DilveAnlatım

Gıybet ve dedikodu arasındaki fark, söylenilen sözlerin karşıdaki kişiyi rahatsız edip etmemesidir. Gıybet, bir kişinin arkasından, duyduğunda hoşlanmayacağı veya utanacağı bir kusurundan bahsetmektir. Dedikodu ise, yanında olmayan bir kişi hakkında, onun hoşlanmayacağı şekilde konuşmaktır. Ayrıca, gıybet ve dedikodu, İslam dininde haram kabul edilen davranışlardır.

Betimleyici anlatım ve örnekleme arasındaki fark şu şekildedir: Betimleyici Anlatım: Varlıkların, olayların veya yerlerin ayrıntılı bir şekilde, okuyucunun zihninde canlanacak biçimde anlatılmasıdır. Örnekleme: Bir düşüncenin somut hale getirilerek daha anlaşılır kılınması için konuyla ilgili örnekler verilmesidir. Özetle, betimleyici anlatım genel bir tanımlama yaparken, örnekleme belirli bir düşünceyi somutlaştırmak için kullanılır.

İronik olmak, doğru ve yerinde kullanıldığında olumlu etkiler yaratabilir, ancak yanlış anlamalara yol açabileceği için dikkatli olunmalıdır. İroni, iletişim becerilerini geliştirir, karşı tarafın düşüncelerine saygı göstermeyi öğretir ve farklı bakış açılarına açık olmayı sağlar. Ancak, yanlış zamanlama veya anlayış eksikliği durumunda ironi, ilişkileri zedeleyebilir ve duyguları incitebilir.

"Ak akçe kara gün içindir" atasözünün zıt anlamlısı olarak "ak akçe kara gün için değildir" ifadesi kullanılabilir. Bu atasözü, biriktirilen paranın zor günler için saklanması gerektiğini vurgular. Zıt anlamlı ifade ise, paranın zor günler için saklanmaması gerektiğini ima eder.

"Komşunun oğlunu doyurdum" ifadesi, bir işte aşırı zorluk çekilmesine rağmen başarılı olmak anlamında kullanılan "babasız oğlan doğurmak" deyiminden kaynaklanmış olabilir.

Eleştiri, bir sanat, edebiyat veya düşünce eserini tanıtırken, zayıf ve güçlü yönlerini belirtme, bir yazarın gerçek değerini yansıtma amacıyla yazılan yazılardır. Eleştiri örnekleri: Tanzimat Dönemi: Namık Kemal’in 1866’da yazdığı “Lisan-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir” adlı yazısı ve yine ona ait olan “Tahrib-i Harabat” ve “Takip” adlı eserler. Cumhuriyet Dönemi: Orhan Şaik Gökyay’ın “Destursuz Bağa Girenler”, Mehmet Kaplan’ın “Şiir Tahlilleri”, Berna Moran’ın “Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış”, Fethi Naci’nin “Yüz Yılın 100 Türk Romanı”, Gürsel Aytaç’ın “Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler” adlı eserleri. Eleştiri türleri: Eleştirmenin tutumuna göre: Öznel (izlenimsel) eleştiri, sanatçıya dönük eleştiri, okura dönük eleştiri. Konularına göre: Esere dönük eleştiri, topluma dönük eleştiri.

Kişileştirmede (teşhis) insana ait özelliklerden bazıları şunlardır: sevinmek; ağlamak; gülmek; haykırmak; temkinli, tedbirli, ölçülü hareket etmek; küsmek; kötü kötü bakmak; boynu bükülmek. Kişileştirme, aynı zamanda benzetme ve kapalı istiare şeklinde de olabilir. Kişileştirme, hem düz yazılarda hem de şiirlerde kullanılan bir söz sanatıdır. Örnek bir cümle: "Sanki tüm çiçekler bana küsmüş, hepsinin boynu bükülmüştü."

Yemekten sonra "afiyet olsun" yerine kullanılabilecek bazı alternatifler: Sağlık olsun!. Lezzetli olsun!. Şifa olsun!. Bol bol enerjin olsun!. Afiyetler olsun!. Nur iman olsun. Alternatif ifadeler, kişisel tercihlere ve kültürel farklılıklara göre değişebilir.

Gözlerle ilgili bazı atasözleri ve anlamları: Göz görür, gönül katlanır. Göz görmeyince gönül katlanır. Gözlüye gizli yoktur. Göze yasak olmaz. Göz mizan, el terazi. Göz terazi, akıl/el mizan. Göz var görmek için, akıl var bilmek için. Daha fazla göz ile ilgili atasözü için dostkelimeler.com ve merakediyorsan.com siteleri ziyaret edilebilir.

"Kirpiğin Kaşına Değdiği Zaman" türküsünün hikayesi hakkında farklı yorumlar bulunmaktadır. Sevdalı bir ifade: Bazı yorumlara göre, türküde "kirpiğin kaşına değdiği zaman" ifadesi, sevgilinin sinirlenmesi anlamına gelir. Yolculuk ve özlem: Eserin söz yazarı Nadir Şener, türkünün son bölümünde geçen "tren" motifini, Erzincan'dan İstanbul'a yaptığı 4 aylık yolculukla ilişkilendirir. Türkü, Aşık Davut Sulari tarafından bestelenmiş ve seslendirilmiştir.

Evet, karşılaştırma ve tanık gösterme düşünceyi geliştirme yollarıdır. Karşılaştırma, birden fazla varlık ya da kavram arasındaki benzerlik veya farklılıkları ortaya koymak için kullanılan anlatım yoludur. Tanık gösterme, yazarın, savunduğu düşüncenin doğruluğuna okuyucuyu inandırabilmek için tanınan ve görüşlerine itibar edilen kişilerin sözlerinden alıntı yapmasıdır.

Dilimizin zenginlikleri projesi kapsamında drama ile anlatılabilecek bazı atasözleri: "Karnı zil çalmak"; "İki ayağını bir pabuca sokmak"; "Hafaann demimi" (ayakları bir pabuca sokmak anlamında); "Deyim sedagrement". Ayrıca, eduhol.com sitesinde "Dilimizin Zenginlikleri Projesi Drama ile Deyim/Atasözü Anlatma Kartları" bulunmaktadır.

Atasözü, uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş, öğüt verici nitelikte, anonim sözlerdir. Bazı atasözü örnekleri: Bin ölçüp, bir biçmeli. Gülme komşuna, gelir başına. Damlaya damlaya göl olur. Ağaç yaşken eğilir. Söz uçar, yazı kalır.

Tatlı Dillim filmi, aşkın yanı sıra arkadaşlık ve aile bağlarının önemini de anlatıyor. Filmin konusu kısaca şu şekilde özetlenebilir: Ferit, İstanbullu zengin bir ailenin çocuğudur ve tıp eğitimi almasına rağmen en büyük tutkusu basketbol oynamaktır. Maçlar öncesi takımıyla beraber kamp yapmak için bir köye gider. Köyde öğretmenlik yapan Emine ile tanışır. İstanbul’daki çapkınlıklarıyla tanınan Ferit, Emine’ye gönlünü kaptırır ve onun kalbini kazanmak için uğraşır. Başlangıçta mesafeli duran Emine, Ferit’e aşık olur ve çift evlenmeye karar verir. Evliliklerinin ilk günleri mutluluk içinde geçerken, Ferit’in İstanbul’dan gelen arkadaşları olayların seyrini değiştirir. Ferit, arkadaşlarıyla birlikte İstanbul’daki eski hayatına döner ve Emine’yi unutur. Emine, bir süre bekledikten sonra kocasını bulmak için İstanbul’a gider. Ferit’in evliliklerini ailesinden gizlediğini ve eski alışkanlıklarına geri döndüğünü öğrenir. Emine, Ferit’e unutamayacağı bir ders vermek için plan yapar ve şehirli, bakımlı bir kadın kimliğine bürünüp “ikiz kardeşi Mine” olarak Ferit’in karşısına çıkar. Bu oyun, Ferit’in kafasını karıştırır ve hikaye, izleyiciye eğlenceli ve duygusal anlar yaşatır. Filmin sonunda, Emine’nin kurguladığı “ikiz kardeş Mine” oyunu Ferit’in gerçeklerle yüzleşmesini sağlar. Film, Ferit ve Emine’nin barışarak aşklarına yeni bir sayfa açmasıyla mutlu sonla noktalanır.

"Armut dalının dibine düşer" atasözü mecazi anlamlıdır.

Sapa kalmak deyimi, Türkçede genellikle bir kişinin ya da bir olayın, planlanan ya da beklenen yolun dışına çıkması anlamında kullanılır. Bu deyim, bir şeyin istenilen ya da normal giden bir süreçten saparak farklı bir yönde ilerlemesi ya da beklenmedik bir şekilde ters gitmesi durumlarını tanımlar. Ayrıca, "sapa kalmak" ifadesinin "be out of the way" anlamına gelen İngilizce bir karşılığı da bulunmaktadır. Örnek cümleler: "Eskiden sapa semtlerde küçücük dükkânlar görünürdü." "Dar ve sapa yollardan hızla yürümeye çalışıyorduk." "Kimileri sert çıkışlarda, karşı koymalarda, sapa ilişkilerde çözüm arıyor."

2. sınıf düzeyinde bazı atasözleri: Armut dibine düşer. Bin ölçüp, bir biçmeli. Düşüne düşüne görmeli işi, sonra pişman olmamalı kişi. Emek olmadan (emeksiz) yemek olmaz. Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma. Et tırnaktan ayrılmaz. Ev alma, komşu al. Gülme komşuna, gelir başına. Güneş balçıkla sıvanmaz. Hamama giren terler. Daha fazla atasözü örneği için şu kaynaklar kullanılabilir: Soner Hoca sitesinde 2. sınıf atasözleri ve deyimler konu anlatımı ve etkinlikleri bulunmaktadır. Quizlet platformunda 2. sınıf atasözleri ve dörtlemeler flash kartları mevcuttur. Wordwall sitesinde 2. sınıf atasözleri ve deyimler için çeşitli öğretim kaynakları bulunmaktadır.

Özdeyişin diğer adları şunlardır: vecize; aforizma; özlü söz; motto; kelamıkibar; ülger.

K harfi ile başlayan bazı atasözleri: Kara haber tez duyulur. Kara yaslanma kar erir, ere yaslanma er ölür. Karınca, zevali gelince kanatlanır. Karpuz kabuğunu görmeden denize girme. Kartala bir ok değmiş, yine kendi yeleğinden. Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. Kazan kaynamayan yerde maymun oynamaz. Kendi düşen ağlamaz. Keçi geberse de kuyruğunu indirmez. Keçi kurttan kurtulsa gergedan olur.

Atasözlerinin bazı özellikleri: Anonimdir. Kalıplaşmış sözlerdir. Tamamlanmış bir yargı bildirir. Mecazlı bir söyleyişi vardır. Öğüt ve bilgi verir. Uzun gözlem ve deneyimler sonucu oluşmuştur. Genellikle geniş zaman kipiyle veya emir kipiyle kurulur. Hem şekil hem de kavram özellikleri taşır. Topluma özgü kültürel değerleri yansıtır. Gerçek anlam taşıyan atasözleri de vardır.