Enflasyon

Yıllık enflasyon, bir yıl içerisindeki enflasyon oranının hesaplanmasıdır. Yıllık enflasyon oranı hesaplanırken genellikle Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kullanılır. Ayrıca, 6 aylık enflasyon ve kümülatif enflasyon gibi farklı zaman dilimlerini kapsayan enflasyon hesaplamaları da yapılmaktadır. Merkez Bankası tarafından belirlenen enflasyon hedefleri ise genellikle 3 yıllık dönemler hâlinde belirlenir.

Ocak enflasyon farkının nasıl hesaplandığı bulunamadı. Ancak, enflasyon farkının genel olarak nasıl hesaplandığı şu şekilde açıklanabilir: 1. TÜFE Belirleme. 2. Enflasyon Oranının Hesaplanması. 3. Enflasyon Farkını Bulma. Enflasyon hesaplamak için aşağıdaki siteler kullanılabilir: enflasyon.hesaplama.net; tcmb.gov.tr.

Faiz artınca enflasyonun artmasının iki temel nedeni vardır: 1. Maliyet enflasyonu: Faiz artışı, işletmelerin borçlanma ve finansman maliyetlerini yükseltir, bu da üretim maliyetlerini artırır. 2. Beklentiler kanalı: Faiz artışı, enflasyon beklentilerini artırır. Ancak, faiz artışının enflasyon üzerindeki etkisi, talep ve maliyet enflasyonunun dengesine bağlı olarak değişebilir.

Konut fiyatlarının reel olarak düşmesinin birkaç nedeni vardır: Enflasyon: Nominal konut fiyatları artarken, enflasyon oranı bu artışı aştığında reel fiyatlar düşer. Kira düzenlemesi: Temmuz 2024'te %25 kira artışı sınırlamasının kaldırılması, daha fazla yatırımcının kiraya vermek amacıyla emlak satın almasına yol açtı. Yüksek faiz oranları: Yüksek kredi faiz oranları, konut talebini azaltarak fiyatların düşmesine neden oldu. Arz fazlası: Yeni konut projelerinin artması, satılamayan konut stoklarını yükseltti ve fiyatları düşürdü. Ekonomik ve demografik faktörler: Ekonomik belirsizlikler ve genç nüfusun konut alımına olan talebinin azalması da fiyatları etkiledi.

Faizlerin düşmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir: Siyasi istikrar ve yabancı yatırımcı güveni: Terörizmin yakın zamanda sona ereceğine dair inanç artırılmalı ve yabancı yatırımcılar uzun vadeli yatırımlara teşvik edilmelidir. Uygun maliyetli dış finansman: Daha uygun maliyetlerle dış finansman olanakları getirilmelidir. Hazine borçlanma gereksiniminin azaltılması: Hazine'nin kısa vadeli borçlanma gereksinimi azaltılmalı ve piyasaya bol para bırakılmalıdır. Kur manipülasyonunun önlenmesi: Kur manipülasyonuna varan hareketler incelenmeli, cezalar verilmeli ve gerekirse işlem yetkileri sınırlandırılmalıdır. Merkez Bankası başkanının piyasayı rahatlatması: Yeni Merkez Bankası başkanının piyasayı rahatlatacak ve güven verecek bir kişi olması gerekmektedir. Ayrıca, enflasyonu yaratan nedenler belirlenip önlenmeli ve kur istikrarı ile fiyat istikrarı sağlanmalıdır.

Endonezya'nın para birimi olan Rupiah'ın değerinin düşük olmasının birkaç nedeni vardır: Enflasyon geçmişi. Ekonomik büyüklük. ABD doları ile karşılaştırma. Ancak, düşük değer, alım gücü açısından yerli halk için dengeleyici bir rol oynar. Rupiah'ın değeri, küresel piyasalardaki dalgalanmalara ve iç ekonomik politikalara bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Yabancı ülkelerde altın fiyatlarının farklı olmasının bazı nedenleri: Döviz kurları. Fiziksel nakliye bedelleri. Depolama maliyetleri. Ülkenin vergi politikaları. Yerel para biriminin ABD doları karşısındaki konumu. Ayar farklılıkları. Kuyumcuların kâr marjı. Arz-talep dengesi.

Merkez Bankası'nın müdahale etmemesinin birkaç nedeni olabilir: Döviz rezervinin yetersizliği. Piyasa koşulları ve kurdaki dalgalanmaların seviyesi. Hükümetin politikaları. Bu nedenler, Merkez Bankası'nın müdahale etmemesinin olası gerekçeleri arasında yer alır, ancak her durumda geçerli olmayabilir.

Yüksek enflasyon, zenginleri şu şekillerde etkileyebilir: Gelir artışı: Yüksek enflasyon dönemlerinde, zenginlerin yatırım ve varlık edinme fırsatları artabilir. Satın alma gücü: Enflasyon, paranın satın alma gücünü azaltır, ancak zenginler enflasyondan etkilenmemiş fiyatlardan alım yapabilir. Ekonomik canlılık: Zenginlerin daha fazla satış yapması, talep artışını ve dolayısıyla iş bulmayı kolaylaştırabilir. Ancak, yüksek enflasyon genel olarak gelir dağılımında adaletsizliğe yol açar ve sabit gelirli insanları daha fazla etkileyebilir.

Sıkı para politikasının Türkiye'ye etkileri şu şekilde özetlenebilir: Enflasyon ve para arzı: Yüksek para arzını düşürerek enflasyonu kontrol altına almayı hedefler. Ekonomik büyüme: Tasarruf eğilimini artırarak ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir. Döviz kuru: Yerel para biriminin değerini koruyarak döviz kurlarında istikrar sağlar. Finansal istikrar: Finansal risklerin azalması ve orantısız kredi genişlemesinin önlenmesi amaçlanır. Dış ticaret: İthalat talebini azaltarak dış ticaret dengesini düzeltir. Yatırım ve tüketim: Faiz oranlarının artması, şirketlerin yatırım kararlarını ve tüketicilerin harcama alışkanlıklarını etkileyebilir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılında da sıkı para politikasını sürdürerek enflasyonla mücadele etmeyi planlamaktadır.

İTO'nun açıkladığı enflasyon, TÜİK'i doğrudan etkilemez, ancak iki endeks arasındaki farklar, enflasyon hesaplamalarında tutarsızlık olduğunu gösterebilir. İTO ve TÜİK arasındaki bazı farklar şunlardır: Kapsam ve ağırlık: TÜİK, Türkiye genelindeki tüm hanelerin harcamalarını dikkate alırken, İTO yalnızca İstanbul'daki fiyatları izler. Baz yılı: TÜİK'in endeksi 2003 bazlıdır ve her yıl güncellenir, İTO'nun endeksi ise 1995 bazlıdır. Veri sıklığı: İTO, fiyatları haftada bir derlerken, TÜİK daha sık veri toplar. Bu farklılıklar, iki endeksin zaman zaman farklı sonuçlar vermesine neden olabilir.

Kripto para birimleriyle enflasyondan korunmak için bazı yöntemler: Stablecoin yatırımı: Tether (USDT), USD Coin (USDC) ve Binance USD (BUSD) gibi stablecoin'ler, fiat para birimlerine veya altın gibi geleneksel varlıklara sabitlenir ve fiyatları, arz edilen token sayısına eşdeğer değerde rezerv tutularak sabit tutulur. Bitcoin ve diğer altcoin'ler: Bitcoin, sınırlı arzı sayesinde enflasyona karşı bir koruma aracı olarak kabul edilir. Kripto para yatırımları, volatilite ve düzenleyici riskler barındırdığından, yatırım yapmadan önce detaylı araştırma yapılması önerilir.

Rekabetçilik, enflasyonu şu şekillerde etkileyebilir: Fiyatların düşmesi. Enflasyonun azalması. Tüketici talebinin artması. Ancak, rekabetçi kur gibi bazı yaklaşımlar, yüksek enflasyon ve döviz kuru dalgalanmaları durumunda, enflasyon geçişkenliği ve diğer ekonomik faktörler nedeniyle istenen etkiyi yaratmayabilir.

Çikolata fiyatlarının artmasının birkaç nedeni vardır: Kakao arzındaki daralma. Maliyetlerdeki rekor artış. Üretim kesintisi. Bu faktörler, çikolata üreticilerini maliyet baskısıyla karşı karşıya bıraktı ve fiyatların uzun süre yüksek kalmasına neden oldu.

Talep ve maliyet enflasyonunu anlatan grafiklere dair bilgi bulunamadı. Ancak, enflasyon türlerini açıklayan bazı grafikler şu sitelerde bulunabilir: turkiyefinans.com.tr. tr.investing.com. nkolay.com. tokenflex.com.tr.

2025 yılı Temmuz ayı enflasyon farkı ödemelerinin ne zaman yapılacağına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, genellikle maaş farkları, zam yapılan ayın 20'si ve sonrasında hesaplara yatırılmaktadır. Memur ve memur emeklisi maaş farkları için, 1-15 Temmuz dönemini kapsayan 14 günlük farkın ödenmesi beklenmektedir. SSK ve Bağ-Kur emeklileri ise zamlı maaşlarını Ağustos başında, SGK tarafından yayımlanacak ödeme takvimine göre alacaklardır. Maaş farkı ödeme tarihleri, resmi açıklamalar doğrultusunda güncellenecektir.

2025 yılının ilk altı ayında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) şu şekilde gerçekleşmiştir: Ocak: %5,03. Şubat: %2,27. Mart: %2,46. Nisan: %3,00. Mayıs: %1,53. Haziran: %1,37. Bu verilere göre, 2025 yılının ilk altı ayındaki toplam TÜFE artışı yaklaşık olarak %15,40'tır.

Uluslararası Para Fonu (IMF), 2025 yılı için Türkiye'de asgari ücrete beklenen enflasyon oranında bir artış yapılmasını önermektedir. IMF'nin önerileri arasında, ücretlerin ve diğer sözleşmelerin yıllık ve ileriye dönük olarak enflasyona göre belirlenmesi ve geriye dönük endekslemenin sona erdirilmesi de yer almaktadır. Ayrıca, IMF, Türkiye'nin düşük gelirli kesimlere nakit transferleri yoluyla destek sağlaması ve sosyal programları geliştirmesi gerektiğini belirtmektedir. 2025 yılı için asgari ücret artışı, Aralık ayında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenecektir.

Deflasyon, genel fiyat seviyelerinin sürekli olarak düştüğü bir ekonomik durumu ifade eder. Deflorasyon terimi ise belgelerde rastlanmayan bir terimdir. Deflasyonun bazı nedenleri: merkez bankalarının para arzını azaltması; mal ve hizmet talebinde azalma; tasarruf oranının artması; küresel salgın veya savaşlar; verimlilik artışı. Deflasyonun bazı sonuçları: ekonomik durgunluk; şirketlerin kârının azalması ve işsizlik artışı; dış ticaret dengesinin bozulması; tüketicilerin harcamalarını ertelemesi. Deflasyon, genellikle dezenflasyon ile karıştırılır.

Enflasyon düzeltmesinde kullanılan endeks, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) veya ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) olabilir. TÜFE: Finansal tabloların enflasyona göre düzeltilmesinde, satın alma gücünü en iyi yansıtan endeks olması nedeniyle kullanılır. ÜFE: Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak enflasyon düzeltmesi uygulamalarında esas alınır.