Düşünürler

Fatih Yaşlı, "Hayatın Olumlanması Olarak Felsefe: Nietzsche ve Marx" kitabını, çağlarına öfkeli olan ve çözümleri zıt olan bu iki düşünürü karşılaştırmalı olarak ele almak için yazdı. Kitapta, Nietzsche ve Marx'ın, yaşadıkları dönemin sorunlarına yönelik farklı yaklaşımları inceleniyor: - Nietzsche, mevcut ahlak anlayışı ve onunla ilişkili tüm ilişki biçimlerine karşı bir saldırı başlatarak, hayatın olumlandığı bir dünyanın ancak bu ahlak anlayışının aşılılmasıyla mümkün olabileceğini iddia ediyor. - Marx ise kapitalist üretim ilişkileri ve bunlardan kaynaklanan tüm tahakküm biçimlerine karşı bir saldırı yürütüyor ve özgür ve yaşanmaya değer bir hayatın ancak özel mülkiyetin ortadan kaldırılmasıyla kurulabileceğini düşünüyor.

Mustafa Kemal Atatürk'ün fikir hayatını etkileyen bazı önemli kişiler şunlardır: 1. Namık Kemal: Vatan ve millet sevgisi, hürriyet ve meşrutiyet fikirleri ile Atatürk'ü etkilemiştir. 2. Ziya Gökalp: Tarih, dil ve halkçılık gibi alanlarda Atatürk'ün düşünce yapısını şekillendirmiştir. 3. Mehmet Emin Yurdakul: Millî kültür, millî birlik ve beraberliği temel alan düşünceleri ile Atatürk'ü etkilemiştir. 4. Tevfik Fikret: İnsan hakları, çağdaşlık ve batıcılık konularında Atatürk'e ilham vermiştir. 5. Jean Jacques Rousseau, Montesquieu ve Voltaire: Fransız düşünürlerin özgürlükçü ve cumhuriyetçi fikirleri Atatürk'ün düşünce dünyasında yer almıştır. Ayrıca, Atatürk'ün öğretmenleri Yüzbaşı Mustafa Bey ve Yüzbaşı Nakiyüddin Bey de onun fikir hayatını etkileyen önemli isimler arasındadır.

Bilgi sosyolojisinin kurucusu olarak kabul edilen düşünürler W. Jerusalem, E. Durkheim ve L. Levy-Bruhl'dur.

Kemal Paşazade, Fahreddin er-Râzî ekolüne mensup bir düşünürdür.

En güzel kişisel gelişim sözleri arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. "Başarı, hazırlık ile fırsatın buluştuğu yerde gerçekleşir." - John C. Maxwell. 2. "Kendini bilen insan, kendini yönetir." - Konfüçyüs. 3. "Hayatta en önemli şey, nereye gittiğin değil, kiminle gittiğindir." - Henry Van Dyke. 4. "Hayat, sahip olduklarınla değil, fark ettiklerinle güzelleşir." - Buddha. 5. "Ne kadar zor görünse de, yapabileceğimiz şeyler vardır." - Stephen Hawking. Bu sözler, farklı düşünürler ve liderler tarafından ifade edilmiştir ve kişisel gelişim yolculuğunda motivasyon ve ilham kaynağı olarak kabul edilir.

Rönesans döneminde aydınlanan kişiler arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Leonardo da Vinci: İtalyan ressam, mimar, mucit ve "Rönesans Adamı" olarak bilinir. 2. Michelangelo: Heykeltıraş, ressam ve mimar, "Davut" heykeliyle ünlüdür. 3. Nicolaus Copernicus: Güneş merkezli güneş sistemi görüşü için ilk modern bilimsel savunmayı yapan matematikçi ve gök bilimci. 4. Galileo Galilei: Teleskoplarla yaptığı çalışmalarla Jüpiter'in uydularını ve Satürn'ün halkalarını keşfeden bilim insanı. 5. Desiderius Erasmus: Kuzey Avrupa'ya hümanizm hareketini tanıtan Hollandalı bilim insanı. 6. Thomas Hobbes: "Leviathan"ın yazarı olan İngiliz yazar ve düşünür. 7. Dante Alighieri: "İlahi Komedya"yı yazan İtalyan düşünür, şair ve siyasi düşünür. 8. Niccolo Machiavelli: "Prens" ve "Titus Livius'un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler" eserleriyle ünlü İtalyan diplomat ve düşünür.

Nihilizmin bazı önemli temsilcileri şunlardır: 1. Friedrich Nietzsche: Nihilizmin en önemli düşünürlerinden biri olarak kabul edilir. 2. Ivan Turgenev: Rus yazar, "Babalar ve Oğullar" adlı romanında nihilist bir dünya görüşünü ele almıştır. 3. Jean-Paul Sartre: Varoluşçu felsefenin önemli bir temsilcisi olup, insanın kendi anlamını ve değerlerini yaratması gerektiğini savunmuştur. 4. Arthur Schopenhauer: Filozof, insanın istemesini inkâr ederek hiçliğe dönüştüğünü savunmuştur. 5. Max Stirner: Anarşizmin kurucusu olarak, devletin yıkılması ve soyut kavramların reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.

Kültür ve medeniyeti hazırlayan kişiler arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Ziya Gökalp: Kültür ve medeniyet ayrımını bilimsel olarak ilk ortaya koyan düşünürdür. 2. Akşemseddin: Fatih Sultan Mehmed'in hocası olarak Osmanlı Devleti'nin devlet yönetimine ve kültürel gelişimine katkıda bulunmuştur. 3. Kâtib Çelebi: Osmanlı tarih ve kültürünün anlaşılmasına büyük katkı sağlayan eserler kaleme almıştır. 4. Fuat Sezgin: İslam bilimi ve teknoloji tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla birçok bilgiyi ortaya çıkararak bilim tarihinde öncü bir bilim insanı olmuştur.

Roger Garaudy, 1913 yılında Marsilya'da doğmuş ve 2012 yılında Paris'te ölmüş bir Fransız düşünür ve yazardır. Sesli kitap olarak dinleyebileceğiniz bazı eserleri: 1. "Yobazlıklar": Bu eserde, dinci, etnik, bilimci-teknokratik, kapitalist ve sosyalist-komünist yobazlıklar ele alınmaktadır. 2. "Hatıralar - Yüzyılımızda Yalnız Yolculuğum": Garaudy'nin kendi hayatını ve düşüncelerini anlattığı bir eserdir. Garaudy, aynı zamanda Müslümanlık üzerine de eserler yazmış ve 1982 yılında Müslüman olmuştur.

Buda (Gautama Buddha), filozof olarak kabul edilir.

Egzistansiyel şiirin kurucusu olarak kabul edilen kişi, Alman düşünür Martin Heidegger'dir.

Postmodernizm üzerine yazan bazı önemli yazarlar ve düşünürler şunlardır: Jean-François Lyotard: "Postmodern Durum" adlı kitabıyla postmodernizmi tartışmış ve modernitenin temellerini sorgulamıştır. Jacques Derrida: Postyapısalcı felsefe alanında önemli bir yer edinmiş ve postmodern düşüncenin gelişimine katkıda bulunmuştur. Michel Foucault: Postmodernizmle ilgili çeşitli teoriler geliştirmiş ve bu alanda etkili olmuştur. Gilles Deleuze: Postmodern düşüncenin felsefi arka planını dolduran postyapısalcı felsefenin önemli isimlerinden biridir. Roland Barthes: Postmodernizmle ilgili edebi ve kültürel analizler yapmıştır. Fredric Jameson: Postmodernizmi geç kapitalizmin bir yansıması olarak ele almış ve bu konuda teorik çalışmalar yapmıştır.

Kültür ve medeniyeti anlatan bazı önemli kişiler şunlardır: 1. Ziya Gökalp: Kültür ve medeniyet ayrımını bilimsel olarak ilk ortaya koyan düşünürdür. 2. Fuat Sezgin: İslam bilimi ve teknoloji tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla birçok bilgiyi ortaya çıkararak bilim tarihinde öncü bir bilim insanı olarak yerini almıştır. 3. Halil İnalcık: Türk, Osmanlı, Avrupa ve Dünya tarihi alanlarında vermiş olduğu önemli eserlerle tanınır. 4. Necip Fazıl Kısakürek: "Büyük Doğu" felsefesi ile kültür ve medeniyet konularına değinmiştir. 5. Yahya Kemal: Şiir ve düşüncelerinde kültür ve medeniyet kavramlarını ele almıştır.

“Mutlak güç yozlaştırır” sözü, İngiliz düşünür Lord Acton'a aittir.

Sosyolojinin ilk öncüleri olarak kabul edilen düşünürler şunlardır: 1. Auguste Comte. 2. Karl Marx. 3. Emile Durkheim. 4. Max Weber.

Emile Durkheim, insanı homo duplex (çifte insan) bir varlık olarak gören ve insanı insan yapan temel şeyin ilkel, bencil ve sınırsız arzularına sınırlar koyması olduğunu öne süren düşünürdür.

Türklerin Anadolu'yu yurt edinmesinde etkili olan bazı düşünürler şunlardır: 1. Mevlana Celaleddin Rumi: Anadolu'nun Türkleşmesinde büyük katkı sağlamış, hoşgörü ve insan sevgisini işleyen önemli bir mutasavvıftır. 2. Hacı Bektaş Veli: Anadolu'da ve Avrupa'da Bektaşiliğin yayılmasına önderlik etmiş, hoşgörü ve sevgiyi işleyen öğretileri ile tanınmıştır. 3. Yunus Emre: Türkçe şiire öncülük etmiş, tasavvuf ve halk ozanı olarak Anadolu'nun Türkleşmesine katkıda bulunmuştur. 4. Ahi Evran: Çeşitli meslek gruplarını bir araya getiren Ahi Teşkilatı'nın kurucusu olup, Anadolu'da barış ve huzurun tesisinde önemli rol oynamıştır.

İbn-i Haldun, modern tarihyazımının, sosyolojinin ve iktisadın öncülerinden kabul edilen bir düşünürdür. Önemli olmasının bazı nedenleri: 1. Tarih Felsefesi: Tarihin sadece kronolojik bir sıralama değil, sosyal, ekonomik ve kültürel faktörlerle ilişkilendirilerek incelenmesi gerektiğini savunmuştur. 2. Medeniyet Teorisi: Medeniyetleri ve medeniyetler arası ilişkileri iç ve dış dinamiklerle açıklayan, değişme ve çatışma eksenli ilişkisel bir medeniyet kuramı geliştirmiştir. 3. Umran İlmi: Toplumların doğuşunu, gelişimini ve çöküşünü inceleyen müstakil bir ilim dalı olan umran ilmini oluşturmuştur. 4. Liberalizm İlkeleri: İslam aleminde liberalizm ilkelerini kitaplarında bulunduran ilk Müslüman düşünür olarak tanınmıştır. 5. Etkileyici Eserler: "Kitâbu'l-İber" ve "Mukaddime" gibi eserleri, Osmanlı tarih anlayışını derinden etkilemiş ve 19. yüzyıldan itibaren Avrupalı tarihçiler tarafından büyük takdir görmüştür.

Yazar ve düşün emekçisi olarak nitelendirilebilecek bazı önemli isimler şunlardır: 1. Kemal Tahir: Tarihi romanları ve düşünceleriyle tanınan Türk yazar ve tarihçi. 2. Cemil Meriç: Deneme, inceleme ve çeviri eserleriyle tanınan, aynı zamanda bir düşünür olan yazar. 3. İlhan Selçuk: Atatürk aydınlanmasıyla sol düşünceyi birleştiren, Cumhuriyet gazetesinde uzun yıllar yazarlık yapan bilge bir düşün adamı.

Filozof hükümdar olarak değerlendirilen düşünür, Farabi'dir.