Devlet

Hayır, Ziraat Bankası ve Türkiye Cumhuriyeti aynı değildir. Ziraat Bankası, 1863 yılında Osmanlı Devleti döneminde Midhat Paşa tarafından kurulan bir kamu bankasıdır. Ancak, Ziraat Bankası'nın adında Türkiye Cumhuriyeti'ni ifade eden "TC" kısaltması bulunmaktadır.

Anayasal devlet, anayasanın, bireylerin dokunulmaz alanlarını korumak üzere, siyasal yönetim üzerinde etkili bir kısıtlayıcı olarak işlev gördüğü devlettir. Anayasal devletin özellikleri: Kuvvetler ayrılığı: İktidar tek bir organda toplanmaz, diğer organlar hükümetin gücünü dengeler. Temel hak ve özgürlükler: Devlet, bazı hak ve özgürlüklere dokunamaz. Hukukun üstünlüğü: Siyasi iktidar, kendisini bağlayan kurallara tabidir. Meşruiyet: Egemenlik, monarkın şahsı veya devletin yüce gücü değil, halkın kendisindedir. Anayasası olan her devlet anayasal devlet değildir.

Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Osmanlı Devleti'nin resmi kaynaklarda geçen resmi ismidir. "Devlet-i Aliyye" kısmı "büyük devlet" anlamına gelirken, "Osmaniyye" kısmı Osmanlı'ya ait olduğunu belirtir. Osmanlı Devleti, 1299-1922 yılları arasında varlığını sürdürmüş bir Türk devletidir.

Osmanlı Devleti'nin en uzun dönemi, Yükselme Dönemi olarak kabul edilir. Bu dönem, 1453'te İstanbul'un fethiyle başlamış ve 1579/1608 yılına kadar sürmüştür. Yükselme Dönemi'nin bazı önemli olayları: Fatih Sultan Mehmet'in 1453'te İstanbul'u fethetmesi; Kanuni Sultan Süleyman'ın döneminde imparatorluğun en geniş sınırlarına ulaşması; Hukuk ve adalet sisteminde reformlar yapılması. Diğer dönemler ve süreleri: Kuruluş Dönemi: 1299-1453; Duraklama Dönemi: 1606-1699; Gerileme Dönemi: 1699-1792; Dağılma Dönemi: 1792-1922.

Siyaset felsefesinin üç temel kavramı: 1. Devlet. 2. İktidar. 3. Meşruiyet.

Beş çeşit bütçe: 1. Aile/Kişisel Bütçe: Birey veya ailelerin gelir-gider planlamasını içerir. 2. Devlet Bütçesi: Devletin gelir ve giderlerini gösteren, TBMM tarafından onaylanan resmi belgedir. 3. Şirket Bütçesi: Şirketlerin satış, üretim, pazarlama ve finansman gibi alanlarda yıllık veya dönemsel hazırladığı planlardır. 4. Genel Bütçe: Devlet tüzel kişiliğine dahil olan kamu kurumlarının bütçesidir. 5. Özel Bütçe: Bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak, belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen kamu idarelerinin bütçesidir.

T.C. Resmî Gazete, Maliye Bakanlığı'nın resmi gazetesidir. Resmî Gazete'nin kurumsal mobil uygulaması Android ve Apple marketlerde "T.C. Resmî Gazete" adıyla yer almaktadır. Gazetenin web sitesine resmigazete.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

İAR Platform'da devlet güvencesi bulunmamaktadır. İAR Platform, İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. tarafından sunulan bir hizmet olup, kullanıcıların yatırımları banka gibi bir teminat altında değildir. Ancak, platform, kullanıcı verilerini ve işlemleri blok zinciri teknolojisi ile şifreleyerek siber saldırılara karşı koruma sağlamaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ilk dört maddesi şunlardır: 1. Devletin Şekli (Madde 1): Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. 2. Cumhuriyetin Nitelikleri (Madde 2): Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir. 3. Devletin Bütünlüğü, Resmî Dili, Bayrağı, Millî Marşı ve Başkenti (Madde 3): Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. 4. Değiştirilemeyecek Hükümler (Madde 4): Anayasanın 1. maddesindeki devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2. maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

Politik ve sosyal kavramlar, toplumsal yapılar, ilişkiler ve güç dinamikleri ile ilgili olup, farklı anlamlar taşır: Politik: Yönetim, güç, devlet ve kamu hayatıyla ilgili olan her şeyi ifade eder. Sosyal: Bireylerin, ailelerin, toplulukların, grupların ve kurumların birbirleriyle olan ilişkilerini inceler. Sosyal politika ise, devletin ülke insanının refahına yönelik aldığı kararlar ve sürdürdüğü uygulamaların bütünüdür.

Demokratik uygarlık teorisi, devletli uygarlığa karşı bir alternatif olarak ortaya atılmış bir kavramdır. Bu teori, iki ana uygarlık sistemi arasındaki mücadeleyi ele alır: 1. Devletli uygarlık: Sınıflı, iktidarlı ve devletli yapı. 2. Demokratik uygarlık: Devletleşmemiş, iktidar oyununa bulaşmamış komünal toplum formları. Demokratik uygarlık, sadece direniş ve isyan değil, aynı zamanda yeni bir yaşam biçimi, düşünce sistematiği ve ahlaki-politik organların bütünlüğünü içeren bir yapı olarak tanımlanır. Ayrıca, "demokratik uygarlık" ifadesi, doğrudan demokrasi ile yönetilen bir toplumsal sistemi ifade etmek için de kullanılır.

Devletin doğal mı yoksa yapay mı olduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: Devletin doğal bir varlık olduğunu savunan yaklaşım: Bu yaklaşıma göre devlet, doğanın bir devamıdır ve insan doğasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Devletin yapay bir varlık olduğunu savunan yaklaşım: Bu yaklaşıma göre devlet, insanların bilinçli tercihi ve toplumsal sözleşme sonucu ortaya çıkmış bir yapıdır. Günümüzde devlet, hem insan doğasından kaynaklanan ihtiyaçlar hem de bilinçli tercihler sonucu ortaya çıkmış karma bir yapı olarak kabul edilmektedir.

Militarist devlet, ordu gücünün aşırı derecede ağır bastığı, her tür sorunu askerî yöntemlerle çözmeyi hedefleyen ve silahlı kuvvetlere öncelik tanıyan devlettir. Militarizm, aynı zamanda askeri değer ve pratiklerin yüceltilmesi ve sivil alanı şekillendirmesi olarak da tanımlanabilir. Militarizmin bazı örnekleri şunlardır: Nazi Almanyası; Osmanlı İmparatorluğu; Japonya; Kuzey Kore.

Bilge Kağan'ın Türklük için söylediklerinden bazıları şunlardır: Ötüken'de kalma öğüdü: "Türk kağanı Ötüken ormanında otursa ilde sıkıntı yoktur. Ötüken yerinde oturup kervan, kafile gönderirsen hiç bir sıkıntın yoktur. Ötüken ormanında oturursan ebediyen il tutarak oturacaksın". Çin tehlikesine karşı uyarı: "Çin milletinin sözü tatlı, ipek kumaşı yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipek kumaşla aldatıp uzak milleti öylece yaklaştırırmış. Yaklaştırıp, konduktan sonra, kötü şeyleri o zaman düşünürmüş. İyi bilgili insanı, iyi cesur insanı yürütmezmiş". Tokluğun kıymetini bilme: "Türk milleti, tokluğun kıymetini bilmezsin. Acıksan tokluk düşünmezsin. Bir doysan açlığı düşünmezsin. Öyle olduğun için beslemiş olan kağanının sözünü almadan her yere gittin. Hep orda mahvoldun, yok edildin".

Platon'un "Devlet" adlı kitabı, ideal bir devletin nasıl olması gerektiğini anlatır. Kitapta ele alınan bazı konular: Toplumun sınıflandırılması. Her sınıfın erdemi. Kadın-erkek eşitliği. Adalet. "Devlet" kitabı, siyaset felsefesi üzerine temel kaynaklardan biri olarak kabul edilir.

2025 yılı itibarıyla Çayırhan Termik Santrali'nin sahibi Akçadağ İnşaat Enerji Madencilik A.Ş.'dir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan ihale sonucunda, şirket 20 milyar Türk lirası bedelle santrali ve maden sahasını satın almıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre pazarlık usulü, belirli koşullar altında mal veya hizmet alımında kullanılan bir ihale yöntemidir. Pazarlık usulü ihalenin aşamaları: İhale ilanı. Tekliflerin toplanması. Pazarlık aşaması. Sonuçlandırma. Pazarlık usulüyle yapılabilecek işler: Yer, özellik ve nitelikleri itibariyle belirli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen işler. Silahlı kuvvetlerin ihtiyaç duyduğu acil durumlar. Önceden düşünülmesi mümkün olmayan ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine acele olarak yapılması gereken işler. Pazarlık usulü ihalelerde, geçici teminat alıp almama konusunda idareler serbesttir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) altınlarının sahibi Türkiye Cumhuriyeti devletidir. TCMB'nin altınlarının dağılımı şu şekildedir: Hazine: Sermayenin %55'ine sahiptir. T.C. Ziraat Bankası: Sermayenin %19'una sahiptir. Merkez Bankası çalışanları vakfı (MERVAK): Sermayenin %5'ine sahiptir. Bankalar, kurumlar ve gerçek kişiler: Sermayenin kalan kısmını oluşturur (yaklaşık %21). Kanuni düzenlemede Hazine payının %51'in altına düşemeyeceği belirtilmiştir.

Yusuf Has Hacip'e göre devlet, aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır: Demokratik yapı: Hükümdarın gücü, törenin ve halkın isteklerinin dikkate alınmasıyla kısıtlanmalıdır. Sosyal devlet: Halkın refahı için çalışmalı, fakirlerin durumu iyileştirilmeli, dul ve yetimler korunmalıdır. Hukuk devleti: Adalet esas alınmalı, kanun doğru uygulanmalıdır. Cihan hakimiyeti: Amacı insanlığa hizmet ve barış getirmek olmalıdır. Töre ve denge: Devletin temeli töreye, parası hazineye ve gücü kılıca bağlıdır; bu denge adaletle korunmalıdır. Yusuf Has Hacip, devleti halka hizmet etmekle mükellef bir kuruluş olarak tanımlar.

Arşivler, çeşitli kurumlara aittir ve farklı türlerde olabilir: Devlet Arşivleri: Devlet kurumlarının işlemleri sonucu oluşan evrak ve belgelerin toplandığı arşivlerdir. Şehir (Kent) Arşivleri: Bir kentin yerel kültür mirasını yansıtan belge, yayın, kitap, fotoğraf, harita gibi malzemelerin toplandığı arşivlerdir. Bucak (Nahiye) Arşivleri: Bir bucak içindeki kuruluşların işlemleri sonucu oluşan evrak ve belgelerden oluşan arşivlerdir. Noter Arşivleri: Noterlik işlemleri sonucu ortaya çıkan belgelerin oluşturduğu arşivlerdir. Dini Arşivler: Cami, medrese, manastır, kilise, sinagog gibi dini yapı ve kurumların faaliyetleri sonucu oluşan belgelerin oluşturduğu arşiv türüdür. Hastane Arşivleri: Yataklı tedavi kurumlarının hasta kayıtları gibi belgeleri sakladığı arşivlerdir. Gazete ve Dergi Arşivleri: Yayınlanmış gazete ve dergilerin her sayısının bulunduğu arşivlerdir. Kurumsal Arşivler: Kurumların kendi bünyelerinde, yasal gereklilikler veya kurumsal hafıza oluşturma amacıyla tuttuğu arşivlerdir. Özel Arşivler: Devlet veya yarı devlet kuruluşu olmayan teşekküllerin arşivleri olarak tanımlanabilir.