Enflasyon

Japonya'da enflasyonun düşük olmasının bazı nedenleri: Zayıflayan yen. Hükümet sübvansiyonları. Kısıtlayıcı ücret ve fiyat politikaları. Sürekli sermaye çıkışı.

Para sıkılaştırma politikası, ekonomideki para arzını azaltarak enflasyonu kontrol altına almak veya yüksek enflasyonu dizginlemek amacıyla merkez bankaları tarafından uygulanan bir para politikası stratejisidir. Bu politika genellikle şu yöntemlerle hayata geçirilir: Faiz oranlarının artırılması. Rezerv zorunluluğunun artırılması. Açık piyasa işlemleriyle varlık satışı. Döviz piyasasına müdahale. Para sıkılaştırma politikasının ekonomik büyümeyi yavaşlatma, işsizlik artışı ve hanehalkı üzerindeki baskı gibi yan etkileri olabilir.

Enflasyon zararı, belirli koşullar altında vergiye tabi tutulmayabilir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298/A maddesi ve geçici 33. maddesi uyarınca, 31.12.2023 tarihli bilançonun enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasından kaynaklanan zarar, geçmiş yıllar zararı olarak kabul edilmez ve vergiye tabi tutulmaz. Ancak, 2024 ve daha sonraki dönemlere ait geçici vergi beyannamesinde veya kurumlar vergisi beyannamesinde bu zararın indirim konusu yapılması mümkün değildir. Vergi mevzuatı karmaşık olabileceğinden, doğru bilgi ve danışmanlık için bir vergi uzmanına başvurulması önerilir.

1990-2000 yılları arasında Türkiye ekonomisi, yüksek enflasyon, ekonomik krizler ve istikrarsızlık ile karakterize edilmiştir. Bazı önemli gelişmeler: 1994 Krizi: Enflasyonun yüksek olması, bütçe açıklarının artması ve ithalatın ihracattan fazla olması 1994 finansal krizine yol açmıştır. 5 Nisan Kararları: 1994 krizinden sonra ekonomiyi yeniden istikrara kavuşturmak amacıyla 5 Nisan Kararları alınmıştır. Marmara Depremi: 1999'da yaşanan deprem, ekonomiyi olumsuz etkilemiş ve enflasyon tekrar yükselmiştir. Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı: 2002'de AK Parti'nin iktidara gelmesiyle uygulanan bu program, ekonomik göstergelerde olumlu ilerleme sağlamıştır. Bu dönemde Türkiye, ulusal tasarruflarının düşük olması nedeniyle dış borçlarla büyümeyi finanse etmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2025 tarihinde açıklanan verilere göre, 2025 yılı Ocak ayında enflasyon bir önceki aya göre %5,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,03, bir önceki yılın aynı ayına göre %42,12 ve on iki aylık ortalamalara göre %56,35 olarak gerçekleşmiştir. Ekonomistlerin Ocak 2025 ayı için enflasyon beklentileri ise %3,75 ile %5 arasında değişmektedir. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise Ocak 2025 ayında enflasyonun aylık bazda %8,22 arttığını, yıllık bazda ise %81,01 olduğunu açıklamıştır.

İzocam'ın neden zam yaptığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 2025 yılında İzocam fabrikasında Petrol-İş Sendikası tarafından yapılan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde, işçilerin ücretlerine yüzde 120 oranında zam talep edildiği bilinmektedir. Yapılan görüşmeler sonucunda, işçilerin maaşlarına ilk altı ay için yüzde 55+kıdem, ikinci altı ay için yüzde 20+enflasyon farkı, üçüncü altı ay için enflasyon+2 puan ve dördüncü altı ay için enflasyon oranında zam yapılması kararlaştırılmıştır.

ABD'de en yüksek enflasyon, 30 Haziran 1920 tarihinde %23,70 olarak kaydedilmiştir. ABD'de yıllık enflasyon oranı en düşük ise 30 Haziran 1921 tarihinde %-15,80 olarak ölçülmüştür.

Reel faiz oranı, yatırımcıların ve ekonomik aktörlerin kararlarında önemli bir rol oynar. İşte bazı nedenleri: Yatırım kararları: Reel faiz oranı, tasarrufların nasıl değerlendirileceği konusunda önemli bir gösterge sunar. Tüketim ve harcama: Düşük faiz oranları, haneleri ve işletmeleri harcamaya teşvik eder, bu da mal ve hizmetlere olan talebi artırarak işsizliği azaltabilir. Merkez bankası politikaları: Merkez bankaları, reel faiz oranlarını kontrol ederek ekonomik istikrarı sağlamayı hedefler. Sektörel etkiler: Reel faiz oranları, bankacılık, sigorta, yatırım fonları ve reel sektör gibi farklı sektörleri etkiler. Kamu borçları: Reel faiz oranları, kamu borçlarının sürdürülebilirliği açısından kritik bir faktördür. Ayrıca, reel faiz oranı, paranın gerçek satın alma gücündeki artışı gösterdiği için ekonomik teorilerde de geniş yer bulur.

Luca'da enflasyon farkının nasıl hesaplanacağına dair bazı adımlar: 1. Düzeltme Döneminin Seçilmesi. 2. Hesap Kodlarının Seçilmesi. 3. Düzeltme Yönteminin Belirlenmesi. 4. Düzeltmenin Yapılması. Luca'da enflasyon farkı hesaplama ve yevmiye kayıtlarına aktarma işlemi, özellikle enflasyon muhasebesi kullanan meslek mensupları için mümkündür. Daha detaylı bilgi ve destek için Luca'nın resmi destek ekibine veya yetkili mali müşavirlere başvurulması önerilir.

Enflasyon, tarım ve ithalat politikalarının gözden geçirilmesi, gıda fiyatlarını stabilize etmek ve genel enflasyonu düşürmek için tarım sektörünün verimliliğini artırmayı ve ithalat bağımlılığını azaltmayı hedefler. Bu kapsamda uygulanabilecek bazı politikalar: Sürdürülebilir tarım politikalarının desteklenmesi. Teknolojik inovasyonların teşvik edilmesi. Desteklerin zamanlamasının değiştirilmesi. Modern sulama altyapısının yaygınlaştırılması. İthalat politikalarının gözden geçirilmesi.

Eski paraların tedavülden kalkmasının birkaç nedeni olabilir: Ekonomik ve politik değişimler. Üretim maliyetlerinin yüksekliği. Güvenlik endişeleri. Ayrıca, bazı ülkelerde belirli bir geçiş süreci uygulanır ve eski paraların belirli bir tarihten itibaren geçerlilikleri sona erer.

Türkiye'nin fazla para basması durumunda ortaya çıkabilecek bazı olumsuz sonuçlar: Hiperenflasyon: Para biriminin değer kaybetmesi ve günlük enflasyon oranlarının çok yüksek seviyelere ulaşması. Ekonomik zayıflık: Halkın fakirleşmesi ve ekonominin zayıflaması. Enflasyon artışı: Para arzındaki artışın enflasyonist baskı yaratması. Hükümet gelirlerinin azalması: Enflasyon oranındaki artışın enflasyon vergisini belirli bir noktaya kadar artırması ve sonraki artışların enflasyon vergisini azaltması. Türkiye'de para basma yetkisi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na (TCMB) aittir ve ülke, dolaşıma para sokabilmek için bir karşılık göstermek zorundadır; bu karşılık genellikle altın rezervidir.

Enflasyon oranı başlangıç ve bitiş ayları, genellikle bir yıl içindeki dönemlere göre belirlenir. Örneğin, 2025 yılı için enflasyon oranları şu aylarda açıklanmıştır: - Ocak 2025: 5,03%. - Şubat 2025: 39,05%. - Mart 2025: 38,10%. - Nisan 2025: 37,86%. - Mayıs 2025: 35,41%. - Haziran 2025: 35,05%. - Temmuz 2025: 33,52%. Bu aylar, aylık enflasyon oranlarının açıklandığı dönemlerdir. Yıllık enflasyon oranları ise genellikle yılın son ayında açıklanır. Örneğin, 2025 yılı için yıllık enflasyon oranı Aralık 2025'te açıklanacaktır. Daha fazla detay için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veya Merkez Bankası (TCMB) gibi kurumların resmi web sitelerini ziyaret edebilirsiniz.

Bursa Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği (BURULAŞ), toplu taşıma ücretlerine artan maliyetler ve sürdürülebilir kaliteli hizmet sunma gerekliliği nedeniyle zam yapmıştır. Yapılan açıklamada, personel giderlerinde %55, bakım ve yedek parça maliyetlerinde ise %27 artış yaşandığı belirtilmiştir.

Taşıma katsayısı, enflasyon düzeltmesi uygulanan bir dönemi müteakiben, bir sonraki dönemde de enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda kullanılır. Kullanım amacı: Bilançodaki parasal ve parasal olmayan tutarların, ilgili dönemin sonundaki yeni değerlerinin hesaplanması. Parasal olmayan kıymetlerle ilgili düzeltme işleminin, belirli bir formüle göre hesaplanan taşıma katsayıları ile yapılması. Hesaplama: Mali tablonun ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, bir önceki dönemin sonundaki fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilir. Parasal kıymetler için taşıma katsayısı 1 olarak uygulanır.

Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 2025 yılı Ocak ayında su tarifesinde değişiklik yaparak suyun metreküp fiyatını %80 oranında artırmıştır. Ancak, Saadet Partisi Kayseri İl Başkanı Erdal Altun, yapılan zamları "vatandaşa indirilen bir darbe" olarak değerlendirmiş ve bu artışın resmi enflasyon rakamlarının da çok üstünde olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, KASKİ her ay TÜFE oranında fiyat güncellemesine gitmeye başlamış ve bu durum su faturalarının sürekli yükselmesine neden olmuştur.

Buğday kepeği fiyatlarının artmasının bazı nedenleri: Yurtiçi buğday üretiminin az olması. İthal buğday kepeğinin fiyatının artması. Hammadde olarak kullanılan tahıl fiyatlarının artması. Dolar kurundaki yükseliş. Bu faktörler, yem hammaddelerinin genel olarak artmasına ve dolayısıyla kepek fiyatlarının yükselmesine yol açmıştır.

Yaşam tarzının değişmesi, enflasyonu çeşitli şekillerde etkileyebilir: Gelir artışı ve harcama artışı: Gelir seviyesi arttıkça, bireyler daha yüksek bir yaşam standardına ulaşma arzusuyla daha fazla harcama yapabilirler. Sosyal karşılaştırma: Bireyler, çevrelerindeki insanlarla kendilerini karşılaştırarak benzer bir yaşam tarzını benimseme ihtiyacı hissedebilirler. Reklam ve medya etkisi: Reklamlar ve medya, sürekli olarak daha fazla mal ve hizmet satın almayı teşvik eder. Diderot etkisi: Yeni bir ürün alındığında, onunla uyumlu diğer ürünlerin de gerekli görülmesi, kontrol edilemeyen bir harcama döngüsüne yol açabilir. Ancak, yaşam tarzındaki değişikliklerin enflasyon üzerindeki etkisi, kültürel ve sosyal normlara da bağlıdır.

2025 yılı Mart ayında yıllık enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre yüzde 38,10 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Mart 2025 Sektörel Enflasyon Beklentileri raporuna göre, 12 ay sonrası için yıllık enflasyon beklentileri piyasa katılımcıları için yüzde 24,6, reel sektör için yüzde 41,1 olarak açıklanırken, hanehalkı için yüzde 59,3 olarak belirlenmiştir. Ekonomistlerin beklentilerine göre ise, Mart ayında enflasyonun yüzde 2,87 artması ve yıllık enflasyonun yüzde 38,66'ya inmesi öngörülmektedir.

Hizmet enflasyonu ve mal enflasyonu arasındaki temel fark, etkilenen ürün veya hizmet türleridir. - Mal enflasyonu, genel olarak mal fiyatlarındaki artışı ifade eder. Bu, gıda, giyim, konut gibi tüketim mallarını ve enerji gibi hammaddeleri kapsar. - Hizmet enflasyonu ise hizmet fiyatlarındaki artışı ifade eder. Bu, ulaşım, sağlık, eğitim gibi hizmetleri içerir. Özetle: - Mal enflasyonu: Tüketim malları ve hammaddeler. - Hizmet enflasyonu: Ulaşım, sağlık, eğitim gibi hizmetler. Hesaplama ve Ölçüm: - Mal enflasyonu, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile ölçülür. - Hizmet enflasyonu, genellikle Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile ölçülür.