Eylemler yerine genel kuralların sonuçlarına odaklanır. Kurucuları: Utilitarizm, 18. yüzyılda Jeremy Bentham tarafından sistemleştirilmiş ve daha sonra John Stuart Mill tarafından geliştirilmiştir.

Eğitim etiği ile ilgili PDF dosyalarını aşağıdaki sitelerden indirebilirsiniz: 1. "Pdfcehennemi.com" sitesinde "Eğitim ve Öğretimde Etik" kitabını PDF formatında indirebilirsiniz. 2. "Kitapokupdfindir.com" sitesinde Felicity Haynes'in "Eğitimde Etik" kitabını PDF ve ePUB formatlarında indirebilirsiniz. 3. "Osymli.com" sitesinde EKYS sınavı için "Eğitim ve Öğretimde Etik Ders Notları" PDF dosyasını indirebilirsiniz.

Vicdan ve ahlak kavramları birbiriyle ilişkili olsa da aynı şey değildir. Ahlak, bireylerin doğru ve yanlış arasındaki farkı belirleyerek buna uygun davranışlar sergilemesini sağlayan kurallar bütünüdür. Vicdan ise bireyin kendi iç dünyasında doğru ve yanlışın muhasebesini yapmasını sağlayan içsel bir mekanizmadır.

İnsansı robotlar, çeşitli açılardan tehlikeli olabilir: 1. Teknolojik Sorunlar: Donanım ve yazılım sınırlamaları, robotların arızalanmasına ve öngörülemeyen durumlara yol açabilir. 2. Güvenlik Riskleri: Fiziksel güvenlik önlemleri alınmazsa, insansı robotlar insanlara zarar verebilir. 3. Etik ve Sosyal Sorunlar: İş kaybı, ekonomik eşitsizlik ve mahremiyet endişeleri gibi sosyal sorunlar ortaya çıkabilir. 4. Otonom Araçlar: Otonom sürüş teknolojisindeki kazalar, insansı robotların da benzer riskler taşıyabileceğini göstermektedir. Bu risklerin azaltılması için, insansı robotların geliştirilmesi ve kullanımında etik değerlerin ve güvenlik önlemlerinin gözetilmesi gerekmektedir.

Yapay Zekâ'nın (YZ) etik sorunları şunlardır: 1. Önyargı ve Ayrımcılık: YZ sistemleri, eğitildikleri verilerdeki önyargıları yansıtabilir ve bu da cinsiyet, ırk veya etnik köken gibi faktörlere dayalı ayrımcılığa yol açabilir. 2. Gizlilik ve Mahremiyet İhlalleri: YZ'nin geniş çaplı veri kullanımı, kişisel mahremiyeti tehlikeye atabilir ve verilerin kötüye kullanılmasına olanak tanır. 3. Şeffaflık ve Açıklanabilirlik: YZ sistemlerinin karar alma süreçlerinin şeffaf olmaması, kullanıcıların bu kararların arkasındaki mantığı anlamasını engeller. 4. Sorumluluk ve Hesap Verebilirlik: YZ sistemlerinin hataları veya zararları durumunda, sorumluluğun kime ait olduğu belirsiz olabilir. 5. Otonom Sistemlerde Güvenlik: Otonom araçların kazaya karışması gibi durumlarda, suçun kime ait olduğu net değildir ve bu da güvenlik riskleri yaratır. Bu sorunların üstesinden gelmek için, YZ sistemlerinin daha kapsayıcı ve adil veri setleriyle eğitilmesi, şeffaf tasarımların yapılması ve yasal düzenlemelerin netleştirilmesi gereklidir.

Arthur Schopenhauer, aşağıdaki temel görüşleri savunur: 1. İrade Kavramı: Schopenhauer'a göre, dünyanın özü ve gerçekliği irade iken, fenomenlerden oluşan dünya sadece bir tasarımdır. 2. Kötümserlik: Schopenhauer, dünyanın mümkün dünyaların en kötüsü olduğunu ve yok olmanın tercih edilir olduğunu savunur. 3. Çilecilik ve Merhamet: Acıyı hafifletmenin yolları olarak çileciliği (tüm zevklerin reddi) ve merhameti önerir. 4. Etik Görüşler: Schopenhauer, ahlakın temelinin acımak olduğunu ve erdemin, başkalarının acılarını azaltmak için çaba göstermek olduğunu savunur.

Filozoflar, insan yaşamı için birçok önemli katkı sağlarlar: 1. Düşünce ve Bilinç Gelişimi: Filozoflar, insanların düşünme yeteneklerini geliştirir ve eleştirel düşünme becerilerini artırır. 2. Etik ve Ahlaki İlkeler: Etik ve ahlak konularında derinlemesine düşünerek, doğru ve yanlış arasındaki sınırları belirlemeye çalışırlar. 3. Toplumsal ve Politik Düşünce: İnsan hakları, özgürlükler, adalet ve yönetim biçimleri gibi konuları ele alarak toplumsal düzenin işleyişine katkıda bulunurlar. 4. Bilim ve Mantık Gelişimi: Bilim ve mantık alanlarında temel kavramların gelişmesine katkı sağlarlar. 5. Kültürel ve Sanatsal Etki: Felsefi düşünceler, edebiyat, sanat ve müziğe ilham verir. 6. Din ve Spiritüel Düşünce: Din felsefesi aracılığıyla dinler arası diyaloğu ve insanların maneviyatını anlamalarını desteklerler. Bu nedenlerle, filozoflar, insanlığın ortak mirasının bir parçası olarak, yaşamlarımızı şekillendirmeye devam ederler.

"No Moral" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Etik ve Davranış Açısından: "No moral" ifadesi, ahlaki bir pusulaya veya etik bir çerçeveye sahip olmamayı ifade eder. 2. Edebiyat Eserinde: "No Moral" aynı zamanda "Tehanau" tarafından yazılan ve bir avukat olan Yoonshin'in, adalet için savaşan, Doguk hukuk firmasında çalışırken karşılaştığı etik çatışmaları anlatan bir web romanının adıdır.

Oppenheimer filmi, Amerikalı teorik fizikçi J. Robert Oppenheimer'ın hayatını ve Manhattan Projesi kapsamında ilk nükleer silahın geliştirilme sürecini anlatmaktadır. Filmde işlenen ana temalar şunlardır: Bilimsel Başarı ve Etik Sorumluluk: Oppenheimer'ın, atom bombasının yıkıcı gücünü tecrübe etmesi ve bu icadın etik boyutlarıyla mücadelesi. Politik ve Toplumsal Etkiler: Soğuk Savaş döneminde nükleer silahların kontrolü ve sınırlanması için verdiği mücadele, ancak Amerikan hükümeti tarafından dışlanması. Zaman Kurgusu: Lineer olmayan anlatımla, Oppenheimer'ın farklı zaman dilimlerinde yaşadığı olaylar ve duygusal durumlar aktarılmaktadır.

Refik Anadol, İBB'nin "Istanbul The Lights" projesinden "etik" ve "profesyonellik" anlayışına uymadığı gerekçesiyle çekildiğini açıkladı.

"Law Abiding Citizen" (Adalet Peşinde) filmi, adalet sisteminin eksikliklerini ve bireysel intikamın yıkıcı sonuçlarını ele almaktadır. Hikaye, ailesi acımasız bir saldırıda öldürülen Clyde Shelton'ın, adaletin yerini bulmadığını düşündüğü için kendi yöntemleriyle intikam almaya karar vermesiyle başlar. Film, izleyiciyi adalet, etik ve intikam kavramları üzerinde düşünmeye sevk ederken, gerilim dolu sahneleriyle de dikkat çeker.

Bilişim teknolojilerinde etik, aşağıdaki nedenlerden dolayı önemlidir: 1. Gizlilik ve Güvenlik: Etik kurallar, kişisel ve kurumsal verilerin gizliliğini koruyarak bilgi güvenliğini sağlar. 2. Toplumsal Denge: Dijital teknolojilerin yaygınlaşması, toplumun sosyal ve kültürel dengelerini değiştirebilir; etik, bu değişimleri öngörmeye ve olumsuz sonuçları en aza indirmeye yönelik çabaları içerir. 3. Sorumluluk ve Hesap Verebilirlik: Teknoloji kullanımının sonuçlarından bireylerin ve kurumların sorumlu tutulmasını teşvik eder, topluma karşı hesap verebilirlik duygusunu güçlendirir. 4. Adil Kullanım: Bilişim kaynaklarının adil ve dengeli bir şekilde kullanılmasını sağlar, bilgi hırsızlığı ve telif hakları ihlallerini önler. 5. Dijital Haklar: Kullanıcıların dijital haklarını korur ve bu hakların ihlal edilmesini engeller.

Konfüçyüs, aşağıdaki konuları savunur: 1. İnsanlar Arasındaki İlişkiler: Konfüçyüs, öncelikle insanlar arasındaki ilişkilerin nasıl olması gerektiğini söylemiştir. 2. Toplumsal Adalet: Toplumlar arasındaki adaletin nasıl sağlanabileceği konularında düşüncelerini belirtmiştir. 3. Dürüstlük ve Saygı: Dürüstlük, saygı ve adalet gibi konuları ele almış ve bu ilkelerin önemini vurgulamıştır. 4. Eğitim: Herkesin eğitim alması gerektiğini ve eğitimin bireyin ahlaki gelişimi için gerekli olduğunu savunmuştur. 5. İyi Yönetim: İyi bir hükümetin, erdemli liderler tarafından yönetilmesini ve bu liderlerin halka hizmet etmesini istemiştir.

"Deha" dizisinin 14. bölümü, RTÜK'ün yaptırımları nedeniyle yayınlanmadı. Dizinin yayın akışı, şiddet sahneleri ve etik dışı içerikleri nedeniyle 12 Ocak 2024 tarihinde durduruldu ve yeni bölüm 19 Ocak 2024'te yayınlandı.

Yapay zekanın karanlık yüzü, teknolojinin sunduğu faydaların yanı sıra beraberinde getirdiği potansiyel tehlikeleri ve etik sorunları ifade eder. İşte yapay zekanın karanlık yüzüne dair bazı örnekler: 1. Veri Gizliliği İhlalleri: Yapay zeka, büyük miktarda veri analizi yapabildiği için kişisel ve hassas bilgilerin kötü niyetli kişilerin eline geçme riski taşır. 2. İşsizlik ve Ekonomik Eşitsizlik: Yapay zeka, otomasyonun artmasına yol açarak insan iş gücünün yerini alabilir ve bu da işsizlik oranlarını artırabilir. 3. Manipülasyon ve Kitle Kontrolü: Sosyal medya ve dijital platformlarda yapay zeka, bireyleri hedef alan kişiselleştirilmiş içerikler ve reklamlar üreterek düşünce ve davranışları manipüle edebilir. 4. Önyargı ve Ayrımcılık: Yapay zeka sistemleri, eğitim verilerindeki önyargılar nedeniyle ayrımcı kararlar alabilir. 5. Siber Saldırılar: Yapay zeka, siber saldırıların hem hedefi hem de aracı olabilir, bu da veri hırsızlıkları ve diğer güvenlik açıklarını tetikleyebilir.

"Cannibal Holocaust" filmi, içerdiği şiddet, cinayet, tecavüz ve hayvan katliamı sahneleri nedeniyle birçok ülkede yasaklandı. Filmin yasaklanma gerekçeleri arasında şunlar da yer almaktadır: - Gerçekçilik algısı: Filmdeki sahnelerin o kadar gerçekçi görünmesi, oyuncuların gerçekten öldürülmüş olabileceği şüphesini doğurdu ve bu da yönetmenin cinayet suçlamasıyla yargılanmasına yol açtı. - Etik kuralların ihlali: Film, insanlığa kötü örnek olma, geçmişteki kötü olayları tekrar gün yüzüne çıkarma ve insanları ruhen ve fiziksel olarak olumsuz etkileme gibi nedenlerle eleştirildi.