Deney

Beton basınç dayanımı, test çekici (Schmidt çekici) ile şu şekilde hesaplanabilir: 1. Yüzey Hazırlığı: Beton yüzeyinde yaklaşık 20x20 cm’lik alandaki sıva kazınır ve yüzey düzeltilir. 2. Cihaz Ayarı: Beton test çekici, test yüzeyine dik bir şekilde yerleştirilir ve darbe çubuğu yavaşça bastırılır. 3. Okuma: Zımbanın en dip kısmında, yayın sıkışmasıyla zımba beton üzerine kuvvetle çarpar ve bu çarpma sonucu ekrandaki gösterge geri sıçrar, kadran üzerinden vuruş değeri okunur. 4. Ortalama Hesaplama: Her test yüzeyi için en az 10 ayrı noktada vuruş yapılır ve bulunan değerler dönüşüm eğrisinde yerine konularak beton basınç dayanımı bulunur. 5. Düzeltme: Elde edilen dayanım, beton yaşına göre elde edilen zaman faktörü ile düzeltilir. Test çekiciyle yapılan ölçümlerin doğruluğu %60 ile %70 arasında değişmektedir.

RCT, "randomized controlled trial" teriminin kısaltmasıdır ve Türkçede randomize kontrollü çalışma veya randomize kontrollü deneme olarak adlandırılır. RCT, doğrudan deneysel kontrol altında olmayan faktörleri kontrol etmek için kullanılan bir bilimsel deney biçimidir. RCT'de katılımcılar, çalışma sonuçlarını etkileyebilecek bilinen ve bilinmeyen şekillerde farklılık gösterir.

Okul öncesi karabiber ve su deneyi şu şekilde yapılabilir: 1. Materyaller: Plastik bir kap, su, karabiber, sıvı sabun. 2. Hazırlık: Plastik kabın yarısına kadar su doldurun ve üzerine karabiber serpin. 3. Uygulama: Çocuklardan parmaklarına sıvı sabun sıkmalarını isteyin. 4. Sohbet: Mikroplar ve mikroplardan korunma yolları hakkında sohbet edin. Bu deney, karabiberlerin yüzey gerilimi nedeniyle suda yüzdüğünü, sabunun bu gerilimi bozarak karabiberleri beraberinde getirdiğini gösterir.

Yanardağ deneyi için gerekli malzemeler: Volkanik dağ maketi. Sitrik asit tozu. Karbonat tozu. Kırmızı gıda boyası. Deney kaşığı. Karıştırıcı çubuk. Ölçü kabı. Deney tüpü ve kapağı. Tüp standı. Sıvı el sabunu. Su. Ayrıca, yanardağ görünümü vermek için oyun hamuru, dinozor figürleri, yeşillikler ve minyatür ağaçlar gibi süsler de kullanılabilir. Deney her zaman bir yetişkin gözetiminde yapılmalıdır.

Galileo'nun deneyine göre, hava sürtünmesinin olmadığı ortamda tüm cisimler aynı anda yere düşer. Aristo, demir kürenin daha ağır olduğu için daha önce yere düşeceğini söylemiştir. Apollo 15 astronotu David Scott da 1971 yılında yapılan sefer sırasında Ay'da bir çekiç ve bir tüyü aynı anda bırakmış ve hem çekiç hem de tüy Ay yüzeyine aynı anda ulaşmıştır.

Sıvı basıncında derinlik etkisi deneyi, sıvının derinliğinin sıvı basıncına etkisini gözlemlemek için yapılan bir deneydir. Deneyin amacı: Derinlik arttıkça sıvı basıncının da arttığını kanıtlamak. Sıvı basıncının, sıvının yoğunluğu, yer çekimi ivmesi ve kabın şekli gibi değişkenlere bağlı olduğunu göstermek. Deneyin yapılışı: 1. Aynı kabın içine aynı sıvıyı farklı derinliklerde doldurmak. 2. Aynı kabın içine eşit derinlikte farklı yoğunluktaki sıvılar (su ve yağ gibi) doldurmak. Sıvı basıncında derinlik etkisi deneyini aşağıdaki sitelerden animasyon olarak izlemek mümkündür: lokmanbas.net; hadifene.com.

Betonda yarma deneyi, betonun çekme dayanımını belirlemek için yapılır. Ayrıca, sertleşmiş betonda karot alınmadan önce, darbeli çekiç (Schmidt Çekici) ve ses hızı ölçümü gibi tahribatsız deney yöntemleri uygulanır. Beton yarma deneyinin neden yapıldığına dair başka bir bilgi bulunamamıştır. Daha fazla bilgi için bir inşaat mühendisine veya ilgili bir uzmana danışılması önerilir.

Çift yarıklı deneyde lazer kullanılmasının nedeni, lazer ışınının tek renkli ve eş fazlı (koherent) olmasıdır. Tek renkli olması, farklı dalga boylarındaki ışıkların oluşturduğu sürekli kayan girişim desenini önler, böylece karanlık ve aydınlık saçakların net olarak fark edilmesini sağlar. Eş fazlı olması, ışık dalgalarının sabit fazını korumasını sağlar, bu da kararlı bir girişim deseni elde etmeyi mümkün kılar.

Küçük Albert deneyinde, 8 aylık bebek Albert'e korkuların sonradan kazanılıp kazanılmadığını anlamak için bir dizi test ve koşullandırma uygulandı. Deneyin aşamaları: 1. Duygusal testler: Albert'a beyaz fare, tavşan, yanan kağıt gibi nesneler gösterilerek doğal tepkileri gözlemlendi. 2. Koşullandırma: Albert, fareye dokunduğunda çıkan rahatsız edici seslerle (çekiç ve çelik çubuk) korkutuldu. 3. Genelleme: Albert, özellikle beyaz ve tüylü nesnelere karşı korku geliştirdi; pamuk, beyaz tavşan ve sakalında beyaz pamuk olan Noel Baba maskesi gibi nesnelerden de korktu. Sonuç: Deney, klasik koşullanmanın insanlar üzerindeki etkisini kanıtladı. Albert'in kaderi: Gerçek adı Douglas Merritte olan Albert, 7 yaşında hidrosefali nedeniyle hayatını kaybetti.

Kütle korunumu, Antoine Lavoisier'in 1789 yılında gerçekleştirdiği deneylerle ispatlanmıştır. Bu deneylerde, kapalı bir sistem içinde kimyasal tepkimeler sırasında toplam kütlenin korunduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, Cavendish'in suyun iki gazın birleşmesiyle oluştuğunu gösteren deneyleri de kütle korunumu yasasını destekler.

Su arıtma cihazı deneyinde kullanılan bazı malzemeler: Renkli içecek (örneğin enerji içeceği). Aktif karbon (akvaryum malzemeleri satan mağazalardan temin edilebilir). 5 adet cam bardak. Saat (süre tutmak için). Süzgeç kağıdı (filtre kahve makinelerinde kullanılan kağıt süzgeçler kullanılabilir). Kaşık. Asetat kalemi veya etiket. Ayrıca, su arıtma cihazı kurulumunda ayarlanabilir anahtar, matkap, 12 mm mermer delici panç, 14/15" açık ağız anahtar takımı gibi malzemeler de gerekebilir. Su arıtma cihazı kurulumu biraz karmaşık olabileceğinden, bu işlemi bir uzmana bırakmak daha güvenli olabilir.

"Deney altıh" ifadesi, Türkçe'de bilinen bir terim değildir ve belgelerde bu isimle ilgili herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Deney kelimesi, genellikle bir yasayı doğrulamak, bilimsel bir gerçeği göstermek veya bir varsayımı kanıtlamak amacıyla yapılan planlı deneme veya sınama işini ifade eder. Eğer bu ifade bir bağlamda kullanılıyorsa, daha fazla bilgi veya bağlam sağlanması gerekebilir.

Evet, mıknatıs ve su ile deney yapılabilir. Mıknatıs ve su kullanarak yapılabilecek bazı deneyler şunlardır: Mıknatıs ve Su Deneyi: Su dolu bir kaseye metal bir iğne yerleştirilir ve mıknatısı kasenin dışından iğneye yaklaştırarak iğnenin hareket etmesi gözlemlenir. Uçan Kâğıt Ataş Deneyi: Kâğıt ataş ipe bağlanır ve mıknatıs kullanılarak ataşın yerçekimine karşı hareket etmesi gözlemlenir. Bu deneyler, mıknatısların su ile olan etkileşimini ve manyetik kuvvetlerin nasıl çalıştığını anlamaya yardımcı olur.

Uzaya yollanan hamam böceği, "Nadizha" (Umut) adlı böcek, 12 gün uzayda kaldıktan sonra Dünya'ya geri getirildiğinde 30 yavru doğurmuştu. Rus bilim insanları, "Nadizha"nın uzayda gebe kaldığını ve normalden hızlı olgunlaşan "çocuklarına" nazaran "torunlarının" evdeki hamam böceklerinden farklı olmadığını belirtti. Bu olay, hayvanların uzaydaki yaşam becerileriyle ilgili yapılan deneylerin bir sonucu olarak kaydedildi.

Tentürdiyot ve limon karışımının ne işe yaradığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, tentürdiyotun bazı kullanım amaçları şunlardır: Tentürdiyot, yaraların nikotik ve bakteriyel cilt enfeksiyonlarının antisepsisinde, yaraların mikrop kapmasının önüne geçmek için sürülen iyotlu bir çözeltidir. Tentürdiyot, derideki bakterilerin %99,88'ini azaltma özelliğine sahiptir. Tentürdiyot, cilt üzerine uygulandığında antiseptik etki göstererek mikropların çoğalmasını önler ve var olan bakterileri yok eder. Tentürdiyot, aşırı tahriş edici bir madde olduğu için günümüzde artık kullanılmamaktadır. Herhangi bir karışım kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kartezyen dalgıç deneyi yapmak için gerekli malzemeler: su dolu soda şişesi; pipet; altıgen somun; su dolu beher; makas; kapak; karıştırma çubuğu; göz koruyucu ekipman. Yapılışı: 1. Pipetin tabanına altıgen somunu sıkıca vidalayın. 2. Pipetin sapını 1 cm uzunluğunda kalacak şekilde kesin (bu dalgıç olacaktır). 3. Dalgıcı bir su dolu beherin içine yerleştirin ve yarıya kadar su ile doldurun. 4. Dalgıcın suya batışını kontrol edin, batarsa bir miktar su boşaltın. 5. Dalgıcı dikkatlice tamamen su dolu soda şişesine aktarın ve şişenin kapağını sıkıca kapatın. 6. Şişeyi ellerinizle sıkarak dalgıcın batışını ve basınç bırakıldığında yüzmesini gözlemleyin. Deney, sıvılar ve gazların sıkıştırıldığında nasıl davrandığını anlamayı sağlar.

Deney konulu bazı filmler: Ölümcül Deney (Resident Evil) Serisi. Otomatik Portakal (A Clockwork Orange). Stanford Hapishane Deneyi (The Stanford Prison Experiment). Gerçeğin Ötesinde (Altered States). İçinde Yaşadığım Deri (La piel que habito). Jurassic Park. Deney (Das Experiment). Philadelphia Deneyi (The Philadelphia Experiment). Sinek (The Fly). Sınav (Exam).

Alfa ışınları deneyi, 1911 yılında Ernest Rutherford tarafından gerçekleştirilen ve atomun yapısını anlamaya yönelik bir deneydir. Deneyin amacı ve yöntemi: Rutherford, pozitif yüklü alfa parçacıklarını (α) ince bir altın folyoya gönderip, bu parçacıkların nasıl saptıklarını gözlemleyerek altın atomlarının iç yapısı hakkında bilgi edinmeyi hedeflemiştir. Alfa parçacıklarının yayılmasını engellemek için radon elementinin etrafı kurşunla kaplanmış ve alfa parçacıklarının altın folyoya yönlendirilmesi sağlanmıştır. Alfa parçacıklarının sapmalarını tespit etmek için çinko sülfür bir levha kullanılmıştır. Deneyin sonuçları: Rutherford, bazı alfa parçacıklarının büyük açılarla saptığını gözlemlemiştir. Bu deney, atomun yapısının anlaşılmasında önemli bir dönüm noktası olmuş ve modern atom teorisine ilham vermiştir.

2010 yapımı The Experiment filmi, para için ne denirse yapmaya razı olmuş bir grup deneğin, sadece iki hafta boyunca "gardiyanlar" ve "mahkûmlar" olarak ikiye ayrılması ve bir hapishanede buna uygun yaşamasıyla kurgulanan bir deneyi konu alır. Deneklerin uyması gereken sadece altı basit kural vardır. Film, insan ruhunun derinliklerini analiz ederken insanlara güç verildiğinde veya insanların olan güçleri elinden alındığında bu kişilerin neler yapabileceğini de anlatır.

Philip Zimbardo'nun hapishane deneyi, 1971 yılında Stanford Üniversitesi'nde gerçekleştirilen ve durumsal değişkenlerin katılımcıların tepkileri ve davranışları üzerindeki etkilerini inceleyen psikolojik bir deneydir. Deneye, gazeteye verilen bir ilanla “hapishane hayatına ilişkin psikolojik bir çalışmaya” katılmak isteyen erkek öğrenciler katılmış, gönüllüler psikolojik istikrar değerlendirmelerinden sonra seçilmiş ve rastgele olarak mahkûm veya gardiyan olarak atanmışlardır. Gardiyan rolü verilenlere üniforma, cop ve göz temasından kaçmaları için gözlük verilmiştir. Mahkum rolü verilenler ise Palo Alto yerel polisi tarafından evlerinde veya kendilerine tahsis edilen yerlerde sahte bir şekilde tutuklanmışlardır. Deney, “mahkûmların” Palo Alto'nun gerçek polisi tarafından tutuklandığında resmen başlamış ve “gardiyanlar” tarafından mahkumlara yönelik psikolojik taciz giderek daha acımasız hale gelmiştir. Psikolog Christina Maslach, koşulları değerlendirmek için ziyaret ettiğinde, katılımcıların davranışlarını görünce rahatsız olmuş ve Zimbardo ile görüşmüştür. Bu deney, etik olmayan bir psikoloji deneyi örneği olarak referans gösterilmiş ve eleştirilmiştir.