Vicdan

Vicdan, kişinin doğru ile yanlışı ayırt etmesini sağlayan içsel bir rehberdir. Vicdanın önemi: 1. Bireysel Huzur: Vicdan, bireyin iç huzurunu sağlayarak, yaptığı eylemlerden dolayı suçluluk veya pişmanlık hissetmesini engeller. 2. Etik ve Ahlaki Yaşam: Daha etik ve ahlaki bir yaşam sürmeyi mümkün kılar. 3. Toplumsal Adalet: Toplumsal adaletin sağlanmasına katkıda bulunur ve insan hakları ihlallerine karşı bir savunucu olur. 4. Karar Verme Süreci: Karar verme sürecinde doğru seçimleri yapmaya rehberlik eder.

Vicdanın sesi, insana doğru ve yanlışı ayırt etmesini sağlayan, içindeki ahlaki otoritenin ifadesidir. Bu sesi anlamak için şu yöntemler önerilir: 1. İçsel Diyalog: Vicdan, sanki hayatımızla iç içe bir diyalog kuran başka bir ben gibi uyarı ve eleştirilerde bulunur. 2. Genel İlkeler: Vicdanın sesi, din, yasalar, kültür veya toplumun belirlediği prensiplere göre iyi ve kötü olanı değerlendirir. 3. Kesinlik ve Kararlılık: Güzel ahlakın asıl olarak kesinlik ve kararlılık gerektirdiği zamanlarda gösterilmesi önemlidir. Sonuç olarak, vicdanın sesini dinlemek, insanın kendi iç dünyasını keşfetmesi ve doğru kararlar alması için gereklidir.

Vicdan ve ahlak kavramları birbiriyle ilişkili olsa da aynı şey değildir. Ahlak, bireylerin doğru ve yanlış arasındaki farkı belirleyerek buna uygun davranışlar sergilemesini sağlayan kurallar bütünüdür. Vicdan ise bireyin kendi iç dünyasında doğru ve yanlışın muhasebesini yapmasını sağlayan içsel bir mekanizmadır.

Vuslat dizisinin sonunda, Feride kendisiyle ilgili önemli bir karar veriyor ve ailesi ile aşkı arasında bir seçim yapmak zorunda kalıyor. Ayrıca, vicdanının karanlığında yolunu kaybeden Kerem, Salih Baba sayesinde yolunu nasıl aydınlatacağını öğreniyor.

"İnşaat" filmi, istemedikleri hâlde çalıştıkları inşaatta patronları yüzünden zoraki mezar kazıcıları ve part-time şeyhliğe soyunmak zorunda kalan Ali ve Sudi'nin trajikomik hikâyesini anlatıyor. Filmde ayrıca, suç dünyası, vicdan ve kurtuluş arayışı temaları da işleniyor.

"Büyük Buluşma" dizisinde, ölümlerinin hemen ardından Ferah Kapısı adlı mekâna gelen insanların hikayeleri anlatılmaktadır. Burada, insanların vicdanlarının yansıması olan Amil, onlara dünya yaşamında yaptıkları hataları ve iyilikleri hatırlatır.

"Büyük Buluşma" dizisi, ölümlerinin ardından insanların vicdanlarının yansıması olan Amil ile karşılaşmalarını konu alır. Diziye göre, insanlar Ferah Kapısı adlı mekanda geçmişlerini hatırlar ve dünya yaşamında yaptıkları hataları ve iyilikleri gözden geçirirler.

"Ceren'in davranışlarından yola çıkarak 'vicdanının sesini dinlemek' ifadesinden, doğru olanı yapmak için içsel bir dürtüye kulak vermek anlamına gelir. Bu bağlamda, Ceren haksız yere iki defter aldığını fark edince vicdanını dinleyerek fazladan olan defteri geri vermeyi seçmiştir.

Vicdan ile emanet arasındaki ilişki, adabımuaşeret bağlamında şu şekilde açıklanabilir: Vicdan, insanın doğruyu seçmesine yardımcı olur ve emanet ise güvene dayalıdır. Ayrıca, Kur'an'da da belirtildiği gibi, emanet ve adalet kavramları birlikte geçer ve bu ilkeler, hem bireysel davranışlarda hem de toplumun yönetiminde önemlidir.

"Düş Kapanı" kitabı iki farklı yazar tarafından kaleme alınmıştır: 1. Ahenk Sayın'ın "Düş Kapanı" kitabı, farklı yaşamlara sahip insanların tesadüfler sonucu yollarının kesişmesi ve bu kesişme sonucunda ortaya çıkan büyük sırları konu alır. 2. Özge Budak'ın "Düş Kapanı" kitabı ise beş ayrı kadının dokunaklı hikayelerini anlatır.

"Vicdanlı ve dürüst olmak, hesaplı olmaktan iyidir" sözü, Friedrich Nietzsche'ye aittir ve şu anlama gelir: Hesaplı olmak, kişiyi makam sahibi yapabilir.

Ebelerin kültürlerarası duyarlılıklarının vicdan algılarına etkisi olumlu yöndedir. Yapılan bir araştırmada, ebelerin kültürlerarası duyarlılık seviyelerinin artması ile vicdan algılarının da yükseldiği belirlenmiştir.

"Azizler ve Günahkarlar Diyarında" (In the Land of Saints and Sinners, 2023), eski bir suikastçının ölümcül bir oyunun içine sürüklenmesini anlatıyor. Hikayenin özeti: Finbar, İrlanda'da sakin bir köyde yaşayan emekli bir suikastçıdır. Ömrü boyunca işlediği günahların ağırlığı altında kefaret arayışına girmiştir. Ancak, üç intikamcı teröristle karşı karşıya kaldığında, hangi bedelleri göze alabileceğini belirlemek zorunda kalır. Film, bazı günahların unutulup gidemeyeceği temasını işliyor.

"Diary of a Hitman" (Bir Tetikçinin Günlüğü) bir kiralık katilin, genç bir kadın ve bebeğini öldürmesi istenen son görevi sırasında vicdanıyla baş başa kalmasını anlatıyor.

Vicdanın en iyi denetçi olması, kişinin kendi eylemlerinin ahlaki doğruluğunu içsel bir sesle değerlendirmesi anlamına gelir. Bu, bireyin: Doğru ile yanlışı ayırt etmesini ve ahlaki değerlere uygun davranmasını sağlar; Empati ve şefkatle hareket ederek başkalarının haklarına saygı göstermesini teşvik eder; Yanlış bir eylem yapıldığında rahatsızlık hissi yaratarak kişinin kendisini sorgulamasına ve gerektiğinde pişmanlık duymasına neden olur. Bu sayede vicdan, hem bireyin hem de toplumun dengesini ve uyumunu korumaya katkıda bulunur.

Ömer Seyfettin'in "İlk Cinayet" hikayesi, 4 yaşındaki bir çocuğun bilinçsizce bir kuşu öldürmesi ve bu olayın ömür boyu süren pişmanlığını anlatır. Hikayenin özeti: - Yazar, annesiyle vapurda seyahat ederken tentenin üzerinde kımıldayan bir gölge fark eder ve bunun bir kuş olabileceğini öğrenir. - Israrla kuşu isteyen çocuğa annesi, kuşun kaçamadığını ve onu alması için oğlunu havaya kaldırır. - Ömer kuşu tutunca bunun beyaz tüylü yavru bir kuş olduğunu görürler. - Annesi kuşu biraz sevip oğlunun kucağına verir ve ondan sıkmamasını ister. - Ömer, annesinin dediğinin aksine kuşun ince boynunu var gücüyle sıkar ve onu öldürür. - Ellerini açınca kuş yere düşer ve annesi ile diğer yolcular kuşu Ömer'in öldürdüğünü anlarlar. - Ömer sorguya çekilince ağlamaya başlar ve daha da fazla ağlar. Hikaye, çocuklukta yaşanan travmatik olayların bilinçaltını nasıl etkilediğini ve insanın işlediği kötülüklerin azabını vicdanında nasıl duyduğunu vurgular.

Rüyada polisin trafik çevirmesi, aile hayatında bazı sorunlar yaşanacağına ve sevilen kişilerle kısa süreli küslükler yaşanacağına işaret eder. Ayrıca, bu rüya kişinin vicdanının, adalet duygusunun ya da başkalarına karşı sorumluluklarının bir uyarısı olabilir ve hayatındaki bazı konularda kendisine dikkat etmesi gerektiğini hatırlatır.

“Vicdan en adil denetçidir” sözü, Lady Mary Wortley Montagu'ya aittir.

Vicdanın felsefi temelleri iki ana yaklaşım üzerinden incelenebilir: Immanuel Kant'ın ahlak felsefesi ve İslam düşüncesi. Kant'ın ahlak felsefesinde vicdan, bireyin ahlaki yasaya karşı duyduğu yükümlülük hissi olarak tanımlanır. İslam düşüncesinde ise vicdan doğrudan bu isimle anılmasa da, fıtrat kavramı bu bağlamda oldukça merkezi bir rol oynar. Ayrıca, Sokrates ve Aristoteles gibi filozoflar da vicdanın ahlaki muhakemede rehberlik eden bir güç olarak anlamını derinlemesine incelemiştir.

"Bir Ayrılık" (A Separation) filminde vicdan, ana temalardan birini oluşturur. Film, bir boşanma sürecini ve bu sürecin karakterler üzerindeki etkilerini anlatırken, vicdan kavramını şu şekillerde işler: 1. Karakterlerin İç Çatışmaları: Filmde, karakterlerin aldıkları kararlar ve bu kararların sonuçları, vicdanlarının sesini dinlemeleriyle ilişkilidir. 2. Toplumsal ve Kültürel Etkiler: Filmin geçtiği İran toplumunun şeriata dayalı yapısı ve bu yapının bireyler üzerindeki baskısı, karakterlerin vicdani davranışlarını etkiler. 3. İzleyiciye Bırakılan Sorular: Yönetmen Asghar Farhadi, filmde büyük harflerle sorduğu soruları izleyiciye bırakarak, cevapları onların vicdanına bırakır.