Deney

Böhme aşınma deneyi, kayaç ve beton yüzeylerinin aşındırıcı maddelerle sürtünmesi sonucu oluşan aşınma kaybının ölçülmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu deneyde, 30 devir/dk. hızla dönen, yaklaşık 750 mm çapında yatay olarak yerleştirilmiş döner bir aşındırma diski kullanılır. Böhme aşınma deneyi, özellikle döşeme kaplaması, merdiven basamağı ve yer döşemesinde kullanılacak mermerlerin aşınmaya karşı dayanıklılığını belirlemek için yaygın olarak kullanılır. Bu deney, EN 14157 standardına göre uygulanır. Böhme aşınma deneyi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: ktu.edu.tr; itulabs.itu.edu.tr; dergipark.org.tr.

The Experiment (Deney) filmi, Zimbardo'nun Stanford Hapishane Deneyi'ni konu alır. Filmde anlatılan temel unsurlar: Sosyal rollerin etkisi. Güç ve otoritenin etkisi. Bireysel kimlik kaybı. Psikolojik baskı ve şiddet. Film, 2001 yapımı Alman "Das Experiment" ve 2010 yapımı "The Experiment" olmak üzere iki farklı versiyonda çekilmiştir.

Folyo balonlar, helyum olmadan şişmez. Helyum yerine karbonat ve sirke kullanılarak yapılan kimyasal tepkimeyle balon şişirilebilir, ancak bu yöntem folyo balonlar için geçerli değildir. Folyo balonlar, ancak helyum gazıyla doldurulduğunda uçan balon özelliği kazanır.

Muzdan DNA izolasyonu yapmak için gerekli malzemeler: muz (taze veya dondurulmuş); çamaşır suyu (sodyum hipoklorit çözeltisi); etanol veya izopropanol; mikser veya ezici; süzgeç veya tülbent; santrifüj tüpleri; pipet ve pipet uçları. DNA izolasyonu adımları: 1. Muzun hazırlanması: Muz, kabuğundan ayrılır ve küçük parçalar halinde doğranır. 2. Hücre duvarlarının parçalanması: Muz püresi, çamaşır suyu ile karıştırılır. 3. Filtrasyon: Karışım, süzgeç veya tülbent yardımıyla süzülerek hücresel kalıntılardan ayrılır. 4. DNA'nın çökeltilmesi: Süzüntüye etanol veya izopropanol eklenir. 5. Santrifüjleme: Karışım, santrifüj cihazında belirli bir hızda döndürülür. 6. Yıkama ve kurutma: DNA pelleti, alkol kalıntılarından arındırılır ve kurutulur. 7. DNA'nın çözülmesi: Kurutulmuş DNA pelleti, uygun bir tampon veya su ile çözülerek kullanılır. Bu işlem genellikle laboratuvar ortamında gerçekleştirilir ve belirli bir deneyim gerektirebilir.

Kum koni deneyinde çimentolaşmamış, temiz, kuru ve serbestçe akabilen, 0,85 mm (No: 20) elekten geçip 0,59 mm (No: 30) elek üzerinde kalan kum kullanılır. Ayrıca, deneyden önce bu kumun gevşek birim ağırlığının bulunması gerekir.

Deterjanla yüzey gerilimi ölçümü hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, yüzey gerilimi ölçüm yöntemlerinden bazıları şunlardır: Kapiler boruda sıvı yükselmesi yöntemi. Wilhelmy plaka yöntemi. DuNouy halka yöntemi. Damla yöntemi. Yüzey gerilimi, çeşitli cihazlarla farklı şekillerde ölçülebilir. Ölçüm için bir uzmana danışılması önerilir.

Hal değişimine bağlı olarak maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ve taneciklerin hareketliliğinin değiştiği deneyler: Erime Deneyi: Katı bir madde (örneğin, buz) ısı aldığında taneciklerin titreşim hareketi artar ve tanecikler arasındaki boşluk fazlalaşır, madde akışkanlaşır. Donma Deneyi: Sıvı bir madde (örneğin, su) ısı verdiğinde taneciklerin hareketi yavaşlar, tanecikler arası boşluk azalır ve öteleme, dönme hareketi sona erer. Buharlaşma Deneyi: Sıvı bir madde ısı aldığında taneciklerin hızı artar, tanecikler arasındaki boşluklar artar ve gaz tanecikleri çok yüksek hızlarla her yöne hareket eder. Yoğuşma Deneyi: Gaz halindeki bir madde ısı verdiğinde tanecikler enerji kaybeder, hareket hızları azalır ve birbirlerine yaklaşır. Bu deneyler, maddenin hal değişimlerinde tanecikler arasındaki boşluk ve taneciklerin hareketliliğinin nasıl değiştiğini gözlemlemeyi sağlar.

Doğru. Bu etkinliğin yapılma amacı, katı basıncın ağırlıkla olan ilişkisini incelemektir. Katı cisimlerin uyguladığı basınç, cismin ağırlığı ile doğru orantılıdır.

Martin Lindstrom'un sigara deneyinde, sigara paketlerinin üzerindeki uyarıların ve resimlerin sigara içenleri caydırmak yerine, sigara içme isteğini artırdığı gözlemlenmiştir. Deneyin bulguları: Denekler, bu görselleri kötü ve caydırıcı bulduklarını söyleseler de, beyinlerindeki bağımlılık ve zevk alma merkezleri uyarılıyordu. Uyarılar, "nucleus accumbens" olarak bilinen "arzu noktası"nı harekete geçiriyordu. Denekler, bu görselleri gördükten sonra sigara içme isteği duyuyorlardı. Bu sonuçlar, anti-sigara kampanyalarının etkisinin sınırlı olduğunu ve yeni, daha etkili stratejilere ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymuştur.

Okyanus akıntıları haritası çizmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: Pinterest. Wordwall.net. Ayrıca, YouTube'da "OKYANUS AKINTILARI - HARİTA ÇALIŞMASI" ve "Dünya KANALLAR VE BOĞAZLAR - OKYANUS AKINTILARI Harita Bilgisi Çalışması" başlıklı videolar, harita çizimi için faydalı bilgiler içerebilir.

9. sınıf fizik ders kitabının 135. sayfasında genellikle basınç, kuvveti ve yüzey alanı ile ilgili deney düzenekleri ve sorular yer alır. Örneğin, Meb Yayınları'na ait kitapta şu tür içerikler bulunabilir: Deney: Kum ve tuğlalarla yapılan bir deneyde, farklı boyut ve ağırlıklardaki tuğlaların kumda batma miktarının ölçülmesi. Sorular: Basınca etki eden etmenler, hipotez oluşturma ve deney sonuçlarının değerlendirilmesi ile ilgili sorular. Ayrıca, OGM Materyal platformunda da 9. sınıf fizik ders kitaplarının 135. sayfasına ulaşılabilir.

Presiyometre deneyi, zemin ve kayaçların mekanik özelliklerini yerinde (in-situ) belirlemek için kullanılan bir geoteknik deneydir. Deneyin amacı: Zeminin elastik ve plastik deformasyon davranışını ölçmek. Elastisite modülü (EM), limit basınç (PL) ve deformasyon parametrelerini ortaya çıkarmak. Kullanım alanları: Derin temel tasarımı. Şev stabilitesi analizleri. Oturma ve deformasyon analizleri. Deney süreci: 1. Sondaj kuyusunun hazırlanması. 2. Presiyometre probunun yerleştirilmesi. 3. Prob içerisine basınç uygulanarak deformasyonun ölçülmesi. Presiyometre deneyi, zemin taşıma kapasitesinin belirlenmesi ve güvenli temel boyutlandırması için kritik veriler sağlar.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda (LHC) gerçekleşen bazı önemli olaylar: 2010-2013 yılları arası çalışmalar. 2015'te modernizasyon. 2022'de karanlık madde araştırması. LHC, evrenin oluşumu ve temel parçacıkların yapısı hakkında bilgi edinmek için yüksek enerji fiziği deneyleri gerçekleştirmektedir.

Bilimsel gözlem yapmak için şu adımlar izlenir: 1. Konu seçimi. 2. Araştırma. 3. Gözlem. 4. Sonuçların değerlendirilmesi. Bilimsel gözlemin bazı özellikleri: Açık bir şekilde tanımlanmış koşullar altında sistematik ve nesnel olarak yapılır. Doğru ve tam bilgi soru ile elde edilemiyorsa gözlem kullanılır. Gözlemler, davranışlar hakkında hipotezler kurmak için zengin bir kaynak sunar.

Bilimsel yöntemde kontrollü deney, bir hipotezin test edildiği, belirli bir değişkenin değiştirildiği ve diğer tüm dış etkenlerin sabit tutulduğu veya etkilerinin elimine edildiği bir deney türüdür. Kontrollü deneyin temel bileşenleri: Bağımsız değişken: Deneyde değiştirilen faktör. Bağımlı değişken: Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen sonuç. Kontrol grubu: Bağımsız değişkenin etkisi altında olmayan, deney sürecinde sabit tutulan grup. Deney grubu: Bağımsız değişkenin uygulandığı ve etkisinin ölçüldüğü grup. Kontrollü deneyler, neden-sonuç ilişkisini belirlemek, dış etkenleri kontrol altına almak ve bilimsel geçerlilik ile güvenirliği sağlamak amacıyla kullanılır.

7. sınıf fen bilimleri ders kitabında sayfa 150'de genellikle "Işığın Soğrulması" konusu ele alınır. Bu sayfada yer alabilecek bazı içerikler: Konuya hazırlık soruları: Cisimlerin üzerine düşen ışığın etkileri, temel renkler, doğanın enerji kaynağı gibi konular. Etkinlik ve değerlendirme soruları: Işık soğurulması ile ilgili deneyler ve bunların sonuçları, cisimlerin renginin ışıkla etkileşimi gibi konular. Ayrıca, farklı yayınevlerine ait ders kitaplarında sayfa 150'de farklı içerikler de olabilir. Sayfa 150'deki içeriklere şu sitelerden ulaşılabilir: egitim.net.tr; derskitabicevaplarim.com.

Laboratuvar stajyerleri, laboratuvar ortamında deneyim kazanmak ve mesleki becerilerini geliştirmek amacıyla çalışır. Bazı görevleri: Laboratuvar cihazlarının ve ekipmanlarının hazırlanması ve temizlenmesi. Numune toplama, etiketleme ve saklama işlemlerinin yapılması. Deney ve analizlerin gerçekleştirilmesi ve sonuçların kaydedilmesi. Laboratuvar güvenliği kurallarına uyulması ve bu kuralların uygulanmasına yardımcı olunması. Veri analizi ve raporlama süreçlerine destek verilmesi. Laboratuvar malzemelerinin stok takibinin yapılması ve eksiklerin bildirilmesi.

Suda karabiber deneyi, yüzey gerilimi, yoğunluk farkları ve sıvıların hareketi gibi kavramları öğretmek amacıyla yapılır. Bu deney sayesinde öğrenciler: yüzey gerilimi kavramını öğrenir; farklı maddelerin yoğunluklarını karşılaştırabilir; sıvıların davranışı hakkında bilgi sahibi olur. Ayrıca, karabiber deneyi, öğrencilerin bilimsel düşünme yetilerini geliştirmelerine yardımcı olan eğlenceli bir aktivite olarak da kullanılır.

Derya'nın gözlemlediği durumun nedeni, buruşturulmuş kağıda etki eden hava direncinin daha az olmasıdır. Buruşturulmuş kağıdın hacmi ve kütlesi artar, bu da kağıdın ağırlaşmasına ve yere daha hızlı düşmesine neden olur. Havasız bir ortamda, aynı yükseklikten aynı anda serbest bırakılan cisimler aynı anda yere düşer.

Çift yarıklı deneyde saçak aralığı, aşağıdaki faktörlere bağlıdır: Işığın dalga boyu (λ). Yarıklar arası mesafe (d). Perde ile ekran arasındaki uzaklık (L). Ortamdaki ışığın kırıcılık indisi (n). Ayrıca, çift yarıkla yapılan girişim deneyinde saçak aralığı, kullanılan ışığın rengine de bağlıdır; görünür bölgedeki en uzun dalga boylu ışık olan kırmızı ışık kullanıldığında daha geniş saçak aralığı gözlemlenirken, mor ışıkta daha kısa saçak aralığı oluşur.