Vicdan

Vicdan, kişinin kendi niyet ve davranışlarını ahlaki değerleri doğrultusunda ölçüp biçtiği bir kişilik özelliğidir. Vicdanın önemi: Bireysel huzur: Vicdan, bireyin iç huzurunu sağlar, suçluluk veya pişmanlık hissetmesini engeller. Etik ve ahlaki yaşam: Daha etik ve ahlaki bir yaşam sürmeyi mümkün kılar. Toplumsal adalet: Toplumsal adaletin sağlanmasına katkıda bulunur ve insan hakları ihlallerine karşı savunuculuk yapar. Karar verme: Doğru kararları almaya rehberlik eder.

Vicdanın sesini anlamak için şu yöntemler önerilir: İçsel diyalog: Vicdan, uyarı ve eleştirilerde bulunarak bir diyalog kurar. Genel ilkeler: Vicdanın sesi, din, yasalar, kültür veya toplumun belirlediği prensiplere göre iyi ve kötü olanı değerlendirir. Kesinlik ve kararlılık: Güzel ahlakın asıl olarak kesinlik ve kararlılık gerektirdiği zamanlarda vicdanın sesi daha belirgin olur. İlk tepkiler: Karşılaşılan bir olayda içten gelen ilk tepki, genellikle vicdanın sesidir. Kendine ve başkalarına zarar vermeme: Eğer bir ses ‘kendine ve başkalarına zarar vermemeyi’ öğütlüyorsa, bu vicdanın sesidir. Vicdan, kişinin doğru ile yanlışı ayırt etmesini sağlayan içsel bir rehberdir.

Vicdan ve ahlak aynı şey değildir, aralarında şu farklar bulunmaktadır: Vicdan, insanın içinde doğuştan var olan bir uyarıcıdır; kötülük karşısında sızlar ve zulme karşı isyan eder. Ahlak, sadece kötülüğe karşı durmakla kalmaz, iyiliğin izini sürer, merhametin peşinden gider ve toplumsal normlarla şekillenir. Vicdan, kişisel bir içsel yönelimdir ve bireyden bireye değişebilir. Ahlak, toplumsal değerlerle, kültürel normlarla ve evrensel etik anlayışlarıyla şekillenir ve örnek alınabilecek genel kurallar içerir.

Vuslat dizisinin sonunda, Aziz ve Feride'nin vuslata erdiği ve Aziz'in harika bir planla Bülent ve Kerem'i bitirdiği belirtilmektedir. Dizi, 9 Mart 2020 tarihinde yayınlanan 44. bölümüyle final yapmıştır. Dizi finaliyle ilgili daha fazla bilgiye ulaşmak için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: Sözcü. Habertürk.

İnşaat filmi, istemedikleri hâlde çalıştıkları inşaatta patronları yüzünden zoraki mezar kazıcıları ve part-time şeyhliğe soyunmak zorunda kalan Ali ve Sudi'nin trajikomik hikâyesini anlatır. Filmde ayrıca, mafyanın temizlediği insanların ve tamamen durumu kurtarmak için uydurulmuş bir şeyhlik hikâyesinin belirmesiyle, kimin suçlu kimin masum olduğunun belirsizleştiği bir durum işlenir. Bunun yanı sıra, filmin bir diğer öyküsü, meraklı gözlere gece ziyaretçilerini açıklamanın yolunu, Ali’nin palavra şeyhliğine bağlamasıdır. Film, aynı zamanda, yarım kalmış ve unutulmuş bir proje olarak, temel bir soruya da değinir: İnşaatın yarım kalması. Son olarak, inşaatın arka bahçesinin zamanla cesetlerle dolması, kirli paranın üzerine temellenmiş bir yapıyı yansıtır. İnşaat filminin tam basın bültenine ve detaylı analizine Ekşi Sözlük ve Beyazperde.com sitelerinden ulaşılabilir.

"Büyük Buluşma" dizisinde, hayata veda eden insanların ölümlerinin hemen ardından Ferah Kapısı adlı mekâna gelmeleri ve burada vicdanlarının yansıması olan Amil tarafından geçmişlerinin hatırlatılması, dünya yaşamında yaptıkları hataların ve iyiliklerin sorulması anlatılmaktadır. Amil, sorulara alınan yanıtların arkasındaki yanıtları arar. Dizide, "Hak Hukuk", "Çocuğunu Kaybeden", "Uyuşturucu", "İstenmeyen Kız Çocuk", "Hırs ve Açgözlülük", "İftira" gibi çeşitli konular işlenmiştir.

"Ceren'in davranışlarından yola çıkarak 'vicdanının sesini dinlemek' ifadesinden ne anlıyorsunuz?" sorusuna verilebilecek cevap, doğru olanı yapmak için içsel bir dürtüye kulak vermek anlamına gelir. Ahlak ve Vatandaşlık Eğitimi Ders Kitabı'na göre, Ceren haksız yere iki defter aldığını fark edince vicdanını dinleyerek fazladan olan defteri geri vermeyi seçmiştir.

Büyük Buluşma, insanların öldükten sonra hesaba çekilmelerini ve dünya yaşamlarında yaptıkları hataları, iyilikleri hatırlamalarını konu alır. Hayata veda eden insanlar, ölümlerinin hemen ardından "Ferah Kapısı" adlı mekâna gelirler. Dizi, izleyicilere dünyadaki yaşantılarında daha dikkatli olmaları yönünde telkinlerde bulunur.

Nurten Şankaya'nın "Düş Kapanı" kitabı, sıradan gibi görünen karşılaşmaların ardındaki sırlı dünyayı aralıyor. Kitapta anlatılan bazı konular: Rüyalar ve gerçeklik: Rüyalar, hatırlayanlar için gerçek olur ve dejavu hissi yaşanır. Metafiziksel sorgulamalar: Kitap, metafiziksel sorgulamalara alan açar. Ruhsal temaslar: Zamanın ve mekânın ötesinde yaşanan ruhsal temaslar ele alınır. Geçmiş ve gelecek: Geçmiş ve geleceğin aynı anda var olabileceği bir gerçeklik sunulur. İnsan ilişkileri: İnsan ilişkilerinin görünmeyen boyutları keşfedilir. Büşra Tuğba Koç'un "Düş Kapanı" kitabı ise, annesizlik, babasızlık ve sevgisizlik gibi temalar içeren bir roman olarak tanımlanmaktadır.

Vicdan ile emanet arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Doğruyu seçme ve güven: Vicdan, insanın doğruyu seçmesine yardımcı olur ve emanet ise güvene dayalıdır. Bireysel ve toplumsal: Vicdan, bireyin iç huzurunu sağlarken, emanet hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemlidir. Kur'an'da birlikte anılma: Kur'an'da emanet ve adalet kavramları birlikte geçer ve bu ilkeler, hem bireysel davranışlarda hem de toplumun yönetiminde önemlidir.

Ebelerin kültürlerarası duyarlılıklarının vicdan algılarına etkisi olumlu yöndedir. Suzi Özdemir, Esra Çömezoğlu ve Fatma Sayiner'in 2021 yılında yaptığı çalışmaya göre, ebelerin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri arttıkça vicdan algısı düzeylerinin de arttığı belirlenmiştir. Bu sonuca dayanarak, ebelerin kültürel duyarlılık ve farkındalıklarının artırılması için düzenlenecek eğitimlerin, bakım verdikleri bireylere karşı vicdan algılarını olumlu yönde etkileyebileceği söylenebilir.

"Azizler ve Günahkarlar Diyarında" (In the Land of Saints and Sinners, 2023), eski bir suikastçının ölümcül bir oyunun içine sürüklenmesini anlatıyor. Hikayenin özeti: Finbar, İrlanda'da sakin bir köyde yaşayan emekli bir suikastçıdır. Ömrü boyunca işlediği günahların ağırlığı altında kefaret arayışına girmiştir. Ancak, üç intikamcı teröristle karşı karşıya kaldığında, hangi bedelleri göze alabileceğini belirlemek zorunda kalır. Film, bazı günahların unutulup gidemeyeceği temasını işliyor.

"Vicdanlı ve dürüst olmak, hesaplı olmaktan iyidir. Hesap, insanı makam sahibi yapsa da vicdan insanı insan yapar" sözü, çıkarcı ve hesapçı bir tutum yerine vicdanlı ve dürüst olmanın daha değerli olduğunu ifade eder. Bu söz, Friedrich Nietzsche'ye atfedilmektedir.

Ömer Seyfettin'in "İlk Cinayet" adlı hikayesi, 4 yaşındaki bir çocuğun bilinçsizce bir kuş yavrusunu öldürmesi ve bu olayın ömür boyu süren pişmanlığını anlatır. Hikayede, anlatıcı, bu olayın kendisi için en eski hatırası olduğunu ve çocuklukta yaşanan travmatik olayların bilinçaltını nasıl etkilediğini, bu etkilerin de ömür boyu sürdüğünü ifade eder. Ayrıca, hikayede insanların çocuk yaşta yaptıkları hatalara büyüklerin verdiği tepkilerin önemi ve hem iyiliğin hem de kötülüğün insan içindeki çatışması da işlenir.

Diary of a Hitman (Bir Tetikçinin Günlüğü) filmi, emekli olmaya hazırlanan bir kiralık katil olan Dekker’in son görevinde genç ve savunmasız bir kadınla karşılaştığında yaşadığı içsel çatışmayı anlatıyor. Filmde, Dekker’in son işi, sadist bir adam olan Zidzyck’in, suikastçıyı karısı Jain’i ve bebeğini öldürmesi için tutmasıyla beklenenden daha zor hale geliyor. Diary of a Hitman, suç dünyasının soğuk yüzünü ve insanın vicdanı ile görev arasında sıkışmışlığını işliyor.

Vicdanın en iyi denetçi olması, kişinin kendi eylemlerinin ahlaki doğruluğunu içsel bir sesle değerlendirmesi anlamına gelir. Bu durum, birkaç şekilde ifade edilebilir: Doğru ile yanlışı ayırt etme. Ahlaki değerlere uygunluk. Empati ve şefkat. Yanlışlık durumunda sorgulama.

Rüyada trafik polisi çevirmesi görmek, kurallara uyma, güvenlik endişeleri, sorumluluk ve disiplin gerektiren durumlar gibi anlamlara gelebilir. Olumlu yorumlar: İş açısından, mesleki ilerlemenin ve yükün azalmasının göstergesidir. Aile açısından, aile içi dayanışma ve destek anlamına gelir. Yaşam açısından, olumlu değişikliklerin habercisidir. Olumsuz yorumlar: Psikolojik olarak kendini sürekli suçlama. İşle ilgili sevimsiz bir kişi ile kurulan ortaklığın sona ermesi. Manevi olarak boşa ümitlenme ve yorulma. Rüya tabirleri bilimsel temellere dayanmaz.

"Vicdan en adil denetçidir" sözünün kime ait olduğu bulunamamıştır. Ancak, vicdana dair sözler söyleyen bazı kişiler şunlardır: Victor Hugo. Stefan Zweig. John Stuart Mill.

Vicdanın felsefi temelleri iki ana yaklaşıma dayanır: 1. Doğuştan Var Olan Vicdan: Felsefede metafizik anlayış, vicdanın doğuştan var olduğunu ileri sürer. 2. Çevresel Etkilerle Oluşan Vicdan: Seküler anlayış, vicdanın insanın toplumsal koşulları, görgü ve bilgisi sonucunda oluştuğunu savunur. Ayrıca, filozoflar vicdanın kaynağı konusunda duygu mu yoksa akıl mı olduğu konusunda da farklı fikirler öne sürmüşlerdir. Vicdanın felsefi temellerine dair bazı önemli yaklaşımlar şunlardır: Immanuel Kant: Kant'a göre vicdan, bireyin kendi aklını kullanarak kavradığı evrensel ahlak yasasının bireydeki tezahürüdür ve bireyin iç dünyasında kurduğu bir ahlaki mahkemedir. İslam Düşüncesi: İslam'da vicdan, fıtrat kavramı ile ilişkilendirilir ve insanın doğuştan iyiliğe meyilli olarak yaratıldığı savunulur. Psikoloji alanında da vicdan, sosyal etkileşimler ve suçluluk ya da utanç gibi duygusal tepkiler yoluyla şekillenen dinamik bir süreç olarak ele alınır.

Asgar Ferhadi'nin "Bir Ayrılık" (Jodaeiye Nader az Simin) filminde vicdan, çoklu perspektifler ve dramatik ironi ile işlenir. Çoklu perspektifler: Yönetmen, odağı sürekli karakterden karaktere aktararak izleyicinin olaylara bakış açısını kaydırır. Dramatik ironi: Seyirci, karakterlerin bildiğinden daha fazla bilgiye sahip olduğu için onlar adına gerilir. Filmde ayrıca, geleneksel erkek duruşu ve İran'ın erkek egemen kültürü, kadınların özgürlük haklarını sınırlayarak vicdani soruları etkiler.