Duruşma

Dava duruşmasının kaç gün önceden belli olacağı, mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda duruşmanın daha erken bir tarihe alınması mümkündür, bunun için dava sürecinin yakından takip edilmesi ve gerekli evrakların hızlı bir şekilde temin edilmesi gerekir.

İlk duruşmada karar çıkması mümkündür, ancak bu durum davanın karmaşıklığına ve delillerin toplanmasına bağlı olarak değişir. Ceza davalarında, ilk duruşmada karar, tüm ifadeler alınmış ve eksik bir işlem yoksa, savcı mütalaasını açıkladıktan sonra verilebilir; sanık müdafiinin yazılı savunma için zaman talep etmemesi ve sözlü savunmayı yapması durumunda karar kesinleşir. Hukuk davalarında ise ön inceleme duruşması yapılır ve bu aşamada karar verilmesi nadirdir; genellikle tahkikat aşamasına geçilerek delillerin incelenmesi ve tarafların son beyanlarının alınması sonrası hüküm verilir.

Duruşmada yapılan beyanlar, belirli koşullar altında ispatlanabilir. 1. İmza Olmaması Durumu: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na göre, duruşma tutanakları resmi belge niteliğinde olduğu için, kanunda öngörülen istisnai haller dışında imzasız olsa bile beyan sahibini bağlar. 2. Delil Olarak Kabul Edilmesi: Ceza muhakemesinde, tanık beyanı da dahil olmak üzere her türlü delil, hukuka uygun bir şekilde elde edilmişse ispat vasıtası olarak kullanılabilir. 3. Yalan Tanıklık: Yalan tanıklık suç olarak tanımlanmış bir fiil olduğundan, tanık beyanlarının her zaman sorgulanması ve şüphe durumunda sanığın lehine değerlendirilmesi gerekir.

İdare mahkemesinde ilk duruşmada mahkeme, duruşmanın yapılmasından itibaren 15 gün içinde kararını verir. İlk duruşmanın ardından başka bir duruşma günü verilmez. Duruşmada yapılanlar şunlardır: 1. İdari dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesi: Mahkeme, öncelikle usuli bir eksiklik olup olmadığını kontrol eder ve eksiklik yoksa dilekçeyi dava açılan idari merciye gönderir. 2. Tanık dinlenmesi ve delillerin değerlendirilmesi: İdare mahkemesinde tanık dinlenmesi ve ifade alınması gibi bir yöntem yoktur, ancak tüm bilgi ve belgeler toplandıktan sonra bilirkişi incelemesi yapılabilir veya keşif gerçekleştirilebilir. 3. Kararın tebliği: Duruşma sonunda mahkeme, duruşmayı bitirir ve taraflara gerekçeli kararını tebliğ eder.

Bölge idare mahkemesinde bir davanın kaç duruşmada biteceği, davanın niteliğine ve karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Genel olarak, duruşma süreci 6 ay ile 1 yıl arasında tamamlanır.

Yargıtay'da öne alım talebi, duruşma veya inceleme tarihinden mümkün olduğunca önceki bir tarihte sunulmalıdır.

"Kapalılık" kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Kulakta Kapalılık Hissi: Bu durum, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve genellikle geçici bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Başlıca nedenler: - Kulak kiri birikimi. - Üst solunum yolu enfeksiyonları. - Alerjik reaksiyonlar. - Eustachian tüpü disfonksiyonu. - Yüksek irtifa (uçak yolculuğu veya dağcılık gibi durumlar). 2. Duruşmada Kapalılık (Gizli Duruşma): Bu, duruşmanın kamuya açık olmaması anlamına gelir ve iki durumda zorunlu hale gelir: - Kamu güvenliği ve genel ahlakın korunması: Mahkeme, duruşmanın açık yapılması durumunda bu değerlerin kesin olarak zarar göreceğini kabul ederse kapalılık kararı verebilir. - Çocukların korunması: Kanun gereği, çocukların yargılandığı duruşmalar zorunlu olarak kapalı yapılır.

Anayasa'nın 141. maddesi, "Duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması" başlığını taşır ve şu hükümleri içerir: 1. Duruşmaların Açıklığı: Mahkemelerde duruşmalar herkese açıktır. 2. Kapalı Duruşma: Duruşmaların bir kısmının veya tamamının kapalı yapılmasına, ancak genel ahlakın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığı hallerde karar verilebilir. 3. Küçüklerin Yargılanması: Küçüklerin yargılanması hakkında kanunla özel hükümler konulur. 4. Kararların Gerekçelendirilmesi: Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. 5. Davaların Süratle Sonuçlandırılması: Davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması, yargının görevidir.

Kanun dinletisi, genellikle mahkeme duruşmalarında tanıkların dinlenmesi sırasında gerçekleştirilir.

Basit yargılama usulü itirazdan sonra duruşma, itirazın karara bağlanmasından sonra yapılır. İtiraz üzerine hükmü veren mahkeme, genel hükümlere göre yargılamaya devam eder ve bu aşamada daha önce verilen hüküm sanık aleyhine değiştirilemez.

İdari davada ilk duruşma şu aşamalardan oluşur: 1. Duruşmanın Açılması: Mahkeme başkanı duruşmayı açarak tarafları dinlemeye başlar. 2. Tarafların Beyanları: Davacı ve davalı, sırasıyla iddialarını ve savunmalarını sunar. 3. Delil Sunumu: Taraflar, mahkemeye sundukları delilleri açıklayarak bunların değerlendirilmesini talep eder. 4. Ara Kararlar: Mahkeme, gerekli görürse tanıkların dinlenmesi veya uzman görüşü alınması gibi ara kararlar verebilir. 5. Son Sözler: Tarafların son savunmaları ve kapanış konuşmaları yapılır. 6. Kararın Verilmesi: Duruşma sonrasında mahkeme, tüm beyanları ve delilleri değerlendirerek bir karar verir.

Adalet geç kalırsa şu olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Davanın Aleyhte Sonuçlanması: Duruşmaya katılmamak, davanın aleyhinize sonuçlanmasına ve hak kaybına neden olabilir. 2. Zamanaşımı: Bazı suçlar için zamanaşımı süreleri duruşmalarla kesilir, bu da zamanaşımının ihlaline yol açabilir. 3. Toplumsal Düzenin Bozulması: Geciken adalet, toplumsal düzenin ve barışın bozulmasına neden olabilir. 4. Adalete Olan Güvenin Sarsılması: Uzun yargılama süreçleri, adalete olan inancı ve güveni ciddi anlamda sarsar.

Tanıklar duruşmada bildiklerini ve gördüklerini anlatırlar. Duruşmada tanıklara sorulan bazı sorular şunlardır: - Tarafları tanır mısın? - Davacı ne zaman işe başladı? - Görevi neydi? - Ne kadar maaş alıyordu? - Maaşlar nasıl ödeniyordu? - Çalışma saatleri nasıldı? - Yemek ve çay molası var mıydı? - İş yerine servis var mıydı? - Fazla mesai yapıyor muydunuz? - Hafta sonu çalışması var mıydı? Tanığa sorulacak sorular, davanın türüne göre değişiklik gösterebilir.

Avukatlar, duruşmadan en az beş gün önce hazırlık yapmak zorundadır.

Ceza davasında itirazda duruşma, istinaf veya temyiz sürecinde gerçekleştirilir. İstinaf duruşması şu şekilde yapılır: 1. Bölge Adliye Mahkemesi'nin ilgili ceza dairesi, istinaf başvurusu yapılan kararı ve dava dosyasını inceleyerek ön inceleme yapar. 2. Ön incelemede herhangi bir hukuka aykırılık tespit edilmezse, dosya esastan incelemeye alınır. 3. Ceza Muhakemeleri Kanunu'na göre, bazı istinaf başvuruları duruşmalı olarak incelenir. Temyiz duruşması ise, Yargıtay Ceza Daireleri'nde yapılır ve genellikle hukuki hata denetimi üzerine odaklanır.

Avukatın duruşma hazırlığı yapması için izlemesi gereken adımlar şunlardır: 1. Belgelerin Toplanması ve Düzenlenmesi: Duruşma için gerekli olan tüm belgelerin eksiksiz bir şekilde toplanması ve uygun bir formatta düzenlenmesi gerekir. 2. Hukuki Dayanakların Belirlenmesi: Dava ile ilgili yasal maddelerin ve içtihatların araştırılması ve savunma stratejisinin bu hukuki çerçevelere dayandırılması önemlidir. 3. Tanıkların ve Delillerin Hazırlanması: Tanıkların davet edilmesi veya savunma delillerinin toplanması için gerekli taleplerin yapılması ve bu taleplerin duruşma gününden en az beş gün önce mahkemeye sunulması gerekir. 4. Savunma Stratejisinin Geliştirilmesi: Mahkemede hangi noktaların vurgulanacağı, hangi delillerin ön plana çıkarılacağı ve hangi karşı argümanların geliştirileceğinin önceden belirlenmesi önemlidir. 5. Duruşma Provası: Duruşma öncesi, hazırlanan savunmanın prova edilerek dilin ve tutumun gözden geçirilmesi, müvekkil ile birlikte duruşma simülasyonları yapılması önerilir. 6. Mahkeme Atmosferine Uyum Sağlama: Mahkeme salonunda hem müvekkilin hem de savunmanın doğru bir şekilde temsil edilmesi, profesyonellik ve etik kurallara uyulması gerekmektedir.

Savcı mütalaasına karşı beyan, delillerin tartışılması ve iddianamenin değerlendirilmesi sonrasında, yani duruşma sırasında yapılır.

Evet, duruşmada hazır edilen tanığın dinlenmesi zorunludur. CMK'nın 178. maddesine göre, mahkeme başkanı veya hakim, sanığın veya katılanın gösterdiği tanığın çağrılması hakkındaki dilekçeyi reddettiğinde bile, tanık duruşmada dinlenir.

Tanık listesi, en geç ön inceleme duruşmasında sunulabilir. Ayrıca, tanık listesini sunmak için hakimden ek süre talep edilerek bu süre içerisinde de liste mahkemeye verilebilir.

"Vareste olmak" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hukuki bağlamda: Bir kişinin duruşmadan muaf tutulması, yani "duruşmadan vareste tutulması" durumu, mahkeme tarafından ifadesi daha önce alınmışsa gerçekleşir. 2. Genel anlamda: Bir şeyi yapıp yapmamakta özgür bırakılmak anlamında bir deyim olarak da kullanılır.

Kiracı tahliye davasının kaç duruşmada biteceği, davanın türüne, delil durumuna ve mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Genel olarak: - İki haklı ihtara dayalı tahliye davaları genellikle daha az delil gerektirdiğinden 1-2 duruşmada sonuçlanabilir. - Kira bedelinin ödenmemesine dayalı tahliye davaları, kiracının borcunu ödeme durumunu değerlendirdiği için 2-3 duruşma sürebilir. - Belirli süreli sözleşmenin süresinin dolması durumunda açılan tahliye davaları, genellikle daha kısa sürer ve 1-2 duruşmada sonuçlanabilir. Ayrıca, tahliye davalarında icra takibi yoluyla tahliye daha hızlı sonuçlanabilir; kiracının ödeme emrine itiraz etmemesi durumunda 30 gün içinde tahliye sağlanabilir.

Çete duruşmasında genellikle şu adımlar izlenir: 1. Yoklama ve Sanığın Getirilmesi: Mahkeme, sanığın ve avukatının hazır bulunup bulunmadığını tespit eder, tutuklu sanıklar duruşma salonuna alınır. 2. İddianamenin Okunması: İddianame veya yerine geçen belgede yer alan suçlamalar ve deliller okunur. 3. Sanık Haklarının Hatırlatılması: Sanığa, suçlandığı vakıa, isnat ve savunma hakkı olduğu bildirilir. 4. Sanığın Sorgusu: Sanık, suçlamalara yanıt verir ve deliller ileri sürer. 5. Delillerin Ortaya Konulması: Tanıkların dinlenmesi, belge ve ses/görüntü kayıtlarının sunulması gibi delillerin ortaya konulması işlemleri yapılır. 6. Tarafların Diyecekleri: Tanıkların dinlenmesinden sonra, katılan, savcı, sanık ve avukatlarının diyecekleri sorulur. 7. Delillerin Tartışılması: Tüm deliller toplandıktan sonra, taraflar delilleri tartışır ve görüşlerini sunar. 8. Hüküm Verilmesi: Delillerin tartışılmasından sonra, mahkeme müzakereye çekilir ve ardından açık duruşmada hüküm açıklanır.