Enflasyon

Nominal faiz, bankaların mevduat için uygulayacaklarını belirttikleri faiz oranıdır. Nominal faiz hesaplaması için, bir bankaya yüzde 8,0 nominal faizle bir yıllığına 10.000 TL yatırıldığında, net nominal faiz şu şekilde hesaplanır: 1. 10.000 x 0,08 = 800 TL. 2. 800 - (800 x 0.12) = 704 TL. Reel faiz, nominal faizden enflasyonun etkisinin giderilmesi yoluyla hesaplanır. Reel faiz hesaplaması için, nominal faiz oranı %6 ve enflasyon oranı %4 olduğunda, reel faiz şu şekilde hesaplanır: 1. RFO = [(1+0,05) ÷ (1+0,02)] - 1. 2. RFO = [1,0294] - 1 = 0,0294. Bu durumda, enflasyon %2 ve nominal faiz %5 olduğunda reel faiz getirisi %2,94 olarak hesaplanır. Reel faiz hesaplanırken, doğru olan nominal faiz değil, net nominal faizin esas alınmasıdır. Reel faiz hesaplamaları için kullanılan formüller ve yöntemler karmaşık olabileceğinden, bir finansal danışmandan destek alınması önerilir.

Bu ifadeler, TELKODER tarafından 4 Şubat 2025 tarihinde yayımlanan "Elektronik Haberleşme Sektörü Takip Raporu" için geçerlidir. Raporda öne çıkan bazı bulgular şunlardır: Sektör gelirleri: 2003 yılında yaklaşık 15 milyar TL olan enflasyondan arındırılmış gelirler, 2023 sonunda 14,79 milyar TL'ye geriledi ve 2024 üçüncü çeyreğinde 4,5 milyar TL olarak kaydedildi. Alternatif işletmecilerin pazar payı: 2024 ikinci çeyreğinde %8,02 olan bu oran, üçüncü çeyrekte %8,89'a yükseldi ancak Avrupa ülkelerindeki oranların oldukça gerisinde kalıyor. Fiber altyapı yatırımları: 2024 ikinci çeyreğinde 576.569 km olan fiber uzunluğu, üçüncü çeyrek sonunda 588.148 km'ye ulaştı. Sabit ses trafiği: 2009'da %17,4 olan sabit ses trafiği oranı, 2024 üçüncü çeyreğinde %1,54'e düştü. Veri merkezleri ve internet değişim noktaları: Bu alanlarda somut bir gelişme kaydedilmedi.

2025 yılı Haziran ve Temmuz ayları arasındaki enflasyon oranı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, 2025 yılı Haziran ayı enflasyon oranları şu şekildedir: Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): %35,05. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE): %24,45. 2025 yılı Temmuz ayı enflasyon oranları ise henüz açıklanmamıştır. Daha fazla bilgi için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gibi resmi kurumların web sitelerini ziyaret edebilirsiniz.

Net parasal kazanç, bir işletmenin parasal varlıklarının parasal yükümlülüklerinden fazla olması durumunda oluşur. Net parasal kazancın oluşma sebeplerinden bazıları şunlardır: Enflasyon ortamı. Yüksek faiz oranı. Net parasal kazanç, aynı zamanda parasal olmayan kalemlerin, özkaynakların, kâr veya zarar tablosu kalemlerinin ve endekse bağlı varlık ve yükümlülüklerin düzeltme farklarından da kaynaklanabilir. Net parasal kazancın hesaplanması için finansal projeksiyon hesaplayıcı araçlar kullanılabilir.

Otellerin kapanması, ekonomi üzerinde çeşitli olumsuz etkiler yaratabilir: İstihdam Azalması: Otellerin kapanması, özellikle turizm sektöründe çalışan binlerce kişinin işsiz kalmasına yol açabilir. Gelir Kaybı: Turizm, birçok sektöre katkı sağlar ve otellerin kapanması, bu sektörlerdeki gelirlerin azalmasına neden olabilir. Döviz Girdisi Azalması: Turizm, ülkelere önemli miktarda döviz girişi sağlar; otellerin kapanması, bu döviz girişinin azalmasına yol açabilir. Ekonomik Büyüme: Turizmin ekonomiye olan genel katkısı göz önüne alındığında, otellerin kapanması ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilir. Altyapı ve İnşaat Sektörü: Turistik tesislerin kapanması, bu tesislerin bulunduğu bölgelerdeki altyapı ve inşaat sektörlerini de olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, otellerin kapanması, özellikle hizmet ve tüketim malları sanayii üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir.

Marker fiyatlarının artmasının birkaç nedeni vardır: 1. Döviz Kuru Değişiklikleri: Özellikle ithal edilen marker kalemler, dolar kurundaki dalgalanmalardan doğrudan etkilenir. 2. Üretim Maliyetleri: Kaliteli mürekkep ve dayanıklı uçların kullanımı, üretim maliyetlerini artırır. 3. Tedarik Zinciri Aksaklıkları: Lojistik maliyetler ve tedarik zincirindeki aksaklıklar da fiyatlara yansır. 4. Enflasyon: Genel enflasyon artışı da marker kalem fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunur.

Türk Lirası'ndan (TL) sıfır atılma sebepleri şunlardır: Enflasyonun tek haneli rakamlara indirilmesi. Uluslararası ödemeler sisteminde kolaylık sağlanması. Kafa karışıklıklarının önlenmesi. TL'den 6 sıfır atılması, 28 Ocak 2004 tarih ve 5083 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Para Birimi Hakkında Kanun” ile düzenlenmiş ve 1 Ocak 2005 tarihinde uygulanmıştır.

Reel olmayan finansman maliyeti (ROFM), enflasyon düzeltmesi sırasında dikkate alınması gereken bir kavramdır. ROFM, iktisap edilen bir kıymetin maliyetine eklenmiş olan finansman giderinin içindeki enflasyon farkıdır. Bünyesinde reel olmayan finansman maliyeti içerebilecek parasal olmayan varlık kalemleri şunlardır: stoklar; maddi duran varlıklar; mali duran varlıklar; özel tükenmeye tabi varlıklar. ROFM hesaplanırken “Borç Tutarının Esas Alınması” ve “Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması” yöntemlerinden biri seçilir. Ayrıştırılan ROFM, muhasebe kayıtlarında gösterilmez ve ticari kazançtan/mali kardan indirim konusu yapılmaz.

Hayır, yıllık enflasyon ve 6 aylık enflasyon farkı aynı değildir. Yıllık enflasyon, bir yıl içindeki tüm ayların enflasyon oranlarının ortalaması alınarak hesaplanır. Örneğin, 2025 yılı Haziran ayı enflasyon verileri, 6 aylık (Ocak-Haziran) enflasyon farkını belirler.

Türk lirasının (TL) dünyada en değersiz para birimi olarak görülmesinin bazı nedenleri: Ekonomik ve siyasi istikrarsızlık. Yüksek enflasyon. Dış borçlar. Para birimlerinin değeri, ülkelerin toplam ekonomik güçleri, milli gelirleri, doğal zenginlikleri, karşılaştırmalı üstünlükleri, mal ve hizmet ihracat potansiyeli, yatırım iklimi ve hacmi gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.

Big Mac'in pahalı olmasının birkaç nedeni vardır: Yüksek vergiler ve harç artışları. Enflasyon. Gelir adaletsizliği. Türk Lirası'nın değer kaybı. Artan maliyetler. The Economist dergisi tarafından yayımlanan Big Mac Endeksi'ne göre, Türkiye'deki Big Mac fiyatı dünya ortalamasından yaklaşık %15 daha pahalıdır.

Genellikle ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi), TÜFE'den (Tüketici Fiyat Endeksi) daha yüksektir. Ayrıca, ÜFE, döviz kuru, tedarik zinciri ve ithalat fiyatlarındaki şoklara daha duyarlıdır. Ancak, kısa vadede farklılaşmalar gözlemlense de, uzun vadede TÜFE ve ÜFE birbiriyle uyumlu hareket eder.

ENAG, Enflasyon Araştırma Grubu'nun kısaltmasıdır.

500 ve 1000 TL'lik banknotların basılmamasının bazı nedenleri: Enflasyon riski: Daha yüksek değerli banknotların dolaşıma girmesi, kamuoyunda yüksek enflasyon beklentisi algısı yaratabilir. Paranın alım gücü: 200 TL'nin alım gücü zamanla düşmüş olsa da, yeni daha yüksek değerli banknotlar tedavüle çıkarılmamıştır. Teknik zorluklar ve maliyetler: Yüksek değerli banknotların sahteciliğe karşı daha savunmasız olması, daha karmaşık güvenlik özellikleri ve üretim maliyetleri gerektirir. Lojistik sorunlar: Bu banknotların dağıtımı, saklanması ve dolaşımı için mevcut ATM sistemlerinde ve para taşıma süreçlerinde değişiklikler yapılması gerekebilir. Sosyal ve psikolojik etkiler: Büyük banknotların piyasada yaygınlaşması, ekonomik güvensizlik hissini artırabilir ve küçük esnaf için alışveriş süreçlerinde zorluk yaratabilir.

Enflasyonun toplumsal etkilerinden bazıları şunlardır: Gelir dağılımında adaletsizlik. İşsizlik artışı. Toplumsal düzenin bozulması. Belirsizlik. Enflasyonun toplumsal etkileri, ekonomik koşullara, politikalara ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Evet, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan olumlu farklar sermayeye eklenebilir. Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) mükerrer 298/5. maddesine göre, öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları, düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. Ancak, pasif kalemlere ait enflasyon farklarının başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi durumlarında, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye tabi tutulur.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) önemli bir göstergedir çünkü: Enflasyonu ölçer. Ekonomik faaliyetleri izler. Fiyatlandırma stratejilerini etkiler. Ekonomik politika kararlarını destekler. Uluslararası ticaret politikalarına etki eder.

Fisher hipotezi, Amerikalı ekonomist Irving Fisher tarafından ortaya konulmuş bir teoridir ve nominal faiz oranları ile enflasyon oranları arasındaki ilişkiyi açıklar. Bu teoriye göre, nominal faiz oranı, reel faiz oranı ile beklenen enflasyon oranının toplamına eşittir. Fisher hipotezi ilk olarak 1930 yılında yayımlanan "The Theory of Interest" adlı eserde detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Fisher hipotezi, ekonomi politikalarının ve merkez bankalarının para politikalarının anlaşılmasında önemli bir araç haline gelmiştir.

1917 yılında Osmanlı'da enflasyon yaklaşık %600 artmıştır. Bu oran, Osmanlı Devleti İstatistik İdaresi'nin raporuna dayanmaktadır ve gıda gibi temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat artışlarını kapsamaktadır.

İngiltere'de işten çıkarmaların artmasının bazı nedenleri: Ekonomik yavaşlama ve durgunluk: Yüksek enflasyon, artan faiz oranları ve makroekonomik belirsizlikler, şirketleri maliyetlerini düşürmeye zorluyor. Jeopolitik gerilimler: Artan jeopolitik belirsizlikler, iş dünyasında tedirginlik yaratıyor. Talep azalması: Özellikle petrol ve doğalgaz sektöründe üretim fazlası ve azalan talep, iş kayıplarına yol açıyor. Şirketlerin yeniden yapılanması: Teknoloji, otomotiv, perakende ve hizmet sektörlerinde şirketler, dijitalleşme ve otomasyon gibi nedenlerle iş gücünü azaltıyor. Bu faktörler, özellikle bankacılık, imalat, bilgi teknolojileri, ilaç ve perakende sektörlerinde işten çıkarmaları tetikliyor.